Morgunblaðið - 01.09.1995, Blaðsíða 2

2 FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sjávarútvegsráðherra um ákvörðun Norðmanna að ræða við ESB um síldarkvóta
Viðræðumar veikja sam-
stöðu strandríkjanna
Hugsanlegur kvóti ESB skerði hlut
Noregs en ekki annarra
SAMKOMULAG náðist á jnilli
Emmu Bonino, sem fer með sjávar-
útvegsmál innan ESB, og Jan
Henry T. Olsen, sjávarútvegsráð-
herra Noregs, á fundi þeirra í
Brussel í fyrradag að hefja viðræð-
ur á ársfundi Norður-Atlantshafs-
ráðsins í nóvember um skiptingu
síldarkvóta í síldarsmugunni svo-
kölluðu.
Þorsteinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra furðar sig á ákvörðun
Norðmanna og segir að ef þeir
ætli að leika einleik í viðræðum við
ESB séu þeir um leið að veikja sam-
stöðu strandríkjanna. „Á fundinum
í Pétursborg sammæltust menn um
að embættismenn strandríkjanna
hittust í september til þess að und-
irbúa viðræður um samræmda af-
stöðu strandríkjanna áður en til
hugsanlegra viðræðna við Evrópu-
sambandið kæmi. Ég átta mig ekki
FYRSTI hluthafafundur íslenska
sjónvarpsins hf. var haldinn í gær
og kaus hann félaginu stjórn.
Stjómin mun halda fyrsta fundinn
í næstu viku og skipta með sér
verkum.
Á hluthafafundinum í gær voru
eftirtaldir kjörnir í stjóm félagsins:
Árni Samúelsson, forstjóri Sambíó-
anna, Birgir Skaptason, fram-
kvæmdastjóri Japis hf., Gunnar
M. Hansson, forstjóri Nýheija hf.,
Gunnar Jóhannsson, hjá Holtabú-
inu hf., og Margrét Sigurðardóttir,
markaðsstjóri Morgunblaðsins, fyr-
ir Árvakur hf.
Gunnar M. Hansson segir að auk
stjómarkjörs hafí samþykktir fé-
lagsins verið teknar fyrir á fund-
inum og rætt um þau verkefni sem
fram undan væm. Fyrsti stjórnar-
fundurinn verður í næstu viku og
mun stjómin þá skipta með sér
verkum.
á hvað Norðmenn hafa verið að
gera í þessum viðræðum en það er
allavega ljóst að þeir hafa tekið sfld-
arviðræðurnar upp að eigin frum-
kvæði. Það þykir mér mjög sér-
kennilegt," sagði Þorsteinn.
Á fundi Bonino og Olsen var
samþykkt að hefja viðræður á árs-
fundi Norður-Atlantshafsráðsins
sem verður haldinn í nóvember nk.
Viðræðurnar em taldar byggðar á
þeim gmnni sem var lagður í ágúst-
byrjun á úthafsveiðiráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna í New York.
í frétt Aftenposten í gær var
fullyrt að Norðmenn viðurkenni
réttmæti þess að ESB fái síldar-
kvóta í Smugunni. „Við höfum fall-
ist á að gönguleiðir sfldarstofnsins
Nokkrir starfsmenn hafa þegar
hafíð vinnu hjá íslenska sjónvarp-
inu hf. Úlfar Steindórsson hefur
verið ráðinn framkvæmdastjóri en
hann var áður fjármálastjóri hjá
Vinnslustöðinni í Vestmannaeyj-
um. Þórarinn Ágústsson, fyrrver-
andi framkvæmdastjóri Samvers á
Akureyri, hefur verið ráðinn tækni-
stjóri og Laufey Guðjónsdóttir hef-
ur verið ráðin dagskrárstjóri en hún
vann áður hjá Ríkissjónvarpinu. Þá
hefur Guðmundur Hannesson, fyrr-
verandi starfsmaður Nýheija, verið
ráðinn markaðsstjóri hins nýja fé-
lags.
Islenska sjónvarpið hf. hefur tek-
ið húsnæði á leigu undir starfsemi
sína í Húsi verslunarinnar. Gunnar
segir að sjónvarpssendirinn verði
staðsettur á einni af efstu hæðum
hússins en önnur starfsemi verði á
jarðhæð.
hafa breyst og að við getum ekki
stýrt veiðum upp á eigin spýtur,“
segir Olsen.
Ætla að funda
reglulega
Fundurinn í Bmssel var haldinn
fyrst og fremst í þeim tilgangi að
Olsen og Bonino gætu skipst á
skoðunum og kynnst betur. Olsen
var ánægður að loknum fundinum,
hrósaði Bonino fyrir dugnað og
skilvirkni og sagði hana í samtali
við Aftenposten hafa „norðurnorskt
skapferli“. Þau urðu sammála um
að halda fundi með fjögurra mán-
aða millibili milli fulltrúa ESB og
Noregs, þar sem sjávarútvegsmál
verða rædd.
ÞEIR eru ekki teknir út með
sældinni eingöngu, vikurflutn-
ingarnir. Þegar bíl Sigurðar
Hallgrímssonar var ekið í beygju
á leið til Þorlákshafnar í gær,
með fullan pall af vikri, fór ekki
betur en svo að stóllinn sem
tengivagninn situr á gaf sig með
Aðspurður hvort ástæða væri til
að ætla að Norðmenn væru að við-
urkenna rétt ESB til hlutdeildar í
veiðunum, sagði Þorsteinn Pálsson:
„Mér finnst þeir ganga býsna langt
í þá átt. Ég tók mjög skýrt fram á
Pétursborgarfundinum að ég útilok-
aði ekki að nauðsynlegt væri að
ræða við Evrópusambandið en í því
fælist ekki með nokkrum hætti við-
urkenning á rétti þeirra til þess að
fá hlutdeild í veiðunum. Fréttir af
þessum fundi og ekki síst það að
Normenn skuli hafa tekið það upp
að eigin frumkvæði, benda til þess
að þeir séu að gefa Evrópusam-
bandinu til kynna að þeir eigi rétt
á veiðikvóta og ég verð þá að líta
svo á að sá hugsanlegi kvóti skerði
hlut Norðmanna þegar endanlega
verður um þetta samið en ekki
hinna strandríkjanna," sagði sjáv-
arútvegsráðherra.
þeim afleiðingum að vagninn
valt á hliðina. Þetta er í annað
sinn sem Sigurður verður fyrir
þessu því fyrr í sumar gaf stóll-
inn sig þegar verið var að sturta
vikrinum af pallinum. í þeirri
sömu viku brotnuðu vagnar af
tveimur öðrum bilum.
Ákærðir
fyrir
nauðgun
TVEIR skipveijar á togaranum Atl-
antic Prinsess hafa verið ákærðir
fyrir að hafa nauðgað tveimur ís-
lenskum konum um borð í skipinu,
þegar það lá í Hafnarfjarðarhöfn um
miðjan júní. Sautján skipveijar sam-
þykktu að blóðsýni úr þeim færu til
DNA-rannsóknar í Noregi og voru
þau borin saman við sýni sem fyrir
lágu. Mennirnir hafa setið í gæslu-
varðhaldi frá miðjum ágúst.
----» ♦ «---
Skipulags-
stjóri fellst á
lagningu
Fljótsdalslínu
SKIPULAGSSTJÓRI ríkisins hefur
fallist á fyrirhugaða lagningu Fljóts-
dalslínu 1 frá Fljótsdalsvirkjun að
Veggjafelli norðan Herðubreiðar-
fjalla. Skipulagsstjóri leggur þó fram
skilyrði við samþykki sínu, m.a. það
að samráð' verði haft við Náttúru-
vemdarráð um endanlega staðsetn-
ingu mastra. Kári Kristjánsson, land-
vörður í Herðubreiðarlindum, segir
niðurstöðu skipulagsstjóra dapur-
lega.
----» ♦ ♦---
Kýlapest í laxi
úr Hellisá
KÝLAPEST hefur greinzt í einum
laxi úr Hellisá í V-Skaftafellssýslu
að því er Brynjólfur Sandholt yfír-
dýralæknir staðfesti opinberlega í
gær. Yfirdýralæknir sagði að á fundi
í gær vegna kýlaveikinnar í Elliðaán-
um hefði verið ákveðið að funda aft-
ur eftir u.þ.b. tíu daga.
----♦ ♦ ♦---
Ákærður
fyrir þjófnað
á Söru
EMBÆTTI ríkissaksóknara hefur
ákært Frakkann Mathieu Morverand
fyrir að hafa tekið seglskútuna Söru
ófijálsri hendi úr Reykjavíkurhöfn, í
þeim tilgangi að fara með hana til
Frakklands.
íslenskir eigendur skútunnar
höfðu ákveðið að falla frá kæru á
hendur Morverand.
Stjórn íslenska sjón-
varpsins hf. kjörin
Starfsemin verður í Húsi verslunarinnar
I annað sinn sem
stóllinn gefur sig
Almenn óánægja á aðalfundi sauðfjárbænda með drögin að búvörusamningi
Framleiðsluréttur frá
smærri búum til stærri
MIKILLAR óánægju gætti meðal
fundarmanna á aðalfundi Lands-
samtaka sauðfjárbænda á Brúarási
í gær með drög að sauðfjárhluta
búvörusamnings sem Ari Teitsson,
formaður Bændasamtaka íslands,
kynnti á fundinum, en samkomulag
náðist um drögin á fundi viðræðu-
nefndar ríkisins og bænda í fyrra-
kvöld. Hugmyndir um að færa fram-
leiðslurétt frá smærri búum til þeirra
stærri vöktu sérstaklega hörð við-
brögð fundarmanna og einnig hug-
myndir um að svipta bændur 70 ára
og eldri beingreiðslum.
Helstu atriðin í samningsdrögun-
um eru þau að verðlagning kinda-
kjöts verði gefín fijáls, þ.e. verð til
framlejðenda, heildsöluverðlagning
og sláturkostnaður, og framleiðend-
ur beri sameiginlega ábyrgð á því
kjöti sem áætlað er að fari í útflutn-
ing. Innlegg og afurðauppgjör verði
óháð greiðslumarki og hver einstak-
ur framleiðandi fái greitt að magni
til fyrir innanlandssölu og útflutning
í hlutfalli við heildarskiptingu sem
sameiginlegt markaðsráð bænda
ákveður. Gert er ráð fyrir að bein-
greiðslur til bænda verði ein heildar-
greiðsla, 1.480 milljónir króna á ári,
en beingreiðslurnar nema samtals
1.637 milljónum króna í ár. Fjárhæð-
in á að greiðast út til framleiðenda
í hlutfalli við greiðslumark hvers og
eins eftir að uppkaup, tilfærsla og
endurúthlutun greiðslumarks hefur
farið fram.
5.500 krónur fyrir fargaða á
Ekki verða greiddar beingreiðslur
til framleiðenda sem orðnir eru 70
ára, en ef viðkomandi hættir fram-
leiðslu 70 ára getur hann fengið
bætur samsvarandi beingreiðslum í
tvö ár. Ef hann þiggur slíkar bætur
má hann ekki hefja neina kjötfram-
leiðslu aftur á jörðinni ef um hreint
sauðfjárbú hefur verið að ræða, en
ef blandað bú hættir sauðfjárfram-
leiðslu má ekki hefja þar aftur fram-
leiðslu á sauðfjárafurðum.
Til að ná fram þeirri hagræðingu
í sauðfjárframleiðslunni sem nauð-
synleg þykir vegna sölusamdráttar
er gert ráð fyrir því í samningsdrög-
unum að framleiðendum verði gert
tilboð um að kaupa af þeim fram-
leiðslurétt fyrir 1. maí á næsta ári.
Greiddar yrðu 5.500 krónur fyrir
hveija á sem fargað yrði og fengju
framleiðendurnir greiddar óskertar
beingreiðslur í tvö ár að auki.
Greiðslumarki, sem ríkið myndi
kaupa á þennan hátt, yrði síðan út-
hlutað til framleiðenda þannig að
þeir sem eru með á bilinu 201-450
ærgildi fengju allt að 12% aukningu
greiðslumarks, en þeir sem eru með
minna en 200 ærgildu fengju minna,
eða allt niður í 3% til þeirra sem eru
með 170-180 ærgildi.
Vilja 2,7 milljarða á ári
Til þess að ná markmiðum samn-
ingsins er gert ráð fyrir að stofnað-
ur verði sjóður með það verkefni á
samningstímanum að gefa framleið-
endum tækifæri til að skila inn bein-
greiðslurétti en í staðinn takast á
við önnur hagnýt verkefni á sviði
umhverfis-, landgræðslu og skóg-
ræktarmála. Færi sérstakt fjármagn
til verkefnisins svo hægt yrði að
úthluta beingreiðslurétti til annarra
framleiðenda.
Náist ekki markmið samningsins
með ofangreindum aðgerðum og til-
færslum er gert ráð fyrir að tekið
yrði jafnmikið greiðslumark af öllum
framleiðendum. í samningsdrögun-
um er ekkert tekið á því hvernig
ráðstafa eigi kindakjötsbirgðum,
sem nú er rúmlega 2.000 tonn, og
hvernig fara eigi með vaxta- og
geymslukostnað, én í máli Ara Teits-
sonar kom fram að þessi mál eru
enn óútkljáð í samninganefndinni
um nýjan búvörusamning. Hann
sagði að í viðræðum bænda og ríkis-
ins hefðu bændur lagt áherslu á að
fá áfram árlegan 2,7 milljarða króna
stuðning við sauðfjárræktina líkt og
í ár, en fulltrúar ríkisins hefðu enn
sem komið er hvorki neitað þeirri
málaleitan eða samþykkt.
Álit fundarins
haft að leiðarljósi
Eftir að fundarmönnum á aðal-
fundi Landssamtaka sauðfjárbænda
höfðu verið kynnt samningsdrögin
létu margir þeirra í ljós andúð sína
á þeim og voru þau jafnvel kölluð
fáránleg og út í hött. Bent var á að
markmið um hagræðingu hefðu til
þessa aldrei náðst með uppkaupum
á framleiðslurétti og lítil von til þess
að eitthvað annað yrði upp á ten-
ingnum núna. Þá væri með drögun-
um verið að verðlauna þá sem selt
hefðu greiðslumark og framleiddu
enn kindakjöt.
Ari Teitsson lagði áherslu á að
samningsdrögin væru leið til að að-
laga sauðfjárframleiðsluna að
breyttu rekstrarumhverfi og sagði
hann afgreiðslu aðalfundar Lands-
samtaka sauðfjárbænda á málinu
ráða úrslitum um hvert framhald
þess yrði, því hún yrði höfð að leið-
arljósi í framhaldi samningavið-
ræðnanna við ríkisvaldið.
■ Lækka þarf kostnað /6