Morgunblaðið - 31.08.1995, Blaðsíða 4

4 FÍMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 1995
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ingvar Birgir Friðleifsson
forstöðumaður Jarðhitaskólans
Hlýtur Boutros
Ghali-verðlaunin
TILKYNNT hefur verið að dr. Ing-
var Birgir Friðleifsson, forstöðu-
maður Jarðhitaskóla Háskóla
Sameinuðu þjóðanna hjá Orku-
stofnun í Reykjavík, hljóti svo-
nefnd Boutros Ghali-verðlaun fyrir
mikilvægt framlag til markmiða
Sameinuðu þjóðanna. Verðlaunin
eru kennd við Boutros Boutros
Ghali, aðalritara Sameinuðu þjóð-
anna, en þau eru veitt af alþjóðleg-
um sjóði til eflingar starfsemi
Sameinuðu þjóðanna.
Verðlaunin eru árlega veitt
fimm einstaklingum, einum úr
hverjum heimshluta: Afríku, Asíu,
Rómönsku-Ameríku, Arabalönd-
unum-Indlandi og N-Ameríku-
Evrópu. Tilnefningar um verð-
launaþega koma frá sérstofnunum
Sameinuðu þjóðanna. Alþjóðleg
dómnefnd velur verðlaunaþegana.
Verðlaunin eru veitt vísinda-
mönnum sem með starfi sínu hafa
haft forystu um stuðning við hin
ýmsu markmið Sameinuðu þjóð-
anna um frið og þróunaraðstoð.
Ráðgert er að Boutros Boutros
Ghali afhendi verðlaunin við hátíð-
lega athöfn í Tókíó hinn 11.
september nk.
Þetta er í annað sinn sem verð-
launin eru veitt. Auk Ingvars Birg-
is hljóta verðlaunin á þessu ári dr.
Jyoti K. Parikh, prófessor við Ind-
iru Gandhi-þróunarmálastofnun-
ina í Bombey á Indlandi, dr. Shi-
geru Suganami, forseti Lækna-
samtaka Asíu í Okayama í Japan,
dr. Mauriee Tchuente, aðstoðar-
rektor Háskólans í Yaounde, Kam-
erún, og dr. Jose Galizia Tundisi,
forseti Vísinda- og tækniráðs
Brasilíu.
Ingvar Birgir lauk prófi í jarð-
fræði frá St. Andrews-háskóla í
Skotlandi 1970 og doktorsprófi frá
Oxford-háskóla í Englandi 1973.
Hann hóf störf við jarðhitaleit hjá
jarðhitadeild Orkustofnunar 1973.
Hann hefur verið forstöðumaður
Jarðhitaskólans frá stofnun hans
1979 utan þess sem hann starfaði
sem yfirmaður verkefnamats við
Norræna fjárfestingarbankann í
Helsinki 1986-1988. Hann hefur
starfað í fjölmörgum alþjóðlegum
nefndum um jarðhitamál og þró-
unarmál og flutt fyrirlestra á ráð-
stefnum og við menntastofnanir í
um 30 löndum í öllum heimsálfum.
Hann er kvæntur Þórdísi Árna-
dóttur, skrifstofustjóra Rótarýum-
dæmisins á íslandi, og eiga þau
þrjár dætur.
Við Kína-
múrinn
FORSETI íslands, frú Vigdís
Finnbogadóttir, skoðaði Kína-
múrinn við borgina Badaling
norðvestur af Peking í gærmorg-
un á öðrum degi opinberrar heim-
sóknar forsetans til Kína. í gær
ræddi frú Vigdís við Li Peng for-
sætisráðherra Kína og Qiao Shi
forseta kínverska þjóðþingsins,
og jafnframt var hún viðstödd
opnun íslenskrar frímerkjasýn-
ingar í Peking.
Islenska viðskiptasendinefndin
undir forsæti Halldórs Ásgríms-
sonar utanríkisráðherra hitti að-
stoðarsjávarútvegsráðherra Kina
að máli í gær og viðskiptaaðila í
Peking, og einnig heimsótti við-
skiptanefndin kínversku póst- og
fjarskiptastofnunina þar sem rætt
var við ráðamenn um upplýsinga-
tækni, fjarskipti og hugbúnað, en
með í för nefndarinnar eru full-
trúar frá tveimur íslenskum
tölvu- og hugbúnaðarfyrirtækj-
um.
í dag heldur forseti íslands
ásamt föruneyti til Tanggu þar
sem skoðaðar verða hitaveitu-
framkvæmdir og að því loknu
verður hádegisverðarboð í boði
borgarstjórans í Tianjin. Að því
loknu verður skoðunarferð um
Tianjin og síðan haldið á ný til
Peking, en þar verður móttaka
um kvöldið í íslenska sendiherra-
bústaðnum. Á meðan á heimsókn-
inni til Tianjin stendur mun ís-
lenska viðskiptasendinefndin
hitta viðskiptaaðila í sjávarútvegi
og hátækniiðnaði að máli og eiga
fund með öðrum viðskiptaaðilum.
Deilt um áform viðskiptaráðherra um að breyta ríkisbönkum í hlutafélög
Frumvarp verði
til í ársbyijim
Miðstjórnarfundur SUF, sem haldinn var
seinasta föstudag, fór þess á leit við við-
skiptaráðherra að hann flýti sér hægt
við að breyta ríkisbönkunum í hlutafélög.
Viðskiptaráðherra segist skilja þetta sem
ósk um vandvirkni, en formaður SUF
kveðst óttast að verið sé að undirbúa
einkavæðingu bankanna. Ágreiningur sé
innan Framsóknarflokks um málið.
Guðjón Ó. Jónsson
Finnur Ingólfsson
IÁLYKTUN Sambands ungra
framsóknarmanna segir að
„einkavæðingin mikla sem
hófst á síðasta kjörtímabili
hefur kennt þjóðinni að betra er að
flýta sér hægt í jafnstóru máli og
einkavæðing ríkisfyrirtækja er.“
Miðstjórn SUF hvatti ríkisstjórnina
til að „leggja aðaláherslu á betri
lífskjör i landinu og þá mun hluta-
bréfaeign landsmanna sjálkrafa
aukast. Þá verður lag til að gera
banka að almenningseign". _
Óska vandvirkni
Finnur Ingólfsson iðnaðar- og
viðskiptaráðherra kveðst skilja
ályktun SUF svo að ungir fram-
sóknarmenn vilji að hann vandi vel
til verka við að breyta ríkisbönkum
í hlutafélög. „Það hefur aldrei stað-
ið annað til en að flýta sér hægt í
þessum efnum og það sem ég held
að menn eigi við með því, er að
vanda vel til verksins og það hef
ég hugsað mér að gera. Ég hef
rætt við fulltrúa starfsmanna,
bankaráða og bankastjóra og kynnt
þeim hvernig ég ætla að standa að
þessu. Ég fékk góð viðbrögð við
því hjá öllu þessu fólki og er nú
að skipa nefnd sem á að annast
samræmingu á þessum málum og
á að hafa samráð við of-
antalda aðila um fram-
kvæmdina. .
Síðan hef ég hugsað
mér að fá frá nefndinni
fullbúin lagafrumvarp
sem gera ráð fyrir því að
báðum ríkisviðskipta-
bönkunum verði breytt í hlutafélög.
Það er síðan Alþingis að fjalla um
þau frumvörp þegar þar að kemur.
I skipunarbréfi nefndarmanna geri
ég ráð fyrir að í upphafi næsta árs
verði frumvörpin tilbúin til fram-
lagningar á Alþingi.“
Misskilningur um margt
Finnur kveðst hins vegar telja
að ungir framsóknarmenn misskilji
áform sín að mörgu leyti og í álykt-
un þeirra sé ekki gerður greinar-
munur á að breyta rekstrarformi
bankanna eða að selja þá. „Þetta
eru tveir algjörlega óskyldir hlutir,“
segir Finnur. „Annars vegar er ver-
ið að tala um að breyta rekstrar-
forminu með því að gera bankana
að hlutafélögum, sem hefur ekkert
með að gera hvort selja
eigi eignarhluta ríkisins í
þessum bönkum eða.ekki,
frekar en í öðrum stofn-
unum sem ríkið á. Það
er ákvörðun Alþingis
hvort og þá hvenær
ákvörðun verður tekin
um að selja, ef að það verður nokk-
um tímann. Ég ætla eingöngu að
breyta rekstrarformi bankanna, í
þeim tilgangi að gera samkeppnis-
aðstæður bankanna sambærilegar."
Einkavæðing undirbúin
Guðjón Ólafur Jónsson, formaður
Sambands ungra framsóknar-
manna, segist líta svo á að með því
að breyta bönkunum í hlutafélag
sé verið að undirbúa einkavæðingu
þeirra. Reynsla af einkavæðingu
ríkisfyrirtækja á seinasta kjörtíma-
bili sé slæm og innan Framsóknar-
flokksins sé að hans mati skoðana-
ágreiningur um boðaða breytingu á
rekstrarformi bankanna. „Ég tel
enga sátt innan Framsóknarflokks-
ins um að einkavæða ríkisbankana
og menn bera ákveðinn ótta í bijósti
að breyta rekstrarformi þeirra."
Finnur kveðst ekki telja hugsan-
legt að djúpstæður ágreiningur sé
innan Framsóknarflokksins um þau
áform að breyta ríkisbönkunum í
hlutafélög, þar sem þau áform séu
skýr í stjórnarsáttmála.
„Þessi stjórnarsáttmáli var bor-
inn upp í þingflokknum. Við þessi
áform voru ekki gerðar athuga-
semdir þar og stjórnarsáttmálinn
samþykktur einróma. Þetta atriði
var í stjórnarsáttmálanum þegar
hann var kynntur miðstjórn Fram-
sóknarflokksins sem er næstæðsta
valdastofnun flokksins, fer með
vald flokksins milli flokksþinga og
stjórnar setu og þátttöku flokksins
í ríkisstjórn. Þar var sáttmálinn líka
samþykktur samhljóða og engar
athugasemdir gerðar við þetta at-
riði. Allir í þingflokknum komu að
þessu, þannig að ef einhver ágrein-
ingur væri til staðar hefði hann átt
að koma fram miklu fyrr. Það er
af og frá að hann sé til innan ríkis-
stjórnarinnar, enda unnið eftir
þessu fyrirkomulagi
þar.“
Þingmenn og fleiri
með fyrirvara
Guðjón Ólafur segir að
ágreiningur um að breyta
ríkisbönkum í hlutafélög
hafi borist í tal í stjórnarmyndunar-
viðræðum Framsóknarflokks og
Sjálfstæðisflokks. „Á þeim fundum
sem ég sat vöruðu menn við einka-
væðingu ríkisbankanna og ég tel
að bæði þingmenn og enn fleiri al-
mennir flokksmenn hafi haft
ákveðna fyrirvara hvað þetta varð-
ar. Stjórnarsáttmálinn sem slíkur
var hins vegar borinn upp í einu
lagi, þannig að ekki var borin upp
hver og ein setning eða hvert atriði
fyrir sig. Menn samþykktu stjómar-
sáttmálann í heild sinni,“ segir
hann. Aðspurður um viðhorf Guðna
Ágústssonar, þingmanns Fram-
sóknarflokksins, sem hefur opinber-
lega varað við breytingum á rekstr-
arformi bankanna, segir Finnur
hann hafa sín rök fyrir afstöðu sinni
og hann vilji ekki deila um það.
Hvorki Guðni né aðrir hafi hins
vegar gert athugasemdir við þetta
atriði þegar það var sett í stjórnar-
sáttmálann. „Ég hef alltaf vitað um
efasemdir Guðna í þessu máli, en
þetta með ungu mennina hef ég
aldrei heyrt minnst á fyrr og skil
ekkert í því, en lít ekki svo á að
þeir reki andstöðu gegn þessum
áformum."
- Má ekki ætla að skoðanir SUF
og Guðna Ágústssonar eigi hljóm-
grunn víðar í flokknum? „Ég þori
ekkert að segja til um það og hef
ekki orðið var við það sjálfur. Ég
hef ekki heyrt þetta annars staðar
frá,“ segir Finnur.
Flokksmenn kyngja ekki
ákvörðun
Guðjón Ólafur kveðst ekki vilja
segja beinum orðum að viðskipta-
ráðherra sé að framfylgja stefnu
Sjálfstæðisflokksins í einkavæðing-
armálum, en hann sé þeirrar skoð-
unar „að við eigum ekki að halda
áfram einkavæðingarfylliríi sein-
ustu ríkisstjórnar. Ég vil persónu-
lega halda rekstrarformi
bankanna óbreyttu og er
ekki tilbúinn að taka þátt
í að breyta því, þótt það
sé sáluhjálparatriði fyrir
Sjálfstæðisflokkinn,"
segir hann. „Við erum
hlynntir því að viðskipta-
ráðherra kanni frekar viðhorf sinna
flokksmanna eða láti nefnd skoða
málin, og ég reikna með að þessi
mál verði rædd á aðalfundi mið-
stjórnar Framsóknarflokksins í nóv-
ember. Ég held að það sé nauðsyn-
legt fyrir viðskiptaráðherra að þessi
umræða fari fram og á erfitt með
að sjá að almennir flokksmenn vítt
og breitt um landið eigi eftir að
kyngja þessari ákvörðun þegjandi
og hljóðalaust,“ segir Guðjón.
Því fari þó íjarri að hans mati
að Finnur sé að einangrast í mál-
flutningi sínum, en skoðanir séu
mjög skiptar.
„Tel enga sátt
um að einka-
væða ríkis-
bankana“
„Ágreiningur
hefði átt að
koma fram
miklu fyrr“