Morgunblaðið - 09.09.1995, Síða 1

• Tákn frelsisins/2
*
• Ur djúpi þjáningarinnar/4
• Heimur Pavarottis/8
MENNING
LISTIR
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS LAUGARDAGUR 9. SEPTEMBER 1995
BLAÐ
KINVERSKI myndlistarmaðurinn Lu
Hong sýnir um þessar mundir blek-
og vatnslitamyndir í Gallerí Fold.
Hún er fædd í Peking og sýndi
snemma hæfileika í myndlist og lærði undir
leiðsögn eins virtasta núlifandi málara Kín-
veija í hefðbundnum stíl. Eftir það nám fór
hún í Kínverska listaháskólann í Peking en
þar eru inntökuskilyrði afar ströng. Þaðan
lauk Lu námi árið 1985, fyrst kvenna en
hún hefur einnig lært japanska málara-
tækni.
„Þegar ég sótti um að komast í Kínverska
listaháskólann
var ég í hópi
1.000 um-
sækjenda og
að lokum voru
aðeins þeir sex
hæfustu sem
fengu inn-
göngu,“ sagði
Lu við blaða-
mann Morg-
unblaðsins
þegar hann
leit inn á sýn-
inguna „og
þar á meðal
var ég.“
í listahá-
skólanum er
hægt að fást
við ýmsar teg-
undir mynd-
listar. Dýra-
myndir,
myndir af
fólki og vatns-
og ijalla-
myndir,
Sansui, sem Lu er sérhæfð í.„ Fyrstu þrjú
árin sækir maður tíma í öllum greinunum
en eftir það tekur sérhæfingin við. Ég valdi
landslagið, fjöll og vatn.“
Lu sagði eina ástæðu þess að hún hafi
verið fyrsta konan til að útskrifast vera þá
að þessi grein væri talin erfið fyrir konur.
Þjóðfélags- aðstæður í Kína í gegnum tíðina
væru einnig orsök kvennafæðar í greininni.
' Myndirnar í Gallerí Fold eru unnar bæði
með kínverskri og japanskri tækni. Munur-
inn á kínverskri vatnslitatækni og hefðbund-
inni vestrænni tækni felst að sögn Lu í því
að liturinn, pappírinn og penslarnir eru allir
kínverskir og kúnstin felst í því að ná að
þekkja verkfærin og efnin nógu vel og finna
sinn eiginn einstaklingsbundna hátt á að
vinna með þeim. Pappírinn er handunninn
úr bambus samkvæmt 2000 ára gamalli
hefð og sérhvert blað hefur sinn sérstaka
eiginleika.
Lu segir að listamennirnir velji sér sjálfir
pensla og liti. „Þetta verður því ennþá per-
sónulegra og aðferð hvers listmanns er al-
gjört leyndar-
mál.“
Iðandi líf
En vinnur Lu
myndir sínar al-
gjörlega á staðn-
um? Hún tekur
mynd af Skógar-
fossi sem dæmi.
„Ég fór þangað
o g vann mjög
hratt með penna
í u.þ.b. tvær
klukkustundir og
reyndi að ná aðal-
atriðunum og
hreyfingu foss-
ins, sem er aðal-
galdurinn. Síðan
fer ég heim með
myndina og þar
ákveð ég hvernig
búning ég set
fossinn í.“
Aðspurð hver
munurinn á kín-
versku og ís-
lensku landslagi væri sagði hún að fyrst
hefði sér þótt fjöllin frekar róleg, líflaus og
eyðileg, sérstaklega miðað við fjöll í Kína
sem væru gróðursæl og lífræn, en þegar
hún fór að kynnast landslaginu hér frekar
sá hún að það iðaði af lífi en á allt annan
hátt og í dag þykir henni geysilega vænt
um landið og fólkið hér. Hún er íslenskur
ríkisborgari og býr hér með íslenskum eigin-
manni sínum.
Sýningin stendur til 17. september.
Morgunblaðið/Ásdís
LU Hong sýnir landslagsmálverk í Gallerí Fold.
Leyndarmál
vatnslitanna
Pablo en
enginn Picasso?
PICASSO með syni sínum Claude, FRANCOISE
á meðan allt lék í lyndi. Gilot
ERFINGJAR Pablos Picass-
os veija höfundarrétt hins
látna meistara af hörku og
á mörgum vígstöðvum. Þeir
hafa að undanförnu staðið
í stappi við kvikmyndafram-
leiðendurna Merchant og
Ivory vegna nýjustu mynd-
ar þeirra „Surviving Pic
as so“ og hafa Iagt bann við
því að nokkurt verka Pic-
assos sjáist í myndinni. Þá
hefur þeim tekist að koma
í veg fyrir umfangsmikla
framleiðslu á vörum með
eftirprentunum á verkum
eftir meistarann.
Að því er fram kemur í
New Yorker óskuðu Merc-
hant og Ivory eftir leyfi til
að birta endurprentanir á
verkum Picassos í kvik-
mynd sem tökur eiga að
hefjast á í París í þessum
mánuði. Samkvæmt frönsk-
um lögum skiptir engu máli
hver á myndirnar, höfund-
arrétturinn er í höndum
erfingja Picassos.
Ruth Prawer Jhabvala,
sem samið hefur fjölda
kvikmyndahandrita fyrir
Merchant og Ivory, byggir
handritið að kvikmyndinni
á lýsingu Francoise Gilot á
þeim tíu árum sem hún átti
með Picasso, en bók Gilots
nefndist „Líf með Picasso“.
Claude, sonur Picassos hef-
ur brugðist æfur við hand-
ritinu sem hann segir
„samtöl tekin úr bók móður
minnar sem hefur verið rað-
að saman á ótrúlegan hátt.
Hlutirnir verða skrumskæl-
ing á því sem átti sér raun-
verulega stað.“
Lýsing Francoise Gilot á
árunum með Picasso þykir
heillandi. Hún var aðeins
21 árs er hún kynntist mál-
aranum sem þá var 62 ára.
Hún átti með honum tvö
börn, Claude og Palomu.
Að því er fram kemur í The
Daily Telegraph þykir ljóst
að Francoise og börnin hafi
veitt málaranum innblástur
til að mála mörg sinna bestu
verka. En þegar Francoise
yfirgaf hann og hugðist
hagnast á birtingu endur-
minninganna, hefndi Pic-
asso sín grimmmilega.
Hann reyndi að gera Claude
og Palomu arflaus en mis-
tókst. Hann leit þau hins
vegar aldrei aftur augum.
Oljóst er til hvaða ráða
Merchant og Ivory grípa.
Einn framleiðenda myndar-
innar hefur gefið í skyn að
gerðar verði myndir sem
svipi mjög til mynda Picass-
os án þess að um raunveru-
legar eftirmyndir sé að
ræða. Þá telur hann líklegt
að einhverjar myndir meist-
arans megi sýna. Sonur Pic-
assos er á öðru máli og hót-
ar að láta stöðva tökur á
fyrsta degi, verði þéssi
raunin.
Samið eftir tólf ár
Samkomulag hefur náðst
á milli erfingja Picassos og
bandarísks fyrirtækis eftir
tólf ára þref. Fyrirtækið,
Museum Boutique Inter-
continental, hefur birt eftir-
prentanir af verkum Picass-
os á allt frá bolum til eld-
húsáhalda. Það fór hins
vegar illa í erfingja Picassos
og hefur fyrirtækið nú sæst
á að hætta framleiðslu grip-
anna og hefur fengið 18
mánuði til að selja góssið
með límmiðum sem á stend-
ur: Þessi vara var ekki
framleidd með samþykkti
dánarbús Pablos Picassos.
Sigurður Bragason og Bjami Jónatansson á tónleikum í Buenos Aires
*
Islensk sönglög standa
jafnfætis erlendum
SIGURÐUR Bragason baritónsöngvari og
Bjarni Jónatansson píanóleikari efna til
tvennra tónleika á þekktri listahátíð í Buen-
os Aires í Argentínu í næstu viku. Á efnis-
skránni verða að mestu sönglög eftir ís-
lensk tónskáld.
„Það er mikilsvert að fá tækifæri til að
kynna íslenska tónlist í þessum ólíka menn-
ingarheimi," segir Sigurður „en að okkar
mati standa íslensk sönglög fyllilega jafn-
fætis erlendum. Við bíðum því spenntir
eftir viðbrögðum argentínskra gagnrýn-
enda.“
Félagarnir fara utan í boði argentínska
tónskáldsins Alizia Terzian, en hún heillað-
ist af söng Sigurðar í Frakklandi fyrir tveim-
ur árum. „Ég var að syngja með hljómsveit-
inni í Grenoble undir stjórn dr. Guðmundar
Émilssonar og fór síðan með henni í tónleika-
ferð til Þýskalands. Á efnisskránni voru
meðal annars verk eftir Terzian og hún
fylgdi okkur eftir og hlustaði á alla tónleik-
ana. Að ferðinni lokinni bauð hún mér að
syngja á hátíðinni," segir Sigurður.
Fyrri tónleikarnir, sem eru jafnframt
opnunartónleikar hátíðarinnar, verða í Te-
atro La Scala de San Telmo á mánudag.
Þar bjóða félagarnir upp á íslensk sönglög
í bland við erlend, en dagskrána kalla þeir
Söngva ljóss og myrkurs. Meðal tónskálda
sem eiga þar verk má nefna Jón Iæifs,
Mussorgsky, Atla Heimi Sveinsson, Sig-
valda Kaldalóns, Donizetti og Verdi.
Ólík sönglög
Seinni tónleikarnir á fimmtudag verða á
hinn bóginn nær eingöngu helgaðir ís-
lenskri tónlist. Verða þar flutt sönglög eft-
SIGURÐUR Bragason og Bjarni
Jónatansson.
ir Jón Leifs, Jónas Tómasson, Þorkel Sigur-
björnsson, Gunnar Reyni Sveinsson, Karl
O. Runólfsson, Árna Björnsson, Ríkarð Örn
Pálsson og Jón Ásgeirsson auk Alizia Terz-
ian. Mörg laganna hafa aldrei verið flutt
opinberlega áður. „Þetta er dagskrá sem
heimamönnum á að líkindum eftir að
finnast mjög spennandi, en íslensk og suð-
ur-amerísk sönglög eru mjög ólík,“ segir
Sigurður.
Sigurður og Bjarni hafa um langt árabil
verið virkir í íslensku tónlistarlífi. Sá fyrr-
nefndi söng síðast í Maríuvesper eftir
Monteverdi en Bjarni kom síðast fram á
opnunartónleikum Óháðrar listahátíðar
ásamt Ingveldi Ýr sópransöngkonu.
Félagarnir hafa starfað saman frá árinu
1992 og efnt til íjölmargra tónleika innan-
lands. Leiðir þeirra hafa hins vegar ekki
fyrr legið saman á erlendri grundu.
Síðasta samstarfsverkefni Sigurðar og
Bjarna v.ar útvarpsupptaka, meðal annars
á Söngvum Sögusinfóníunnar eftir Jón
Leifs. „Þetta er mjög spennandi dagskrá
með óvenjulegum og stórglæsilegum söng-
lögum sem við vitum ekki til að hafi verið
flutt áður,“ segir Sigurðui'.