Morgunblaðið - 10.09.1995, Side 1

88 SIÐUR B/C
205. TBL. 83. ÁRG.
SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
METTE Marie Bjerregaard, dönsk
kona, sem hefur ferðast um landið í
sumar og er nú um stundarsakir
vinnumaður á bænum Skjaldfönn
Fjárleit í Kaldalóni
við ísafjarðardjúp, var við fjárleit í
Kaldalóni á föstudag. Hér hefur hún
tyllt sér niður skammt þar frá sem
Drangajökull steypist fram af Úfin-
Morgunblaðið/RAX
um en rnikið skrið hefur verið á hon-
um að undanförnu. Tvær kindur
komu í leitirnar og fundust þær rétt
viðjökulinn.
Líkurnar á
rauðum jól-
um aukast
LÍKLEGT er, að rauð jól verði fremur
reglan en undantekningin víða á norð-
urhveli næstu 20 árin ef marka má
spádóma bandarísks vísindamanns, dr.
Hals Zirins, forstöðumanns Tækni-
stofnunar Kaliforníuríkis. Segir hann,
að nú sé að hefjast nýtt sólblettatíma-
bil en talið var, að það myndi ekki
byrja fyrr en um aldamót. Við það
eykst útgeislun sólar, að vísu aðeins
örlítið en þó nóg til að þess gæti í
hærra hitastigi á jörðu. Til jafnaðar
eru sólblettimir í hámarki í 11 ár og
í lágmarki í önnur 11 en á því er þó
ýmis gangur. I júní sl. birtist grein
eftir danska vísindamanninn dr. Eigil
Friis-Christensen í timaritinu Atmos-
pheric and Terrestrial Physics þar sem
hann segir, að veðurfar á jörðinni síð-
ustu 500 ár megi alveg skýra út frá
sólblettum. Segir hann, að köidu skeið-
in stafi af því, að þá hafi lágmarkstíðn-
in staðið lengur en hámarkstíðnin.
Hann fullyrðir einnig, að þess sjáist
engin merki, að hitastig á jörðu sé að
hækka vegna svokallaðra gróðurhúsa-
áhrifa. Vakti það reiði margra um-
hverfisverndarmanna og áhugamanna
um gróðurhúsaáhrif og sagt er, að
þeir reyni að þegja grein Friis-Christ-
ensens í hel.
Aldreiof
varlega farið
BANDARÍSKI repúblikaninn Newt
Gingrich, sem hugsanlega lítur hýru
auga til Hvíta hússins, lætur oft gamm-
inn geysa en gætir þess þó jafnan að
móðga ekki áhrifamikla kjósendahópa.
Blaðafulltrúi hans, Tony Blankley,
hefur líka yfirleitt vaðið fyrir neðan
sig en þó varð honum alvarlega á í
messunni fyrir skömmu. í grein, sem
hann ritaði í dagblaðið Washington
Post, lét hann þess geti<5 eins og í fram-
hjáhlaupi, að hann hefði lesið ævisögu
breska stjórnmálamannsins Olivers
Cromwells, sem uppi var á 16. og 17.
öld, og sagði um hann, að hann hefði
verið „merkilegur hugsjónamaður",
sem hefði alla tíð verið misskilinn,
jafnt í lifanda lífi sem síðar. Þessi orð
hans höfðu svipuð áhrif og kastað
hefði verið sprengju inn í þann fjöl-
menn hóp Bandaríkjamanna, sem eru
af írskum ættum. Blóði drifin herför
Cromwells í írlandi er írum ekki úr
minni liðin og Sean McManus, formað-
ur í samtökum írskættaðra Banda-
ríkjamanna, sagði, að engan mann
hötuðu írar meira en Cromwell. „Hann
er okkur það, sem Hitler er gyðing-
um.“
Samkomulagsdrögum um frið í Bosníu fagnað en varað við bjartsýni
Fyrsti vonarneistimi í
þriggja ára styrjöld
Napólí, Santander, Sarajevo. Reuter.
BRÁÐABIRGÐASAMKOMULAGI um fram-
tíð Bosníu, sem náðist í Genf í fyrradag, var
fagnað víða í gær. Malcolm Rifkind, utanríkis-
ráðherra Bretlands, sagði að um væri að
ræða sögulegt skref og fyrsta vonarneistann
frá því stríðið í Júgóslaviu fyrrverandi braust
út fyrir meira en þremur árum. Hann varaði
þó við of mikilli bjartsýni og ekki að ástæðu-
lausu því að yfirlýsingar deiluaðila í Bosníu
í gær sýna, að þeir vilja lítið gefa eftir. Her-
þotur Atlantshafsbandalagsins, NATO, héldu
uppi árásum á stöðvar Bosníu-Serba í alla
fyrrinótt og fram á dag.
Richard Holbrooke, aðstoðarutanríkisráð-
herra og sérstakur sendimaður Bandaríkja-
stjórnar, sagði í gær um samkomulagsdrögin,
sem náðust á fundi með fulltrúum Bosníu,
Króatíu og Serbíu, að þau væru mikilvægur
áfangi á leið til friðar og Bill Clinton Banda-
ríkjaforseti sagði að tilgangur þeirra væri sá'
að stöðva mannvígin í Bosníu.
Sýna vanmátt ESB
Rifkind, utanríkisráðherra Bretlands, sagði
í gær að drögin væru fyrsti vonarneistinn frá
því óöldin í Júgóslavíu fyrrverandi hófst og
hann færði Bandaríkjastjórn sérstakar þakkir
fyrir þátt hennar í þeim. Segja fréttaskýrend-
ur, að gangi dæmið upp muni það verða gífur-
legur sigur fyrir bandaríska utanríkisstefnu
og sýna um leið ljóslega vanmátt Evrópusam-
bandsríkjanna, ESB.
Búist er við, að samkomulagið verði aðal-
málið á fundi utanríkisráðherra ESB-ríkj-
anna, sem hófst í Santander á Spáni í gær.
Samkomulagsdrögin gera ráð fyrir, að
Bosnía verði eitt ríki en skiptist þó í tvennt,
annars vegar milli Króata og múslima og
hins vegar Serba. Enn hefur þó ekki verið
ákveðið hvernig landsvæðum skuli skipt og
yfirlýsing Alija Izetbegovic, forseta Bosníu,
þykir ekki boða gott. Hann sagði í gær, að
ekki kæmi til greina að skipast á landsvæðum
og stjórnarherinn myndi hvergi draga sig til
baka. Radovan Karadzic, leiðtogi Bosníu-
Serba, sagði að vísu, að „leiðin til friðar
væri greið“ en lagði áherslu á, að aðeins
væri um að ræða munnlegt samkomulag.
Stjórnmál í Bandaríkjunum
LEIFTURSQKN
HERSHÖFÐINGJANS
Líftaug
Byggðanna
12
Skyldi hjartastærðin
vera í réttu hlutfalli
við raddstærðina?