Morgunblaðið - 20.08.1995, Blaðsíða 4

4 B SUNNUDAGUR 20. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Ný námskeið að hefjast
-sniðin að mannl
Lepum
|)örfum
Við vitum að það er ekki hægt að móta alla Ifkama
og allra þarfir í eitt form. í meira en tuttugu og fimm
ár höfum við hjá Líkamsrækt JSB unnið með þúsundum
kvenna við að' byggja uþþ hreysti og viðhalda góðri
heilsu og útliti. Til okkar leita konur með ýmsar
væntingar. Við gerum okkar besta til að hjálþa þeim,
en árangurinn byggist fyrst og fremst á þeim sjálfum.
Við gerum ekki kraftaverk - en þú getur það!
Athugið að Líkamsrækt JSB er flutt í
„JSB húsið“ í Lágmúia 9 í Reykjavík.
Kortakerfið
Græn kort:
Frjáls mæting
6 daga vikunnar fyrir
konur á öllum aldri.
Allir finna flokk við sitt
hæfi hjá J.S.B.
FRÁ TOPPI TIL TÁAR
Námskeið sem hefur gefið ótalmörgum
konum frábæran árangur.
Þetta kerfi er eingöngu ætlað konum
sem berjast við aukakílóin.
Uppbyggilegt lokað námskeið.
- Fimm tímar í viku, sjö vikur í senn.
- Strangur megrunarkúr sem fylgt er eftir
daglega með andlegum stuðningi, einka-
viðtölum og fyrirlestrum um mataræði og
hollar lífsvenjur.
- Heilsufundir, þar sem farið er
yfir förðun, klæðnað, hvemig á að
bera líkamann og efla sjálfs-
traustið.
NYTT-NYTT
Framhalds TT
Nú bjóðum við upp á
framhaldsflokka fyrir TT konur.
3 fastir tímar,
2 lausir tímar í hverri viku.
Fundir - aðhald - vigt - mæling
.-V
LÁGMÚLA 9 SÍMI 581 3730 / 581 3760
Innritun hafin alla daga í síma 581 3730
Barnapössun alla daga frá kl. 9-16.
Hringið og pantið kort eða
skráið ykkur í flokka.
Við erum við símann núna.
sótta kjöti, en hins vegar sé flokkun-
in mjög góð. Mjög sjaldgæft að lamb
frá þeim fari í C-flokk, sem kallar
á 25% skerðingu vegna fitu.
Þýðingarmesti
atvinnuvegurinn
Er Bjöm ekkert banginn við
framtíð sauðíjárbúskapar á íslandi?.
„Nei, ákveðnar forsendur þarf til
að hlutimir gangi upp. Aðalforsend-
an er að sauðfjárframleiðendur á
íslandi komi sér saman um að ef
þeir ætli að fara í útflutning þá sé
skynsamlegra að allir geri það sam-
eiginlega, að hópnum sé ekki sundr-
að með einhverjum hrepparíg og
fjórðungapólitík. Heldur verði sett
upp ein verksmiðja, sem sjái um að
taka allt kjöt sem á að fara í útflutn-
ing og vinni það allt í neytendaum-
búðir, á þann hátt sem hver markað-
ur vill. Sá markaður sem best borg-
ar fær svo það besta. Þarna eigum
við að selja allar afurðir af sauðfé
sem við mögulega getum gert okkur
pening úr, svo sem lambatungur og
fleira, sem mér skilst að sé hátíðar-
matur í Frakklandi. Við mundum
sennilega fá hærra verð fyrir
vakumpakkaðar lambatungur en við
seljum sviðahausinn fyrir hér heima.
Við eigum að kaupa okkur aðstoð
kunnáttumanna og fá ungt fólk til
að læra til þessara verka.“
„Ég er sannfærður um að innan
örfárra ára, og miklu styttra í það
en við gerum okkur kannski grein
fyrir, á sauðfjárrækt á Islandi eftir
að verða með þýðingarmeiri at-
vinnuvegum landsmanna. Við eigum
eftir að tala um að það þurfi kannski
að hækka eða lækka gengið út frá
því hvemig gengur í sauðfjárrækt-
inni, ekki fiskveiðunum," bætir
Bjöm við af sannfæringu. •
Þegar vikið er að því að sauðfjár-
bændum sé að fækka og verði
kannski bara allir hobbíbændur,
fellst Bjöm á það fyrra en kveðst
ekki trúa því síðara. Bætir þó við í
hálfkæringi: „Þann dag sem verður
farið að skilgreina þá sem tóm-
stundabændur þá verður kannski
fyrst hægt að fara að gera þetta
af einhverri alvöru, því þá hætta
stjómvöld e.t.v. að skipta sér af
þessu. Það má hjálpa tímabundið
atvinnuvegi, en ef á að fara að
stjórna honum áratug eftir áratug
með lögum og reglugerðum, þá er
voðinn vís. Við sjáum þetta í útgerð-
inni. Sama er með landbúnaðinn,
hann á ekki bjarta framtíð fyrr en
hann losnar undan reglugerðum rík-
isvaldsins. Öll afskipti em af hinu
illa.“
Rækta beitarskóg
Hjónin og öll börnin fylgja gestin-
um úr hlaði, niður að Blöndu, til
að sjá ummerkin um dragfeijuna
góðu. En með ánni er fleira að sjá.
A 20-30 ha girtu svæði eru Oddný
og Björn farinn að rækta beitar-
skóg. „Það gekk svo vel hjá Guð-
mundi í Sölvatungu. Ég horfði á
hvemig trén potuðust upp þarna
hinum megin í hlíðinni. Svo við
ákváðum að girða bakkann okkar
megin og erum að planta þar lerki
og birki. Þegar trén em orðin 7-8
metrar eða nægilega há til að féð
nái ekki upp í toppana, ætla ég að
hafa gemlingana þar tímabundið og
beita skóginn. Mér er sagt að geti
farið mjög vel saman sauðkindur
og skógrækt. Ef sauðkindin er ekki
sett í þá aðstöðu að hún hafí ekkert
nema toppana til að narta i.
Hluti af því að vera bóndi er að
rækta jörðina. Til þess að auka vel-
vild neytandans í garð bænda eiga
bændur að ganga þannig um landið
að neytendur sjái að þeir virði það.
Þeir eiga til dæmis að rækta tré ef
að það er „inni“ hjá neytandanum
að gott sé að rækta tré. Þá eykst
velvild neytandans í garð bænda.
En ef hið opinbera vill fara í ein-
hverja mannvirkjagerð í landi
bænda, þá eiga þeir að sjálfsögðu
að fara í málaferli, af því öll mann-
virkjagerð hlýtur að vera lýti á land-
inu,“ segir Björn skelmskur, en neit-
ar því samt alveg að vera eins mik-
ill málaferlamaður og faðir hans.
Þetta snúist um að ekki verði farið
í mannvirkjagerð fyrr en alveg full-
víst sé að hjá því verði ekki komist
og að ríkið geti ekki bara umsvifa-
laust gengið á rétt bænda.
litið til þess að þyrfti að seija vör-
una. Ekki er nóg að tryggja afkomu
sauðíjárbænda eitthvað tímabundið
með samningi og segja að nægi að
veija svo og svo miklum ijármunum
í niðurgreiðslu á kindakjöti. Aðalat-
riðið er trygg markaðssetning. Þar
sem þeir höfðu ekki orku til þess
að taka allar kjöttegundir inn í er
ég fastur með mína vöru í ákveð-
inni krónutölu og segir sig sjálft að
markaðurinn dregst saman þegar
aðrar kjöttegundir eru alltaf boðnar
á lægra verði. Einni búgrein getur
ekki hrakað ef það er ekki með því
að pína hana til að vera alltaf með
hæsta verð. Enda erum við búnir
að tapa markaðshlutdeildinni,
komnir úr 80% ofan í 50%.“
Bjöm segir að þar komi fleira til.
„Þegar nokkrir fjölmiðlamenn og 1-2
doktorar fóru upp úr 1970 að ráðast
heiftarlega á feitt kjöt, upphefst
mikil umræða hjá þjóðinni um að
það eigi næstum að banna neyslu á
lambakjöti. En í dag eru erlendir
vísindamenn að rannsaka lambakjöt-
ið og tala um að þessi Omega 3 fítu-
sýra, sem í því er, sé ákaflega holl
fyrir mannslíkamann. Landlæknir
sagði í blaðagrein að ef þetta væri
rétt þá væri ekki hægt að borða
hollari mat en lambakjöt.
Menntun í matargerð
Klaufaskapurinn í markaðssetn-
ingunni hjá okkur er að við höfum
bara gleymt því að það þurfi að
matreiða þetta lambakjöt okkar. Ég
held bara að þekkingin á að með-
höndla matvæli og vita hvað er í
matnum hafí farið langt aftur úr
því sem var í gömlu hlóðaeldhúsun-
um. Þekking er að verða mjög tak-
mörkuð á matargerðarlist á Islandi.
Þarna hefur menntakerfíð ekkert
síður brugðist en stjóm bændasam-
takanna. Fagþekking í matargerð á
íslandi hefur verið stórlega vanrækt
í skólakerfínu. Við höfum ekki sinnt
því að mennta fólk í matargerð. Það
hefur verið nægilegt að vera bara
einhver kjötiðnaðarmaður til þess
að viðkomandi fari að meðhöndla
kjöt. En að vera kjötiðnaðarmaður
er aðallega fólgið í því að úrbeina
kjöt, en ekki gera það að matvöru.
Við höfum gleymt því að það þurfí
að matreiða þetta kjöt fyrir markað-
inn.“
Þarf þá ekki að breyta ræktun-
inni svo kjötið verði ekki svona feitt?
„Jú, það verður að hafa þá vöm sem
neytandinn vill. Ef neytandinn vill
hafa það laust við fitu, eiga bændur
að framleiða fitulaust. Svo einfalt
er það. Neytandinn hefur alltaf rétt
fyrir sér. Það er hægt, en við þurf-
um ákveðinn tíma til að þróa skepn-
una. Og til að fá bændur til að
hætta að framleiða feitt. En þegar
flestir bændur vom ungir menn að
byija búskap, gilti það eitt að hafa
féð nógu feitt og nógu þungt. Þeir
eru alveg fastir í því að ekki sé
nokkur hemja að ná ekki 18-20 kg
fallþunga á dilkana. Virðast ekki
skilja að ekki er til neytandi sem
vili kaupa það. Mest eftirspum er
eftir 12-14 kg lambi. Það má þá
framleiða fleiri og smærri lömb. Það
mun þó alltaf taka nokkum tíma
að fá bónda til að skilja að það er
miklu hagkvæmara fyrir hann að
framleiða jafnvel þijú 14 kg lömb
en tvö 24 kg. Þau em eftirsótt og
þá eigum við að framleiða þau.“
Þetta kallar á nærgöngula spurn-
ingu. Var hann sjálfur farinn að
framleiða minni lömb? „Það hefur
aldrei verið mikill fallþungi hér hjá
okkur. Sauðburður fer seint af stað,
byijar um 25. maí, er lokið um 10.
júní og við fömm að lóga eftir 10.
september. Lömbin em því til þess
að gera mjög ung. Neytandinn vill
fá léttari lömbin og þau seljast fyrr.“
Björn segir það rétt að hann fái
ekkert meira fyrir kílóið af því eftir-