Morgunblaðið - 06.09.1995, Blaðsíða 2

2 B MIÐVIKUDAGUR 6. SEPTEMBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR FÖRÐUNARFRÆÐI
Á FRY STITOG ARA
Morgunblaflið/LIney SigTirflardðttir
• EFTIR fjörutíu daga útivist
kom togarínn Stakfell í heima-
höfn með nær fullfermi eða
205 tonn. Aflaverðmætið er
rúmar 45 milljónir og háseta-
hluturinn er þá um hálf milljón
króna.
Með Stakfellinu í þessum
Smugutúr var nítján ára Þórs-
hafnarstúlka sem hafði nýlok-
ið námi í listförðunarfræði í
Danmörku, Tinna Kristbjörg
Ilalldórsdóttir. Aðspurð sagði
Tinna að háseta vinna á frysti-
togara væri óneitanlega tölu-
verð andstæða við listförðun
en vistin á Stakfellinu líkaði
henni svo vel að hún ætlar
annan túr enda þekkir hún
ekki sjóveiki. Hásetahlutnum
sínum hefur hún þegar ráð-
stafað því námið í Danmörku
var dýrt. Tinna varð stúdent
frá Verkmenntaskólanum á
Akureyri í fyrra og hún hygg-
ur á framhaldsnám eftir ára-
mótin. Tinna er hér á mynd-
inni með Jóni Hermannssyni,
sem er móðurbróðir hennar.
Það er ekki nýtt í sögu Stak-
fellsins að hafa konur sem
háseta og að sögn karlkyns
kollega þeirra hafa þær staðið
sig vei. Lengst var Þóra Liija
Reynisdóttir á Stakfellinu en
hún var þar háseti í rúm tvö ár.
Þegar aðrir hásetar voru
spurðir að því hvað þeim fynd-
ist um það að hafa kvenfólk
um borð þá voru þeir sammála
um að því fylgdi heimilíslegur
blær að hafa konur um borð
og þær mættu gjarnan vera
fleiri.
Þeir karimenn á Stakfellinu,
sem fréttaritari ræddi við voru
sammála um að umhirða
mannanna yrði ósjálfrátt
betri, bæði á þeim sjálfum og
umhverfinu og annar andi yfir
samfélaginu um borð þar sem
konur koma við sögu heldur
en þar sem hið dæmigerða
karlasamféiag er alisráðandi.
Að þeirra dómi ætti að fjölga
konum um borð svo að tvær
konur yrðu á hverri vakt;„
konur - upp með sjópokann! “
Nýir möguleikar
með beinhreinsivél
Brennsluhvatar DEB
í 20 ferjur í Kanada
BRENN SLUH V AT-
Eldsneytissparnaðurinn
4,2% í níu sjóferðum
AR þeir sem David
Butt, eigandi DEB-
þjónustunnar á Akra-
nesi, hefur þróað og
stuðla að eldsneytissparnaði skipa, hafa gefið góða raun í skipum í Kanada.
Umboðsaðili DEB-þjónustunnar í Kanada hefur gert samning við The
British Columbia Ferry Corporation um smíði á brennsluhvötum í 20 ferj-
ur sem fyrirtækið mun festa kaup á.
The British Columbia Ferry
Corporation rekur stærsta stað-
bundna feijuflota í heimi og elds-
neytiseyðsla hans er um 130 millj-
ónir lítra á ári.
Sparaði 22.000 lítra
í níu sjóferðum
Umboðsaðili DEB-þjónustunnar,
Hawbolt Industries, hefur gert
samning um að setja um áttatíu
brennsluhvata í tuttugu feijur á
næstu tveimur árum. Brennsiuhvat-
arnir verða væntanlega settir í
fyrstu feijuna fyrir lok þessa árs.
David Butt segir að einnig hafi
Hawbolt Industries komið fyrir
brennsluhvata í kanadískum út-
hafsveiðitogara. Eftir níu sjóferðir
hafi eldsneytissparnaðurinn verið
4,2% eða um 22.000 lítrar af elds-
neyti og útgerðin hafi nú pantað
um þijátíu brennsluhvata í um ijór-
tán skip. „Kanadísku útgerðar-
mennirnir voru vantrúaðir á
brennsluhvatana í fyrstu en hafa
nú greinilega öðlast á þeim tröllatrú
enda segja þessar tölur sitt. Það
er leiðinlegt að hafa þurft að selja
framleiðsluleyfið til Kanada en ég
gat ekki framleitt brennsluhvatana
hér heima vegna peningaskorts.
íslendingar eru margir ennþá mjög
vantrúaðir á brennsluhvatana,“
segir David.
Sextán skip í Flórída fá
brennsluhvata
David segir að þar að auki hafi
brennsluhvati verið settur í rækju-
skip í Flórída. Þaðan hafi nú borist
staðfesting á 9% eldsneytissparnaði
og brennsluhvatar pantaðir í sextán
skip útgerðarinnar. Umboðsaðili
DEB-þjónustunnar í Flórída hefur
hafið kynningu á brennsluhvötun-
um á Thaílandi og Indlandi.
Fyrirtækið, Advanced Power Sy-
stems Int’l Inc, hefur selt mikið af
varahlutum fyrir mótothjól og bíla
til þessara landa og vonar að árang-
ur þeirra á þeim sviðum geti nýst
til að komast inn á skipamarkaðinn
þar á bæ.
Icelandic France flytur
í nýtt húsnæði í París
ICELANDIC France
Aukin áherzla er lögð á
sölu tilbúinna fiskrétta morgun nýja sölu-
skrifstofu í Evry, sem
er í 30 kílómetra fjarlægð frá miðborg Parísar. SH hefur frá árinu
1988 rekið söluskrifstofu í Frakklandi og hefur hún lengst af verið
starfrækt í Massy, sem er rétt utan miðborgar Parísar. A starfstíma
skrifstofunnar hefur sala á markaðssvæði henanr aukizt mikið og nán-
ast tvöfaldazt. Icelandic France er í dag stærsti einstaki seljandinn á
frystum fiskflökum á Frakklandsmarkáði og vörumerkið Icelandic er
samkvæmt nýlegri Gira-könnun (Gallup í Frakklandi) útbreiddasta vöru-
merkið á markaðnum, þegar litið er til frystra bolfiskafurða.
Söluskrifstofan sem Icelandic
France rak í Massy var um 200
fermetrar að stærð og var pláss-
og aðstöðuleysi farið að setja fyrir-
tækinu skorður. Því var tekin
ákvörðun um að kaupa hæð, sem
er 400 fermetrar að stærð í ný-
byggðu skrifstofuhúsnæði í Evry.
Til að byrja með verður þetta hús-
næði ekki nýtt að fullu af hálfu
fyrirtækisins, því fjórðungur þess
verðurleigður út. Vaxi starfseminni
enn fiskur um hrygg, eru þar mögu-
■leikar á stækkun í framtíðinni.
Hönnun tekur mlð af þörfum
fyrirtækisins
Vegna þess að um nýtt húsnæði
er að ræða, tekur öll hönnum og
vinnuaðstaða mið af þörfum Ice-
landic France. Á nýju skifstofunni
verður til dæmis komið upp eldhúsi
svo viðskiptavinir geti smakkað á
vörum fyrirtækisins. Þetta á sér-
staklega við um unna og tilbúna
fiskrétti, en fyrirtækið stefnir að
aukinni sölu á þeim afurðum í
Frakklandi. Er þá bæði um að ræða
vörur frá íslandi og verksmiðju SH
í Bretlandi.
Skrifstofan er við torg, þar sem
verið er að reisa nýjustu dóms-
kirkju Frakklands og þykir hún
mjög merkileg smíð. Einnig er
stærsta verzlunarmiðstöð Frakka í
nágrenninu. Við opnunina á morg-
un verður völdum kaupendum boðið
og verður þar vörukynning á afurð-
um frá Íslenzkt-Franskt hf. og fisk-
réttaverksmiðju SH í Bretlandi.
Meðal gesta verður einnig stjórn
fyrirtækisins, sem þar verður stödd
vegna stjórnarfundar. Stjórnina
skipa Brynjólfur Bjamason, Gunnar
Ragnars, Jón Ingvarsson, Rakel
Olsen, Ingimar Halldórsson og Lúð-
vík Börkur Jónsson, sem er fram-
kvæmdastjóri Icelandic France.
Ofurlína frá Hampiðjwmi
Beinhreinsuð ufsaflök
seld til Suður-Ameríku
komui nýju beinhreinsivélarinnar sem FTC
gerir grein fyrir þessu í fréttatilkynningu:
ÝMSIR nýir möguleikar
til vinnslu fiskafurða og
aukinnar nýtingar í
fiskvinnslu og fiskbúð-
um hafa opnast með til-
kynnti í vor. Fyrirtækið
„Tækninýjungar felast í hraða-
stillingu, sem bætir grip vélarinnar
í beinhreinsun, eykur öryggi og
opnar möguleika á að ná smærri
beinum en fyrri útfærslur. Enn-
fremur er nýja vélin með tölvu-
stýrðu átaki sem gerir vélina mun
kröftugri við að ná stórum og föst-
um beinum úr. Vélin er nú fáanleg
í fjórum meginútfærslum sem
henta mismunandi framleiðendum.
Hrelnsar beinln úr 1,5 tonnum
af ufsaflökum
Fyrirtækið Marvik í Garðinum,
sem hefur tekið beinhreinsivélina
frá FTC í notkun, hreinsar beinin
úr 1,5 tonnum af ufsaflökum á
dag. Beinhreinsivélin ræður ágæt-
lega við að beinhreinsa flökin, jafn-
vel flök sem eru 3 kg eða stærri.
Með beinhreinsivélinni opnast
möguleikar að bjóða söltuð ufsafl-
ök í sinni eðlilegu lögun, en Mar-
vík selur þannig flök á markað í
Suður-Ameríku.
Fiskbúðin Nethyi 2 hefur tekið
í notkun beinhreinsivél í litlu borði
sem auðvelt er að koma fyrir nán-
ast hvar sem er. Þessi útfærsla af
vélinni er nýtt þannig að flökunum
er rennt yfir vélina sem hreinsar
beinin úr flökunum með góðum
árangri. Til að byija með er lögð
áhersla á beinhreinsun ýsuflaka
sem fara til áframhaldandi vinnslu
í fullunnar vörur, svo sem fisk í
sósu, fiskbita í raspi o.fl. Þegar
fram líða stundir verður boðið upp
á beinhreinsuð, heil ýsuflök og
e.t.v. annað sem fellur vel að ósk-
um viðskiptavina.
Beinhreinsuð, reykt
silungaflök
Fagradalsbleikja við Vík tók
nýju beinhreinsisvélina í notkun
fyrir skömmu til að beinhreinsa
silungaflök sem fara til reykingar.
Reyktur silungur hefur þótt úrval-
svara, en hefur hingað til einungis
staðið kaupendum til boða með
beinum. Neytendur eiga því kost
á því í framtíðinni að kaupa bein-
laus reykt silungaflök.“
HAMPIÐJAN hf. hefur hafið fram-
leiðslu á sigurnaglalínu úr Dyneema
ofurefni í sjö millimetra svera flétt-
aða línu fyrir fiskiskip með beitn-
ingarvélar.
Dynex-línan frá Hampiðjunni er
byltingarkennd afurð nýrrar tækni
í plastefnum. Það er framleitt sem
tólf og sextán þátta fléttað tóg úr
óblönduðum Dyneema-þráðum sem
fluttir eru inn frá Hollandi, og gegn-
vættir með sérstakri heitri tjöru-
blöndu. Línan hefur álíka slitstyrk
og stálvír af sama sverleika en veg-
ur aðeins um 1/6 af þyngd hans.
Slitþol fiskilínunnar er allt að
þremur tonnum en það fer mikið
eftir gerð fléttingar, þéttleika og
legu þátta.
Hampiðjan framleiðir allt upp í
32 millimetra Dynex-tóg og hafa
þau 57,6 tonna slitþol.
Öfugþróun í fiskllínum
Að sögn Arnar Þorlákssonar,
sölustjóra kaðla og fiskilínu hjá
Hampiðjunni, kom upp sú hugmynd
fyrir nokkrum misserum að fram-
leiða fiskilínu úr Dyneema-þráðum.
Þá hafi vélvæddir línubátar ein-
göngu notað sjö millimetra fiskilínu
en kostnaðarsamanburður þótti þá
Morgunblaðið/Sverrir
ÖRN Þorláksson, sölustjóri
kaðla og lína hjá Hampiðj-
unni, heldur hér á sýnisliorni
úr nýju Dyntex-ofurlínunni.
vera óhagstæður. Þegar þróunin
hafi orðið sú að línuskip tóku sí-
fellt sverari fiskilínu um borð þá
hafi verðbilið jafnast og hugmyndin
að Dyneema-fiskilínunni komið aft-
ur upp á yfirborðið.
Örn segir að Sævar Brynjólfsson,
annar eigandi Byrs VE, hafi komið
að máli við Hampiðjumenn á sjávar-
útvegssýningu í Kaupmannahöfn í
sumar. Taldi hann það öfugþróun
að sífellt væri aukinn sverleiki
fiskilínu sem notuð væri um borð í
íslenskum fiskiskipum. Tólf milli-
metra lína væri rúmfrek og tæki
allt að 40% meira pláss í rekkum
um borð, tæki á sig mikinn straum
og væri óhentugri á allan hátt.
Krafðist hann þess að Hampiðjan
hæfi þróun á grannri línu með aukn-
um styrk sem svaraði kröfum fiski-
skipa sem eru við veiðar á djúpslóð.
Örn segir að þá hafi farið af stað
umfangsmikil vöruþróun og hafi
línan verið reynd í fyrsta skipti um
borð í Byr VE í lok júlí á þessu
ári, bæði venjuleg sigurnaglalína
og lúðulína. Línan hafi þar sannað
styrk sinn, hún hafi lagst vel og
verið hentug í uppstokkarann og
rekkana um borð.
Nú þegar hafa tvö skip pantað
ofurlínu frá Hampiðjunni, Byr VE
og Kristrún RE, og að sögn Arnar
hafa borist margar fyrirspurnir frá
útgerðum beitningarvélabáta.