Morgunblaðið - 08.09.1995, Blaðsíða 8

8 B FÖSTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LIF
Hraðlestin Mjðdd-
Keflavíkurflugvöllur
Hraðlest milli Reykjavíkui
og Keflavíkurflugvallar9
Á HVERJUM degi fara um fimm
þúsund bílar og rútur milli Kefla-
víkur og Reykjavíkur. Farþega-
fjöldinn hefur verið áætlaður á
bilinu 15-20 þúsund. Ef einhvers
staðar _er hægt að reka farþega-
lest á íslandi, ætti það að vera á
þessari leið. Hugmyndin hefur
verið rædd áður en nú er í fyrsta
sinn verið að reikna út hag-
kvæmni hennar. Fjórir nemendur
í verkfræði við Háskóla íslands
fengu í sumar styrk úr Nýsköpun-
arsjóði til að vinna að arðsemislík-
ani af brautarlagninu og rekstri
lestar.
Sveinn Stefán Hannesson, Guð-
jón Ásmundsson, Pétur Örn Ric-
hter og Reynir Leví Guðmundsson
eru allir á þriðja ári í vélaverk-
fræði. Þeir höfðu öðru hveiju ver-
ið að ræða lestir og notagildi þeirra
á íslandi og datt í hug að sækja
um styrk „frekar^ en að blaðra
bara út í loftið“. Áður en vinnan
hófst, voru þeir ekki, frekar en
aðrir íslendingar, fróðir um lestir
Starfandi konur
Undanfarna áratugi hefur hlutur
útivinnandi kvenna f iðnvæddum
rfkjum heims farið vaxandi f
kjðlfar betri atvinnutækifæra.
I mörgum þróunarríkjum er hins
vegar enn litið svo á að konur
framleiði ekkert með vinnu sinni
þar sem hún er að langmestu
leyti helguð því að draga björg í
bú á heimilum þar sem laun
karlmannsins duga ekki fyrir
brýnustu nauðsynjum. í þessum
löndum er vinnuframlag kvenna
stórlega vanmetið.
IM
Ríki
Hlutf. kvenna
af vinnuafli
1993 1975
Hlutf.l.
breyt.
Rússland 54%
Eistland 49%
Litháen 49%
Búlgarfa If 47%
Finnland W 47%
Lettland 47%
Mozambique 47%
Rúmenía 47%
Rúanda -~47%
Víetnam ^»47%
Jamaica w46%
Norður-Kórea 46%
Pólland 46%
Mið-Afríka 45%
Danmörk 45%
Ungverjaland 45%
Svíþjóð
Thailand
Kína
ísland
Lesotho
Albanía
Noregur
Bandaríkin
Austurrfki
Kanada
Frakkland
Þýskaiand
Úganda
Bretland
Zaire
Ghana
Kenýa
45%
44%
43%
X. 43%
J ■ 43%
41%
41%
41%
40%
40%
40%
40%
40%
39%
39%
39%
39%

Madagascar 39%
Senegal 39%
Angola 38%
Ástralía 38%
Japan 38%
Sómalía 38%
Swaziland 38%
Taiwan f|38%
Kambódía - U37%
Eþíópía "'37%
Kýpur 36%
Suður Afríka 36%
Malaysía 35%
Nýja-Sjáland 35%
Hong Kong 34%
ísrael 34%
Suður-Kórea 34%
Tyrkland
ftalía 32%
Indónesía ./ 31%
Filippseyjar 31%
Singapore 31%
Brasilía 28%
50%
50%
46%
45%
50%
50%
45%
50%
48%
45%
45%
45%
49%
40%
42%
40%
47%
42%
38%
47%
40%
35%
39%
40%
36%
38%
41%
43%
37%
40%
42%
42%
41%
41%
41%
34%
38%
41%
42%
41%
40%
34%
34%
33%
32%
35%
32%
33%
37%
30%
31%
33%
31%
24%
-2%
-2%
+2%
+4%
-6%
-6%
+4%
-6%
-2%
+2%
+2%
+2%
-8%
+13%
+7%
+13%
-6%
+2%
+13%
-9%
+3%
+17%
+5%
0
+11%
+5%
-2%
-7%
+5%
-3%
-7%
-7%
-5%
-5%
-7%
+12%
0
-7%
-10%
-10%
-8%
+6%
+6%
+6%
+9%
-3%
+6%
+3%
-8%
+7%
0
-6%
0
+17%
og lagningu brautarteina. „Við
höfum meðal annars leitað upplýs-
inga á Internetinu því hér á landi
er ekki til neitt nýlegt efni um
lestir.“
Þeir hafa nú sent fyrirspurnir
til jámbrautarfyrirtækja í Þýska-
landi og Danmörku um kostnað
af lagningu teina og kaup á lest.
En þeir hafa þegar gert sér hug-
myndir um fyrirkomulagið. „Lest-
in verður að vera hraðskreið, helst
ekki meira en 20 mínútur á leið-
inni. Brautin þarf að vera tvöföld
og best væri að önnur stöðin væri
við Keflavíkurflugvöll en hin í
Mjóddinni.“ Þeir gera sér ekki
vonir um að gróði yrði af fyrirtæk-
inu en að heildaráhrifin væru hag-
stæð. „Hagkvæmnin felst til dæm-
is í gjaldeyrissparnaði, því lestin
yrði knúin rafmagni. í framtíðinni
á það eftir að skipta enn meira
máli en nú því olíuverðið hlýtur
að hækka eftir því sem gengur á
heimsbirgðirnar. Einnig sparast
kostaður við breikkun Reykjanes-
brautar, en hún er talin kosta
fimmtíu milljónir á hvern kíló-
metra. Lestin yrði stórt spor í þá
. átt að gera Suðurnes og Reykja-
vík að einu atvinnusvæði.“
Fjórmenningamir ætla að gera
mismunandi útreikninga, miðað
við ýmsar óvissar forsendur. „Það
hefur til dæmis verið rætt að flytja
allt farþegaflug frá Reykjavíkur-
flugvelli af öryggisástæðum og þá
yrði umferðin til Keflavíkurflug-
vallar enn meiri.“
Þegar hugsað er til þeirra loft-
kastala sem áður hafa verið
byggðir kringum járnbrautarlagn-
ingu á íslandi, er varla annað
hægt en að spyija hvort þeim
Guðjóni, Sveini, Reyni og Pétri sé
full alvara með fyrirætlanir sínar,
eða hvort þetta sé tómt grín og
vitleysa. „Okkur er full alvara. En
verkefnið hefur óneitanlega
skemmtigildi.“ ■
HÞ
REYNIR Leví Guðmundsson, Pétur Öm Richter, Sveinn
Stefán Hannesson og Guðjón Ásmundsson.
Fornebu flugvfillur býfiur heim bjöfum
NORÐMENN eru ekki par ánægðir
með flugvöllinn sinn í Osló, Fomebu.
Eða öllu heldur, þeir em ekki ánægð-
ir með hversu greiða leið þjófar hafa
átt inn á völlinn og í flugvélar sem
þar standa næturlangt.
Tvær nætur í röð í lok ágúst gerð-
ist það að þjófar skriðu að næturlagi
í gegnum stór göt á netinu sem girð-
ir af þennan stærsta flugvöll Norð-
manna. Líkur em að því leiddar að
þjófamir hafí verið fíklar í lyfjaleit
þar sem ummerki innbrotanna var
meðal annars að fínna í sjúkraköss-
um flugvélanna sem þeir rótuðu í.
Flugvélamar vom í eigu SAS, Braat-
hens Safe og Aeroflot.
Þetta mun ekki vera í fyrsta skipti
sem þjófa verður vart á Fomebu, en
þeir em á bak og burt þegar til þeirra
spyrst. Girðingin í kringum flugvöll-
inn er í slæmu ástandi og gámngam-
ir vilji meina að þar sé um nokkurs
konar „táknræna“ hindrun að ræða
frekar en alvöra.
En nú þykir Norðmönnum komið
nóg. Að þessu sinni vom líklegast á
ferð „saklausir“ fíkniefnaneytendur
í leit að dópi, en hvað ef þarna hefði
verið um að ræða harðsnúna hryðju-
verkamenn sem hefðu fengið að
valsa um flugvöllinn að vild og koma
fyrir sprengjum þar sem þá lysti?
Yfírmaður flugvallarins, Ove
NORÐMENN eru áhyggjufullir vegna lélegs eftirlits með
stærsta flugvelli landsins, Fornebu, sem er í Osló.
Liavaag, segir í samtali við norska
dagblaðið Aftenposten að hann taki
fréttirnar um innbrotin alvarlega og
hann heitir því að girðingin verði
bætt og eftirlit hert. Það virðist
enda hjákátlegt að vera með að því
er virðist pottþétt eftirlit með far-
þegum og farangri ef utanaðkom-
andi aðilar geta rölt upp að og inn
í vélarnar, bara að það sé gert að
nóttu til.
Fornebu flugvöllur er einn dýr-
asti flugvöllur Evrópu þar sem flug-
félög borga óvíða hærri lendingar-
gjöld og önnur gjöld. Það er því
eðlileg krafa þessara flugfélaga að
eftirlit og almennar öryggisráðstaf-
anir verði hertar til muna. Það er
ógerlegt að lofa 100% öryggi á flug-
völlum, það hefur reynslan sýnt.
En á Fornebu á áreynslulítið að
vera hægt að gera mun betur. ■
Þýtt og endursagt úr Scandinavian
Boarding/hkf

| UM HELGINA |
Ferðafélag íslands
Föstudag 8. sept. er lagt af stað
í tvær helgarferðir. Annars vegar
Laugar-Hrafntinnusker-Álftavatn
með ökuferð um Friðland að fjalla-
baki. Leiðin liggur um Hrafntinnu-
sker og síðan að Álftavatni við
syðri fjallabaksleið. Gist verður í
Laugum og Álftavatni. Einnig
verður farið í gönguferð um Laug-
ar-Hrafntinnusker-Laufafeli.
9.-10 sept. verður farið í Þórs-
merkurferð. Gist verður í Skag-
fjörðsskála.
Laugardag kl. 9 verður farið í
óvissuferð. Daginn eftir verður
farið kl. 9 að Hlöðufelli. Kl. 13
verður fjölskylduferð í Bláfjalla-
hella.
Útlvist
Um helgina verða tvær dagsferðir '<
á vegum Útivistar. Laugardag 9.
september verður farið frá bensín-
sölu BSÍ kl. 9 og gengið á Skarðs-
heiði. Sunnudag 10. september
verður gengið um Svínaskarð sem
er milli Móskarðshnúka og Skála-
fells.
Þá verður farin jeppaferð á vegum
Útivistar dagana 8.-10. septem-
ber. Gist verður að Hvannagili og
ekið um fjallabaksleið nyrðri og
syðri. ■
Grænlandsfarar mikil-
vægir í Keflavík
FJÖLDI ferðamanna sem gistir ís-
land á leið til eða frá Grænlandi
er að meðaltali um 25 á viku, að
sögn Ólafs M. Bertelssonar, starfs-
manns Gronlandsfly
A/S. Þar er hann að
miða við ársgrundvöll,
en að jafnaði er fjöldinn
meiri yfir vetrartímann.
„Heildarfjöldi far-
þega til og frá Græn-
landi sem fer í gegnum
Keflavíkurflugvöll er að meðaltali
um 40 á viku. Þar af fer ákveðinn
hluti beint áfram í tengiflug án
þess að gista hér á landi,“ sagði
Ólafur.
Feriolangor
milli staóa ó
Grænlandi
gista í Keflavík
Hann sagði ennfremur að hluti
þeirra farþega sem gistu hér á l.andi
í tengslum við Grænlandsflug væru
farþegar á leið milli staða í Græn-
landi, til dæmis á leið til
og frá Scoresbysundi. All-
ar flugsamgöngur þangað
væm í gegnum ísland,
hvort heldur þær væm frá
öðrum löndum eða öðrum
stöðum á Grænlandi.
Að sögn Ólafs gista
þeir ferðamenn sem stoppa hér á
landi í tengslum við Grænlandsferð-
ir venjulega í Keflavík, á hótelum
eða gistiheimilum. Steinþór Júlíus-
son, hótelstjóri á Flug Hótel í Kefla-
KALAALLIT
NUNAAT
(GRÆNLAND)
‘.Scoresbysund
|r3yðri
fstraumfjörður
NUUK
Narsséirssuaq

ÍSLAND
Keflavík
s.
\ Til/frá
EVRÓPU
Farþegi sem æt/ar frá t.d. Scoresby-
sundi til vesturstrandar Grænlands <•j
verður að millilenda og gista á íslandi y1
til að komast leiðar sinnar
vík tekur undir að Grænlandsfar-
arnir séu mjög mikilvægir við-
skiptavinir þeirra sem selja gistingu
í Keflavík. Hann sagðist geta skot-
ið á að vikulegt meðaltal þeirra sem
gistu Flug Hótel væri í kringum
tuttugu, en tók fram að þar teldi
hann með áhöfn Grenlandsfly A/S
og fleiri sem störfuðu í tengslum
við- flugið. ■