Morgunblaðið - 30.08.1995, Síða 1

64 SÍÐUR B/C/D
195. TBL. 83.ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 30. ÁGÚST 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Bandaríkjamenn hlynntir því að refsa fyrir árásir á Sarajevo
Beita sér fyrir hörð-
um árásum á Serba
Washington, Moskvu, París, Sarajevo, Belgrad. Reuter.
BANDARIKJAMENN sendu í gær flugvéla-
móðurskip til Adríahafs og talsmaður banda-
ríska utanríkisráðuneytisins sagði að rétt
væri að grípa til harðra hernaðaraðgerða til
að refsa Bosníu-Serbum fyrir sprengjuárásirn-
ar á Sarajevo á mánudag, sem urðu 37 manns
að bana. Rússar sögðu að friðarumleitunum
Bandaríkjastjórnar yrði stefnt í hættu ef her-
valdi yrði beitt gegn Serbum. Leiðtogar
Bosníu-Serba fögnuðu í gær friðaráætlun
Sameinuðu þjóðanna og sögðust reiðubúnir
að semja um frið, en fréttaskýrendur segja
að fyrir þeim vaki aðeins að vinna tíma og
afstýra hernaðaraðgerðum gegn þeim.
Embættismenn Sameinuðu þjóðanna sögðu
að yfirmenn friðargæsluliðsins í Bosníu væru
að íhuga loftárásir á hersveitir Bosníu-Serba
eftir að rannsókn hefði leitt í ljós að þær hefðu
Leiðtogar Bosníu-Serba
ljá máls á friðarviðræðiim
skotið sprengjunum á Sarajevo á mánudag.
Talsmaður bandaríska utanríkisráðuneytis-
ins neitaði að svara spurningum um hvort
Bandaríkjastjórn vildi loftárásir af hálfu
NATO eða sprengjuárásir svokallaðs hraðliðs
Sameinuðu þjóðanna. Hann kvaðst ekki telja
að slíkar hernaðaraðgerðir myndu stefna frið-
aráætlun Bandaríkjastjórnar í hættu eins og
rússneskir embættismenn héldu fram í gær.
Alija Izetbegovic, forseti Bosníu, krafðist
þess að Serbum yrði refsað og sagði að ann-
ars myndi almenningur í landinu heimta að
stjórnin hafnaði friðarviðræðum.
„Þing“ Bosníu-Serba samþykkti ályktun
þess efnis að friðaráætlun Bandaríkjastjórnar
gæti greitt fyrir viðræðum við Króata og
Bosníustjórn. Það tjáði sig hins vegar ekki
um þá kröfu Bandaríkjastjórnar að Bosníu-
Serbar gæfu eftir landsvæði.
Karadzic boðar tilslakanir
Jimmy Carter, fyrrverandi forseti Banda-
ríkjanna, sagði að Radovan Karadzic, leiðtogi
Bosníu-Serba, hefði hringt í hann og fallist á
friðaráætlun Bandaríkjastjórnar sem grund-
völl friðarviðræðna. Hann hefði léð máls á að
gengið yrði út frá nær jafnri skiptingu Bosníu
milli Serba og sambandsríkis múslima og
Króata. Fréttaskýrendur sögðu að þótt Serbar
kynnu að ljá máls á friðarviðræðum nú til að
afstýra loftárásum væri ólíklegt að þeir féll-
ust á að afsala sér landsvæðum þegar á reyndi.
Reuter
ÍBÚAR Sarajevo jarðsetja eitt af 37
fórnarlömbum sprengjuárása Serba á
bosnísku höfuðborgina á mánudag.
Kvennaráðstefna Sameinuðu þjóðanna
Kínverjar tak-
marka málfrelsi
Peking. Reuter.
KÍNVERJAR settu í gær takmörk
við málfrelsi á því svæði í útborg
Peking þar sem óopinber ráðstefna
um málefni kvenna fer fram. Bannað
er að efna til aðgerða sem beinast
gegn „sjálfræði Kína“ eða kasta rýrð
á leiðtoga kommúnista.
Áður höfðu verið gefnar út tilskip-
anir sem bönnuðu mótmælaaðgerðir
í Peking, þar sem opinber ráðstefna
Sameinuðu þjóðanna fer fram. Hátt-
settur öryggismálafulltrúi greindi
síðan frá því í gær að slíkar aðgerð-
ir væru einnig bannaðar á óopinberu
ráðstefnunni í bænum Huairou.
Tian Qiyu, aðstoðarráðherra ör-
yggismála, er yfirmaður öryggis-
gæslu á ráðstefnu SÞ og óopinberu
ráðstefnunni. Hann sagði að mót-
mælaaðgerðir væru leyfilegar á
íþróttaleikvelli við miðskóla, sem er á
svæðinu þar sem óopinbera ráðstefn-
an er haldin, og er kínverskum al-
menningi meinaður aðgangur .
Ákvörðuninni mótmælt
Framkvæmdastjóri ’ óopinberu
ráðstefnunnar, Supatra Masdit, gaf
úr harðorða yfirlýsingu vegna til-
kynningar Kínverja. „Lög landsins,
sem býður til ráðstefnunnar, gilda
einungis utan við það svæði þar sem
ráðstefnan fer fram,“ sagði hún.
■ Amnesty gagnrýnir/17
■ Ráðamenn í Peking/24
Reuter
Vigdís
forseti
íKína
VIGDÍS Finnbogadóttir forseti
fór í opinbera heimsókn til Kína
í gær og ræddi við forseta lands-
ins, Jiang Zemin, og fleiri ráða-
menn eftir opinbera móttökuat-
höfn. Á myndinni kanna forset-
arnir heiðursvörð við Aiþýðu-
höllina í Peking.
Vigdís ræðir við forsætisráð-
herra og sjávarútvegsráðherra
Kína í dag, en opinberu heim-
sókninni lýkur á sunnudag. Dag-
inn eftir verður hún viðstödd
setningu kvennaráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna í Peking og flyt-
ur eina af aðalræðunum við upp-
haf ráðstefnunnar.
■ Forsetar í Peking/4
Sprengjutilræði við þinghúsið í Georgíu
Reynt að myrða
Shevardnadze
Tbilisi. Reuter.
EDÚARD Shevardnadze, leiðtogi
Georgíu, særðist lítillega í gær þeg-
ar öflug bílsprengja sprakk nálægt
bifreið hans við þinghúsið í Tbilisi.
Lögreglustjóri borgarinnar sagði að
reynt hefði verið að ráða Shev-
ardnadze af dögum.
Shevardnadze virtist í losti á
myndum sem Reufers-sjónvarpið
tók af honum á sjúkrahúsi skömmu
eftir tilræðið. Hann var klæddur
hvítum bol, með skrámur á andlitinu
og blóð á höndunum.
Nokkrir bílar gjöreyðilögðust í
eldi sem kviknaði við sprenginguna.
Varaforseti þingsins og nokkrir líf-
verðir særðust einnig.
„Þetta eru gungur“
Shevardnadze var á leið til skrif-
stofu sinnar þar sem hann ætlaði
að undirrita nýja stjórnarskrá sem
þingið samþykkti i vikunni sem leið.
Stjórnarskráin veitir forseta lands-
ins mikil völd og talið er að Shev-
Reuter
EDUARD Shevardnadze, leiðtogi Georgíu, á sjúkrahúsi
eftir sprengjutilræði við þinghúsið í Tbilisi í gær.
ardnadze verði kjörinn í embættið
í kosningum, sem fara að öllúm lík-
indum fram í nóvember, gefi hann
kost á sér.
Shevardnadze ræddi við frétta-
mann georgíska sjónvarpsins og
kvaðst telja að andstæðingar hans
hefðu sýnt honum banatilræði til
að valda glundroða i landinu fyrir
forsetakosningarnar. „Þetta eru
gungur," sagði hann. „Þeir vilja að
mafían stjórni landinu, en þeim
tekst það ekki. Þetta verður síðasta
hermdarverkið í Georgíu. Öll þjóðin
mun rísa upp.“
Nokkrar hersveitir voru í við-
bragðsstöðu vegna banatilræðisins.
Ríkissaksóknari Georgíu fyrirskip-
aði rannsókn á tilræðinu og ríkis-
stjórnin var boðuð á skyndifund í
gærkvöldi.
Nokkrir af andstæðingum Shev-
ardnadze fordæmdu morðtilraunina
og sögðu að refsa yrði tilræðismönn-
unum.