Morgunblaðið - 24.09.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 24. SEPTEMBER 1995 C 3
Chevrolet Blazer '90 módel,
4ra dyra.
MMC Lancer, 4x4, st., árg.1994,
ekinn 40 þús km.
Verð 1.850 þús.
Verð 1.490 þús.
MMC Colt, GLXi, árg. 1993,
ekinn 52 þús km.
Verð 930 þús.
Wolkswagen Golf, árg. 1994,
ekinn 40 þús km.
Verð 950 þús.
Bílasala Guðfinns, sími 562-1055.
"pnáitt 6C<æn. C detfU (UC.
FORNBÍLAR Á ÍSLANDI-9
Gaz 69 rússajeppi
úrgerð 1956
UM miðjan sjötta áratuginn urðu
straumhvörf í bifreiðainnflutningi til
íslands. Bretar höfðu sett löndunar-
bann á íslensk fiskiskip vegna land-
helgisdeilunnar og því ekki um ann-
að að ræða en leita nýrra markaða.
Gerður var tímamótasamningur við
Sovétríkin sem fengu fisk í skiptum
fyrir olíu, bensín, timbur og bifreið-
ar. Meðal þeirra var rússajeppinn.
Gorkí bílaverksmiðjan í Rúss-
landi, Gorkovsky Avtomobilni Zavod
(GAZ) var sett á laggirnar árið 1931.
Verksmiðjubyggingarnar voru á
þeim tíma þær stærstu í Evrópu,
samtals 100 hektarar að stærð og
starfsmenn yfir 12.000 talsins.
Verkfræðingar fyrirtækisins höfðu
verið sendir í læri til Ford í Banda-
ríkjunum og komu heim með efni í
fyrsta bílinn, AA-GAZ vörubíl sem
rann af færibandinu i janúar 1932.
Jafnt voru framleiddir fólksbílar sem
vörubílar ásamt fjórhjóladrifnum
A-GAZ, sem byggður var á hinum
trausta A-Ford og reyndist hann vel
í síðari heimsstytjöldinni. Það var
svo á árunum eftir 1950 sem hinn
eini sanni rússajeppi fæddist.
Bifreiðar og land-
búnaðarvélar stofnað
Þegar ljóst var að löndunarbann
Breta myndi opna viðskiptagátt til
Sovétríkjanna var úr vöndu að ráða
fyrir bílainnflytjendur á íslandi.
Rússar ætluðu að kaupa mikið af
fiski og því auðséð að hinir nýju
bílar myndu koma hingað í það miklu
magni að hægt yrði að selja þá án
tilskilinna leyfa, en hingað til hafði
þjóðin búið við ströng innflutnings-
höft. Niðurstaðan varð sú að stofnað
var fyrirtæki í eigu allra bílainnflytj-
enda í landinu. Var fyrirtækið nefnt
Bifreiðar og landbúnaðarvélar og
fyrsti stjórnarformaður kosinn
Gunnar Ásgeirsson. Aðsetur þess
var á horni Nýlendugötu og Ægis-
götu í Reykjavík, þar sem Gísli Jóns-
son hafði umboð fyrir Kaiser-bíla,
en þeir höfðu verið fluttir inn í vöru-
skiptum frá ísrael ásamt Willys CJ3,
sem flestir þekkja sem ísraelsjepp-
ann með háa húddinu. Fyrsta Pobi-
edan kom frá Rússlandi árið 1954,
ZIM kom 1955 og loks fyrsti rússaj-
eppinn 1956. Allir þessir bílar komu
í vönduðum trékössum sem nýttust
mörgum vel við smíði sumarhúsa í
timburleysi haftaáranna.
var hann svo á vegum Landsvirkjun-
ar við Sigöldu, þar sem hann steypt-
ist ofan í vatnsinntak og eyðilagð-
ist. Ekki endaði hann þó lífdaga sína
þar, enda enginn bíll nógu slæmur
til að reynast Ragnari Geirdal ofviða
við endurbyggingu. Á árunum
1992-93 var rússinn gerður upp frá
grunni, en blæjurnar voru saumaðar
eftir þeim gömlu í Seglagerðinni, en
þess má geta að bíllinn var alla sína
tíð með blæjum. Undir vélarhlífinni
er fjögurra strokka bensínhreyfill,
80 hestafla. Er þessi forni rússa-
jeppi glæsilegur minnisvarði þeirra
landbúnaðartækja sem einna best
reyndust í sveitum landsins og
óbyggðum í upphafi jeppaaldar á
íslandi. •
Örn Sigurðsson.
Alla sína tíð með blæjum
Sá rússi sem hér'er fjallað um
var einn þeirra fyrstu sem kom
til landsins. Biðu hans hefð-
bundin landbúnaðarstörf í
Eyjafirðinum, ekki ólíkt
því sem beið fyrstu
Willys-jeppanna eft-
ir stríð. Rússajepp-
inn þótti þó ólíkt
betri kostur,
enda bæði rúm-
betri og mýkri.
Ragnar Geirdal eign-
aðist vagninn árið 1970
og gerði í stand. Eftir það var
rússinn leigður til Orkustofnunar
allt að sjö til átta mánuði á ári og
var að jafnaði notaður við_ virkjana-
rannsóknir á hálendinu. Árið 1978
TILBOÐ
ÓSKAST
í Jeep Grand Cherokee Laredo 4x4, árgerð '94 (ekinn 15
þús. mílur), Buick Skylark, árgerð ’91, Ford Bronco U-15
XLT 4x4, árgerð '88 og aðrar bifreiðar er verða sýndar á
Grensásvegi 9, þriðjudaginn 26. september kl. 12-15.
Tilboðin verða opnuð á sama stað kl. 16.
SALA VARNARLIÐSEIGNA
V
n