Morgunblaðið - 02.09.1995, Blaðsíða 6

6 LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Bæjarstarfsmenn í Hafnarfirði
Breytingar á
kjörum þeirra
tekjuhæstu
Allt era þetta
manneslq'ur
BÆJARSTJÓRN Hafnarfjarðar
hefur sagt upp sérkjarasamningum
hjá bæjarstarfsmönnum í efri stig-
um stjórnkerfisins að tillögu hag-
ræðingar- og sparnaðarráði. Þama
er m.a. um að ræða óunna yfirvinnu
starfsmanna, bílahlunnindi og
fleira. Tryggvi Harðarson bæjar-
fulltrúi kveðst eiga von á því að
aðgerðir þessar leiði til 5-10 millj-
óna kr. spamaðar á næsta ári.
Hann segir að ekki verði hróflað
við kjarasamningum annarra bæj-
arstarfsmanna.
Sérkjarasamningunum er sagt
upp með þriggja mánaða fyrirvara
og taka uppsagnirnar gildi frá og
með næstu áramótum. „Við ætlum
að nota þessa þijá mánuði til þess
að fara ofan í sérkjaraatriði sem
eru umfram almenna kjarasamn-
inga,“ sagði Tryggvi.
Hann sagði að í gegnum tíðina
hefði verið samið við einstaka
starfsmenn um fasta yfirvinnu. Í
vissum tilfellum hefði myndast hefð
fyrir ýmsum sporslum. Tryggvi seg-
ir að mjög margir bæjarstarfsmenn
séu á sérkjarasamningum og reynd-
ar séu sumir þessara samninga for-
senda fyrir kjarasamningum sem
gerðir hafa verið og átti hann ekki
von á því að hreyft yrði við þeim.
„Ég á ekki von á því heldur að
það verði hróflað við þeim sem eru
BROTIST var inn í íbúð í miðbæ
Reykjavíkur í fyrradag og hafa
þjófamir greinilega gefið sér góðan
tíma við verknaðinn, því þeir stálu
nánast öllu steini léttara.
Húsráðandi tilkynnti þjófnaðinn
um kl. 9 í fyrrakvöld og sagði að
tekið hefði verið sjónvarp, mynd-
bandstæki, sjónauki, ermahnappar,
undir 150.000 kr. í launum á mán-
uði. Þessu er fyrst og fremst beint
að þeim sem eru hæstir í kerfinu
og með mikla óunna yfirvinnu. Það
er því fyrst og fremst verið að huga
að efri lögum stjómkerfisins," sagði
Tryggvi.
Gjaldskrár til
skoðunar
Bæjarráð hefur einnig ákveðið
að skoða allar gjaldskrár bæjarins
og skoða þær og hugsanlega sam-
ræma við gjaldskrár í nágranna-
sveitarfélögunum. Nefndi Tryggvi
leikskóla, -sundstaði og bókasöfn í
þessu samhengi. „Mér sýnist að
sums staðar séu gjaldskrár okkar
umtalsvert lægri en gerist og geng-
ur í kringum ókkur,“ sagði Tryggvi.
Hagræðingar- og spamaðarráð
Hafnarfjarðarbæjar mun einnig
fara ofan í alla rekstrarþætti bæjar-
félagsins til þess að ná niður rekstr-
arkostnaði þess. Rekstrarkostnaður
Hafnarfjarðarbæjar í fyrra var 95%
af tekjum sveitarfélagsins og segir
Tryggvi að reksturinn sem hlutfall
af tekjum hafí verið aukast á fyrri
hluta þessa árs.
Þetta em fyrstu tillögur hagræð-
ingar- og spamaðarráðs en Tryggvi
kveðst eiga von á því að ráðið skila
á næsta ári tillögum um tug- eða
hundraða milljóna kr. sparnað.
bindisnæla, bílaútvarp, kveikjari,
frakki, gönguskór, hnífur, æfínga-
tæki, úr, myndavél, hringur, orða-
bók, kuldagalli, peningar, áfengi og
vegabréf.
Líklega hafa þjófamir farið inn
um eldhúsglugga íbúðarinnar, sem
er á jarðhæð, því stormjárn í eldhús-
glugga hafði verið brotið upp.
LEIKLIST
íslenska leikhúsið
í Lindarbæ
í DJÚPIDAGANNA
Höfundur: Maxim Gorkí. Þýðandi:
Magnús Þór Jónsson (Megas). Leik-
gerð: Þórarinn Eyljörð og Egill Ingi-
bergsson. Leikstjóri: Þórarinn Ey-
Qörð. Leikmynd: Þorvaldur Böðvar
Jónsson. Búningar: Linda Björg
Ámadóttír. Hár og fórðim: Kristín
Thors.Lýsing: Egill Ingibergsson.
mjóðmynd: Eyþór Amalds og Mó-
eiður Júníusdóttír. Leikarar: Bene-
dikt Erlingsson, Bryndis Petra
Bragadóttir, Harald G. Haralds,
Harpa Amardóttir, Hinrik Ólafsson,
Jón St. Kristjánsson, Katrín Þorkels-
dóttír, Kjartan Bjargmundsson,
Kjartan Guðjónsson, Margrét Pét-
ursdóttír, Ólafur Guðmundsson, Sig-
rún Sól Ólafsdóttir, Sigurþór Albert
Heimisson, Steinunn Ólafsdóttir,
Valgeir Skagfjörð, Þorsteinn Bach-
mann og Þröstur Guðbjartsson. 1.
september.
ALEXEY Maximovich Peshkov valdi
sér nafnið Gorkí - hinn bitri - sem
skáldanafn, og gefur það nokkra vís-
bendingu um hvað hann ætlaði sér
með sögum sínum og leikritum.
Raunin varð hins vegar sú að verk
Gorkís skiptust í tvö, allt að því and-
stæð, hom: Annars vegar skrifaði
hann verk sem innihalda bitra ádeilu
og íjalla um kjör hinna lægst settu
í mannfélaginu. Hins vegar skrifaði
hann verk sem eru allt að því
óraunsæ í ídealisma sínum.
í djúpi daganna fellur í fyrmefnda
flokkinn, þar er lýst fjölskrúðugum
hópi utangarðsmanna á hráan, bein-
skeyttan máta. Engu að síður vottar
jafnvel í þessu verki fyrir ídealisma;
boðskapurinn fer aldrei á milli mála:
við eigum að reyna að varðveita
mennskuna og sýna öðrum samúð.
Þetta verk er klassískt í leikhús-
bókmenntum, og það var sett upp í
Þjóðleikhúsinu fyrir tæpum tuttugu
árum, undir nafninu Náttbólið, í þýð-
ingu Halldórs Stefánssonar rithöf-
undar. Mikið var lagt í þá sýningu,
leikstjóri fenginn frá Rússlandi, og
sagan segir að hann hafi náð undra-
verðum árangri, laðað fram hliðar á
íslenskum leikumm sem íslenskir
áhorfendur höfðu ekki séð áður.
Ekki er ég þess umkomin að bera
þessar sýningar saman, en ég geri
ráð fyrir að þær séu ólíkar um margt.
íslenska ieikhúsið setur verkið upp
í nýrri leikgerð leikstjórans Þórarins
Eyfjörðs og Egils Ingibertssonar, og
leikin er ný aðlöguð þýðing Megas-
ar. Vel hefur tekist til með hvoru
tveggja, leikgerðina og þýðinguna.
Þýðingin er mátulega hrá og slangur-
kennd og víða bregður fyrir skemmti-
lega samsettum frösum, sem eiga
jafnvel til að ríma á óvæntan hátt.
Vissulega er „Megasarblær" á þýð-
ingunni, sem síðan er undirstrikaður
með tónlistarflutningi í anda meistar-
ans: hvom tveggja er vel við hæfí.
Hvorki fleiri né færri en sautján
leikarar leika í þessari sýningu, og
ég verð að segja að það er sjaldgæft
að sjá sautján leikara fara aila á
kostum í persónusköpun - en það
gerðu þessir leikarar, svo líklega er
óhætt að segja að Þórarinn Eyfjörð
hafi engu síður en hinum rússneska
kollega sínum tekist að laða fram
hið besta í leikurunum. Öllum tókst
að skapa karakter sem hafði sín
sterku sérkenni, sem skildi hann frá
öðrum karakterum. Héma hlýtur lof-
ið að ganga til leikaranna, leikstjór-
ans og skapara textans jafnt og bróð-
urlega.
En þrátt fyrir afbragðs persónu-
sköpun, mátti sjá nokkra hnökra á
samleiknum og textaframburði.
Reyndar er hópnum nokkur vandi á
höndum hér þar sem áhorfendur sitja
þannig að leikið er í „tvær áttir“ ef
svo má að orði komast. Þetta krefst
aukaleikni, bæði í sviðshreyfíngum.
Einnig fannst mér skorta nokkuð á
hraða í nokkmm atriðum sýningar-
innar; gangurinn var fremur hægur
og jafn alla sýninguna í gegn, en í
svo löngu verki er nauðsynlegt að
bijóta upp taktinn öðrú hveiju. Mín
tilfinning var að þessir vankantar séu
byijunarörðugleikar sem ættu að
slípast af eftir nokkrar sýningar.
Sviðshönnun var mjög skemmtileg
og rýmið nýtt á útsjónarsaman hátt.
Búningar vora fjölbreyttir: hinir
skrautlegustu larfar sem stungu
skemmtilega í stúf við grátt um-
hverfið. Veikustu punktar sviðssetn-
ingarinnar voru lýsingin og hljóð-
myndin, sem hvoru tveggja olli von-
brigðum. Möguleikar lýsingarinnar
vom stórlega vannýttir og hvað varð-
ar tónlistina, var hún undarlega lit-
laus og rímaði illa við sýninguna í
heild.
I heild er hér um að ræða athygl-
isverða sýningu, fyrst og fremst
vegna textans og frábærs leiks. Hinu
má svo velta fyrir sér hversu mikið
erindi efnið á við okkur í dag. Öll
getum við líklega skrifað undir þann
einfalda boðskap að okkur beri að
sýna meðbræðrum okkar samúð.
Afskiptaleysi gagnvart náunganum
er í raun og vera illvirki: Líklega á
sá boðskapur fullt erindi til sam-
t'mans.gQ^ff^ ^uður Birgisdóttir
Stálu öllu steini léttara
Hrár reynslu-
heimur karla
LEIKLIST
Theatcr í íslensku
óperu n ni
LINDINDIN
Höfundun Ingimar Oddsson. Leik-
stjóri: Guðjón Sigvaldason. Aðstoðar-
leikstjóri: Dóra Takefusa. Danshöf-
undur: Bryndís Einarsdóttir. Bún-
inga- og sviðshönnun: Helga Krist-
rún Hjálmarsdóttir. Ljósahönnun:
Vilhjálmur Hjálmarsson. Tónlistar-
stjóm: Þröstur E. Leikendur: Ingi-
mar Oddsson, Heiðrún Anna Bjöms-
dóttir, Páll Rósinkranz, Ester Jökuls-
dóttír, Silja Björk Ólafsdóttir, Bóas
Valdórsson, Ragnheiður Gunnars-
dóttir, Hallgrímur Oddsson, Ólafur
Már Svavarsson, Sara H. Guðmunds-
dóttir, Gunnlaugur I. Grétarsson,
Berghildur Bemharösdóttir, Helgi
Hinriksson, Elma Lísa Gunnarsdótt-
ir, Aldís Jónsdóttir o.fl. 1. september.
f GÆRKVÖLDI skaut upp kollinum
fyrsta hérlenda jurtin í söngleikja-
. flóra ársins. Það er ánægjulegt eftir
miivelþeppnaða , moðguðu sumars-
ins. Þessi söngleikur ber raunar yfír-
skriftina rokkópera en félli betur
undir skilgreininguna „leikrit með
söngvum". Það er lítið um að sög-
unni vindi fram í lögunum heldur
setja persónurnar sig í stellingar og
syngja fram f salinn. En hvað um
það, það er skemmtilegt að sjá verk
eftir nýja höfunda á sviði og ber að
fagna því.
Það er margt vel gert í þessari
sýningu. Leikendur hafa auðsjáan-
lega takmarkaða reynslu í sviðsleik
en bæta það oftar en ekki upp með
ferskleika og kraftí. Leikstjóranum
hefur tekist vel upp með þehnan
efnivið og hann nýtir rýrhið á sviðinu
einstaklega vel og hópatriðin era vel
unnin. Dansarnir era mjög skemmti-
legir og kraftmiklir og dansaðir af
mikilli gleði.
Sviðsmyndin er mjög gróf og hrá
en er hæfileg umgjörð um efni leiks-
ins. Búningarnir era skemmtileg
samsuða og bera búningar kvenn-
anna í verkinu vott mikillar hug-
myndaauðgi, enda litríkir og oft úr
óvenjulegum efnivið. Ljósin eru hins-
vegar á stundum ómarkviss, leikarar
ekki inni í kastljósinu eða hálfrokkið
á sviðinu.
Uppfylling drauma meðaljónsins.
Sterkasti punkturinn í sýningunni
eru lögin, sem eru mörg mjög gríp-
andi. A hinn bóginn eru söngtextarn-
ir mikið hnoð og leiktextinn misjafn.
Persóna ívars, sem leikin er af höf-
undi, hefur mikið vægi í sýningunni
eins og eðlilegt er eins og sagan er
upp byggð, en sýningin vill detta
niður þegar Ingimar er einn á svið-
inu, þó hann skili hlutverkinu vel,
sérstaklega söngnum.
Af öðrum leikendum má nefna
Heiðrúnu Önnu, sem er sköruleg
Sigga og syngur eins og engill en
hættir til að vera full fljótmælt.
Bóas og Gunnlaugur vora óborgan-
legir saman í stuttu saumaklúbbs-
karlaatriði og Ragnheiður, Silja
Björk og Aldís fá plús fyrir að draga
ekki af sér á sviðinu.
Mýtan sem verkið byggir á er
mjög áhugaverð. Ungur meðaljón,
ívar að nafni, stígur í gegnum speg-
ilinn Lindindin sem veldur því að
allar óskir hans, hugsaðar jafnt sem
orðaðar, rætast. Sumstaðar minnti
þetta á sögunni af Mídasi þar sem
allt varð að gulli sem hann snerti,
en sem varð honum ekki til heilla
að sama skapi, og í einu atriði minnir
persóna ráðgjafans á Mefistófeles í
Fást. Sagan er víða skemmtilega
hugsuð og útfærð og ívar er trúverð-
ug persóna sem vald spillir og al-
gert vald gjörspillir. Aðalkvenper-
sónan Sigga er fulltrúi heilbrigðrar
skynsemi, jarðbundin og nútímaleg.
ívar fer úr einum öfgunum í aðrar
en Sigga birtist þegar hann hugsar
til hennar og setur ofan í við hann.
Draumar unga mannsins snúast )
mest um kvenfólk og völd, og meiri
völd til að komast yfir fleira kven-
fólk. En það sem ívar dreymir um
öðru fremur er að eignast konuna
sem hann elskar, Siggu. Þó hann
eigi sér þetta eina takmark leiðist
hugurinn af vegi sí ofan í æ þegar
ívari dettur eitthvað nýtt í hug sem
hann girnist. Þegar Siggu tekst að
telja hann á að hugsa jákvæðar
hugsanir í draumaveröldinni gengur
hann enn einu sinni of langt og of- !
metnast. j
Það sem vekur mesta athygli eru
þau sjónarmið sem Sigga setur fram
og ívar fellst á. Þetta era gamlar
hugmyndir um jafnrétti og bræðra-
lag, upphaflega trúarlegar en á
seinni tímum kunnari úr munni
stjórnmálamanna. Þegar Siggu, hin-
um sterka fulltrúa kvenna og skyn-
semi, eru lögð þessi orð í munn fá
þau óhjákvæmilega feminískan und-
irtón og skapa ste-ka andstæðu við l
hugarsmíðar ívai Hann hefur með . i !
draumum sínum, m era fyrst og i
fremst draumar gs karlmanns, '
skapað veröld þar sem engum er
vært nema honum sjálfum og í raun
eytt öllu lífí. Sigga snýr honum til
rétttrúnaðar sem byggir á mýkri
gildum og hann verður henni sam-
boðinn í framhaldi af því.
Það er hægt að hafa af þessari
sýningu hina bestu skemmtun og
hún vekur upp áhugaverðar spurn-
ingar. Þarna kveður sér til hljóðs
mikið efni og ég vona að við eigum
eftir að heyra meira frá höfundi í 1
framtíðinni.
Sveinn Haraldsson