Morgunblaðið - 03.09.1995, Blaðsíða 18

18 B SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
í ríkidæmi
Skrúðsbóndans
Daggna 10. til 14. júlí var farinn fuglamerking-
arleiðangur ó vegum Náttúrufræðistofnunar í
eyjuna Skrúð, sem er klettaey úti fyrir austur-
strönd Fáskrúðsfjarðar, 164 metra há og með
stærstu eyjum úti fyrir Austfjörðum. Leiðangurs-
menn voru Olafur Torfason, Sigurður Ingvars-
son og Páll Leifsson.Guðmundur Gudjónsson
ræddi við Olaf Torfason um dvölina í eynni.
Gunnar Þór Hallgrímsson tók myndirnar.
AÐ SÖGN Ólafs var megin-
tilgangur leiðangursins
að merkja langvíu, en nú
er í gangi átak þjóða á
norðurslóðum til rannsókna á lífríki
þafsins umhverfis Norðurpól. Einn
liðurinn í rannsókninni er að merkja
sem mest af langvíu til þess að
marktækar upplýsingar fáist um
ferðir þeirra, sérstaklega að vetrar-
íagi.
Fáskrúðsfjörður hét til forna
Skrúðsfjörður. Tvær aðrar eyjar
eru undan austurströnd fjarðarins
og heita þær Andey og Æðarsker.
Þær eru grasi vaxnar og liggja ail-
miklu innar en Skrúður. Seley,
ásamt fimm nærliggjandi skeijum
og hólmum er hins vegar undan
austurströnd Reyðarfjarðar. Allar
eru eyjar þessar óbyggðar og hefur
raunar engin ey undan Austfjörð-
um verið byggð utan Papey, sem
liggur djúpt undan Hamarsfirði og
er langsamlega stærsta eyin á þess-
um slóðum. Vermenn sem réru frá
Skrúð á fyrri tíð héldu að vísu til
í Skrúðshelli, en það var stopul
byggð, frumstæð og stóð aðeins
meðan róðrar voru stundaðir úr
eynni.
Holdið í Skrúð
Skrúður heyrir undir Vattarnes
sem er yst við Reyðarfjörð og voru
það einmitt þeir frændurnir Baldur
Rafnsson og Daníel Hálfdánarson
í Vattarnesi sem fluttu leiðangurs-
menn út í Skrúð. Vattarnes hefur
nokkrar nytjar af eynni, t.d. veiðir
Baldur þar nokkuð af lunda og
selur til Færeyja.
„Þeir Baldur og Daníel eyddu
nokkrum klukkustundum í að sýna
okkur eyna og það sló mig strax á
leiðinni út hversu erfitt það gæti
verið, ef ekki hreinlega ógerlegt,
fyrir ókunnuga að komast klakk-
laust á staðinn. Bæði þarf að þræða
fram hjá skeijum auk þess sem
aðeins er gengt í eyna á einum
stað og ógerlegt nema að sjórinn
sé kyrr,“ segir Ólafur og hann held-
ur áfram:
„Við komum okkur fyrir í „Hótel
Skrúð“, sem er bústaður þeirra sem
erindi eiga í eyna, en „hótelið“, sem
er raunar ekki annað en svefn-
skáli, er staðsett í Blundsgjárhelli.
Þegar við vorum að búa um okkur
á hótelinu tók ég eftir því að Páil
hafði ekki annað matarkyns með-
ferðis en salt og pipar. Þegar hann
sá nestisbúnað okkar Sigurðar
hafði hann á orði hvað það væri
sniðugt að geta tekið með sér mat!
Það átti eftir að koma í ljós að það
var engin tilviljun að Páll hafði
ekki meira meðferðis. Hann bók-
staflega lifði af landinu og ma-
treiddi lunda á ýmsa vegu. Fyrir
borgarbarn eins og mig var það
mikii upplifun og sérstaklega mun
lundalærasúpan líða seint úr
minni.“
Stoðbundnar langvíur...
Strax fyrsta daginn gerðu menn
eina skemmtilega uppgötvun um
atferli langvíunnar. Ölafur segir
frá: „Við fórum í langvíubæli og
náðum 200 fuglum. Þar af veidd-
ust 5 fuglar sem höfðu verið merkt-
ir á sama stað 9 árum áður. Það
vakti athygli okkar hvað þeir voru
nærri hver öðrum, svo mjög að