Morgunblaðið - 01.09.1995, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Forseti íslands í Kína
Talsvert mikið hefur
verið fjallað um lýð-
ræði og mannréttindi
Peking. Morgunblaðið.
„MÉR hefur fundist þessi ferð
mjög gefandi," sagði Vigdís
Finnbogadóttir forseti Islands í
samtali við Morgunblaðið í gær.
„Okkur íslendingum hefur verið
sérlega vel tekið hér og mér sýn-
ist það vera vegna þess að við
erum hlutlaus lýðræðisþjóð. Mér
hefur tekist að fjalla talsvert
mikið um lýðræði og ég hef kom-
ið að mannréttindamálum. þar
hefur kvennaráð-
stefnan reynst mér
vel vegna þess að
ég hef eilítið beint
talinu að réttind-
um kvenna og get-
að komið ýmsu að
í leiðinni."
Forseti íslands
og fylgdarlið fóru
í gær til Tianjín
sem er ein af
þremur stærstu
borgum Kína,
næst á eftir Peking og Sjanghæ
og telst eins og þær sjálf-
stjórnarsvæði sem heyrir beint
undir ríkissljórnina. Borgar-
stjóri í Tíanjín er því eins konar
héraðsstjóri og hefur sömu stöðu
í stjórnarfarsstiganum og þeir.
„Okkur var Ijáð að héraðsstjórar
landsins teldust í þrepi með ráð-
herrum rikisstjórnarinnar og
sætu ríkisstjórnarfundi þegar
fjallað væri um málefni er vörð-
uðu héruð þeirra. Þá hafa þessar
borgir og svæðin sem þær ná
yfir sérstök þing sambærileg við
héraðsþingin."
í Tíanjín þar sem er stærsta
hafnarborg norður Kína hafa
verið geysilegar framfarir sein-
ustu árin. Erlend fjárfesting hef-
ur verið mikil og hagvöxtur með
ólíkindum. Borgarstjórinn Sjang
Lítsjang var gestgjafi forseta og
fylgdarliðs í hádegisverðarveislu
að lokinni skoðunarferð um jarð-
hitasvæðið Tanggú þar sem ís-
lenska fyrirtækið Virkir Orkint
er að vinna að hitaveitufram-
kvæmdum og hefur staðið í
samningaumleitunum um fram-
haldandi verkefni — umleitunum
sem náðu mjög mikilvægum
áfanga í dag með undirritun
samnings.
Aðspurð sagði Vigdís Finn-
bogadóttir að ferðin til Tanggú
hefði verið farin til að styðja eins
vel og kostur væri þessa samn-
inga. „Það voru vonir um þessa
samninga og það gladdi mig
mjög mikið að heyra af undirrit-
uninni. Okkur var tekið með
kostum og kynjum og áætlunin
öll kynnt fyrir okkur, mér og
hinum Islending-
unum sem voru
þar á ferð. Síðan
var okkur haldin
vegleg veisla sem
ég hygg nú að sé
ekki gert á hveij-
um degi, svo var
glæsilega að stað-
ið. Ef vel tekst til
á þessu svæði er
þetta hugsanlega
upphafið af mikl-
um viðskiptum við
þessta stærstu þjóð heims sem
væntanlega á eftir að verða af-
skaplega vel sett. Við megum
aldrei líta fram hjá því að við
verðum að skipta við heiminn og
reyna að selja honum það sem
við eigum best, sem nú orðið er
þekking á ýmsum sviðum. Ég
þreytist aldrei á því að hvelja
Islendinga til að reyna að standa
vel að þessari þekkingu sem við
höfum aflað okkur og koma
henni til skila víða í heiminum.
Heimurinn þarf á henni að
halda.
„í alla staði hafa móttökurnar
hér verið svo vinsamlegar að ég
trúi því að við skiljum hér eftir
minningu um okkur íslendinga,
að við höfum ekki farið hjá garði
án þess að eftir okkur væri tek-
ið,“ sagði forseti íslands að lok-
um.
í dag, föstudag, er ferð forset-
ans heitið að hinni forboðnu
borg, þ.e. gömlu keisarahöllinni
í Peking og síðdegis verður flog-
ið til Sjían þar sem m.a. mun
vera að sjá merkilegar fornminj-
ar. Þaðan verður flogið til Sjang-
hæ og aftur til Peking á sunnu-
dagskvöld.
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
GRIPAHÚS í Helgadal gjöreyðilagðist í eldi í fyrrinótt, en
hlöðu og heyfeng tókst að bjarga að mestu.
Gripahús brunnu,
íbúðarhús
og hlaða sluppu
GRIPAHÚS í Helgadal í Mosfells-
dal brunnu til kaldra kola í fyrri-
nótt. íbúðarhús og hlaða sluppu,
en nokkrar skemmdir urðu á heyi.
Talið er að eldurinn hafi bytjað í
kaffístofu gripahússins, en elds-
upptökin eru ókunn. Engar skepn-
ur voru í húsinu.
Slökkviliðinu í Reykjavík var til-
kynnt um eldinn kl. 1.30 í fyrri-
nótt. Fyrst var talið að hlaða væri
að brenna, en í ljós kom að það
var gripahús, sem er áfast hlöð-
unni. Samkvæmt upplýsingum lög-
reglu hafði bóndinn vaknað við
hávaða þegar asbestplötur í þaki
hússins sprungu.
Þegar slökkviliðið kom á vett-
vang var gripahúsið alelda, en það
hefur verið notað í tengslum við
tamningu hesta. Engir hestar voru
í húsinu, en mikið af reiðtygjum
og öðru lausafé. Slökkviliðið kall-
aði eftir aðstoð bíls af Reykjavíkur-
flugvelli og vatnsbíls frá Vélamið-
stöðinni, enda var erfitt að afla
vatns til slökkvistarfs. Auk þessa
var lækur í nágrenninu stíflaður
og vatni dælt úr honum.
Gripahúsið brann til kaldra kola,
en að mestu tókst að forða hlöðu
frá skemmdum utan hvað um 30
rúllur af heyi skemmdust. íbúðar-
húsið slapp við logana, enda stóð
vindur af því.
Kvennalisti og
Þjóðvaki
Þingkon-
ur ræða
samstarf
ÞINGKONUR Kvennalistans og
Þjóðvaka áttu með sér óformlegan
fund í fyrradag þar sem rætt var
um hvort grundvöllur væri fyrir sam-
starfi á Alþingi um málefni kvenna.
Einnig var rætt um stjórnmáiastöð-
una og þær umræður sem í gangi
eru um mögueika á sameiningu
vinstri manna, að sögn Guðnýjar
Guðbjörnsdóttur, þingkonu Kvenna-
listans.
„Við vorum eingöngu að reifa
sjónarmið og veltum fyrir okkur
sameiningarumræðunni og þætti
kvenna í því sambandi," sagði hún.
Ekki varð ákveðin niðurstaða af
fundinum, að hennar sögn, og ekk-
ert ákveðið um framhaldið.
„Við drukkum kaffi með kvenna-
listakonunum í dag. Þegar við setj-
umst niður allar sex, hefur það auð-
vitað ákveðna þýðingu. Við ræðum
þau mál sem snúa að okkur og um
hina pólitísku stöðu í dag og munum
væntanlega halda þeim samtölum
áfram. Ég vona að við höldum áfram
að drekka saman kaffi," sagði Svan-
fríður Jónasdóttir, þingflokksfor-
maður Þjóðvaka.
-----♦ ♦ ♦---
Búist við örtröð
við lottókassana
Vinning-
ur fimm-
faldur
FYRSTI vinningurinn í íslenzka
lottóinu verður fimmfaldur á laug-
ardaginn. Búast forráðamenn Is-
lenzkrar getspár við því að vinrjing-
urinn verði vel yfir 20 milljónir
króna.
Þetta er í annað skipti í tæplega
níu ára sögu lottósins að vinningur-
inn er fimmfaldur. Að sögn Bjarna
Guðmundssonar markaðsstjóra má
búast við örtröð við lottókassana á
laugardaginn og hvetur hann lands-
menn til að kaupa sér miða tíman-
lega.
Formaður Landssamtaka sauðfjárbænda væntir þess að breytt stjómun markaðsmála auki kindakjötssölu
Lækka þarf kostnað á
öllum framleiðslustigum
SALA kindakjöts í ágústmánuði þarf
að hafa verið 1.000 tonn til að
birgðastaða í upphafi nýs verðlagsárs
nú um mánaðamótin verði sú sama
og í fyrra, en þá voru birgðimar
1.420 tonn. í júlilok munu hafa ver-
ið seld á innanlandsmarkaði rúm
6.200 tonn á verðlagsárinu, en í síð-
ustu sláturtíð voru lögð inn um 8.800
tonn af kindakjöti. Þar af voru um
7.500 tonn lögð inn á greiðslumark,
en af því voru nær 300 tonn sem
ekki voru greiddar beingreiðslur út
á og ekki hefur enn tekist að flytja
út. Þá voru um 1.300 tonn lögð inn
með svokölluðum umsýslusamning-
um, og er enn eitthvað óselt af því
kjöti, en vonir standa til að útflutn-
ingur á því kjöti takist á næstu
mánuðum. Þetta kom fram í máli
Amórs Karlssonar, formanns Lands-
samtaka sauðfjárbænda, á aðalfundi
samtakanna sem hófst að Brúarási
á Fljótsdalshéraði í gær.
Amór vék að GATT-samningnum
í ræðu sinni á aðalfundinum og sagði
hann að ljóst virtist að nægar heim-
ildir væru fyrir hendi til að leggja
tolla á erlendar sauðfjárafurðir sem
nægðu til að vemda innlendu fram-
leiðsluna. Hins vegar væri aldrei að
ætla á hvernig þær yrðu nýttar og
því sjálfsagt að nota þetta tilefni til
að leggja áherslu á lækkun kostnað-
ar á öllum stigum framleiðslunnar.
Minnkandi sala
Fyrstu mánuði ársins var kinda-
kjötssalan verulega minni en árið á
undan, en frá því í apríl hefur salan
hins vegar verið meiri en í fyrra í
öllum mánuðunum nema í júní, en
þá var í fyrra sérstök útsala á kjöti
í lok mánaðarins. Arnór sagði að um
þessar mundir væm að verða gagn-
gerar breytingar á stjórnun varðandi
sölu- og markaðsmál. Samstarfshóp-
ur um sölu á lambakjöti hætti störf-
um, en við tæki Markaðsráð kinda-
kjöts, sem skipað er fulltrúum Lands-
samtaka sauðfjárbænda, Bænda-
samtaka íslands, Framleiðsluráðs
landbúnaðarins og Landssamtaka
sláturleyfishafa. Sagðist hann vonast
til þess að þesSar breytingar myndu
leiða til þess að kindakjötssalan
myndi aukast.
Vonir bundnar við Noreg
Arnór sagði í ræðu sinni á aðal-
fundinum að sala kindakjöts erlendis
hefði ekki gefið eins mikið á þessu
ári og vænst hafi verið. Mest hafi
vonbrigðin verið með söluna til Sví-
þjóðar, en aðild Svía að Evrópusam-
bandinu hefði ekki aðeins leitt til
þess að þeir gerðu auknar kröfur til
slátrunar heldur hefði verðið lækkað
og minna selst. Væri það skýrt með
lækkuðum tollum á kjöti sem Svíar
flytja inn frá öðrum löndum. Fær-
eyjamarkaður væri hins vegar góður
og fremur vaxandi, eitthvað væri
selt af feitu kjöti á lágu verði til
Japan, og einnig hefði tekist að selja
eitthvað til Belgíu.
Þá sagði Amór að jafnan væri
unnið að sölu kindakjöts til Banda-
ríkjanna á ýmsan hátt, verulegu fjár-
magni hefði verið varið til að koma
kjöti þar á framfæri undir merkjum
hreinleika og fyrsta sendingin væri
komin í dreifingu af kjöti sem selt
væri eftir pöntun einstaklinga í gegn-
um íslendingafélög í hálfum skrokk-
um, snyrtu og pökkuðu í kassa.
Hann sagði hins vegar að um þessar
mundir væru mestar vonir bundnar
við söluna til Noregs, en Norðmenn
þyrftu að flytja inn verulegt magn
af kindakjöti á lágum tollum vegna
GATT-samninga. Líkur væru taldar
á að þeir velji að flytja inn íslenskt
kjöt og selja það á verði sem gæfi
viðunandi greiðslur til bænda. Að
þessu væri stöðugt unnið, en 600
tonna sala á ári til Noregs á sæmi-
legu verði myndi bjarga miklu.
Sátt verður að ríkja
Landssamtök sauðfjárbænda hafa
nú starfað í tíu ár og er tímamót-
anna minnst á aðalfundinum. Arnór
sagði að í fyrstu hafi verið litið á
samtökin sem óþarfa viðbót við fé-
lagskerfi bænda og ýmsir kynnu að
líta svo á enn.
„Nú vona áreiðanlega flestir að
þau nái árangri í baráttunni fyrir
bættum hag sauðfjárbænda og við
að tryggja framtíð sauðfjárræktar-
innar í landinu, sem hefur svo marg-
víslegu hlutverki að gegna. Hún er
útvörður byggðarinnar, sér fjölda
fólks fyrir lífsviðurværi, beint og
óbeint, og framleiðir holla matvöru.
En hún verður að búa í sátt við þá
fjölmörgu sem láta sig hana varða á
einn eða annan hátt. Sátt verður að
ríkja um opinber íjárframlög til
hennar, hún hefur skyldur við alla
þá sem vilja helst neyta dilkakjöts
og hana þarf að reka í sátt við land-
ið og þá sem láta sér annt um það.
Þetta er vandasamt hlutverk og út-
heimtir að allar kröfur séu vel rök-
studdar, öll vinnubrögð vönduð og
sauðfjárbændur ræki á allan hátt
störf sín eins og best verður á kos-
ið,“ sagði Arnór Karlsson.