Morgunblaðið - 03.09.1995, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. SEPTEMBER 1995 C 3 r
Fjölnotabíllinn
Varera f rá Porsche
PORSCHE, eitt frægasta sport-
bílamerki veraldar, hyggst snúa
við blaðinu svo um munar. Fast-
lega er búist við því að á bflasýn-
ingunni í Frankfurt í næsta mán-
uði verði frumkynntur fjölnotabíll
Porsche Varera. Eins og nafnið
gefur til kynna verður hægt að
breyta innanrými bílsins á marg-
víslegan hátt en Varera verður á
sama undirvagni og að hluta með
sömu yfirbyggingu og þríburarnir
VW Sharan, Ford Galaxy og Seat
Alhambra sem allir eru smíðaðir í
sameiginlegri verksmiðju fyrir-
tækjanna í Lissabon.
Porsche Varera verður með sí-
tengdu aldrifi, þ.e. Synchro-fjór-
hjóladrifskerfi VW. Undir vélarhlíf-
inni verður sex strokka vél með
tveimur forþjöppum, 250 hestafla.
Einnig er búist við að Varera verði
boðinn í spamaðarútfærslu, þá með
fjögurra strokka 150 hestafla vél.
Þijár útfærslur verða smíðaðar
af Porsche Varera, þ.e. Business-
Van, með fjórum stólum sem hægt
er að snúa, sex sæta Family-Van
og þriggja sæta Sport-Van með
nægu rými fyrir brimbrettið eða
sæsleðann. Staðalbúnaður í Porsc-
he Varera verður loftkæling, leður-
sæti, tvær sóllúgur, kúplingslaus
gírkassi (tiptronic), skriðstillir og
fleira. Bíllinn kostar um 100 þús-
und þýsk mörk. ■
Verður hætt við að
smíða Swatcmobile?
ÓLÍKLEGT þykir nú að Swatc-
hmobile örbíllinn verði að veru-
leika, en Mercedes-Benz og Swatc
úraframleiðandinn svissneski
hugðust smíða hann í samvinnu.
Deilur hafa risið milli Júrgen
Schrempp stjórnarformanns Da-
imler-Benz samsteypunnar og
Helmuts Werner aðalforstjóra
Mercedes-Benz um bílinn.
Schrempp telur að örbíllinn verði
of dýr í framleiðslu, markaðurinn
sé of lítill og bíllinn geti skaðað
ímynd Mercedes-Benz. Werner á
hinn bóginn telur að örbíllinn sé
byltingarkennd framleiðsla sem
geti valdið nauðsynlegum breytin-
um innan fyrirtækisins. Jafnvel
er talið að Werner hafi lagt stöðu
sína að veði í þessu máli. Merce-
des-Benz hefur þegar fjárfest
rúmlega 100 milljarða ÍSK í verk-
efnið. Ráðgert var að byggja nýja
verksmiðju í Hambach í Frakk-
landi til að framleiða Swatcmobile
en verði ekki af framleiðslu bílsins
er líklegt að A-línan verði fram-
leidd þar. ■
TILBOÐ
ÓSKAST
í Jeep Grand Cherokee Laredo (8 cyl. vél) 4x4, árgerð '95
(ekinn 200 mílur), Dodge Spirit, árgerð '93 (ekinn 32 þús.
mílur),Toyota 4-Runner3,01. vél, árgerð ’90, Pontiac
Grand Am., árgerð '86 (tjónabifreið) og aðrar bifreiðar,
er verða sýndar á Grensásvegi 9 þriðjudaginn
5. septemberkl. 12-15.
Tilboðin verða opnuð á sama stað kl. 16.
SALA VARNARLIÐSEIGNA
Snarpur og eyðslu-
grannur Saturn SL
Morgunblaðið/Golli
SKOTTLOKIÐ opnast frá
stuðara fyrir miðju. Afturlugt-
irnar stórar. Saturn S1 er fall-
egur og kraftmikill bíll sem
kostar án vökvastýris og saml-
æsinga 1.350.000 kr. Líknar-
belgur í stýri og ofan við
hanskahólf er staðalbúnaður.
Innréttingin er sportleg og
stýrið liggur hátt. Halogen
framlugtir eru einnig staðal-
búnaður. Lugtirnar ganga inn
í vélarhlífina.
Morgunblaðið/Golli
GUÐMUNDUR I. Gústafsson
hjá sölumaður hjá Bílheimum
afhendir Arnari Jónssyni
Isuzu-vörubíl.
Isuzu-
vörubílar
BÍLHEIMAR hf., umboðsaðili Isuzu
bílaverksmiðjanna, hefur hafið inn-
flutning á vörubílagrindum af Isuzu
gerð. Bílunum hefur verið vel tekið
og er fyrsta sendingin, sex bílar,
þegar uppseld. Önnur sending sem
vætnanleg er til landsins innan
skamms, er einnig uppseld. Von er
á þriðju sendingunni bráðlega.
Bílarnir eru búnir 3,9 lítra dísilvél-
um með forþjöppu og millikæli sem
skila 135 hestöflum. Burðargeta er
3,5 tonn. Verð með virðisaukaskatti
er 2.880.000 kr.
Miklar breytingar hafa verið gerð-
ar á bílunum og boðið er upp á nýja
vél. Mestar hafa úrbæturnar þó orð-
ið á húsi og aðbúnaði ökumanns.
Reynt hefur verið að gera akstur
bílanna sem þægilegastan og auð-
veldastan en um leið öruggan. ■
FAAR EN SKYRAR
VINNUREGIUR
SATURN Corporation var stofnað 7. janúar 1985 í 2.500 manna smábæ,
Spring Hill í Tennessee. Þótti fyrirtækið strax frá upphafi bijóta blað í
sögu bandarískra fyrirtækja. Stjórnunarhættir voru aðrir en tíðkuðust þar
í landi. I verksmiðjunum eru t.d. engar stimpilklukkur og allar ákvarðan-
ir eru teknar í samráði við starfsmenn við framleiðsluna sjálfa. Sagt er
að erfitt sé að þekkja yfirmenn frá undirmönnum því allir klæðast sama
vinnufatnaði og borða í sama mötuneyti. Saturn hefur tekist á tæpum
tíu árum að komast á legg í einum fjárfrekasta iðnaði þar sem samkeppn-
in er hvað mest og verða eitt af athyglisverðustu fyrirtækjum Bandaríkj-
anna.
Áður en fyrirtækið var sett á laggirnar heimsóttu stjórnendur þess,
með Skip LeFauve stjómarformann í broddi fylkingar, 160 framsækin
fyrirtæki víða um heim og viðuðu að sér reynslu sem þeir nýttu sér síðan
hjá Saturn. Meginkjarninn í stjórnunaraðferðum hjá Saturn er að starfs-
mönnum iíði eins og þeir séu eigendur fyrirtækisins. Settar eru fáar en
skýrar vinnureglur. Yfírmenn Satum ifta á starfsmenn við færiböndin sem
hjartað f fyrirtækinu.
SATURN er ekki þekkt merki hérlendis
en fyrir skemmstu kom fyrsti bíllinn af
þessari gerð hingað til lands. Saturn er
þeim mun þekktara vestanhafs enda
vakti það mikla athygli þegar fyrirtæk-
ið var stofnað árið 1984 en stærsti hlut-
hafinn er General Motors. Saturn var
stofnað til höfuðs japönskum bílafram-
leiðendum sem höfðu náð mikilli mark-
aðshlutdeild í Bandaríkjunum og fram-
leiðir fyrirtækið hagkvæma og sterka
bíla sem hafa komið vel út úr gæðakönn-
unum. í síðustu könnun stærsta óháða
úttektaraðilans á bílum í heimi, J.D.
Power, hafnaði Saturri t.a.m. í þriðja
sæti. Bíllinn sem hingað er kominn er
af gerðinni SL og var honum reynsluek-
ið í síðustu viku.
Grunngerð er grunngerð
Innflytjandi Saturn bílsins er Bílabúð
Benna og þar á bæ segjast menn hafa
beðið um grunngerðina með minnstum
búnaði. Bíllinn sem hingað kom var
sannarlega grunngerð, án vökvastýris,
samlæsinga og rafdrifinna rúða og hlið-
arspegils farþegamegin. Hins vegar eru
tveir líknarbelgir staðalbúnaður í bíln-
um. Bíllinn var eðlilega þungur í stýri
en hann er svo sannarlega sprækur og
búinn sportlegum aksturseiginleikum ef
þyngslin í stýrinu eru frátalin.
Ekki að óttast ryðmyndun
SL er straumlínulagaður, fimm
manna fólksbíll. Framlugtirnar ganga
inn í vélarhlífina og línurnar að framan
eru sportlegar og minna dálítið á Honda
Prelude. Bíllinn er þó ekki allur þar
sem hann er séður. Það vekur t.d.
athygli að hliðar bílsins eru úr sveigj-
anlegu plastefni, polymer, sem fram-
leiðandinn bendir á að gegni afar
hagnýtu hlutverki þegar óhöppin
gerast, t.d. þegar lagt er í þröng
stæði við verslanir. Engin hætta er
á því að dældir myndist við högg því
plastefnið gefur eftir. Þá þarf ekki
heldur að kvíða ryðmyndun. Auk
þess næst þyngd bílsins niður með
þessari efnisnotkun. í hurðum eru
styrktarbitar úr stáli. Þak, vélarhlíf
og skottlok eru úr galvaniseruðu
stáli.
Ekkert prútt
Eftir margháttaðan undirbúning í fimm ár kom fyrsti Saturn-bíllinn á
markað 1990, árgerð 1991, og var hann kjörinn einn af 100 mestu afrek-
unum I vísindum og tækni árið 1990 í tímaritinu Popular Science og ári
seinna hafnaði 1992 árgerðin í fyrsta sæti í kjöri tímaritsins yfír Bestu
hönnunina og tækninýjungamar. Á næstu árum fylgdu viðurkenningar
tímarita eins og Horne Mechanix, Motorweek/PBS, Cansumers Digest,
Kiplinger’s Personal Finance Magazine, Motor Trend, Automobile og fleiri.
1993 framleiddi Saturn 500 þúsundasta bíl sinn.
Saturn hefur komið sér upp neti umboðssala um öll Bandaríkin sem
eingöngu selja Satum-bíla, ólíkt flestum öðram umboðum. Fast verð er
á bflunum og þýðir ekkert að prútta um það. Séu 10.000 dollarar settir á
bfl þá kostar hann 10.000 dollara. Aðrir hafa haft þann háttinn á að
setja e.t.v. 12.000 dollara á bíl sem þeir vilja fá 10.000 dollara fyrir og
nota mismuninn til þess að hafa eitthvað til að hlaupa upp á ef viðskipta-
vinurinn vill prútta.
Nú hyggst Saturn taka upp svipaða viðskiptahætti með notaða bíia.
Notaðir bílar verða settir í yfirgripsmikla skoðun og sumir þeirra seldir
samhliða nýjum bílum á föstu, óhagganlegu verði.
Önnur kynstóð að koma
önnur kynslóð Saturn er nú að koma á markaðinn vestra. Nýi bíllinn
er því sem næst óbreyttur, en örlítið hærri og lengri en fyrri árgerðir.
Helstu endurbæturnar á stallbaknum eru sagðar vera þær að umgangur
um bílinn verður auðveldari og höfuðrými meira með hærra þaki. Þá
verður bfllinn með nýrri gerð innsprautunar sem dregur úr eldsneyti-
seyðslu en viðheldur sama vélarafli. ■
Sportlegir eiginleikar
SL vekur strax sérstaka tilfinn-
ingu þegar sest er upp í hann. Eins
og svo margir amerískir bílar er svo-
nefnd „cab-forward“ hönnun á Sa-
turn, þ.e.a.s. að mikill halli er hafður
á framrúðunni til að auka innanrými
í bílnum. Þetta veldur því líka að
framrúðusyllan er óvenjubreið og
virðist sem það rými sé ekki fyllilega
nýtt. Útvarpið er skemmtilega stað-
sett í miðjustokki sem gengur út úr
mælaborðinu og gírstöngin situr
hátt og leikur í hendi ökumannsins.
Sætin liggja fremur lágt í bílnum
og eykur það enn á sportlega eigin-
leika Saturn en gerir umgang um
bílinn jafnframt erfíðari.
SL er mjög snarpur í upptaki, og
við slæma meðhöndlun spólar hann
í 1. og 2. gír. 1,9 lítra vélin er þýð
og hljóðlát og skilar 100 hestöflum.
Uppgefín eyðsla er eins og í meðal-
stórum japönskum bíl, 8,6 lítrar inn-
anbæjar og 5,8 lítrar í þjóðvega-
akstri á beinskiptum bíl. Bíllinn er
framhjóladrifinn og liggur vel á vegi
en skríður dálítið til að framan í
beygjum ef óvarlega er stigið á bens-
íngjöfína.
Þjónusta og ábyrgð
En er eitthvert vit í því að kaupa
amerískan bíl sem er verið að byija
að flytja inn til íslands? Benedikt
Eyjólfsson hjá Bílabúð Benna segir
að þessi hugsunarháttur eigi ekki
við lengur. Gefi eitthvað sig í bílnum
og þörf er á varahlut eigi það ekki
að taka langan tíma að fá hann til
landsins. Flogið sé daglega frá
Bandaríkjunum til íslands og hægt
að ná varahlutum samdægurs út úr
tolli. Ekki sé óvarlegt að reikna með
að það taki tvo til þijá virka daga
að fá hlutinn í hendurnar svo fremi
sem hann er til í Bandaríkjunum.
„Það þarf ekki lager hérlendis fyrir
bíla sem er verið að byija að flytja
inn því þá verða hlutirnir alltof dýr-
ir. Það er ekki fyrr en bílarnir eru
farnir að festa sig í sessi sem það
borgar sig,“ segir Benedikt.
Hvað með ábyrgðir? Benedikt seg-
ir að taki framleiðandi ábyrgð á
hlutnum bæti Bflabúð Benna hann
og vinni allar viðgerðir tengdar hon-
um án endurgjalds fyrsta árið.
Gott veró"
Jafnvel þótt að ýmsan búnað vanti
í SL bílinn, einkanlega vökvastýri,
samlæsingar og hliðarspegil far-
þegamegin, er hann boðinn á góðu
verði. 1.350.000 kr. kostar gripurinn
en með vökvastýri 1.390.000 kr.
Með samlæsingum er hann kominn
upp í 1.430.000 kr. sem hlýtur að
teljast gott verð fyrir bíl í þessum
stærðarflokki með 1,9 lítra vél og
auk þess bestu meðmæli frá J.D.
Power. Hins vegar verður því ekki
svarað hér hvernig bíllinn reynist
við íslenskar vetraraðstæður.
Kannski svör fáist við því síðar.
■
Guðjón Guðmundsson.
MEÐ jeppaferðum fer Útivist inn á nýjar brautir í ferðamennsku.
Fyrsta jeppaf erö
Útivistar f arin
FYRSTA jeppaferð Útivistar verð-
ur farin helgina 8. til 10. septem-
ber næstkomandi og verður farið
um einstaklega fallegar slóðir.
Ferðin er opin öllum, þess skal
getið að í ferðina er hægt að fara
á öllum gerðum jeppa og þurfa
þeir ekki að vera á neinn hátt sérút-
búnir.
Með jeppaferðum fer Útivist inn
á nokkuð nýjar brautir í ferða-
mennsku. Jeppum hefur fjölgað
mikið á síðustu árum en margt
bendir til að eigendur þeirra nýti
sér þá ekki sem skyldi til útiveru.
Jeppar eru að mati Útivistar fyrir-
taks farartæki til að skoðunar á
landinu. Jeppaferðir Útivistar era
ætlaðar fólki sem vill notfæra sér
eigin jeppa og komast á áhugaverð-
ar slóðir til að njóta útiveru og
hreyfingar.
Tækjastjórl leiðbeinir
um útbúnað
Fararstjóri stjórnar ferðinni, lýsir
landslagi og fer með fólk í göngu-
ferðir. Svokallaður tækjastjóri mun
verða fólki til halds og trausts.
Hann mun leiðbeina fólki eftir því
sem þörf er á, t.d. um útbúnað bíla,
Stillingí
Bella Center
STILLING hf. tekur þátt í vara-
hluta- og tækjasýningunni í Bella
Center í Kaupmannahöfn 5.-8.
október nk. Þar kynnir fyrirtækið
smurbætiefnið MILITEC-1 og er
það í framhaldi af útflutningi og
markaðssókn Stillingar á Norður-
löndum undanfarin tvö ár. Sýningin
er stærst sinnar tegundar á Norður-
löndunum. Ef vel tekst til er ætlun
Stillingar að auka útflutning á
þennan markað. ■
akstur yfir ár, hugsanlegar breyt-
ingar á bílum o.fl.
Ferðatilhögun verður sem hér segir:
Laugardag 9. september: Ekið
vestur að Laugafelli og þaðan norð-
ur að Hrafntinnuskeri. Gengið á
skerið ef veður leyfír og íshellarnir
skoðaðir. Ekinn Fjallabaksvegur
nyrðri og austur í EIdjá; gengið á
Gjátind. Ekið suður um Álftavatns-
króka og gengið um gljúfrin fögru
í Svartahnúksfjöllum. Ekið um
Mælifellssand og gist í Hvannagili.
Sunnudagur 10. september: Ek-
inn Fjallabaksvegur syðri og norður
fyrir Tindafjallajökul um Sultarfít
og Hungurfit. Ekið í Fljótshlfð og
upp að skálum við Tindaíjallajökul.
Komið til Reykjavíkur um kl. 19.
Gengið á fjöll og fell á þessum degi
eftir því sem við verður komið.
Undirbúningsfundur verður hald-
inn í húsakynnum Útivistar mánu-
daginn 4. september kl. 17 á Hall-
veigarstíg 1 og verður þar farið yfír
ferðatilhögun, útbúnað bfla, útbúnað
fólks og annað sem jeppaeigendur
fysir að fá upplýsingar um.
Fararstjóri í ferðinni verður Sig-
urður Sigurðarson en tækjastjóri
verður Arnar Jónsson. ■
Minna
framleitt
hjá Toyota
TOYOTA Motor Corporation ætlar
að draga úr framleiðslu í Japan
um sem samsvarar framleiðslu
einnar bílaverksmiðju á þessu ári.
Ástæðan er minni markaðshlut-
deild í Japan og samdráttur í út-
flutningi.
Toyota hefur ákveðið að draga
úr framleiðslu á Japansmarkað á
þessu ári um 5,8%. Framleiðslan
verður því 3,22 milljónir bíla sem
er 200 þúsund bílum færra en
ætlað var að framleiða. Þá er þetta
einni milljón bíla minni framleiðsla
en þegar hún varð mest árið 1990
og um 800 þúsund bílum minna
en afkastageta verksmiðja Toyota
Meirl framleiðsla erlendis
í síðasta mánuði sagði Iwao Iso-
mura, aðstoðarforstjóri fram-
kvæmdadeildar Toyota, að erfitt
yrði fyrir fyrirtækið að halda sama
starfsmannafjölda þegar fram-
leiðslan í Japan væri komin niður
í þrjár milljónir bíla. Fréttaskýrend-
ur segja að það hefði gríðarleg
áhrif í Japan ef Toyota, sem er
voldugasta fyrirtæki landsins,
neyddist til að loka verksmiðju.
Skemmst er að minnast uppnáms
sem varð í Tókýó þegar Nissan
lokaði Zama-verksmiðju sinni í
Tókýó 1992 en það var í fyrsta
sinn sem japanskur bílaframleið-
andi greip til þessa örþrifaráðs á
seinni tímum. Lokun verksmiðju
Nissan leiddi hins vegar ekki til
uppsagna og líklegt er talið að
sama verði uppi á teningnum loki^
Toyota einni af sínum verksmiðj-
um.
Framleiðsla Toyota utan Japans
jókst hins vegar á fyrri hluta þessa
árs um 24% og um 17,3% í Banda-
ríkjunum. Útflutningur dróst sam-
an um 16,3% í 642 þúsund bíla en
markaðshlutdeild í Japan minnkaði
um 2%, fór í tæp 40%. ■
NP VARAHLUTIR"
fyrir japanska bíla
Tímareimar - Viftureimar - Kúplingar - Bremsuhlutir - Þurrkur
Hljóllegusett - Bensíndælur - Vatnsdælur - Pakkningasett
Kertaþræðir - Olíurofar - Hitarofar - Framlugtir - Öxulliðir
Öxulhosur - Demparar - Aukahlutir - Sendum út á land
SMIÐJUVEGUR 24 C
200 Kópavogi
SÍMI 587 0240— FAX 587 0250