Morgunblaðið - 02.09.1995, Blaðsíða 2

2 C LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Ian Partridge í Maríuvesper Monteverdis
Pilturinn
þótti efnilegur
*
I dag verður Maríuvesper eftir Claudio
Monteverdi frumflutt hér á landi. Meðal flytj-
enda verður einn kunnasti tenór Bretlands-
eyja, Ian Partridge, sem margsinnis hefur
sungið verkið. Þröstur Helgason hitti hann
að máli í tilefni þessa og kynnti sér verkið.
Ian Partridge. Morgunblaðið/Kristinn
• VERK pólsks leikflokks um
hörmungarnar í Bosníu var um
síðustu helgi valið besta leikverkið
þá vikuna á Edinborgarhátíðinni.
Töldu áhorfendur verkið „Carmen
Funebre" bera af öðrum verkum,
auk þess sem blaðið The Scotsman
veitti leikhópnum viðurkenningu.
Verkið er byggt á frásögnum þol-
enda mannréttindabrota og lýkur
á því að sviðsmyndin er brennd
til ösku.
• ÚTGEFENDUR verka Salmans
Rushdies á Indlandi hafa seinkað
útgáfu nýjustu bókar hans í
Bombay af ótta við að hún kunni
að reita valdamikinn hóp Hindúa
til reiði. Ein söguhetjan í bókinnni
„The Moor’s Last Sigh“ virðist
vera skopstæling á Bal Thac-
keray, leiðtoga Shiv Sena-hópsins,
sem þékktur er fyrir að láta hend-
ur skipta þegar átt er við andstæð-
inga. Sjálfur birtist Rushdie óvænt
á tónlistarhátíðinni í Salzburg í
Austurríki um helgina.
• IPRAG stendur nú yfir óvenju-
leg listahátíð en þar verða ein-
göngu flutt verk sem byggja á
Gamla testamentinu. Tónlistina
ber hæst en á meðal þeirra verka
sem flutt verða, má nefna
Nabucco eftir Verdi, Salómon eft-
ir Hándel, Elías spámaður eftir
Mendelsohn og Sköpunina eft-
ir Haydn. Þá verða settar upp
myndlistarsýningar er byggja á
Biblíunni og brúðusýning sem
byggð er á óratóríunni Abraham
og Isak, sem Josef Myslivecek
samdi árið 1777.
• ÓPERUSÖNGKONAN Jessye
Norman kemur fram í óperu á
Salzborgar-hátiðinni þetta árið.
Er það mikill fengur fyrir aðdá-
endur Norman, þar sem hún syng-
ur sjaldan í óperuuppfærslum,
heldur einbeitir sér að tónleikum
og því að syngja inn á plötur. Að
þessu sinni mun Norman syngja í
óperu Schönbergs, Erwartung.
• CHILEANSKI tenórinn Tito
Beltran á sér annað áhugamál en
sönginn en það eru hraðskreiðir
bílar. Beltran, sem er eini tenór
heims sem er styrktur af framleið-
anda kappakstursbíla, er raunar
fyrrverandi atvinnumaður í kapp-
akstri. Hann stendur nú á þrítugu
og býr ásamt fjölskyldu sinni í
Svíþjóð, þar sem hann ekur um
að 5.8 lítra 320 hestafla Pontiac
Power.
IAN Partridge hóf söngferil sinn
sem kórdrengur í Oxford á
Englandi. Pilturinn þótti efni-
legur og var styrktur til tón-
listamáms í Clifton-skóla. Hann fór
aldrei í hefðbundið háskólanám en
framhaldsnám í tónlist stundaði
hann við Konunglega tónlistarhá-
skólann í London. „Faðir minn hafði
ekki efni á að greiða skólagjöldin
þar þannig að ég þurfti snemma að
byija að vinna fyrir mér með söng,“
segir Partridge. „Nítján ára var ég
því orðinn atvinnusöngvari. Eg fékk
vinnu við kórsöng í Westminster
Cathedral undir stjóm George Malc-
olm sem varð mér góður kennari."
Sérkennilega aðlaðandi
Partridge hefur haldið tónleika
víða um heim. Systir hans, Jenni-
fer, er undirleikari hans en þau
héldu tónleika hér á landi árið 1986.
Þá tók Partridge einnig þátt í flutn-
ingi Pólýfónkórsins á Messíasi eftir
Hándel undir stjórn Ingólfs Guð-
brandssonar.
í umfjöllun um einsöngstónleik-
ana segir Jón Ásgeirsson gagnrýn-
andi Morgunblaðsins m.a.: „Ian
Partridge er feikna góður söngvari
og sérkennilega aðlaðandi, því leng-
ur sem á hann er hlýtt. Túlkun
hans er öll á mjúku nótunum og
það sem vantar á í styrkleikaátök-
um, bætir hann upp með feiknlegri
ögun og fínni tækni.“
Partridge hefur sungið flest
verka Monteverdis. „Ég hef ekki
sérhæft mig í Monteverdi en ég hef
sungið hann alloft. Annars hef ég
sungið mjög íjölbreytilega tónlist í
gegnum tíðina en ég hef verið að
í 37 ár. Ég hef fengist mikið við
ljóðasöng, einkum franskan og
þýskan, en ég hef líka reynt að
leggja mig fram um að kynna tón-
list heimalands míns og það er lík-
ast til þess vegna sem mér var veitt
viðurkenning af breskum stjórn-
völdum árið 1992. Ég hef hins veg-
ar lítið fengist við óperusöng, hef
þó nokkrum sinnum sungið Moz-
art.“
Partridge kennir söng við Kon-
unglegu akademíuna í London og
í Trinity College. Hann hefur gefíð
út fjölda hljómplatna og geisla-
diska. Nýlega kom út hjá Chandos-
fyrirtækinu geisladiskur með lögum
eftir Robert Schumann í flutningi
Partridge og Julius Drake. Hefur
sú útgáfa hlotið lofsamlega dóma
gagnrýnenda.
Maríuvesper Monteverdis
Claudio Monteverdi (1567-1643)
var eitt þekktasta tónskáld ítala á
endurreisnartímanum. Hann var
afkastamikiil madrígalahöfundur
en frægastur er hann þó fyrir óper-
ur sínar. Hann samdi óperuna Orfeo
árið 1607 og er hún talin vera fyrsta
fullgilda verk sinnar tegundar. Hún
var frumflutt hér á landi árið 1993.
Maríuvesper er merkasta trúar-
lega tónsmíð Monteverdis og það
verka hans sem oftast er flutt. það
var fært páfanum í Róm að gjöf
árið 1610 og samanstendur af
mörgum fjölbreytilegum kór- og
einsöngsþáttum. Verkið tekur um
hálfa aðra klukkustund í flutningi.
Það hefur aldrei áður verið flutt í
heild hér á landi.
Partridge segist mjög ánægður
með að hafa verið boðið hingað að
taka þátt í frumflutningi Maríuvesp-
er hér á landi. „Monteverdi skrifar
einkar skemmtilega fyrir söngvara,
hann hefur svo næma tilfínningu
fyrir texta. Maríuvesper einkennist
af skýrum andstæðum, af sterkum
kórsöng sem er brotinn upp af mild-
um einsöng. Ég hvet fólk til að koma
og hlusta á þetta verk því það er
einkar töfrandi og áhrifamikið.“
Ásamt Partridge munu um fimm-
tíu manns taka þátt í flutningi
verksins. Aðrir einsöngvarar verða
Hans Jörg Mammel, tenór, Rann-
veig Sif Sigurðardóttir, sópran,
Veronika Winter, sópran, Sibylle
Kamphues, alt, Sigurður Bragason,
bariton, Einar Clausen og Bjarni
Thor Kristinsson. Hljómeyki flytur
kórþætti yerksins og hljóðfæraleik
annast Bach-sveitin í Skálholti,
blásarasveitin Cometti concrema
frá Sviss og undirleikssveitin Arie
cantabiíi frá Köln í Þýskalandi.
Leikið verður á barokkhljóðfæri, þ.
á m. á skaghorn, barokkbásúnur,
erkilútur og barokkgítar.
Stjórnandi tónleikanna er Gunn-
steinn Ólafsson. Hann er brautryðj-
andi í flutningi verka eftir Monte-
verdi hér á landi. Gunnsteinn skipu-
lagði og stjórnaði m.a. flutningi á
fyrstu óperu tónskáldsins, Orfeo,
haustið 1993, en þar tóku þátt, eins
og nú, tónlistarmenn víðsvegar að
úr Evrópu auk íslenskra tónlistar-
manna.
Verkið verður frumflutt í kvöld
á Akureyri en þrír aðrir tónleikar
verða haldnir, 5. september í Sel-
fosskirkju, 6. september í Digranes-
kirkju og 7.. september í Langholts-
kirkju. Allir hefjast þeir kl. 20.30
nema á Akureyri en þar hefjast
þeir kl. 20.
. Ljósúr
norðri
VEGNA mikillar aðsóknar að
sýningunni Ljós úr norðri, Nor-
ræn aldamótalist verður Lista-
safn íslands opið næstkomandi
mánudag frá kl. 12-18. Kaffí-
stofa safnsins verður einnig
opin.
Sama dag býður safnið sam-
nefnda bók, Ljós úr norðri -
Norræn aldamótalist, á sér-
stöku tilboðsverði, kr. 2.470,
en hún er gefin út í tengslum
við sýninguna. í bókinni eru lit-
inyndir af öllum málverkunum
sem eru á sýninguni og ítarleg
umfjöllun um hvert þeirra, auk
fyölda greina.
Sýningunni lýkur 24. sept-
ember og verður hún ekki fram-
lengd.
Kristján
sýnir í Eden
NÚ stendur yfir í Eden í Hvera-
gerði málverkasýning Kristjáns
G. Magnússonar.
Kristján er húsamálari og
hefur stundað listmálun sem
tómstundaiðju í gegnum árin.
Verkin eru flest unnin í olíu og
eru frá síðari árum.
Sýningin stendur til 10. sept-
ember.
Tónleikaröð Tríós Reykjavíkur og menningar- og listastofnunar Hafnarfjarðar að hefjast
Nauðsyulegt að kynna ný verk
FYRSTU tónleikarnir í tónleikaröð
Tríós Reykjavíkur og Hafnarborgar,
menningar- og listastofnunar Hafn-
arfjarðar, sem nú er haldin sjötta
árið í röð í Hafnarborg eru á morg-
un kl. 20.
Tríóið er skipað þeim Guðnýju
Guðmundsdóttur fíðluleikara, Gunn-
ari Kvaran sellóleikara og Halldóri
Haraldssyni píanóleikara. Halldór
kemur ekki fram á tónleikunum á
morgun en í hans stað leikur Edda
Erlendsdóttir píanóleikari sem gest-
ur Tríósins. Á efnisskrá tónleikanna
eru verk eftir Edvard Grieg, Franz
Schubert og Felix Mendelsohn
Sex gestahljóðfæraleikarar
Að venju eru tónleikar vetrarins
fjórir, tveir fyrir áramót og tveir
eftir áramót. Þeir eru ætíð á sunnu-
dögum kl. 20 og er dreift jafnt yfír
veturinn. Að jafnaði eru 1-2 tónleik-
ar á ári sem tríóið í sinni eiginlegu
mynd leikur en hinir eru blandaðir
gestahljóðfæraleikurum sem á þessu
starfsári verða sex talsins.
Fyrsti gesturinn er Edda Erlends-
dóttir píanóleikari. Á öðrum tónleik-
unum, 19. nóvember, kemur hol-
lenski píanóleikarinn Gerrit Schuil
fram og á þriðju tónleikunum, 24.
mars, verða gestir þrír, þeir Hafliði
Hallgrímsson, tónskáld og sellóleik-
ari, Hlíf Siguijónsdóttir fiðluleikari
og Guðmundur Kristmundsson víólu-
leikari. Á lokatónleikunum, sem
verða 12. maí, kemur Peter Máté
píanóleikari fram með tríóinu.
Blaðamaður , hitti þau Guðnýju,
Gunnar og Eddu að máli og spurði
þau út í tónleikana. „Píanótríóið eftir
Morgunblaðið/Kristinn
GUÐNÝ Guðmundsdóttir, Edda Erlendsdóttir og Gunnar Kvaran.
Grieg er mjög fallegt og er það eina
sem hann samdi. Mendelsohn-tríóið
er sígilt og vinsælt stykki sem við
höfum spilað oft áður. Þriðja stykkið
er Sónata fyrir selló og píanó op.posth
Arpeggione." Gunnar hafði skemmti-
lega sögu að segja af því verki. „Árið
1823 var maður sem smíðaði sex
strengja hljóðfæri sem leikið var á
með boga og var einhvers konar sam-
bland af gítari og sellói. Hann vant-
aði tónlist til að leika á hljóðfærið
og sneri sér til Schuberts með það
erindi. Hann varð við því og samdi
þetta verk sem var tilbúið ári síðar,
eða árið 1824. Fijótlega féll hljóðfær-
ið í gleymsku því það náði ekki al-
mennri hylli og önnur hljóðfæri tóku
að spila verkið og er gert enn þann
dag í dag ýmist af sellói, víólu, flautu
og jafnvel kontrabassa."
Blönduð dagskrá
„Við frumflytjum eitt verk á þessu
starfsári. Það er verk eftir Jónas
Tómasson, í kyrrð norðursins, sem
við höfum haft undir höndum síðast-
liðið eitt og hálft ár og komum því
loks að núna í dagskránni," sögðu
þau. Þau sögðust reyna að hafa efn-
isskrána blandaða. Islensk og erlend
lög, gömul tónlist og ný.„Við höfum
alltaf eitthvað af nýrri tónlist í bland
við vinsæla og sígilda tónlist. Það
er nauðsynlegt að kynna ný verk
líka fyrir fólki. “
Þau sögðu samstarfið við Hafn-
arborg hafa verið geysilega ánægju-
legt og gefandi. „Við metum áhuga
stjórnenda Hafnarborgar og stuðn-
ing þeirra mikils," sögðu þau. Þau
kváðust einnig ánægð með húsið.
„Byggingin er mjög falleg, hljóm-
burður góður og þarna er kaffistofa
sem gestir geta nýtt sér auk þess
sem alltaf eru myndlistarsýningar í
gangi sem tónleikagestir geta notið
fyrir og eftir tónleika."
Þau sögðu aðsókn hafa aukist með
árunum og tónleikarnir væru nú
orðnir fastur liður í menningarlífinu.
Hægt er að kaupa áskrift að tónleik-
unum og einnig er hægt að kaupa
sig inn á hveija tónleika fyrir sig.