Morgunblaðið - 13.09.1995, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 13. SEPTEMBER 1995 23
AÐSEIMDAR GREIEMAR
Forvamir í heilsu-
gæslu Reykvíkinga
ÞANN 30. ágúst sl. birtist í
Morgunblaðinu frétt undir fyrir-
sögninni: „Rætt um að Landsspít-
ali kaupi Heilsuverndarstöðina.“
Þar er rætt við Þórð Harðarson,
yfirlækni á Lyflækningadeild
Landsspítalans, og sagt að um-
ræður séu hafnar um að Landssp-
ítalinn nýti Heilsuverndarstöðina
fyrir öldrunarlækningar og húð-
lækningadeild. Nefnd skipuð af
heilbrigðisráðherra eigi að skila
niðurstöðum um þetta mál um
miðjan október. Telur Þórður „að
hér sé á ferð málefni sem gæti
haft í för með sér fjárhagslegan
og faglegan ávinning fyrir
Landsspítalann.“ Þá segir Þórður:
„Heilsuverndarstöðin var mjög
lengi spítali og var Borgarspítali
áður en flutt var í Fossvoginn.
Byggingin er mjög vönduð og
hentar vel sem spítali.“
Óhætt er að fullyrða að áður-
nefnd frétt Morgunblaðsins hafi
komið mörgum forráðamönnum
og starfsmönnum Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur í opna
skjöldu, enda ekkert samráð verið
haft við þessa aðila um málið.
Undirritaður • vill gera athuga-
semdir við fyrirætlanir forsvars-
manna Landsspítalans um það,
hvernig þeir vilja ráðstafa hús-
næði Heilsuvemdarstöðvarinnar,
sem í dag er miðstöð heilsuvernd-
ar í Reykjavík og ómissandi þjón-
ustuaðili fyrir alla heilsugæslu í
borginni. Eg tel einnig nauðsyn-
legt að rifja upp sögu Heilsuvernd-
arstöðvar Reykjavíkur, en hún var
byggð sem heilsuverndarstofnun
en ekki sem sjúkrahús. Má telja
fullvíst, að Heilsuverndarstöðin
henti mun betur fyrir það starf
sem henni var ætlað í upphafi en
fyrir sjúkraþjónustu.
Saga Heilsuverndar-
stöðvarinnar
Heilsuvemdarstöðvar Reykja-
víkur er fyrst getið í bréfi árið
1943, sem þáverandi landlæknir,
Vilmundur Jónsson, skrifaði
bæjarstjórninni í Reykjavík. í bréf-
inu er hvatt til þess, að Reykjavík-
urbær gerist brautryðjandi í
heilsuverndarmálum
með því að reisa full-
komna heilsuverndar-
stöð í Reykjavík, þar
sem m.a. eigi að
starfrækja mæðra-
vernd, ungbarna-
vernd, barnavernd,
almennar sóttvarnir
og berklavarnir. Hug-
mynd Vilmundar
Jónssonar er jafn
fersk í dag og fyrir
rúmum sextíu árum,
enda var hann langt
á undan sinni samtíð
varðandi skilning á
gildi heilsuverndar.
Tólf árum síðar var
hugmynd Vilmundar endurvakin,
þegar bæjarstjórnin í Reykjavík
samþykkti samhljóða tillögu sjálf-
stæðismana um að kjósa fimm
fulltrúa í nefnd, til að gera tillögur
um stærð og fyrirkomulag full-
kominnar heilsuverndarstöðvar í
Reykjavík. Bæjarráð samþykkti
tillögur nefndarinnar og var bygg-
ing hinnar nýju heilsuverdarstöðv-
ar hafin árið 1949.
Þegar bygging Heilsuverndar-
stöðvarinnar var langt komin, árið
1952, barst bréf til bæjarráðs frá
sjúkrahúsanefnd bæjarins. Þar var
bent á mikinn sjúkrarúmaskort í
Reykjavík og að ekki yrði að fullu
bætt úr þeim skorti fyrr en bæjar-
sjúkrahús kæmist í notkun. Ösk-
aði sjúkrahúsnefnd eftir því við
bæjarráð, að önnur og þriðja hæð
aðalbyggingar Heilsuverndar-
stöðvarinnar yrðu fyrst um sinn
notaðar til vistunar hjúkrunar-
sjúklinga, eða þangað til bæjar-
sjúkrahús í Fossvogi tæki til
starfa. Þegar Borgarspítalinn tók
til starfa var aðeins önnur sjúkra-
deildin lögð niður og ekki staðið
við fyrirheit um, að flytja allan
sjúkrahúsarekstur úr Heilsuvernd-
arstöðinni. Þessi staðreynd hefur
æ síðan staðið Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur fyrir þrifum sem
heilsuverndarstofnun og með
reglulegu millibili hefur komið upp
ásókn Borgarspítalans í að fá hús-
næði undir sjúkradeildir í Heilsu-
verndarstöðinni. Þeir
sem vilja kynna sér
nánar, hvernig bráða-
birgðalausn í sjúkra-
húsmálum fór með
fyrirætlanir um full-
komna heilsuverndar-
stöð í Reykjavík ættu
að lesa rit héraðs-
læknisembættisins í
Reykjavík um heilsu-
verndarmál frá í maí
árið 1991, en það rit
er fáanlegt á skrif-
stofu héraðslæknis-
embættisins í Heilsu-
verndarstöð Reykja-
víkur.
Samþykkt
borgarstjórnar 1991
í nóvember árið 1991 flutti
undirritaður tillögu í borgarstjórn
Reykjavíkur fyrir hönd borgarfull-
trúa Sjálfstæðisflokksins um
framtíð Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur, en þar segir m.a.:
„Borgarstjórn Reykjavíkur leggur
áherslu á, að áfram verði sinnt
mæðra- og ungbarnavernd í
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur
auk annarra heilsuverndar- og
forvarnargreina, svo Heilsuvernd-
arstöðin geti staðið undir nafni
sínu sem slík.“ Auk undirritaðs
stóðu þau Katrín Fjeldsted og Vil-
hjálmur Þ. Vilhjálmsson að undir-
búningi tillögunnar um Heilsu-
verndarstjöðina. Tillagan var sam-
þykkt samhljóða með atkvæðum
borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokks-
ins og Kvennalistans.
Mér vitanlega hefur nýr meiri-
hluti vinstri manna í borgarstjórn
Reykjavíkur ekki horfið frá þeirri
stefnu í málefnum Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur, sem áður-
nefnd samþykkt borgarstjórnar
vitnar um. Vissar blikur eru þó á
lofti og ljóst er að háttsettur
starfsmaður Ríkisspítala, Pétur
Jónsson, hefur mikil áhrif varð-
andi stefnumótun í heilbrigðismál-
um hjá núverandi meirihluta. Ég
tel líklegt, að viðhorf mín sem
heimilislæknis og starfsmanns
heilsugæslunnar og Péturs sem
Ölafur F.
Magnússon
Ég vænti þess, að heil-
brigðisráðherra standi
við áform sín um að
auka forvarnir, segir
— ~~~
Olafur F. Magnússon,
og hafni endurvöktum
hugmyndum um að
leggja niður
Heilsuvemdarstöð
Reykjavíkur.
viðskiptafræðings og fram-
kvæmdastjóra hjá Ríkisspítölum
séu býsna ólík, varðandi mikilvægi
og skipulag heilsugæslu í Reykja-
vík. Eg vona þó, að R-listinn í
borgarstjorn Reykjavíkur taki ekki
þátt í því, að vinna heilsugæslu
Reykvíkinga óbætanlegt tjón með
því að gera Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur að langlegusjúkra-
húsi og breyta forvarnarstarfi þar
í sjúkrahúsþjónustu. Þá þykir mér
orðið illa komið fyrir þeirri fram-
sýni og hugsjón, sem varð til þess,
að Heilsuverndarstöð Reykjavíkur
var reist á sínum tíma. Leysa þarf
vanda öldrunarþjónustunnar í
Reykjavík með öðrum hætti en
þeim, að úthýsa heilsuverndar-
starfi úr húsnæði, sem var byggt
með heilsuverndarþjónustu og
móttökustarfsemi í huga.
Full þörf er fyrir forystu- og
samræmingaraðila fyrir heilsu-
gæslu- og heilsuverndarstarf í
Reykjavík. Að mínu mati væri það
hið mesta óráð, að flytja alla
mæðra- og ungbarnavernd, sem í
dag fer fram í Heilsuverndarstöð
Reykjavíkur, á víð og dreif um
borgina. Það sama gildir um
berklavarnirnar og vaktþjónustu
og miðstöð heimahjúkrunar í
Heilsuverndarstöðinni. Ég tel full-
víst, að þetta myndi leiða til kostn-
aðarauka og síður en svo öruggari
eða betri þjónustu.
Heilbrigðisráðherra vill auka
forvarnir
í frétt Morgunblaðsins þann 2.
september sl. undir fyrirsögninni
„Auka þarf forvarnir" er vitnað í
ræðu Ingibjargar Pálmadóttur,
heilbrigðisráðherra, á fundi Félags
um heilsuhagfræði skömmu áður.
Á þessum fundi sem oft áður vék
heilbrigðisráðherra að áhuga sín-
um á að auka fyrirbyggjandi starf.
Ég vænti þess að heilbrigðisráð-
herra standi við áform sín um að
auka forvarnir og hafni endur-
vöktum hugmyndum um að leggja
niður Heilsuverndarstöð Reykja-
víkur. Slíkar hugmyndir eru að
mínu mati jafn óraunhæfar í dag
og þegar þær komu fyrst fram í
frumvarpi til laga um heilbrigðis-
þjónustu fyrir sex árum.
Nýlega tók heilbrigðisráðherra
þá ákvörðun, að „frysta fram-
kvæmdir" í heilbrigðisþjónustunni.
Þetta er í samræmi við yfirlýsing-
ar hennar um að leggja fremur
áherslu á að nýta þann stofnkostn-
að og mannauð, sem þegar er fyr-
ir hendi í heilbrigðiskerfi okkar
en að ráðast í framkvæmdir. Að
mínu mati lýsir þetta ábyrgri
stefnu og fellur vel að því við-
horfi, að best er að fiýta sér hægt
og vanda ákvarðanatöku í heil-
brigðismálum.
Höfundur er læknir og varaborg-
arfulltrúi í Reykjavík.
/AESSINC BLÓMAPOTTAR,
SKÁLAR, SKRAUTVARA.
EMÍRf
JL-húsinu. ^
Opið: Virka daga kl. 13-18,
laugardaga kl. 10-16.
IÐNAÐARHURÐIR - BÍLSKÚRSHURÐIR
ÞAK- OG VEGGSTÁL
HÖFÐABAKKA9 -112 REYKJAVÍK - SÍMI: 587 8750 - FAX: 587 8751
Það sem þú vilt - þegar þú vilt!