Morgunblaðið - 01.09.1995, Blaðsíða 52

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SlMI 569 1100, SlMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBUSCENTRUM.IS / AKUREYIU: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 1. SEPTEMBER 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Afengi hækkar
um 1 % í dag
ÁFENGI hækkar að meðaltali um 1,05% á útsölustöðum Áfengis- og
tóbaksverslunar ríkisins í dag. Hækkunin þýðir að flaska af Gordons
gini kostar 2.450 krónur í stað 2.440 króna í gær, flaska af Patr-
iarch rauðvíni kostar 850 krónur, í stað 840 króna og kippa af Egils
bjór í '/2 lítra umbúðum kostar 960 krónur í stað 950 króna.
Meginástæða hækkunarinnar nú
er vegna þess að Alþingi sam-
þykkti í sumar að stofna Forvarna-
sjóð til að stuðla að áfengisvömum.
Ákveðið var að til hans rynnu 1%
af vínandagjaldi. Gjaldið nam 58,10
krónum á hvern hundraðshluta vín-
anda í lítra, en í meðförum þingsins
var sú upphæð hækkuð um 1%, eða
í 58,70. Áætlað er að tekjur sjóðs-
^►ins geti orðið 40-50 milljónir króna
á ári og að framlög til þessa málefn-
is tvöfaldist frá því sem nú er.
Dæmi um lækkanir
Þór Oddgeirsson, aðstoðarfor-
stjóri ÁTVR, sagði að verðhækkun-
in nú væri fyrst og fremst vegna
gildistöku hærra vínandagjalds,
enda væri gjaldið lang stærsti hluti
verðmyndunar á áfengi. Þá væri
einnig um einhveijar gengisleiðrétt-
ingar og breytingar á innkaupsverði
að ræða.
Þannig eru þess einnig dæmi að
áfengi lækki í verði, til dæmis kost-
ar flaska af Smirnoff vodka 2.280
krónur í dag, en kostaði 2.300 krón-
ur í gær. Þá lækkun má rekja til
breytinga á gengi Bandaríkjadals.
Bjórinn hækkar í dag að meðal-
tali um 0,86% og annað áfengi um
1,16%, en meðaltalshækkun nemur
1,05%.
Grunnskólar landsins að hefjast
Morgunblaðið/RAX
Aðgát skal höfð
í nærveru skóla
LÖGREGLUÞ JÓN ARNIR
Alexander Alexandersson og
Björn Ægir Hjörleifsson voru,
líkt og fjölmargir kollegar
þeirra um allt land, á ferð við
grunnskólana í gær. í dag
streyma börnin i skólana og
lögreglan telur ekki vanþörf á
að áminna ökumenn að fara nú
varlega þar sem skólabarna er
von. Skólabörnin þurfa sjálf að
fá ábendingar um öruggustu
leiðina í skólann og að gæta
þess að nota nú gangbrautirn-
ar. Sumir þurfa sjálfsagt að fá
orð í eyra, bæði ökumenn og
skólakrakkar. Hún Auður
Kamma Einarsdóttir hlustar af
athygli á leiðbeiningar um
æskilega hegðan í umferðinni,
en tæpast hefur lögreglan
fundið að búnaði hennar, því
hún hefur ekki gleymt hjálmin-
uin og hnéhlífunum, sem nauð-
synlegt er að nota þegar ferð-
ast er á línuskautum.
Sorpa hækkar
greiðslur fyrir pappír
Tvö þús-
und krón-
ur tonnið
STJÓRN Sorpu ákvað á fundi í gær
að hækka verð fyrir pappír til endur-
vinnslu. Nú verða greiddar tvö þús-
und krónur fyrir tonnið af flokkuðum
dagblaðapappír og bylgjupappa og
fímm þúsund krónur fyrir tonnið af
flokkuðum tölvupappír.
Mikiar verðhækkanir á pappír er-
lendis síðustu mánuði gefa tilefni til
þessarar verðhækkunar.
Ögmundur Einarsson, fram-
kvæmdastjóri Sorpu, segir að söfn-
unin Endurtekið efni, hafi gengið
mjög vel. Hún hefur staðið yfir í sjö
vikur og á þeim tíma hafa safnast
210 tonn af dagblaða- og tímarita-
pappír. Tekið hefur verið við dag-
blöðum á gámastöðvum síðan 1991
og Ögmundur segir að söfnunin
Endurtekið efni sé hrein viðbót við
það, enda hafi magnið sem kemur
á gámastöðvarnar ekki minnkað.
■ Stórkostleg/B2
Morgunblaðið/Kristinn
Skagamenn
féllu fyrir KR í
vesturbænum
ÍSLANDSMEISTARAR
Skagamanna síðustu þijú ár
máttu þola fyrsta tapið í ár í
1. deild í vesturbænum í gær-
kvöldi. Þar fögnuðu bikar-
meistarar KR sigri, 3:2. Mih-
ajlo Bibercic (t.h.), sem skoraði
öll mörk KR, gengur hér af
leikvelli ásamt Bjarka Péturs-
syni, sem lék með honum á
Akranesi í fyrra, en Bjarki hef-
ur einnig leikið með KR.
• •
Oll um-
ferðarljós
í Reykja-
vík tölvu-
tengd?
HUGSANLEGT er að öll umferðar-
ljós í Reykjavík verði samtengd og
tölvustýrð á næstunni en það er nú
til umræðu hjá umferðardeild borg-
arinnar. í dag er hluta umferðar-
ljósa stjórnað þannig að tíðni þeirra
er breytt fjórum sinnum á sólar-
hring eftir fýrirfram ákveðnu kerfi
sem byggt er á talningu á meðalum-
ferðarþunga. Með tölvutengingu
væri hægt að láta tölvuhugbúnaði
eftir stjórnina á hveijum tíma eftir
umferðarþunganum samkvæmt
ákveðnum forsendum. Er talið að
þetta geti þýtt 10-15% eldneytis-
sparnað.
Baldvin Baldvinsson, yfirverk-
fræðingur umferðardeildar, greindi
frá þessu á opnum fundi Umferðar-
ráðs í Ráðhúsi Reykjavíkur í gær.
Alls eru 85 umferðarljós í Reykja-
vík og þau nýjustu eru að nokkru
tölvustýrð og hafa breytilega tíðni
eftir umferðarþunga, þ.e. þau
sleppa beygjuljósi og skipta sér eft-
ir því úr hvaða átt umferðin kemur
en með tölvustjórnun gætu ijósin
breyst eftir minnstu breytingum í
umferðarþunganum. Sagði Baldvin
að slíkt gæti stytt biðtímann eink-
anlega þegar minnst væri álagið
og þannig sparað orkunotkun.
Lengsta tíðni ljósa er í dag 90 sek-
úndur og sagði hann ljósin á stærstu
gatnamótunum fullnýtt í dag á
mestu álagstímunum. í samtali við
Morgunblaðið sagði hann þessa leið
einu raunhæfu stjórnun umferðar-
ljósa þar sem mun meiri kostnaður
væri við þá handvirku stjórnun sem
notuð er í dag.
Kostar 50 - 70 milljónir
Kostnað við að taka upp þessa
tölvustjómun telur Baldvin vera á
bilinu 50 til 70 milljónir króna, þar
af 10 til 15 milljónir fyrir lagningu
kapla milli ljósa en annar kostnaður
væri tölvubúnaður og teljarar. Þessi
hugmynd er nú til skoðunar hjá
Umferðardeild og sagði Baldvin að
það tæki um það bil eitt ár að koma
henni í framkvæmd eftir að ákvörð-
un væri tekin.
Lagaprófessorar fá
ekki lagasafnið
EKKI er fjárveiting fyrir því að
setja upp lagasafn Islands í tölv-
um prófessora við lagadeild
Háskóla Islands. Aðeins ein út-
gáfa lagasafnsins er til i háskól-
anum og er hún í móðurtölvu á
skrifstofu.
Björn Þ. Guðmundsson pró-
fessor segir að lagasafnið sé
einvörðungu í einni tölvu á
-^•skrifstofu deildarinnar en ósk-
að hefur verið eftir því að það
yrði sett í tölvu hvers prófess-
ors.
„Ég bað son minn sem vinnur
á skrifstofu úti í bæ að fletta
upp fyrir mig í lagasafni sem
hann hafði í sinni tölvu og þá
->* komu þar upp breytingalög sem
ég vissi ekki um “, sagði Björn.
Sjö á biðlista
„Þetta nær engri átt en þetta
er eins og annað. Við höfum
beðið eftir því í mörg ár að fá
nýjar tölvur. Nú er verið að
endurnýja tölvukostinn og við
fáum ekki allir tölvur. Svo
eru nýjar tölvur á hvers
manns diski í grunnskólum og
framhaldsskólum,“ sagði
Björn.
Hann segir að loks hafi nú
fengist fjárveiting fyrir þremur
tölvum. Þær fengu nýr kennslu-
stjóri, prófessor og laganemar.
Átta prófessorar eru í laga-
deild. Sjö þeirra eru á biðlista
eftir nýrri tölvu. Þeir hafa held-
ur ekki aðgang að Alneti.
Virkir Orkint stofnar
fyrirtæki með Kínveijum
Peking. Morgunblaðið.
SIÐDEGIS í gær var undirritaður
í Tianjin í Kína samningur milli
íslenska fyrirtækisins Virkis Ork-
int og jarðhitaþróunarfyrirtækis
sem kínversk stjórnvöld standa að
um stofnun sameiginlegs fyrir-
tækis þeirra með jarðhitafram-
kvæmdir fyrir augum.
Svavar Jónatansson stjórnar-
formaður Virkis Orkint sagði við
Morgunbiaðið í gærkvöldi að ekki
væri búið að ganga endanlega frá
stofnun fyrirtækisins en það yrði
væntanlega gert fljótlega. „Það á
eftir að ganga frá ýmsum lagaleg-
um hliðum málsins og leggja það
undir stjórn Virkis Orkints til
samþykkis svo og viðkomandi
ráðuneyti hér í Kína,“ sagði Sva-
var.
Aðspurður um fjárhæðir kvað
hann ekki hægt að tala um pen-
inga í þessu sambandi. Þetta væri
fyrirtæki sem ætti að vinna að
jarðhitanýtingu og þróun jarðhita-
nýtingar í Kína og því gætu fylgt
mörg og stór verkefni síðar.
Samningur þessi hefur það í för
með sér að Virkir Orkint heldur
áfram starfi í Kína en það er þeg-
ar að vinna verkefni í Tanggú í
Tíanjín héraði, hitaveituverkefni
upp á u.þ.b. 2,5 milljónir dollara.
Það verkefni er komið í fullan
gang og á að ljúka í árslok 1996.
Hitaveitan í Tanggú á að þjóna
svæði sem á eru u.þ.b. 8.000 fm
húsnæðis tii húshitunar, í sund-
laugar, gróðurhús o.fl.
Áðspurður sagði Svavar því
fyrirsjáanlegt að talsvert yrði um
ferðir íslendinga til Kína á næst-
unni til að fylgjast með fram-
kvæmdum. „Þetta verkefni er
fjármagnað af Norræna fjárfest-
ingabankanum og við berum
ábyrgð á því á vissan hátt. Við
ætlum að sjá til þess að það verði
unnið eins og til er ætlast sam-
kvæmt verklýsingum og teikning-
um,“ sagði Svavar Jónatansson
að lokum.
■ Talsvert mikið/6