Morgunblaðið - 08.09.1995, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
FRÉTTIR: EVRÓPA
Morgunblaðið/ómar Össurarson
Trollið tekið í Smugunni
VEIÐIN er alltaf mjög misjöfn í Smugunni, ýmist í skipverjar á fyrstitogaranum Vestmannaey að búa
ökla eða eyra. Síðustu daga hefur veiðin verið mjög sig undir að leysa frá pokanum, en þeir komu heim
mikil og hafa skipin verið að fá stór hol. Hér eru fyrir skömmu eftir góðan túr í Smuguna.
Dregið úr seiðadrápi og brottkasti fisks
„Notkun seiðaskiljunnar
er stórt skref fram á við“
„AÐALATRIÐIÐ er að mikið seiða
og smáfiskadráp átti sér stað við
úthafsrækjuveiðamar og undan því
varð ekki vikizt að taka á þeim
vanda. Slík hefði verið mikið ábyrgð-
arleysi. Ég tel það hafa verið gert
með skynsamlegum hætti með því
að skylda notkun seiðaskiljunnar.
Hinn hin leiðin er að loka stórum
veiðisvæðun, en það teldi ég mun
verri kost. Með þessum hætti er stig-
ið stórt skerf fram á við í bættri
umgengni um auðlindina," segir Þor-
steinn Pálsson, sjávarútvegsráð-
herra, í samtali við Verið.
Skipstjómarmenn á nánast sér-
hveiju skipi í úthafsrækjuflotanum
hafa sent sjávarútegsráðherra til-
mæli þess efnis að undanþága verði
veitt frá notkun skiljunnar yfir vetr-
armánuðina. Telja þeir mikla slysa-
hættu stafa af notkun hennar í
vondum veðmm og segja að ekki
sé um það spurning hvort slys verði
heldur aðeins hvenær.
Framkvæmdin könnuð betur
„Við munum að sjálfsögðu að
gefnu þessu tilefni kanna fram-
kvæmd reglugerðarinnar betur og
leita upplýsinga um reynslu annarra
þjóða,“ segir Þorsteinn. „En ég vil
minna á, að það hafa ekki verið
gerðar athugasemdir við ráðuneytið
fram til þessa. Ákvarðanir um notk-
un seiðaskiljunnar vom teknar eftir
ítarlegt samráð við samtök útvegs-
manna og sjómanna og enn sem
komið er hafa ekki færð nein rök
fyrir því að hverfa frá þeim ákvörð-
unum sem teknar vom um notkun
hennar. Það fer ekki á milli mála
að stórt skref var þar tekið fram á
við til bættrar umgengi um auðlind-
ina.
Dregið úr úrkast á
fiski og seiðadrápi
Það var í febrúar á þessu ári sem
ákvörðun var tekin um að rækjuveið-
ar án seiðaskilju yrðu bannaðar á
þremur tilteknum svæðum fyrir
Norðurlandi. Þá lá fyrir það álit að
hægt væri að draga mjög vemlega
úr drápi á karfaseiðum með notkun
skiljunnar við rækjuveiðamar og
stöðva mest allt úrkast af þorski og
öðram fisktegundum, sem hefur ver-
ið umtalsvert. Enginn vafí er á því
að seiðadráp við ræjuveiðar hefur
haft áhrif á viðgang karfastofnanna.
Náið samráð haft
Þegar Fiskistofa og Hafrann-
sóknastofnun tóku ákvörðun um að
seiðaskiljan skyldi notuð við allar
úthafsrækjuveiðar, lágu fyrir ítrek-
aðar vísbendingar frá skipstjórnar-
mönnum um nauðsyn þess að nota
skiljuna. Það hefði verið fullkomið
ábyrgðarleysi að bregðast ekki við
þeim vísbendingum með því að nota
seiðaskiljuna. Síðan ákveðið að hún
skyldi notuð við allar veiðar með til-
tekinni aðlögun. Um það var haft
náið samráð við öll hagsmunasam-
tök, sem vom samála um að svo
bæri að gera. Ekkert þeirra hefur
tekið málið upp með sama hætti og
skipstjómarmennimir gera nú. A
þessum lista em stór og öflug skip
og skip, sem hafa notað seiðaskilju
um nokkurt árabil á úthafsveiðum
og við höfum aldrei heyrt að skip-
stjórar þeirra hafí verið að stefna
áhöfnun sínum í lífshættu," segir
Þorsteinn Pálsson.
Mjög góð rækjuveiði á Flæmska hattinum -
Veiðin orðin 600 tonnum
meiri en allt síðasta ár
VEIÐI er nú með ágætum hjá ís-
lenskum rækjuskipum á Flæmska
hattinum. Níu rækjuskip em þar á
veiðum samkvæmt upplýsingum frá
Tilkynningaskyldu íslenskra skipa
en tvö á leiðinni heim, þau Blængur
NK og Sigurfari ÓF. Rækjuaflinn
er nú þegar orðinn a.m.k. 600 tonn-
um meiri en á síðasta ári.
Að sögn Ármanns Ármannssonar,
framkvæmdastjóra Ingimundar hf.
í Reykjavík, hefur verið góð rækju-
veiði hjá Helgu II RE á Flæmska
hattinum að undanfömu. Skipið
landaði á Nýfundnalandi þann 23.
ágúst og hefur fengið um 60 tonn
af rækju það sem af er þessari veiði-
ferð og segir Ármann að fjögur til
sjö tonn af rækju fáist nú á sólar-
hring. Iðnaðarrækja sé unnin af
rækjuvinnslum hér heima en Japans-
rækjan fari beint á markað í Japan.
Nýtt skipíjúní
Helga II RE hefur verið á
Flæmska hattinum síðan í maí en
er væntanleg til íslands þann
24.september en skipið verður þá
afhent Samherja hf. á Akureyri.
Ingimundur hf. er nú með fullkom-
ið rækjuvinnsluskig í smíðum í
Noregi og segir Ármann verkið
ganga vel en skipið verði ekki af-
hent fyrr en í júní á næsta ári.
3.000 á þessu ári
Samkvæmt upplýsingum frá
Fiskistofu hafa íslensk skip nú veitt
um 3.000 tonn af rækju á Flæmska
hattinum það sem af er þessu ári.
Þessi tala mun væntanlega hækka
eitthvað þar sem afla er venjulega
landað erlendis og útgerðarmenn
hafa mánaðarfrest til að skila inn
aflatölum.
Á síðasta ári veiddust um 2.400
tonn af rækju á Flæmska hattinum
að verðmæti rúmlega 240 milljóna
króna. í fyrra var veitt þar meira
og minna allt árið, utan janúar,
apríl og maí.
íslenskir þingmenn ræða
við Evrópuþingmenn
Ekki samið tvíhliða
við Norðmenn
um Síldarsmugu
FIMM fulltrúar úr utanríkismáia-
nefnd Alþingis eru nú staddir í
Bmssel í boði Evrópuþingsins og er
þetta liður í tvíhliða samskiptum
Alþingis og Evrópuþingsins.
Fulltrúar utanríkismálanefndar
áttu í gær viðræður við sjávarút-
vegsnefnd Evrópuþingsins að við-
stöddum sendiherra íslands hjá Evr-
ópusambandinu, Hannesí Hafstein,
og fulltrúum frá framkvæmdastjórn
ESB, segir í fréttatilkynningu. Á
fundinum gerðu fulltrúarnir grein
fyrir helstu hagsmunum íslendinga
í sjávarútvegi.
Sérstaklega var gerð grein fyrir
mikilvægi þess fyrir ísland að ESB
veiti tollaundanþágur vegna síldar-
viðskipta landsins við Svía og Finna,
en fyrir inngöngu þessara þjóða í
ESB ríkti fríverslun með físk milli
Islands og þeirra.
Á fundinum vöktu íslensku þing-
mennirnir athygli á nýgerðum út-
hafsveiðisáttmála Sameinuðu þjóð-
anna. Ræddu þeir mikilvægi þess
að semja um fiskveiðistjórnun á út-
hafskarfamiðum á Reykjaneshrygg
og í Síldarsmugunni á milli Islands
og Noregs. Fram kom í máli fulltrúa
framkvæmdastjórnar ESB, eftir fyr-
irspurn frá íslensku fulltrúunum, að
framkvæmdastjórnin hyggst ekki
semja tvíhliða við Norðmenn um
veiðar í Síldarsmugunni. Slíkur
samningur yrði að byggjast á sam-
þykki allra aðila. Fulltrúar utanríkis-
málanefndar fögnuðu þeirri yfirlýs-
ingu.
Þjóðverjar óánægðir
Þýski Evrópuþingmaðurinn Birg-
itte Lenghagen kom á framfæri sjón-
armiðum þýskra útgerðarmanna
varðandi tvíhliða samning íslands
og ESB um gagnkvæma skiptingu
á aflakvótum fyrir karfa og loðnu,
en samningurinn var gerður í kjölfar
EES-samningsins. Telja Þjóðveijar
að karfínn gangi ekki á þau svæði,
sem þeim sé úthlutað til veiða og
því sé nauðsynlegt að úthluta þýsk-
um skipum nýjum svæðum til að
veiða á.
Fulltrúar utanríkismálanefndar í
ferðinni em Lára Margrét Ragnars-
dóttir, Siv Friðleifsdóttir, Ásta R.
Jóhannesdóttir og Össur Skarphéð-
insson. Þórður Bogason, ritari utan-
ríkismálanefndar, er einnig með í för.
Reuter
Evrópuþingmenn í Brasilíu
SENDINEFND frá Evrópuþing-
inu átti í vikunni fund með
Henrique Cardoso, forseta Brasil-
íu (á miðri mynd í ýósum jakkaföt-
um). Sendinefndin er á ferð um
ríki viðskiptabandalagsins Merc-
osur, en þau eru, auk Brasilíu,
Argentína, Paraguay og Uruguay.
Hugleiðingarhópurinn
VES verði evrópsk
stoð NATO
Brussel. Reuter.
ATLANTSH AFSB AN D ALAGIÐ
(NATO) er að mati Hugleiðingar-
hópsins svokallaða kjarni evrópskrar
varnarsamvinnu og ætti að vera það
áfram að ríkjaráðstefnunni lokinni,
þrátt fyrir vilja nokkurra aðildar-
landa til að ESB reki sjálfstæðari
öiyggis- og varnarstefnu.
Þetta kemur fram í skýrslu Hug-
leiðingarhópsins svokallaða, sem
formaður hópsins, Carlos Westen-
dórp, kynnti fréttamönnum á þriðju-
dag. Meirihluti hópsins kemst að
þeirri niðurstöðu í skýrslunni að
„Vesturevrópusambandinu (VES)
beri að þróa evrópska öryggis- og
vamarsamvinnu tii þess að verða
hin evróþska stoð NÁTO.“
Ekki á einu máli
En meðlimir hópsins em ekki á
einu máli um það hvernig tengslum
VES og ESB annars vegar og VES
og NATO hins vegar skuli háttað.
Samkvæmt skýrslunni er minni-
hluti þeirrar skoðunar, að VES eigi
að halda sjálfstæði, þar sem það sé
eina leiðin til að viðhalda því eðli
þess, að vera samstarfsvettvangur
ríkisstjórna, óháð öðmm yfirþjóðleg-
um stofnunum.
Nokkur ríki, sem eiga fulltrúa í
hugleiðingarhópnum, eru mótfallin
samruna VES og NÁTO, að því sem
Westendorp sagði fréttamönnum.
Þetta era ríkin fímm, sem eru aðilar
að ESB en hafa aðeins áheyrnarað-
ild að VES; írland, Svíþjóð, Finn-
land, Danmörk og Austurríki.
Lokaniðurstaða skýrslunnar er þó
sú, að meirihluti aðildarríkjanna er
fylgjandi sammna VES í ESB sem
einu leiðinni til að koma á sameigin-
legri evrópskri öryggis- og varnar-
stefnu.
Menn sættust á að fullveldi þjóð-
ríkisins var lykilatriði í öryggismál-
um og að ákvarðanir yrðu að vera
teknar einróma. Ekkert ríki ætti hins
vegar að vera þvingað til að taka
þátt í hemaðaraðgerðum, né heldur
ætti einu ríki að vera mögulegt að
hindra slíkar aðgerðir, sem önnur
ríki hafa samþykkt.