Morgunblaðið - 17.08.1995, Blaðsíða 5

4 B FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1995
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
+
Eftir nokkurra ára lægð hefur verð á hlutabréfamarkaði hækkað undanfama mánuði
Hlutabréfm
hefja sig
tilflugs
*
I lok júlí síðastliðnum var hlutabréfaverð á
*
Islandi hærra en það hefur orðið undanfarin
fjögur ár. Hanna Katrín Fríðríksen skoð-
aði þróunina hjá nokkrum hlutafélögum á
Verðbréfaþingi frá ársbyijun 1994.
Skráð vlfiskipti og hlutfall af markafivirði
Skráð viðskipti
á Verðbrétaþingi
1/1 '94 til 14/8 ’95 Hlutfall af markaðsvirði
mmmmmmmmmmmmmmmm
256.980.746
FLUSlEICiT 274.537.290
3FÍAM0! 123.070.457
?LÍS; . ■ 75.533.776
OlíUFÉLAGtD 189.882.870
SKELJliMSUH 64.196.163
L ■ 81.265.751
'Skráð á OTM hluta tímabilsins. Þau viöskiptí eru talin með hér.
FRÁ SÍÐARI hluta ágúst-
mánaðar 1991 fór verð
hlutafélaga skráðum á
Verðbréfaþingi og Opna
tilboðsmarkaðnum almennt að
lækka. Sú þróun hélt áfram allt til
fyrri hluta síðasta árs, en Iækkunin
varð mest frá hausti 1991 til miðs
árs 1993 þegar hlutabréfaverð
lækkaði um rúmlega fjórðung.
Fyrri hluta árs 1994 fór síðan
að bera á langþráðri hækkun á ís-
lenskum hlutabréfamarkaði. Hana
má helst þakka 2% lækkun raun-
vaxta haustið áður, en frá mars á
síðasta ári til loka júlí sl. hækkuðu
íslensk hlutabréf um nær 42%, eða
um 30% miðað við heilt ár, eins og
kom fram í grein Sigurðar B. Stef-
ánssonar, framkvæmdastjóra VÍB í
síðasta viðskiptablaði þar sem hann
fjallaði um ávöxtun á hlutabréfa-
markaði.
Hækkanir hjá flestum
Á meðfylgjandi línuritum má sjá
þróun hlutabréfaverðs í sjö félögum
sem skráð eru á Verðbréfaþingi;
Eimskip, Flugleiðum, Granda, Olís,
Olíufélaginu, Skeljungi og ÚA, frá
ársbyrjun 1994.
Hækkunin er langmest hjá Flug-
leiðabréfum sem hafa hækkað um
124%, úr 1,03 í 2,31. Gengi hluta-
bréfa í Eimskip hefur hækkað úr
3,85 í 5,20 eða um 35% og Olísbréf
hafa hækkað úr 1,95 í 2,35 eða um
20,5%. Þá hafa hlutabréf í Granda
hækkað úr 1,90 í 2,14 eða um tæp
13% og hlutabréf í Olíufélaginu úr
5,25 í 5,53 eða um rúm 5%. Skelj-
ungsbréf hafa hins vegar lækkað á
umræddu tímabili úr 4,25 í 3,53 eða
um 17%. Þá hafa hlutabréf í ÚA
lækkað úr 2,8 í 2,76 eða um 1,5%.
Hér er ekki tekið tillit til arðs og
jöfnunar.
Þau viðskipti sem liggja að baki
breytingu á viðskiptagengi hluta-
félaganna sjö á umræddu tímabili
eru nokkuð mismunandi. Þannig
nema skráð viðskipti með hlutabréf
í Flugleiðum 274 milljónum króna
sem eru 5,8% af markaðsvirði fé-
lagsins. Viðskipti með bréf í Eim-
skip nema um 257 milljónum og er
sú upphæð 3,0% af markaðsvirði
félagsins. Upphæð hlutabréfavið-
skipta í öðrum félögum sem hér er
fjallað um má sjá í meðfylgjandi
töflu, sem og hlutfall þeirra við-
skipta af markaðsvirði viðkomandi
fyrirtækis.
Raunávöxtun Flugleiðabréfa
tæp 100% frá ársbyrjun 1994
Morgunblaðið fjallaði fyrri hluta
árs 1994 um gengistap sem hluthaf-
ar nokkurra af stærri félögum á
hlutabréfamarkaði höfðu orðið fyrir
vegna lækkunar hlutabréfaverðs í
viðkomandi félögum árin á undan.
í ljósi þróunar á hlutabréfamarkaði
undanfarna mánuði er nú- hins veg-
ar fróðlegt að skoða gengishagnað
hluthafa nokkurra hlutafélaga á
Verðbréfaþingi.
Meðal þeirra hlutafélaga sem
Morgunblaðið fjallaði um og hér er
vísað til eru stórfyrirtækin Eimskip
og Flugleiðir. í umfjöllun blaðsins
kom fram að raunávöxtun hluta-
bréfa í Eimskip frá ársbyrjun 1991
til ársloka 1993 hefði verið neikvæð
um 11,5% miðað við markaðsvirði á
bréfunum að teknu tilliti til arð-
greiðslna. Þess ber að geta að rýrn-
unin var undir meðaltalsrýrnun á
íslenskum hlutabréfamarkaði á um-
ræddu tímabili. í blaðinu kom líka
fram að raunávöxtun hlutafjár hlut-
hafa í Flugleiðum hefði verið nei-
kvæð um 15% árið 1991, um 28%
árið 1992 og um 11% árið 1993.
Þróun hlutabréfaverðs síðasta
árið eða svo hlýtur því að vera veru-
legt gleðiefni fyrir hluthafa þessara
félaga. Þannig er raunávöxtun hlut-
afjár í Flugleiðum jákvæð um
99,31% frá ársbyijun 1994 til miðs
ágústs að teknu tilliti til útgreiðslu
arðs og útgáfu jöfnunarhlutabréfa
á tímabilinu. Að teknu tilliti til sömu
atriða er raunávöxtun hlutafjár í
Eimskip jákvæð um 69,70%.
Raunávöxtun hlutafjár í Granda
er 30,33% á umræddu tímabili og
hjá hinu sjávarútvegsfyrirtækinu
sem litið var til, ÚA, var raunávöxt-
un 23%. Hjá olíufélögunum þremur
var raunávöxtun hlutafjár mest hjá
Olís eða tæp 21%, rúm 17% hjá
Olíufélaginu en aðeins 2% hjá Skelj-
ungi. í útreikningum er gengið út
frá því að viðkomandi hluthafi geri
ekkert við arðinn sem hann fær
greiddan á tímabilinu, þ.e. end-
urfjárfesti ekki í viðkomandi hluta-
félagi með þeim fjármunum.
Markaðsvirðið hækkar
í umfjöllun Morgunblaðsins um
Flugleiðir sem vísað er til hér að
framan kom fram að markaðsvirði
hlutafjár í félaginu hefði fallið um
51% frá árslokum 1990 til ársloka
1993 á verðlagi ársloka 1993. Þann-
ig hefði markaðsverðmæti hlutafjár-
ins fallið úr 4.612 milljónum króna
í 2.263 milljónir eða um 2.349 millj-
ónir á tímabilinu.
Frá upphafi árs 1994 til 14. ágúst
sl. hefur markaðsvirði hlutafjár Flug-
leiða augljóslega hækkað verulega.
Þannig var markaðsverðmætið
4.750,5 milljónir 14. ágúst sl. miðað
við 2.161,8 í janúarbyrjun 1994
reiknað til verðlags í ágúst sl. Hækk-
unin nemur 2.588,7 eða 120%. Hjá
Eimskip hækkaði markaðsvirði hlut-
afjar á þessum tíma úr 4.852,2 milij-
ónum í 8.459,2 milljónir eða um
3.607 milljónir. í prósentum talið er
hækkunin 74%.
Eins og sjá má af hækkun hluta-
bréfagengis hjá félögunum sjö
breyttist markaðsvirði hlutafjár ann-
arra félaga minna en hjá Flugleiðum
og Eimskip á umræddu tímabili. Hjá
Granda hækkaði verðið úr 1.765
milljónum i 2.342 milljónir eða um
33% og hjá ÚA hækkaði markaðs-
verðið úr 1.518 milljónum í 2.101
eða um 38% þrátt fyrir örlitla lækk-
un gengis. Astæðuna má rekja til
útgáfu jöfnunarhlutabréfa á tímabil-
inu, en jöfnunarhlutabréf voru líka
gefín út hjá Eimskip, Granda, Skelj-
ungi og Olíufélaginu á þessu tíma-
bili og hefur það áhrif á markaðs-
verð hlutafjár í viðkomandi félögum.
Markaðsvirði hlutafjár Olíufé-
lagsins hækkaði um 27% á tímabil-
inu, úr 3.000 milljónum í 3.817 og
hjá Olís hækkaði markaðsverðið úr
1.313 milljónum í 1.574 milljónir
eða um 20%. Markaðsvirði Skelj-
ungs breyttist hins vegar lítið þar
sem útgáfa jöfnunarhlutabréfa jafn-
aði upp lækkun hlutabréfaverðs.
Almenningur reynslunni ríkari
Sérfræðingar segja að með verð-
hækkun undanfarinna mánuða hafí
markaðurinn í raun aðeins verið að
rétta sig af eftir hina miklu lækkun
á árunum 1991 til 1993. En hvetjar
eru væntingarnar fyrir verðmyndun
á hlutabréfamarkaði á komandi mán-
uðum? „Menn búast almennt við
áframhaldandi hækkunum, þó ekki
í sama mæli og verið hefur,“ segir
Agnar Jón Ágústsson, hagfræðingur
hjá Fjárfestingarfélaginu Skandia.
„Fjárfestar munu þurfa að vanda
betur valið á þeim bréfum sem þeir
kaupa en þeir hafa þurft að gera
hingað til.“
Agnar nefndi hlutabréf í Flugleið-
um og Eimskip ásamt hugsanlega
Hampiðjunni sem dæmi um bréf sem
búast mætti við að ættu eftir að
hækka einna mest. Eins sagði hann
að mætti nefna flesta hlutabréfasjóð-
ina og mögulega íslandsbanka. Flug-
leiðir ættu þó væntanlega eftir að
standa upp úr í hækkunum það sem
eftir væri árs.
„í sumum tilfellum eru hlutabréf
enn lág þrátt fyrir þessar hækkanir
sem hafa orðið. Þar er um að ræða
bréf sem lækkuðu mjög mikið á þess-
um tíma, t.d. Flugleiðabréfín. Al-
mennt myndi ég telja það góðan
kost að eignast hlutabréf í dag þó
svo að eitthvað hægist á hækkunun-
um“
Agnar sagði að hlutabréfamark-
aðurinn hefði verið að rétta sig af
eftir djúpa lægð og þegar bréfin
hækkuðu kæmu fleiri aðilar inn á
markaðinn. „Hlutabréfamarkaður-
inn var nýjung og verðið var ein lína
upp á við frá 1987 til áranna
1991/1992. Menn þekktu ekki hegð-
unarmynstrið í verði hlutabréfa. Svo
kom þessi lækkun og mönnum þótti
hlutabréfin ómögulegur kostur í ljósi
þeirra miklu væntinga sem þeir
höfðu haft. Áhuginn dofnaði því. Nú
er þessi áhugi að koma aftur og al-
menningur er reynslunni ríkari, bú-
inn að sjá að þetta er langtímafjár-
festing."
FUNDUR
framundan!
Tæknivæddir þingsalir í öllum stærðum.
Leitið upplýsinga og við sendum gögn um hæl.

SCANPIC
LOFTLEIÐIR
Shni: 5050 900 • Fax: 5050 905
VIÐSKIPTI
FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 1995 B 5
Nilfisk leitar
nýs fram-
kvæmdastjóra
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
EFTIR slæma afkomu á fyrra helmingi ársins
hefur Keld Sengelöve, framkvæmdastjóri fyrir
Nilfisk, verið leystur frá störfum. Velta fyrir-
tækisins 1994 var upp á 1,5 milljarða danskra
króna, en þrátt fyrir mikla veltu hefur hagnað-
urinn verið lítill og það varð til þess að fram-
kvæmdastjórinn var látinn fara.
Nilfisk ryksugufyrirtækið er eitt af grónustu
dönsku fyrirtækjunum og hefur um árabil ver-
ið heimsþekkt fyrir kryppulaga ryksugur sínar,
sem hafa þótt tákn fyrir gæði og góða hönn-
un. Fyrirtækið var Ijölskyldufyrirtæki þar til
það komst í eigu NKT Holding 1989, sem
ætlaði sér að snúa dæminu við og auka arðsem-
ina, en það hefur gengið hægt. Nilfisk hefur
keypt töluvert af erlendum fyrirtækjum und-
anfarin ár, en gagnrýnin á Sengelöve er meðal
annars að nýju fyrirtækin hafi ekki verið aðlög-
uð nægilega að Nilfisk.
Sengelöve hafði gert ráð fyrir 5 milljón króna
hagnaði fyrstu sex mánuði ársins, en þegar
niðurstaðan var tap upp á 120 milljónir var
hann látinn fara. Ætlunin er að leita nýs fram-
kvæmdastjóra utan fyrirtækisins. Velta fyrir-
tækisins 1995 var 1,5 milljarðar og búist er
við að salan í ár verið 1,9 milljarðar. Velta
NKT Holding á síðasta ári var 5,1 milljarður
og hagnaðurinn nam 365 milljónum, sem staf-
aði af óvæntum hagnaði, svo arðsemi fyrirtæk-
isins er lág. Forstöðumenn þess vænta betri
útkomu í ár.
Reed Elsevier selur
bókaforlög og blöð
London. Reuter.
ENSK-hollenzka útgáfufyrirtækið Reed Elsevi-
er hefur sett í sölu þær deildir sínar, sem gefa
út blöð og bækur fyrir almenna lesendur og
neytendur, því að þær falli ekki lengur inn í
þá stefnu fyrirtækisins að útvega kjarna upp-
lýsinga á alþjóðamarkaði.
Styrkur Reed Elseviers felst í útgáfu upp-
flettirita og bóka um vísindi, lögfræði og kaup-
sýslu. Nokkur fyrirtæki eru föl.
Reed Elsevier vill t.d. selja landshlutablöð
sín í Bretlandi og hollenzka blaðaforlagið Dag-
bladunie,sem gefur út dagblöðin NRCHandels-
blad og Algemeen Dagblad.
Almennt neytendabókaforlag fyrirtækisins
er einnig til sölu. Reed Elsevier hefur birtinga-
rétt á sígildum barnabókum um Bangsimon
og meðal vörumerkja fyrirtækisins eru Ham-
lyn, Heinemann, George Philip, Methuen og
Secker & Warburg.
Loks verða tímarit í Hollandi og Bandaríkj-
unum seld. IPC-tímaritin í Bretlandi verða einu
ritin, sem samsteypan gefur út fyrir neytendur.
Reichmann og
Saudi-prins bjóða í
Canary Wharf
Toronto. Reuter.
PAUL Reichmann, hinn kunni kanadíski fast-
eignafrömuður, hefur skýrt frá því að hann
hafi fengið prins í Saudi-Arabíu og fleiri fjár-
festa í lið með sér til þess að bjóða í Canary
Wharf skrifstofubyggingamar í London og
kaupa þær af bönkum, sem komust yfir þær
fyrir þremur árum.
Með tilboðinu reynir Reichmann að ná aftur
yfirráðum yfir byggingum, sem leiddu til þess
að fasteignaveldi hans, Olympia & York, varð
gjaldþrota 1992 þegar skrifstofuhúsnæði snar-
lækkaði í verði.
Auk Reichmanns standa að tilboðinu al-
Waleed Bin Talal Bin Abdulaziz A1 Saud prins,
38 ára gamall frændi Fahds Saudi-Arabíukon-
ungs, fyrirtækið CNA Financial Corp., trygg-
ingafélög og fleiri fjárfestar. Ekki var upplýst
hve hátt tilboðið væri.
Hermt er að Reichmann sjálfur bjóði 1 millj-
arð dollara í Canary Wharf — 10 háreistar
skrifstofubyggingar, sem fjölskylda hans hóf
að reisa 1987 meðfram ónotuðu hafnarsvæði
við Thames, 4 km frá fjármálahverfi Lundúna.
Að sögn blaða í London bjóða auðug fjöl-
skylda í Hong Kong og annar hópur íjárfesta
einnig í eignimar.
Canary Wharf er nú í eigu 11 banka sem
fengu umráð yfir eignunum í maí 1992 vegna
vanskila Olympia & York Development, sem
stóð frammi fyrir tapi á fleiri fasteignamörkuð-
um, skorti á lausafé og fór fram á gjaldþrota-
skipti.
Vinnu lotiS! daq
Jðrann Þ6r8ardéttlr 31.87.9516:04 I
[MsrFös Bemsson 31.07.9516:08 6 EKKITRUFI A MIG
[Ólafur GuSmundsson 31.87.9516:07 0 Fundnr h|ð iqsrtnrt
ijptoJ&HidfiMr 31.07.95 16:02 I _______________
VeR ekti/KKA

ni
EKKI TRUFtA MIG
258
31.87.95
16:87
DufthylUi í laserprentara - Besta verðið i bænum!
Aco BT-tölvur Taeknival
Verðsamanburður á
dufti í laserprentara.
HP Laserjet4/4 + 10.700 kr. 11.800 kr. 13.579 kr.
HP Laserjet 4L/4P 6.490 kr. ekki til 4.8.95 7.895 kr.
HP Laserjet IIP/IIIP 7.900 kr. 8.300 kr. 9.600 kr.
SKIPHOLT117
105 reykjavIk
tr +354 562 7333
B\X +354 562 8622
íslensk skilahoða-
skjóða í Windows
KOMIN er á markaðinn ný út-
gáfa, 2.0, af forritinu Hver er
hvar? sem er svokallað skilaboða-
skjóðuforrit. Upphaflega var út-
gáfa 1.0 skrifuð til notkunar inn-
anhúss hjá Hugbúnaði hf., en
margir af viðskiptavinum Hug-
búnaðar hf. sáu forritið í notkun
og óskuðu eftir að fá eintak.
Meðal annars hefur fjöldi fyrir-
spurna um forritið borist frá er-
lendum samstarfsaðiljum Hug-
búnaðar hf. og verið gerð ensk
útgáfa af forritinu undir heitinu
HB-LogBook. Spönsk útgáfa er
væntanleg fljótlega að því er kem-
ur fram í frétt frá Hugbúnaði.
Kerfinu er ætlað að einfalda
símaþjónustu og tryggja að skila-
boð komist auðveldlega til starfs-
manna. í fréttinni segir að allir
sem hafi unnið á vinnustað með
5 eða fleiri starfsmönnum kann-
ast við þessa venjulegu erfiðleika
við símsvörun, hvar er starfsmað-
urinn? Er hann inni? Úti? Farinn
Kemur einnig
út í enskri og spænskri
útgáfu
heim? Hváð verður hann lengi
burtu, hvenær kemur hann aftur?
Hvar á ég að setja skilaboðin til
hans og svo framvegis.
Á sumum vinnustöðum sé
hlaupið um allt og leitað, hjá öðr-
um sett upp tafla eða bók í af-
greiðslu og þar skráð hvort starfs-
maðurinn er í húsinu, í útkalli,
veikur eða í fríi.
I forritinu Hver er hvar? sé
hins vegar auðvelt að skrá þessi
atriði, jafnvel þó viðkomandi
starfsmaður sé inni en vilji ekki
láta trufla sig eða á fundi.
Fram kemur að starfsmaður
sem hafi eigin tölvu geti séð við-
veru annarra starfsmanna og sent
þeim skilaboð. Hafi hann verið
upptekinn eða fjarverandi berist
honum tilkynningar um ný skila-
boð á skjáinn.
Meðal nýjunga í útgáfu 2.0 er
bókun á fundarherbergi þar sem
hægt er að skrá fyrir hvern, vegna
hvers og hvað þarf að vera til stað-
ar og hversu langan tíma fundur-
inn á að standa.
Einnig kemur fram að Hver er
hvar? er afar einfalt í notkun og
vinnur undir Windows. Ýmist er
forritið notað á einni tölvu t.d. í
afgreiðslu eða á símaskiptiborði,
eða það er samtengt á net þar sem
allir geta skoðað og skráð upplýs-
ingar eða skilaboð. Ef starfs-
maðurinn hefur sína eigin tölvu
er hægt að setja forritið upp þann-
ig að það skrái starfsmann mættan
til vinnu um leið og hann ræsir
tölvuna og úr vinnu um leið og
hann slekkur á tölvunni.
Verð Hver er hvar?-forritsins
er 12.425 með vsk. og fæst það
hjá Hugbúnaði hf sem veitir jafn-
fram allar frekari upplýsingar.
aco
©
Nú gefst þér einstakt
tækifæri á að eignast
vandaðan HP-Desk-Jet blek-
sprautuprentara á verði sem ekki
,
á sér hliðstæðu á lslandt, aðeins
25.900 kr. m. vsk. Takmarkaðar birgðir.