Morgunblaðið - 31.08.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FIMMTUDAGUR 31. ÁGÚST 1995 21
MYNPLIST
Nýlistasafnid
BLÖNDUÐ TÆKNI OG
MÁLVERK
Doris Halfman/Mark de Weij-
er/Birgitta Silfverhielm/
Baldur Helgason
Opið alla daga kl. 14-18 til 3. sept.
Aðgangur ókeypis
Sýningarskrá Mark de
Weijer kr. 500
AÐ þessu sinni eru í boði fjórar
sjálfstæðar sýningar í Nýlistasafn-
inu; ungt listafólk frá fjórum lönd-
um, sem ýmist hefur nýlega lokið
listnámi eða er enn í því ferli, hefur
hér fengið tækifæri til að kynna
þá list sem það er að fást við.
Það er athyglisvert að hinir er-
lendu gestir hafa allir gert ísland
að viðfangsefni sínu með einum eða
öðrum hætti hér, og enn á ný gefst
sýningargestum því tækifæri til að
bera saman þá sýn á landið, sem
kemur fram hjá þessu unga lista-
fólki við það, sem er að gerjast hjá
landsmönnum sjálfum. Þau atriði
sem gestirnir koma auga á eða taka
sérstaklega fyrir eru oftar en ekki
af öðrum toga en við eigum al-
mennt að venjast, og þannig færist
sífellt nýtt líf inn í listumræðuna.
Doris Halfman
Verk Dorisar Halfman fylla for-
sal og gryfju safnsins, en hér er
um að ræða tvær umfangsmiklar
innsetningar. Sýningu sína kallar
listakonan „Sunnanvindur“, og við-
fangefnin eru umfangsmikil, eins
og hún lýsir þeim á fylgiblaði:
„í verkum mínum reyni ég að
umbreyta tíma í myndir. Ekki hin-
um reiknanlega hlutlæga tíma held-
ur þeim huglæga ... Hin stöðuga
umbreyting sem á sér stað samsvar-
ar óafturkallanlegu flæði tímans,
og lífrænni hringrás jarðarinnar og
hinum endalausa takti áranna.
Hér er litið hátt, og verður ætíð
erfitt að fylgja eftir. Hin stöðuga
umbreyting tímans kemur þó vissu-
lega fram með skemmtilegum hætti
í verkinu í forsalnum; ísvél hleður
stöðugt hrími á málmhring sem
svart tjald fellur niður frá, en loft-
hitinn hlýtur að sama skapi að vinna
stöðugt á ísnum og breyta honum
í vatn og gufu.
Hin innsetning listakonunnar er
ekki síður áhugaverð, en þar hefur
hún skapað viðamikið kort af ís-
landi með rúmlega þijú þúsund
eggjum, sem hanga í tvinna úr loft-
inu. Hér hlýtur hver og einn að
finna til virðingar fyrir því mikla
sem eru á listanum en hvetur
yfirvöld í viðkomandi landi til
að veita fé til þess. Um er að
ræða járnsmiðju sem stofnuð
var í lok síðustu aldar en í
• ÓVENJULEGA sýningu ber
fyrir augu Kaupmannahafn-
arbúa þessa dagana í ljóðabúð-
inni Afsnit B. Þar gefst áhuga-
sömum kostur á að taka þátt í
að þróa nokkurs konar ritlist.
Um er að ræða 100 póstkort sem
tíu manns, sem atvinnu hafa af
skrifum, hönnum og myndlist,
sendu sín í milli. Kortin bárust á
milli þátttakenda með viðbótum
við það sem sendandinn hafði til
málanna að leggja. Kortin eru
nú til sýnis og geta gestir á sýn-
ingunni sent korttil sýningarinn-
ar, sem bætast við þau sem fyrir
eru.
• TVÖ forvitnileg ritsöfn komu
út hjá Gyldendal-forlaginu í Dan-
mörku fyrir skömmu en þau inni-
halda opin bréf frá þekktu fólki
til barna sinna. Sextán karlar
skrifa til sona sinna og fimmtán
konur til dætranna. A meðal
þeirra sem skrifa eru stjórnmála-
mennirnir Anker Jorgensen og
Holger K. Nielsen og rithöfund-
arnir Hanne Marie Svendsen,
Bodil Wamberg, Susanne Brogg-
er og Klaus Rifbjerg. í bókadómi
í Politiken fá ritsöfnin heldur
óvægna gagnrýni og telur gagn-
rýnandinn að vel hefði mátt sam-
Landið og listin
BALDUR Helgason við verk sitt, „Innilokunarkennd“.
verki sem hefur verið unnið við
uppsetninguna, um leið og verkið
dregur atnygli að hinu viðkvæma
jafnvægi, sem vill stundum gleym-
ast að tilvera okkar í landinu bygg-
ir á; landið er aðeins þunn skurn
utan á innri orku jarðar, sem getur
brotist fram hvenær sem er, eins
og sagan sýnir vel. En þessi skurn
er allt sem við höfum, og á stundum
skartar hún slíkum glæsileik, að
ógnunin undir niðri viTl gleymast.
Mark de Weijer
Það þarf ekki að koma neinum
á óvart að Hollendingar verða heill-
aðar af þeim gífurlegu andstæðum
sem eru á milli heimahaga þeirra
og þess landslags, sem blasir við
hér. Annars vegar er nær fullkom-
lega hamið land, sem maðurinn
hefur af dugnaði sínum sléttað,
ræktar, numið úr hafinu, girt af
voldugum veggjum og reynir að
veija eftir bestu getu fyrir áhrifum
veðurs og vatnsfalla; hins vegar er
villt land og nánast ósnortið, þar
sem maðurinn hefur viðurkennt
takmörk sín við að reyna að hemja
náttúruöflin, sem minna óþyrmilega
á sig öðru hveiju með eldgosum,
flóðum og óveðrum, sem einatt
kosta mannslíf.
Þessi ungi listamaður hefur gert
landið undir Jökli að yrkisefni sínu,
og nálgast það með nokkuð sérstök-
um hætti, en hann hefur gefið sýn-
ingunni yfirskrifina „Nature’s
Wonderland" - Undraland náttúr-
unnar. Mark hefur tekið viðtöl við
nokkra einstaklinga sem búa á
þessum slóðum, þar sem m.a. koma
fram afar persónulegar tilvísanir í
landið, áhrif þess og stöðu í hugum
fólksins. í kjölfar þessa hefur hann
unnið málverkin, sem hann setur
upp við hlið viðtalanna sem þannig
verða virkur þáttur í heildarverkinu,
enda ein af niðurstöðum lista-
mannsins að sögurnar sem tengjast
landinu séu óijúfanlegur hluti af
ímynd þess í hugum landsmanna.
Það er fjallað með afar fróðlegum
hætti um þessi málverk í vandaðri
sýningarskrá, og má sérstaklega
benda á ritsmíð Domeniek Ruyters.
Þó augljóslega sé þetta efni einkum
sett fram með erlenda áhorfendur
í huga, á það einnig erindi til okk-
ar, þar sem það veitir okkur nokkra
innsýn í hveijum augum ungt erlent
listafólk lítur náttúru landsins um
Rifbjerg með syni sínum
Frank árið 1966.
eina bækurnar í eina og grisja
skrifin. Bréfin séu á stundum
pínleg og óspennandi lesning
enda höfundar þeirra ekki allir
vanir slíkum skriftum. Þær snú-
ist oftar en ekki um foreldra
höfundanna og að í sumum bréf-
anna beri mjög á því að foreldr-
ið afsaki það hversu litlum tíma
það hafi varið með bami sínu.
En bréfin dragi upp ákveðna
mynd af foreldrahlutverkinu og
mismunandi hlutverkum kynj-
anna og að inn á milli sé að finna
bréf sem geri útgáfu sem þessa
fyllilega réttlætanlega. Eru bréf
Rifbjergs og Brogger nefnd sem
dæmi um þetta.
leið og við sjáum dæmi þess á hvern
hátt hinn hefðbundi miðill lands-
lagsmálverksins hefur verið að
koma fram á ný á síðustu árum.
Birgitta Silfverhielm
Þessi sænska listakona hefur
einnig leitað sinna viðfangsefna til
landsins, og að hluta til sama svæð-
is; annað meginverk hennar felst í
ljósmyndaflokki sem varð til á ferð
umhverfis Snæfellsjökul. Verk
hennar eru hins vegar unnin í anda
hugmyndalistarinnar, og eru raunar
heimildir um gjörninga fremur en
sjálfstæð myndverk.
Annars vegar er ljósmyndaskrá
um gönguferð í kringum Snæfells-
jökul, þar sem myndir voru teknar
á vissum tímum í sömu áttir aila
daga fararinnar; vandlega skipu-
lagðar athafnir eru skráðar og
myndsettar, en afraksturinn (ljós-
myndirnar) hefur að þessu sinni lít-
ið myndrænt gild sem sjálfstæðar
einingar.
Hitt verkið er einnig afrakstur
ferðar, að þessu sinni í Lakagíga -
og þaðan er yfirskrift sýningarinnar
„Hljóðferð" komin. Þar hljóðritaði
listakonan rödd sína í botni þriggja
gíga, og hér er upptökunum varpað
fram úr hátölurum, þannig að hljóð-
in blandast í sífellu og á tilviljana-
kenndan hátt í salnum, líkt og
gnauð vindsins, sem er hvoru
tveggja í senn, síbreytilegt og til-
breytingalaust.
Þetta hljóðverk nær sér ekki á
flug, enda heimild fremur en fram-
kvæmd á staðnum, ólíkt því sem
bestu hljóðverk ýmissa íslenskra
listamanna hafa verið á sýningum
síðustu árin.
Baldur Helgason
í setustofu Nýlistasafnsins er ef
til vill sú sýning sem kemur mest
á óvart, en þar sýnir nítján ára
gamall myndlistarnemi, Baldur
Helgason, sex málverk.
Þessi sýning, sem listamaðurinn
hefur gefið yfirskriftina „Myndir
af tilfinningum“, kemur ekki aðeins
á óvart fyrir aldur listamannsins,
heldur einnig fyrir það vald, sem
hann hefur náð á hinum tæknilegu
þáttum málverksins, og er ágæt
vísbending um hvað hægt er að
gera á unga aldri, sé áhuginn fýrir
hendi.
Áhuginn er greinilega mikill hjá
Baldri, sem hefur verið í myndlist-
arnámi meira og minna frá tíu ára
aldri, og framtakssemin einnig, en
hann hefur þegar tekið þátt í nokkr-
um samsýningum.
Myndefni hans hér eru hins veg-
ar í þyngri kantinum, depurð og
einmanaleiki, og stílinn má einkum
kenna við gamlan súrrealisma
Salvador Dali. Hinar flóknu út-
færslur myndanna eru fremur til
þess fallnar að sýna fram á tækni-
lega getu listamannsins en dýpt til-
finninga, en slíkt er raunar eðlilegt
hjá ungu listafólki, sem er að hefja
sinn feril.
Hér er ótvírætt nokkuð efni á
ferðinni, og verður áhugavert að
fýlgjast með þessum framtakssama
unga listamanni í framtíðinni.
Eiríkur Þorláksson
:G fc£G AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG ÁEG AEG AEG AEG
Gerö Nettó ltr. Orkunotkun HæðxBreiddxDýpt Afb.verð. Staðgr.
ARCTIS 1502 GT 139 1,2 Kvvst 86x60x67 44.105,- 41.900,-
ARCTIS 2202 GT 208 - 1,3 Kwst 86x80x67 47.263,- 44.900,-
ARCTIS 2702 GT ARCTIS 3002 GT ARCTIS 4102 GT ARCTIS 5102 GT 257 353 401 488 l,4Kw$t 1.6 Kwst 1.7 Kwst 2,0 Kwst 86x94x67 86x119x67 86x132x67 86x160x67 51.473, - 58.842,- 11.474, - 48.900, - 55.900, - 59.900, - 67.900, -
Umboðsmenn
Þríggja ára
ábyrgð á öllum
AEG
Vosturland: Málningarþjónustan Akranesi, Kf. Borgflrölnga, Borgarnesi. Blómsturvellir, Hellissandi. Guöni Hallgrímsson,
Grundarfiröi. Ásubúö.Búöardal. Vestfirölr: Rafbúö Jónasar Þór.PatreksfirÖi. Rafverk, Bolungarvík.Straumur.ísafiröi.
Noröurland: Kf. Steingrímsfjaröar.Hólmavík. Kf. V-Hún., Hvammstanga. Kf. Húnvetninga, BÍönduósi.Skagfirölngabúö,
Sauöárkróki. KEA byggingavörur, Lónsbakka, Akureyri.KEA, Dalvík. Kf. Þingeyinga, Húsavík.Urö, Raufarhðfn. Austurland:
Svelnn Guömundsson, Egilsstööum. Kf. Vopntiröinga, Vopnaflröi. Stál, Seyöisfiröi. Verslunin Vik, Neskaupsstaö. Kf.
Fáskrúösfiröinga, Fáskrúösfiröi. KASK, HöfnSuðurland: Kf. Rangæinga. Hvolsvelli. Mosfell, Hellu. Árvirkinn, Selfossi. Rás,
Þorlákshöfn. Jón Þorbergs, Kirkjubæjarklaustri.Ðrimnes, Vestmannaeyjum. Reykjanos: Stapafell, Keflavik. Rafborg, Grindavík.
FIT, Hafnarfirði
< Með hverri AEG frystikistu fylgir kaffikanna frá AEG eSa TEFAL.
Það gerist ekki betra!
BRÆÐURNIR
í©)ORMSSONHF
Lágmúla 8, Sími 553 8820
O FRYSTUGSTUM
’ l
AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG AEG