Morgunblaðið - 17.08.1995, Blaðsíða 38

38 FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
HJÖRDÍS
JÓHANNSDÓTTIR
+ Hjördís Jó-
hannsdóttir
fæddist á Siglufirði
11. júní 1927. Hún
lést á Landspítalan-
um 6. ágúst sl. Móð-
ir Hjördísar var
Unnur G. Ólafsdótt-
ir, dóttir hjónanna
Guðrúnar Baldvins-
dóttur og Ólafs Sig-
urðssonar, skip-
sljóra á Siglufirði,
og faðir hennar var
Angantýr Guð-
mundsson Guð-
mundssonar, skóla-
skálds. Foreldrar hennar gift-
ust ekki, en móðir hennar gift-
ist Jóhanni Þ. Karlssyni, siðar
forstjóra, syni hjónanna Jón-
asínu Dómhildar Jóhannsdótt-
ur og Karls Sigurðssonar,
bónda að Draflastöðum í
Fnjóskadal. Jóhann ættleiddi
Hjördísi um það bil ársgamla
og gekk henni að öllu leyti í
föður stað. Systkini Hjördísar
í móðurætt eru Ólöf Dómhild-
ur, (Unnur) Guðrún og Karl
Eggert - Jóhannsbörn.
Hjördís giftist 20. júlí 1952,
eftiriifandi manni sinum, Mar-
inó Davíðssyni, rafvirkja, syni
hjónanna Vilborgar Jónsdóttur
og Daviðs Stefánssonar, bónda
að Asláksstöðum á Vatnsleysu-
strönd. Hjördís og Marinó
bjuggu mest allan sinn búskap
að Gnoðarvogi 66 í Reykjavík.
Börn þeirra og
aðrir afkomendur
eru: 1) Davíð Vil-
berg, f.23.7. 1953,
d. 1.1. 1971. Dóttir
hans er Hjördís, f.
24.5. 1970, móðir
María Gunnarsdótt-
ir. Sambýlismaður
Hjördísar er Hall-
dór Björnsson.
Þeirra barn er
Gauti Gunnar, f.
7.3. 1995. 2) Guðrún
Dröfn, leikskóla-
kennari, f. 18.2.
1957. Sambýlismað-
ur Guðrúnar er Stefán Sig-
uijónsson. Þeirra börn eru Dav-
íð, f. 24.4. 1991, og Sólrún, f.
14.5. 1994. 3) Eggert Már, hús-
gagna- og gítarsmiður, f. 27.10.
1962. Sambýliskona Eggerts er
Kristín Barkardóttir.
Hjördís stundaði nám við
Samvinnuskólann og ennfrem-
ur við verslunarskóla í Oxford.
Einnig lagði hún stund á píanó-
nám og leiklistarnám. Áður en
hún giftist, starfaði hún á skrif-
stofu Þjóðleikhússins og lék
einnig lítið eitt í leikritum leik-
hússins á fyrstu árum þess.
Eftir giftingu starfaði hún með
hléum utan heimilis við skrif-
stofustörf ásamt því að sinna
húsmóðurstörfum.
Hjördís verður jarðsungin
frá Fossvogskirkju í dag og
hefst athöfnin kl. 15.
NÚ HEFUR móðursystir mín, Hjör-
dís, kvatt þennan heim. Hún var
elst þriggja systra, næst kom móð-
ir mín, Olöf, en yngst er Guðrún.
Enn yngri en þær er svo bróðirinn
Karl. Milli þessara þriggja systra
hefur ætíð verið mjög náið samband
og hafa þær því alla tíð verið hluti
af tilveru minni. Móðir mín og Dísa,
eins og hún var alitaf kölluð innan
Qölskyldunnar, höfðu oftast daglegt
samband sín á milli þannig að nærri
má geta hversu vel þær hafa verið
kunnugar högum hvor annarrar.
Elstu minningar mínar um Hjör-
dísi, sem og myndir af henni frá
yngri árum, sýna ákaflega fallega
unga konu með mikið ljóst og fal-
Crfisdrvkkjur
trri:
VeMingohú/ið
GBPi-inn
Sími 555-4477
lega liðað hár, vel dregnar auga-
brúnir og skýra andlitsdrætti. Lífíð
virtist brosa við henni. Hún var
fallega systirin en í raun voru þess-
ar þijár systur ákaflega ólíkar.
Móðir mín bast föður mínum ung
og helgaði sig húsmóðurstarfinu og
bamauppeldi af heilum hug og mik-
illi atorkusemi. Skapgerð Guðrúnar
yngstu systurinnar var spunnin allt
öðrum þráðum og í bemskuminn-
ingum mínum rennur mynd hennar
og Sölku Völku saman í eitt enda
bjó hún á heimili foreldra minna
þegar ég fyrst las það verk. í minni
túlkun dró Salka Valka dám af
Gunnsu, og öfugt.
Hjördísi er að vissu leyti erfíðara
að lýsa. Löngu áður en ég komst
til vits og ára fékk ég einhvem
óljósan grun um að hún hefði
kannski ekki lagt það fyrir sig í líf-
inu sem hugur hennar stóð til. Eg
vissi að hún hafði unnið ýmis störf,
á skrifstofum, lagt stund á leiklist
og forframast nokkuð í sínu lífí.
En á þessum tíma hefur sjálfsagt
flestum ungum konum fundist að
þær ættu að stofna heimili og ger-
ast húsmæður hvert svo sem hugur
þeirra stefndi að öðru leyti. Vafa-
laust hefur þetta átt við um Dísu.
Hún stofnaði heimili og eignaðist
ERFIDRYKKJUR
P E R L A N síml 562 0200
Minnismerki úr steini
Steinn er kjörið efni í allskonar minnismerki. Veitum
alla faglega ráðgjöf varðandi hverskonar minnismerki.
Áralöng reynsla.
SKEMMUVEGI 48 . SÍMI 557 6677
ai S. HELGASON HF
ISTEINSMIÐ JA
böm og unni sinni fjölskyldu ekki
síður en aðrir í sömu sporam. En
smám saman slokknaði nokkuð á
lífsneistanum sem einkenndi hana
á fyrri áram og ekki bætti úr skák
að hún átti við talsvert heilsuleysi
að stríða, einkum hin síðari ár.
Banamein hennar greindist þó ekki
fyrr en nokkram dögum fyrir and-
látið og sjúkrahúslega hennar varð
ekki lengri en rétt um ein vika.
Engum sem þekkti hana duldist þó
að hún hafði mátt þola umtalsverð-
ar kvalir og vanh'ðan um alllangt
skeið og hefði vafalaust margur
borið sig verr í hennar sporam.
Kannski var hún orðin heilsuleysinu
vön en þó er mér kunnugt um að
henni fannst erfítt að sætta sig við
að geta ekki orðið sjálfri sér og
sínum nánustu meira að liði, vissi
vart hvað til bragðs skyldi taka til
að snúa þeirri þróun við. Loks þeg-
ar líknin kom hafði sjúkdómurinn
heltekið allan líkama hennar og
dauðastríð í raun hafist er hún lagð-
ist inn á sjúkrahús. Það mun hafa
komið illa við suma af hennar nán-
ustu að gefast vart tími til að kveðja
hana en auðvitað er dauði einstakl-
ingsins ein af staðreyndum tilver-
unnar sem okkur ber að sætta okk-
ur við. Besta huggunin á slíkum
stundum er minningin um einstak-
ling sem hefur ætíð reynt að gera
sitt besta og ekki lagt stein í ann-
arra götu.
Aldrei minnist ég þess að Dísa
segði hnjóðsyrði um nokkum mann.
Hún lifði sínu lífí í friði við menn
og náttúra. Hér á áram áður hafði
hún mikið yndi af góðum bókmennt-
um og stundum ræddum við það
sem hún hafði lesið. Hún sagði mér
að sínar bestu stundir væra þegar
hún kæmist snemma í rúmið með
góða bók sér við hönd. Einnig vora
blómin hennar yndi og átti hún erf-
itt með að standast freistinguna að
fá græðling eða afleggjara þegar
hún sá fallega plöntu. Hygg ég að
hún hafí komist næst því að kom-
ast í kast við lögin hafi hún ein-
hvem tíma látið undan þeirri freist-
ingu að taka afleggjara ófijálsri
hendi, ekki skal ég þó staðhæfa að
það hafí nokkum tíma gerst.
Eitt á ég meðal annars Dísu að
þakka en það er að hún læknaði
mig borgarbamið af dýrafælni.
Langt fram eftir aldri mátti ég
ekki vita af neinum dýram í návist
minni og ekki fóra kettir varhluta
af óhemjuskap mínum. Átti ég það
jafnvel til að æpa upp ef þeir gerð-
ust nærgöngulir og hafði ég þar
enga stjóm á viðbrögðum mínum.
En frænka mín kunni að lækna
svona hegðun. Þannig var að hún
átti alltaf einhver gæludýr og eink-
um voru kisurnar hennar í miklu
afhaldi. Dóttir mín komst svo á
snoðir um að flölgun hefði orðið
hjá Dísu en hún vissi sem var að
það yrði tómt mál að tala um að
fá kött á heimilið við óbreytt ástand.
En þær tóku sig saman, telpan,
amman og ömmusystirin og settu
upp hernaðaráætlun. Fyrst völdu
þær kettling sem átti að verða heim-
ilismaður okkar. Síðan var ég boðuð
til saumaklúbbs á heimili Dísu og
átti mér einskis ills von. Sem ég sit
í sakleysi mínu í sófanum hennar
bregður hún sér allt í einu frá og
kemur að vörmu spori til baka og
leggur kettlinginn útvalda í keltu
mína (reyndar fannst mér alltaf að
hún hefði kastað honum til mín).
Viðbrögð mín vora sem vænta
mátti. Hins vegar átti ég ekki hægt
um vik þama í stássstofunni, varð
að reyna að hemja mig og sá enda
að mér gæti vart stafað mikil ógn
af þessari litlu vera. Þegar ég hafði
síðan jafnað mig að nokkurri stund
liðinni, vogaði ég mér að snerta litla
kroppinn með einum fíngurgómi og
viti menn þar varð til ást við fyrstu
snertingu. Nokkru seinna flutti
hann heim til okkar og var allt
gert til að búa vel í haginn fyrir
nýja fjölskyldumeðliminn. Ást fjöl-
skyldunnar á þessu dýri varð þvílík
að við voram öll einhuga um að
aldrei nokkurn tíma hefði jafn fal-
legt og gæft dýr verið alið. Kannski
var hann eitthvað í ætt við dísuna
sína.
Bömin voru hins vegar það sem
gáfu lífí Dísu mest gildi og má segja
að hugur hennar hafí ætíð snúist
um þau. Elsta son sinn, Davíð,
misstu þau hjón á unglingsaldri og
varð það þeim mikið áfall. Það var
henni þó mikil huggun að hann
hafði þá þegar eignast litla stúlku,
sem einnig ber nafn ömmu sinnar,
sem ætíð hefur verið henni gleði-
gjafí. Ekki síður bar hún hag barna-
bamanna tveggja, Davíðs og Sól-
rúnar, sem eru rétt að byija að
átta sig á tilveranni fyrir bijósti.
Þau hafa áreiðanlega gert henni
betur kleift að sætta sig við eigin
endalok. Einstaklingurinn iifír
áfram fyrst og fremst af eigin orðs-
tír í hugum annarra og svo að
nokkra leyti í afkomendum sínum.
Dísa getur verið fullsæmd af hvora-
tveggja.
Vertu svo kært kvödd, frænka
mín, og þakka þér fyrir samfylgd-
ina.
Aldís Guðmundsdóttir.
Dísa okkar er farin, langt um
aldur fram. Vissulega hafði hún átt
við vanheilsu að stríða um nokkurra
ára bil, en að endalokin kæmu svona
snögglega óraði okkur ekki fyrir.
Við hjónin kynntumst Dísu fyrir
réttum fímmtíu áram, og hélzt sú
vinátta til hinsta dags, enda var
gott að eiga að vini konu, sem
gædd var öllum þeim mannkostum,
sem Dísa var búin, því hún var
yndisleg manneskja í orðsins fyllstu
merkingn, glaðvær og trygglynd
og hallaði aldrei á nokkum mann.
Hún var mjög trúuð kona og var
trúin henni mikil stoð í veikindum
hennar. Eitt er víst, að ekki urðu
margir útundan í kvöldbænum
hennar.
Dísa varð fyrir miklu áfalli þegar
Davíð sonur hennar lést af slysför-
um á unga aldri, og kom þá trúin
sér vel. Það er alltaf sárt að missa
góðan vin, og því betri, sem hann
er, því sárari verður missirinn. En
„eitt sinn skal hver deyja“ og ekki
verður því haggað.
Þessi hógværa kona kvaddi þenn-
an heim á sinn hljóðláta hátt eins
og blóm á haustdegi.
Við biðjum góðan Guð að geyma
sálina hennar Dísu og gefa fjöl-
skyldu hennar styrk i sorginni.
Guðný og Ragnar.
Það birtir, það birtir af degi.
Sem blómregn af himni’ yfir legi
í glitfestar geislar sér raða
og glóroða sólvanga baða.
Og minjamar björtu ég breiði
sem bamið í þöp á þitt leiði, -
þá gleði og sorganna sjóðu
frá samverastundunum góðu.
(Guðm. Guðmundsson.)
Hún fékk fagurt ferðaveður til
fyrirheitna landsins, bjart var yfír
og sólin skein á heiðum himni, þeg-
ar hún lagði af stað, klukkan sex
að morgni þann 6. ágúst siðastlið-
inn. Nokkrum vikum áður en Dísa
kvaddi hafði hana dreymt mömmu
okkar, mamma vildi að Dísa kæmi
og sæi húsið sitt - og var búin að
pakka niður í ferðatösku fyrir þetta
elsta bam sitt.
Þótt Dísa hafí lengi átt við van-
heilsu að stríða, komu þessi alvar-
legu veikindi - og andlát - hennar
nánustu í opna skjöldu. Það leið
vika frá því hún var lögð inn á
sjúkrahús til rannsókna þar til hún
var öll. Síðasta sólarhringinn sem
hún lifði vissi hún lítið af sér en
var þó umkringd sínum nánustu
sem reyndu að létta henni, eins og
þeir framast gátu, það sem fram-
undan var. Dóttir hennar, Guðrún
Dröfn, vék ekki frá henni og hélt
í hönd hennar þegar hún opnaði
augun, brosti - og kvaddi. Við
systkinin þökkum henni hlýjuna
sem frá henni streymdi til móður
sinnar á dánarbeði.
Á sínum yngri árum var Dísa ein
af glæsilegustu konum bæjarins
enda alltaf snyrtileg til fara og vel
til höfð. Hún var vel gefin og gekk
vel að læra, hafði bæði gengið í
Verslunarskólann og Samvinnu-
skólann, ásamt því að leggja stund
á píanónám í ein sex ár á unglings-
áranum. Hún fór til Englands í
verslunarskóla í Oxford og bætti
þar við kunnáttu sína og þegar
heim kom fór hún á einkaritara-
skóla sem þá var kvöldskóli og
bætti enn við sig menntun. Áður
en hún giftist vann hún við skrif-
stofustörf hjá Landssambandi ís-
lenskra útvegsmanna og varð síðar
einkaritari Guðlaugs Róskinkrans,
þjóðleikhússtjóra. Hún lærði leiklist
í skóla Lárasar Pálssonar og lék
nokkur hlutverk í verkum Þjóðleik-
hússins á fyrstu árum þess.
Eftir giftingu vann hún með hlé-
um utan heimilis en helgaði sig
heimili og bömum þess á milli.
Árið 1970 missti hún elsta bamið
sitt, Davíð, þá 17 ára gamlan, af
slysföram. Hann var háseti á Goða-
fossi og hvarf frá borði í Bandaríkj-
unum. Tveir mánuðir liðu frá því
hann týndist þar til hann fannst
látinn. Sá tími var Dísu og hennar
íjölskyldu mjög erfíður og var hún
aldrei söm eftir þennan missi.
Síðustu árin vora bamabörnin,
Davíð og Sólrún, stóra sólargeisl-
amir í lífí hennar. Hún lifði fyrir
þau og það leið varla sá dagur að
hún ekki sæi þau eða heyrði. Þau
hændust mjög að henni og hún var
þeim mjög kær. Hún var fundvís á
smágjafír handa þeim sem aldrei
misstu marks. Þegar Davíð litla, 3
ára, var skýrt frá að hann myndi
ekki hitta þessa ömmu sína oftar
því hún hefði verið mikið veik og
væri farin til Guðs, sagði hann full-
ur trausts á Guði: „Það er allt í
lagi, Guð smíðar bara nýja Lúsu
ömmu handa mér.“ Hann kallaði
ömmu sína jafnan Lúsu-ömmu, því
annar tveggja katta hennar heitir
Lúsifer. Kisurnar hennar vissu hvað
inni fyrir bjó og vildu hvergi sofa
nema í nálægð hennar.
Hún hafði ríka kímnigáfu og
gott skopskyn, var jafnlynd og ljúf
í skapi en jafnframt draumlynd og
rómantísk að eðlisfari. Sál hennar
var ofín úr fíngerðum þráðum og
hún átti þá ósk að heimurinn væri
betri en hann er, að öllum liði alltaf
vel og hvergi væri stríð né hörm-
ungar. Mikill dýravinur strax frá
bamæsku — þegar hún var bam í
sveit eitt sinn þurfti hún að velja
hvort tunna dytti á kálf sem þar
var eða á hana - hún lét tunnuna
falla á sig. Börnum sínum var hún
góð móðir og umhyggjusöm - og
sömu umhyggjuna sýndi hún syst-
kinum sínum og þeirra börnum.
Dísa var elst okkar og við höfum
alltaf átt hana þar til nú. Minning-
arnar hrannast upp, margs er að
minnast og margt er að þakka. Við
þökkum elskulegri systur okkar
samfylgdina og allar samveru-
stundimar í gegnum árin - þökkum
henni allt það sem hún var okkur
og börnum okkar. Hún skilur eftir
sig skarð sem aldrei verður fyllt -
lífíð verður okkur snauðara en áður.
Blessuð sé minning hennar.
Systkinin Guðrún,
Ólöf og Karl.
Við viljum minnast Dísu frænku
okkar með örfáum orðum. Á sunnu-
degi berst fregn um að Dísa hafí
dáið þá um nóttina eftir afar stutta
dvöl á sjúkrahúsi - það er mikil
harmafregn. Dísa - þessi góða og
skemmtilega kona, hefur alltaf
skipað sérstakan sess í fjölskyld-
unni og það er erfítt að sætta sig
'við að hún sé svo snögglega hrifin
burt frá okkur. Við finnum svo
glöggt hversu kær hún var okkur
og við munum sakna hennar svo
sárt.
Hún hafði lengi átt við heilsuleysi
að stríða en þrátt fyrir það var hún
alltaf kát og skemmtileg. Hún var
afar vel gefín og henni var margt
til lista lagt. Hún bjó yfir ríkri kímn-
igáfu sem fólkið í kringum hana
naut góðs af. Þegar hún kom í heim-
sókn á stofuna til okkar var það
ætíð þannig að allir söfnuðust saman
til að spjalla og njóta hennar ein-
stöku frásagnarlistar. Hún var góð
og kærleiksrík og afar trúuð. Það
er huggun okkar nú að henni verður
vel fagnað hjá kærleiksríkum guði
og þar mun henni líða vel.