Morgunblaðið - 26.08.1995, Síða 1

3WirrspmM&Mti>
Fjölbreytt í Þjóðleikhúsinu/2
Holað innan tré/3
Geislaplötur eru eins og nafnspjald/4
MENNING
LISTIR
c
PRENTSMIÐJA MORG UNBLAÐSINS
LAUGARDAGUR 26. AGUST 1995
BLAÐ'
Vinmislys rithöfundar
\
NÝ SKÁLDSAGA frá Giinter
Grass heyrir til tíðinda og rit-
stjóm tímaritsins Der Spiegel ákvað
að gera henni vegleg skil. Frásögn
og ritdómur birtust inni í blaðinu
og forsíðan var helguð bókinni.
Þegar blaðið kom út í upphafi vik-
unnar varð Grass svo reiður að
hann dró til baka grein, sem hann
hafði samþykkt til birtingar í tíma-
ritinu. Fyrir utan ritstjómarskrif-
stofur Der Spiegel í Hamborg safn-
aðist múgur manns til að mótmæla.
Forsiða blaðsins hleypti ólgunni
af stað. Þar má sjá gagnrýnand-
ann, Marcel Reich-Ranicki, rífa bók
Grass í tvennt með fyrirlitningar-
svip.
„Viðbjóðsleg mynd“
Grass kvaðst ekki vilja að orð sín
birtust í blaði, sem setti „viðbjóðs-
lega mynd af því þegar verið væri
að rífa bók á forsíðu".
Mótmælendurnir sögðu forsíðu-
myndina óveijandi vegna þess að
hún minnti á það þegar múslimar
rifu „Sálma Satans" eftir Salman
Rushdie í sundur í Bradford og
bókabrennur nasista.
Bókin nefnist „Ein Weites Feld“
(„Víður völlur") og er tæpar 800
síður og hafði Der Spiegei eftir
Grass að þær hefðu auðveldlega
getað orðið 2.000 hefði hann engu
sleppt. Grass var fimm ár
að skrifa bókina, sem fjall-
ar um sameiningu Þýska-
lands og gerist skömmu
eftir fall Berlínarmúrsins,
en nær einnig aftur til nítj-
ándu aldarinnar, samein-
ingar Þýskalands 1871.
Grass er þekktasti núlif-
andi rithöfundur Þjóðveija
og hefur oft verið orðaður
við Nóbelsverðlaunin.
Bókin hefur verið aug-
lýst með miklum látum og
farið var að tala um
„skáldsögu aldarinnar"
áður en sýnishornum var
dreift til fjölmiðla og gagn-
rýnenda.
Klappaði á upplestri
Forsíöumynd Der Spiegel sem
sýnir nýja bók eftir Giinter
Grass vera rifna í tvennt
vekur reiöi og mótmæli
Þegar Grass las kafla
úr bók sinni fyrir skömmu
var Reich-Ranicki, sem er
einn þekktasti bókmennta-
gagnrýnandi Þjóðveija,
viðstaddur og var til þess
tekið að hann fagnaði með
lófataki að lestrinum loknum.
Reich-Ranicki hefur skrifað um
flestar bækur Grass, gagnrýndi
„Tintrommuna" í upphafí, en sneri
síðan við blaðinu og vegsamaði
hana. Næstu bækur Grass féllu í
góðan jarðveg hjá gagnrýnandan-
um, en undanfarið hefur honum
þótt frekar lítið til bóka hanskoma.
Ritdóms Reich-Ranickis var því
beðið með eftirvæntingu.
Gagnrýnin er skrifuð sem opið
bréf og hefst Reich-Ranicki handa
á því að lofa Grass: „Ég tel að þér
seuð framúrskarandi rithöfundur
og gott betur: ég dáist að yður —
eftir sem áður. Þó verð ég að segja
það, sem ég get ekki farið í graf-
götur með: að skáldsaga yðar,
„Ein weites Feld“ er að öllu leyti
misráðin."
Á einum stað í bréfi sinu segir
Reich-Ranicki að söguhetja Grass
sé „tímaskekkja“, sem orðið hafi
til vegna „vinnuslyss rithöfundar-
ins“.
Gagnrýnandinn tekur fram að
Grass skorti ekki orðaforða, en
neistan vanti: „Þess vegna verðum
við, . . . lesendur yðar stynjandi
að þola að þér endurtakið yðúr í
síbylju."
FORSÍÐAN umdeilda: Hópur manns mótmælti fyrir utan r itstj órnarskr ifstofui-
Der Spiegel og sagði að myndin minnti á bókabrennur nasista.
Gunter Grass
Fjárhirðir með hund
eftir Bertel Thor-
valdsen á uppboði
Gallerís Borgar
Stríðs-!
hijáð |
stytta
Á LISTAVERKAUPPBOÐI Gall-
erís Borgar fimmtudaginn 31.
ágúst næstkomandi verður boðin
upp stór stytta, Fjárhirðir með
hund, eftir dansk-íslenska mynd-
höggvarann Bertel Thorvaldsen
sem er meðal þekktustu mynd-
höggvara 19. aldarinnar og þess
timabils í listum sem kennt er við
nýklassík. Styttan sem hér um
ræðir er hingað komin frá Dan-
mörku en þar hefur hún staðið
síðastliðin 70-80 ár að því er heim-
ildir herma, í garði herraseturs á
Jótlandi. I seinni heimsstyrjöld-
inni notuðu nasistar hana til skot-
æfinga að því haft er eftir eig-
anda styttunnar. Á baki hennar
má sjá gat eftir byssukúlu og
vinstri armur er af við öxl.
Spanskgræna er farin að setjast
á hana og steypusamskeyti sjást
greinilega vegna veðrunar.
Hugsanlega eina eintakið
Styttan er steypt í sink, sem
telst frekar óvenjulegt því algeng-
ast er að afsteypur séu gerðar i
brons. „Sinkið er ekki eins sterkt
og heldur sér ekki eins vel og
bronsið," sagði Pétur Þór Gunn-
arsson hjá Galleri Borg. Hann
sagði að þeir væru i sambandi við
Thorvaldsen safnið i Kaupmanna-
höfn sem væri að kanna aldur
styttunnar og hvort fleiri eintök
væru til og þeir muni senda þeim
allar mögulegar upplýsingar á
næstu dögum. Ekki hefur enn
frést af annarri afsteypu né hvar
frumeintakið er niðurkomið.
„Við fréttum af því nýlega að
þessi stytta væri til sölu og við
grennsluðumst fyrir um hana í
kjölfarið og enduðum á þvi að
flytja hana heim. Við erum með
hana í umboðssölu fyrir eigend-
urna og mér finnst að hún eigi
skilið virðingu og varðveislu hér
á landi.“ Hann sagðist ekki eiga
von á tilboðum erlendis frá enda
sjaldgæft að erlendir safnarar
fylgist með uppboðum hér á landi.
„Aldrei áður hefur verið boðið
upp svona stórt og mikið verk
eftir Thorvaldsen hér á landi,“
sagði Pétur.
Hann sagði erfitt að ímynda sér
hvaða verð fengist fyrir styttuna
en til að nefna eitthvað mætti
vonast eftir verði á bilinu 500.000
til tvær milljónir króna.
Nokkur verk eftir listamanninn
eru til á Listasafni íslands, upp-
runaleg verk úr marmara auk
afsteypa.
i