Morgunblaðið - 10.09.1995, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 10. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Eftir Guðmund Guðjónsson
EYJÓLFUR er fæddur í
Reykjavík 27. júní 1946.
Ættir á hann að rekja til
Skagastrandar og Héraðs.
Hann var í sveit hjá afa sínum og
ömmu á Melum á Fljótsdal í tíu
sumur og enn í dag gætir hann
þess eins og sjáaldra augna sinna
að sú taug slitni ekki. Fer austur
að minnsta kosti tvisvar á ári, hin
seinni ár ævinlega til að taka þátt
í göngum og réttum. „Það er leitað
allt inn að Snæfelli. Það er þreyt-
andi, en hjálpar manni andlega.
Menn hafa svo sem lent í svaðilför-
um í leitum, en ég hef verið hepp-
inn,“ segir Eyjólfur.
Eini íslendingurinn
Eyjólfur er lærður húsgagna-
smiður frá Iðnskólanum í Reykja-
vík og að því námi loknu lá leiðin
til Danmerkur þar sem hann
þreytti inntökupróf í þann þekkta
hönnunarskóla Kunsthándverk-
skolen í Kaupmannahöfn. Var
hann einn 50 umsækjenda sem
tóku prófið og vissan um að aðeins
12 myndu sjá gæfuhjólið snúast
sér í hag var ekki til að auka á
bjartsýni. En Eyjólfur reyndist
vera einn þeirra 12 sem setu fengu
í skólanum. Hann lauk námi frá
skólanum árið 1970.
„Það voru uppgangstímar á
þeim árum og allir fengu vinnu.
Menn voru jafnvel búnir að tryggja
sér góða vinnu áður en þeir út-
skrifuðust og ég fór ásamt dönsk-
um skólabróður að vinna hjá arki-
tekt sem heitir Kay Korbing. Það
var skemmtileg vinna, en Korbing
fékkst einkum við að hanna inn í
skemmtiferðaskip. Þama ílentist
ég í tvö ár, en kom þá heim og
fór að vinna hjá Gunnari Ingibergs-
syni og síðar hjá arkitektunum
Hróbjarti Hróbjartssyni og Geir-
harði Þorsteinssyni. Hjá þeim var
ég í sex ár. Og það var á meðan
ég vann hjá þeim að ég stofnaði
fyrirtækið Epal. Það má því segja
að ég sé ekki einn af elstu starfs-
mönnum fyrirtækisins þó ég hafi
stofnað það og átt frá upphafi,"
segir Eyjólfur.
Söknuður
Hvað vakti fyrir Eyjólfí með
stofnun fyrirtækisins Epal og um
hvað snérist það?
„Það vita það ekki margir, en
nafnið Epal tengist upphafsstöfum
mínum, Eyjólfur Pálsson - Epal,
það var frændi minn Helgi H. Jóns-
son fréttamaður sem á heiðurinn
að nafninu. En Epal var í fyrstu
verslun með húsgögn og húsbúnað.
Hugsunin var ofur einföld. Mér
fannst vanta margt af þeim góðu
og vönduðu hlutum sem ég hafði
séð erlendis, gluggatjöldum, ljós-
um, húsgögnum. Ég hreinlega
saknaði þeirra og fór því út í að
flytja margt af því inn.
Strax í byrjun var margt af því
flutt inn frá Danmörku. Síðar fór
ég að vinna með ýmsum innlendum
hönnuðum og hjálpaði þeim að
koma vinnu sinni á framfæri. Það
er traffík sem fer í báðar áttir, það
er mikið leitað til mín og auk þess
reyni ég að fylgjast sem best með
því sem er að gérast í hönnun hér
á landi sem og erlendis og ef ég
sé eitthvað sem ég tel að geti geng-
ið, eða að vekji athygli, þá situr
ekki á mér að eiga frumkvæðið
að samvinnu. Sumt af því hefur
gengið ákaflega vel og get ég nefnt
sem dæmi gluggatjaldamunstur
eftir Jónu S. Jónsdóttur. Það var
þrykkt í fjórum mismunandi litatil-
brigðum og það seldust af því þús-
undir metra,“ segir Eyjólfur. Og
hann er beðinn að nefna fleira:
„Ja, það hefur ýmislegt verið
gert og sumt kostað meira heldur
en það skilaði af sér. Og öfugt.
Mér dettur sitthvað í hug. Við átt-
um til dæmis samvinnu við Sigrúnu
Guðmundsdóttur textílkonu sem
hannaði fatnað úr ýmsum efnum
sem ég var með. Það var til þess
að sýna fram á að nota má efni í
margt annað en það sem hefðbund-
ið er og almennt er talið. Við unn-
um einnig með Evu Vilhelmsdóttur
Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
YMSIR ERU
KLARARIENEG
VIÐSKIPnAIVINNULÍF
Á SUNNUDEGI
► Eyjólfur Pálsson stofnsetti húsbúnaðarverslunina Epal
fyrir tuttugu árum. Það hefur gengið á ýmsu á þessum
tíma og gengi fyrirtækisins sveiflast til og frá, ekki
síst eftir efnahagsástandinu. Starfsemi
Epals hefur auk þess verið stökkpallur Eyjólfs
í ýmis önnur hönnunartengd störf.
fatahönnuði sem hannaði fatnað
úr leðri sem við sýndum á frægri
sýningu á Hótel Borg. Guðrún
Margrét og Oddgeir Þórðarson
hönnuðu stóra og mikla sófa sem
Tolli skreytti síðan með málverk-
um. Þeir seldust kannski ekki mik-
ið, en vöktu geysilega athygli. Það
væri raunar hundleiðinlegt að
standa í þessu ef ég hefði ekki
haft þessa hliðarbúgrein, að fitja
upp á einhverju nýju og óvenju-
legu,“ segir Eyjólfur.
Hönnunarsinnaðir
landsmenn
Hvernig taka íslendingar hönn-
unartengdum uppátækjum þínum?
„Það er skemmst frá að segja
að hér hefur reynst vera gífurlegur
áhugi á slíku og því djóst að þörf
fyrir svona starfsemi var ríkulega
fyrir hendi. Ég hef reynsluna til
að staðfesta það, búinn að vera í
þessu í rúm 20 ár.“
Og þú telur að þú og þitt fyrir-
tæki hafi verið farsæl?
„Það hefur margt verið reynt
og tekist misvel. Þá hafa verið
sveiflur í þessu í gegn um tíðina,
en ég tel að í heild hafi tekist vel
til og ég hef verið afar heppinn
með starfsfólk. Ég get svo sem
bent á ýmsar viðurkenningar til
staðfestingar á því að ég er ekki
einn um þá skoðun að Epal vinni
vei. Fyrir tveimur árum fóru 3 af
5 viðurkenningum á hönnunardegi
á vegum Form ísland til okkar,
m.a. fyrir lampa sem Pálmar Krist-
mundsson hannaði og fyrir sófa
sem Guðrún Margrét og Oddgeir
hönnuðu.
Þá má nefna að Danir eru búnir
að sjá hvað ég er að gera héma
úpp frá og árið 1986 fékk Epal
viðurkenninguna „Landsforening-
ens Dansk arbeijdes diplom og
Prins Henriks æres medalie" sem
er veitt um heim allan til þeirra
sem þykja standa sig vel í að fram-
leiða eða selja danska hönnun.
Epal var aðeins þriðji aðilinn hér
á landi sem hefur fengið orðu
þessa.“
En er ekki erfitt að vera sífellt
frjór og velja sífellt rétt?
„Ég hef nú aldrei sagt að ég
hafi sífellt valið rétt, en það er
mikil vinna fólgin í því að fylgjast
vel með því sem er að gerast í
hönnun hér á landi og víðar. Ég
hefði meira að segja ekkert á móti
því að geta sett búðina í hendur
einhvers góðs samstarfsaðila og
gefið mig allan í yfirleguna og
hönnunarþáttinn. Það er nefnilega ^
afar gefandi að geta hjálpað ein- *
staklingum að koma sér og hönnun
sinni á framfæri. En þú spurðir
hvernig það væri að vera sífellt
fijór. Nú er það svo að það eru
ekki allir sammála um að Epal
hafi verið ýkja frjótt síðustu árin,
að einhver stöðnun hafi verið.
Hvort sem eitthvað er til í því eða
ekki skal ég kannski síðastur .
manna dæma um, en ef svona orð-
rómur kemst á kreik væri fráleitt |
annað en að gefa honum gaum.
Því er það sem ég hef ákveðið ,að
standa fyrir mikilli áherslubreyt-
ingu,“ segir Eyjólfur og glottir lítil-
lega.
I hveiju er sú áherslubreyting
fólgin?
„Ég get nefnt sem dæmi, að við
erum að byija að kynna bandaríska
hönnun í gluggatjaldaáklæðum frá
dönskum framleiðanda. Það eru ®
einnig húsgögn, lampar og áklæði 9
sem ekki hafa sést hér á landi