Morgunblaðið - 08.09.1995, Blaðsíða 20

20 FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Þettaer
bara djass
Wallace Roney, ein af stórstjörnum djass-
heimsins, segir í viðtali við Guðjón Guð-
mundsson að það hafí verið stærsta stund
í sínu lífi þegar Miles Davis bað hann að
spila með sér á Montreaux djasshátíðinni.
Roney leikur á tónleikum ásamt hljómsveit
sinni á RúRek á Hótel Sögu í kvöld.
WALLA.CE Roney er 35
ára gamall, fæddur í
Fíladelfíu og hefur
verið atvinnudjassleik-
ari í sautján ár, mestan hlutann í
New York. „Það er gaman að vera
á íslandi," sagði Roney skömmu
eftir komuna til landsins og fýsti
hann mest að vita hvar helsta
trompetverslunin í Reykjavík væri.
„Það er gaman að sjá hvað er á
boðstólum. Eru þeir með Yamaha?“
Roney er með nýja hljómsveit
sem nýlega sendi frá sér geislaplöt-
una Misterious en 1993 gaf hann
út Crunchin’ með Geri Allen, Anth-
ony Hart, Ron Carter og Kenny
Washington. Nýja hljómsveitin er
skipuð bróður hans Antoine Roney
á saxófóna, Carlos McKinney píanó,
Clarence Seay bassa og Eric Allen
trommur og hefur að undanförnu
leikið í Village Vanguard djass-
klúbbnum í New York, þar sem
Roney býr ásamt eiginkonu og
fimm ára gamalli fósturdóttur.
Átrúnaðargoðið Miles
„Sá fyrsti sem spilaði með var
Philly Joe Jones 1976 en ég fór í
mína fyrstu tónleikaferð með Dollar
Brand þremur árum síðar. 1980
gekk ég í Stórsveit Arts Blakey og
ári síðar í Art Blakey’s Jazz Mess-
engers en á sama tíma spilaði ég
með Chico Freeman, McCoy Tyner,
Cedar Walton og fleirum. Svo kom
tímabil þegar ekkert var að gera
en skömmu síðar spiiaði ég inn á
plötu með Tony Williams og hóf að
starfa með honum. Það rakst dálit-
ið á veru mína í Jazz Messengers,"
sagði Roney um upphaf djassferils
síns.
Margir hafa líkt Roney við átrún-
aðargoð hans Miles Davis og þótt
sem lærisveinninn hafí festst í stíl
hans. „Hann var átrúnaðargoð mitt
frá upphafí. Ég var alltaf hrifinn
af listfengi hans því hann lék alltaf
með mikilli tjáningardýpt. Seinna
fór ég að hlusta á Clifford Brown
en Miles var alltaf í mestu uppá-
haldi hjá mér því hann var svo
mikill listamaður. En ég hef líka
orðið fyrir miklum áhrifum frá Chet
Baker, Kenny Dorham og ég elska
Dizzy Gillespie og Blue Mitchell.“
Djasstónlist sú sem Roney og
hans kynslóð leikur hefur af sumum
verið nefnd endurhvarfstónlist (ret-
rospective) og mörgum þótt sem
um of væri sótt í smiðju genginna
kynslóða. „Ef þú hlustar á Misterio-
us færðu aðra mynd af þessu. Þetta
er bara djass og ég veit ekki hvað
menn vilja kalla þetta. Ég er ekki
að reyna að spila „retro-style“ tón-
list heldur aðeins það sem Guð vill
að ég spili. Ég spila aldrei gamalt
LISTBR
Morgunblaðið/Kristinn
WALLACE Roney skoðar trompeta í hljóðfæraverslun í Reykjavík.
efni og þótt ég leiki gamalt lag
reyni ég að vera eins nútímalegur
og ferskur og ég get,“ segir Roney.
„Það eina sem var öðruvísi á Dis
is Da Drum (ný geislaplata Herbie
Hancock) var taktslagið en að öðru
leyti spilaði ég eins og venjulega.
Við tókum diskinn upp á þremur
dögum og ég veit ekki hvaða parta
Herbie notaði. Ég var ekki að votta
virðingu mína sérstaklega í þetta
sinn við Miles enda þótt ég kunni
að hafa hljómað líkt og hann á Doo
Bop.“
Vildi bláan - fékk rauðan
Það vakti gífurlega athygli á sín-
um tíma þegar Miles Davis fékkst
til að leika með stórsveit sem Quinc-
ey Jones stjórnaði á Montreaux
djasshátíðinni 1992, lög sem hann
hafði leikið í útsetningum Gil
Evans. Þetta var í fyrsta sinn sem
hann fékkst til að líta yfir farinn
veg og sér til fulltingis hann Ron-
ey. „Þetta er stærsta stund í mínu
lífi því allt sem Miles stendur fyrir
og allt sem ég hef dáðst mest af
stóð þarna við hlið mér,“ sagði
Roney.
Fræg er sagan af því þegar Mi-
les Davis gaf Roney einn af tromp-
etum sínum. Svona segir Roney
hana: „Þetta gerðist 1983 en þá
hitti ég Miles í fyrsta sinn. Hann
kom til mín eftir tónleika og hrós-
aði mér og spurði mig um trompet-
inn sem ég var með. Ég sagði að
hann ætti vinur minn einn sem á
hljóðfæraverslun. Miles bað mig að
hringja í sig daginn eftir. Ég vakn-
aði snemma og hafði loks þor í mér
að hringja í hann á hádegi. Þá bjó
hann hjá Cicely Tyson á 17. stræti.
Miles tók fram lúðrana sína. Hann
átti m.a. svartan,_ bláan og brún-
rauðan trompet. Ég prófaði þann
svarta og síðan þann bláa og sagði
honum að ég vildi fá þann bláa.
Þá sagði hann mér að prófa þann
svarta aftur og ég kvaðst ennþá
vilja þann bláa en þá gaf hann mér
þann brúnrauða. Ég var að sjálf-
sögðu glaður en innst inni vildi ég
þann bláa frekar og hefði ég sagst
vilja þann brúnrauða hefði hann lík-
lega gefíð mér þann bláa,“ sagði
Roney. Roney er af þeirri kynslóð
djassleikara sem þykir tiltölulega
laus við neyslu eiturlyfja ólíkt fyrri
kynslóðum. „Ég nota ekki eiturlyf
og veit ekki hvar hægt er að nálg-
ast þau. Það er hins vegar einka-
mál þeirra sem neyta þeirra svo
lengi sem þeir iáta aðra í friði. Ég
spyr fyrst að því hvort maðurinn
sé góður náungi og ábyrgur þjóðfé-
lagsþegn og á meðan svo er kæri
ég mig kollóttan hvort hann neyti
eiturlyfja eða áfengis."
Biblían og
bókmenntirnar
Yanþekking
framhalds-
skólanema
Á NÁMSKEIÐI Samtaka móður-
málskennara með guðfræðingum í
Skálholti dagana 14.-18. ágúst urðu
móðurmálskennarar, sem aðallega
voru framhaidsskólakennarar, á einu
máli um að talsvert vanti á að ís-
lenskir unglingar þekki texta Bibl-
íunnar svo sem vert væri. í ályktun
kennara segir m. a.:
„Þar sem Biblían hefur öldum
saman verið einn af homsteinum ís-
lenskrar bókmenningar er þekking á
texta hennar mjög oft forsenda fyrir
skilningi á öðrum texturn."
í viðtali Morgunblaðsins við Svein-
björgu Sveinbjörnsdóttur formann
Samtaka móðurmálskennara kom
fram að erfíðara sé nú en áður að
kenna bókmenntir vegna skelfílegrar
vanþekkingar nemenda. „Það virðist
hafa orðið breyting, að minnsta kosti
sums staðar," sagði Sveinbjörg,
„Biblian er ekki skyldunámsefni og
nú er meira farið að kenna siðfræði
og trúarbragðasögu."
Sveinbjörg sagði að margar vísan-
ir væru í Biblíuna í bókmenntunum
og þess vegna endurskoðunar þörf í
því skyni að leggja meiri áherslu á
Biblíuna svo að nemendur gætu lesið
og skilið betur samtímabókmenntir.
Guðjón Bjarnason sýnir í Noregi
Að túlka náttúruna
SÝNING á verkum Guðjóns
Bjarnasonar listmálara var opnuð
fyrir skömmu í Drammen í Nor-
egi. Þetta er boðssýning og haldin
á vegum Drammen Kunstforen-
ing. Guðjón, sem sýnt hefur hér
heima og erlendis, einkum í New
York, er nú að hasla sér völl í
Noregi. Fyrst sýndi hann í
Stavanger 1993 og kynntist þá
þarlendum listamönnum, en á
næsta ári heldur hann einkasýn-
ingu og tekur þátt í samsýningu
í Osló. Guðjón sagði á sýningunni
væru 25 málverk öll frá þessu ári
og hefðu ekki verið sýnd áður.
Þau væru nokkurs konar fram-
hald á stefi sem kom fram á sýn-
ingu í Hafnarborg 1993. Nú hefði
hann snúið sér nær eingöngu að
málaralist og í verkunum væri
hann að fjalla um erfiðleika þess
að túlka náttúruna. Inntur eftir
nánari skýringu, sagði hann:
„Segja má að ég fjalli um erfið-
Ieika málverksins sem tjáningar-
miðils, í verkunum komi fram efa-
semdir um málverkið." Sýning
Guðjóns Bjarnasonar í Drammen
stendur til 10. október. Hluti sýn-
ingarinnar verður síðan í Sóloni
íslandus og í Iceland Gallery í
Haag.
VERK eftir Guð-
jón Bjarnason.
VÍÐ OPNUN sýningar Guð-
jóns Bjarnasonar í Drammen.
Ostein Loge listfræðingur og
safnstjóri; Eiður Guðnason
sendiherra, sem flutti ávarp;
Patrick Huse listmálari og
Guðjón Bjarnason.
Dagskrá
RúRek
DAGSKRÁ RúRek í dag föstu-
dag, er eftirfarandi:
STÓRTÓNLEIKAR verða á
Hótel Sögu í kvöld kl. 22;
Hljómsveit Tómasar R. og Ól-
afíu Hrannar og Kvintett
Wallace Roneys.
Mr. Moon og Blackman &
Alwayz in Axion verða á
Tunglinu og á Jazzbarnum,
Blúsband að hætti Jazzbarsins
kl. 23.
Munkasöng-
ur vinsæll
UM ÞRJÚ HUNDRUÐ að-
göngumiðar voru í gær seldir
og fráteknir á dagskrá RúRek-
hátíðarinnar með norska saxó-
fónleikaranum Jan Garbarek
og Hillard Ensemble í Hall-
grímskirkju síðar í haust.
Einnig hefur verið mikil eftir-
spurn eftir miðum á hljómleika
Kvintetts Wallace Roneys á
Hótel Sögu í kvöld.
Að sögn Vernharðs Linnet
sem er í forsvari fyrir djasshá-
tíðina er víða áhugi á þeirri
tegund tónlistar sem Jan Gar-
barek og Hillard Ensemble
flytja. Dagskráin er kynnt sem
stærsti tónlistarviðburður Rú-
Rek-hátíðarinnar frá upphafi.
Vernharður sagði að svokall-
aður munkasöngur eða gregó-
rískur söngur væri í hávegum
hafður og Hillard Ensemble
þætti túlka miðalda- og endur-
reisnartónlist öðrum sönghóp-
um betur.
Dönsk
hönnun
ARKITEKTINN Kátte
Bonlokke Andersen lektor
mun halda fyrirlestur í Nor-
ræna húsinu laugardaginn 9.
september kl. 16. Fyrirlestur-
inn ber yfirskriftina „Dansk
Mobel Design“. Mun hún fjalla
um danska húsgagnahefð og
hönnun. Fyrirlesturinn er
fluttur á dönsku.
Að fyrlestri loknum kl.
17.30 mun verða sýnd kvik-
myndin „Den Magiske orden
- en fílm om dansk design".
Leikstjóri er prófessor Arne
Carlsen og Claus Bohm, 1992.
Sýningin tekur 38 mín.
Allir eru velkomnir og að-
gangur er ókeypis.
Glermyndir
o g speglar
NÚ stendur yfir sýning Ingi-
bjargar Hjartardóttur á gler-
myndum og speglum í Þrastar-
lundi. Þetta er fyrsta sýning
hennar en hún hefur unnið í
gler síðastliðin tíu ár.
Þrastarlundur er opinn
föstudaga, laugardaga og
sunnudaga frá kl. 10-23 til
septemberloka.
Síðasta sýn-
ingarhelgi
SÝNINGU Þorvaldar Þor-
steinssonar „Myndir í römm-
um“ í Gallerí Greip, lýkur
sunnudaginn 10. september.
Þorvaldur stundaði nám við
Nýlistadeild MHÍ og Jan van
Eyck Akademie í Hollandi á
árunum 1983-1990. Hann
sinnir jöfnum höndum mynd-
list og ritstörfum og er
skemmst að minnast upp-
færslu Nemendaleikhússins í
vor á leikriti hans „Maríusög-
ur“.