Morgunblaðið - 31.08.1995, Blaðsíða 1
72 SIÐUR B/C/D
STOFNAÐ 1913
196. TBL. 83. ARG.
FIMMTUDAGUR 31. AGUST 1995
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Rússlandsforseti fordæmir árásir NATO og SÞ á Bosníu-Serba
Segja Serba ekki eiga
möguleika á sigri
París, Moskvu, Washington, Napólí. Reuter.
HERÞOTUR Atlantshafsbandalags-
ins (NATO) og stórskotalið Breta
og Frakka héldu í gær uppi stöðug-
um árásum á víghreiður Bosníu-
Serba við griðasvæði múslima og
höfuðstöðvar þeirra í Pale. John
White, aðstoðarvarnarmálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í gærkvöldi
að árásunum yrði haldið áfram og
að þær hefðu verið árangursríkar
til þessa. Boutros Boutros-Ghali,
framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ), sagði yfirmann friðar-
gæsluliðsins hafa sett Ratko Mladic
herforingja Bosníu-Serba ákveðin
skilyrði, sem yrði að uppfylla ef
loftárásunum ætti að linna. Serbar
yrðu að failast á vopnahlé, færa
vopn sín í 20 km fjarlægð frá
Sarajevo og hætta árásum á Tuzla
og Gorazde. Mladic hafnaði þessum
skilmálum og sagði ekki hægt að
leysa málið með faxsendingum.
Frakkar staðfestu að frönsk herþota
hefði verið skotin niður yfir Bosníu
í gær. Flugmönnunum tveim tókst
að komast frá borði, en ekki er vit-
að um afdrif þeirra. Óttast er um
afdrif fimm eftirlitsmanna Evrópu-
sambandsins í grennd við Sarajevo,
en ekki hefur heyrst frá þeim síðan
á mánudag. Er talið að þeir kunni
að hafa fallið í árásunum í gær.
Mótmæli Jeltsíns
Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
sagði í gær að einungis viðræður,
en ekki vopnavald, geti komið á friði
í Bosníu. „Við erum enn andvigir
því að Bosniudeilan verði leyst með
valdi," sagði Jeltsín í sjónvarps-
ávarpi. „Stefna okkar er sú, að for-
dæma jafnt árás [Serba á markaðs-
torg í Sarajevo á mánudag] og
sprengjuárás [NATO].“
Talsmaður forsetans _ hafði áður
sagt við fréttastofuna Ítar-Tass að
Jeltsín liti svo á að árásir NATO
og SÞ væru „grimmilegar"
Samruni
Time og
Turner?
íew York. Reuter.
JREINT var frá því í gær að for-
svarsmenn bandarísku fjölmiðlafyr-
rtækjanna Time-Warner og Tumer
Iroadcasting ættu í viðræðum um
samruna. Tumer yrði dótturfyrirtæki
eigu Time-Warner, sem þar með
rrði stærsta fjölmiðlafyrirtæki ver-
ildar, stærra en samsteypa Disney
)g Capital Cities/ABC.
Þetta er í fyrsta skipti sem Ted
rurner ljáir máls á því að gefa eftir
'yrirtæki sitt, sem m.a. rekur frétta-
itöðina CNN. Ef af samrunanum
/erður yrði hann einn stærsti hlut-
lafi Time-Warner. í sameiginlegri
/firlýsingu vöruðu þó fyrirtækin við
dví að mörg mál væru enn óleyst.
Reuter
FRANSKIR hermenn fylgjast með flugvélum NATO utan við
Sarajevo í gær. Á minni myndinni má sjá sprengju spriuga
skammt frá Pale, þar sem hofuðstöðvar Bosníu-Serba eru.
Bandarískir embættismenn sögðu
í gær að Bosníu-Serbum hlyti að
verða ljóst, í kjölfar árásanna, að
þeir ættu enga möguleika á að sigra
í stríðinu í Bosníu, og að tími væri
kominn til að semja um frið.
Nicholas Burns, talsmaður
bandaríska innanríkisráðuneytisins,
sagði í viðtali við sjónvarpsstöðina
CNN að Richard Holbrooke, sendi-
maður Bandaríkjastjórnar í Bosiiíu,
myndi flytja þessi skilaboð til ráða-
manna í fyrrverandi Júgóslavíu.
Burns brást með þessu við yfirlýs-
ingu frá leiðtoga Bosníu-Serba,
Radovan Karadzic, sem sagði í gær
að þrátt fyrir árásir NATO og SÞ
myndi þjóð hans hvergi gefa eftir.
Karadzic sagði: „Við munum sigra
að lokum.“
Bob Dole, leiðtogi repúblikana í
öldungadeild Bandaríkjaþings, lýsti
í gær yfir stuðningi við aðgerðir
NATO og sagði þær löngu tímabær-
ar. Gaf hann í skyn að atkvæða-
greiðslu til að hnekkja neitunarvaldi
Bills Clintons forseta, gegn þeirri
ákvörðun að aflétta vopnasölubann-
inu á Bosníu, kynni að verða frest-
að. Utanríkisráðherrar Norðurland-
anna og Eystrasaltsríkjanna, sem
sitja á fundi í Danmörku, sögðust
einnig vera samþykkir árásunum.
Þetta eru umfangsmestu árásir
sem Vesturlönd hafa gert í Bosníu
og mestu hernaðaraðgerðir NATO
frá upphafi. Hátt í hundrað herþotur
hafa tekið þátt í árásunum.
■ NATOogSÞ/18
Georgía
Tíu hand-
teknir í
Tbilisi
Tbilisi. Reuter.
SÓLARHRING eftir að tilraun var
gerð til að ráða Edúard She-
vardnadze, leiðtoga Georgíu, af dög-
um, lýsti hann því yfir að hann hygð-
ist bjóða sig fram til embættis for-
seta landsins í nóvember. „Guð er
með okkur, fólkið er með okkur,
heimurinn er með okkur og við
munum sigra,“ sagði Shevardnadze
á fjölmennum útifundi í Tbilisi í gær
en hann er talinn sigurstranglegur.
Shevardnadze virtist við ágæta
heilsu en var skrámaður á andliti.
Öflug bílsprengja sprakk nærri bíl
hans er hann var á leið til þinghúss-
ins í Tbilisi á þriðjudag. Hundruð
lögreglumanna, sérþjálfaðra til að
fást við óeirðaseggi, gættu öryggis
leiðtogans á útifundinum og skyttur
höfðu komið sér fyrir á húsþökum
í nágrenninu er hann ávarpaði fund-
inn.
Ráðherra gagnrýndur
Igor Georgadze, öryggismálaráð-
herra Georgíu, sagði í gær að tíu
manns hefðu veríð handteknir þar
sem þeir hefðu haft undir höndum
teikningar af þinghúsinu og aðsetri
Shevardnadzes. Of snemmt væri
hins vegar að segja til um hvort
þeir tengdust tilræðinu við hann.
Margir þingmenn á georgíska
þinginu gagnrýndu í gær Georgadze
fyrir að bera ábyrgð á glæpa- og
hryðjuverkaöldu í landinu, sem
beindist ekki síst að stjórnmála-
mönnum. Lögðu nokkrir þeirra til
að lýst yrði yfir neyðarástandi í höf-
uðborginni.
Georgadze hét því í samtali við
georgíska sjónvarpsstöð að baráttan
gegn hryðjuverkum yrði aukin í kjöl-
far tilræðisins. Gatan, sem spreng-
ingin varð í, var opnuð fyrir umferð
að nýju í gær en hermenn könnuðu
skilríki allra þeirra sem leið áttu um
hana auk þess sem vopnaðir verðir
voru við helstu byggingar.
Frönsk stjórnvöld fordæmdu í gær
tilræðið við Shevardnadze og báru
lof á tilraunir hans til að koma á
friði á erfiðum tímum.
Óopinbera kvenna-
ráðstefnan hafin
Reuter
ÓOPINBER ráðstefna kvenna,
sem haldin er í tengslum við
kvennaráðstefnu Sameinuðu
þjóðanna i Kína, hófst í Huairou
í gær. Settust konur niður í
yfir 2.800 vinnuhópum en meðal
þess sem rætt verður, er ofbeldi
gegn konum, umskurður
stúlkna, réttindi vændiskvenna
og fóstureyðingar. Kínverjar
óttast mjög að róttækir hópar
kvenna kunni að efna til mót-
mæla.
Margir þátttakendur í ráð-
stefnunni voru órólegir í gær
vegna nærveru blaðamanna og
sögðu að yrði vera þeirra á ráð-
stefnunni gerð opinber, gæti
það haft slæm áhrif á starfs-
frama og fjölskyldulíf. Banda-
rískar konur á kvennaráðstefn-
unni lýstu í gær reiði sinni
vegna gagnrýni Harry Wu á þá
ætlun Hillary Rodham Clinton,
forsetafrúar Bandaríkjanna, að
mæta til opinberu ráðstefnunn-
ar, sem hefst í Peking 4. sept-
ember. Töldu þær að hagsmun-
ir einstaklings ættu ekki að
draga úr aiþjóðlegri tilraun til
að bæta hag milljóna kvenna.
Á myndinni má sjá kínversk-
ar skólastúlkur fylgjast með
opnunarathöfn ráðstefnunnar.