Morgunblaðið - 03.10.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Átök í Rós-
enberg
ÞRÍR menn voni handteknir í
Rósenbergkjallaranum í Lækj-
argötu seint á föstúdagskvöld.
Einum lögreglumannanna var
skellt í gólfíð í anddyrinu og
slasaðist hann lítillega, að sögn
lögreglunnar. •
Að sögn lögregiunnar barst
tilkynning kl. 22.30 um að
hópur fólks á leið eftir Grettis-
götunni í átt að ■ miðbænum
væri að valda skemmdum á
bílum sem Iagt hafði verið við
götuna.
Tveir lögreglumenn sem
komu á vettvang fylgdu hópn-
um að Rósenbergkjallaranum
þar sem spéllvirkjamir fóru inn
og var þá kallað eftir liðsauka.
Þegar einn mannanna úr hópn-
um var sóttur til að skýra frá
málavöxtum réðst hann að lög-
reglumönnum í anddyri veit-
ingastaðarins óg voru þrír
færðir í fangageymslur. Talið
er að mennirnir hafí verið und-
ir áhrifum fíkniefna.
Víkinga-
skipið kynnt
grunnskóla-
nemum
VÍKIN GASKIPIÐ sem Gunnar
Marel Eggertsson, skipasmið-
ur, er að smíða í Héðinshúsinu
er kynnt grunnskólanemum
meðan verið er að ljúka smíð-
inni, en leiðsögumaður þeirra
er Einar Egilsson, fulltrúi
Reykjavíkurhafnar. I þessari
viku koma allir 11 ára nemend-
ur í Héðinshúsið til að kynna
sér smíði skipsins og fræðast
af Gunnari Marel um ýmsa
hluti varðandi ferðir víkinga.
„Víkingaskipið og Reykjavík-
urhöfn“ er samstarfsverkefni
Fræðsluskrifstofu Reykjavík-
ur, Reykjavíkurhafnar og
Skólaskrifstofu Reykjavíkur,
en fyrir utan fræðslu um vík-
ingaskipið fá nemendur innsýn
í sögu og lífríki hafnarinnar.
Alþingi Islendinga, 120. löggjafarþingið sett í gær
fan fram á Þingvöllum
ÁLÞINGI íslendinga, 120. lög-
gjafarþing, var sett í gær. Að lok-
inni messu í Dómkirkjunni, þar sem
sr. Vigfús Þór Árnason predikaði,
var gengið til þings. Forseti íslands,
frú Vigdís Finnbogadóttir, -setti
þingið og lýsti þvi jafnframt yfír að
hún myndi ekki gefa kost á sér til
endurkjörs í embættið á næsta ári.
Þá flutti Ragnar Arnalds, sem hefur
lengstan starfsaldur þingmanna,
minningarorð um Davíð Olafsson,
fyrrverandi alþingismann. Ólafur G.
Einarsson var endurkjörinn forseti
Alþingis og tók við fundarstjórn.
Að loknu ávarpi frestaði hann þing-
fundi, sem verður fram haldið í dag
kl. 13.30. Þá verða kjörnir varafor-
setar þingsins, kosið í fastanefndir
og hiutað um sæti þingmanna.
Þegar þingmenn gengu úr kirkju
og til þings las forseti íslands upp
texta forsetabréfs, minntist fóstur-
jarðarinnar og lýsti þingið sett. Þá
sagði frú Vigdís: „í síðasta sinn á
þessu kjörtímabili hef ég nú sett
Alþingi Islendinga. Á þeirri stund
þykir mér við eiga að tilkynna þingi
og þjóð að ég mun ekki gefa kost á
mér til endurkjörs í embætti forseta
íslands.“
Látins þingmanns minnst
Ragnar Arnalds, sem hefur setið
lengst núverandi þingmanna á þingi,
tók þessu næst við fundarstjórn.
Hann bað þingmenn að minnast
fyrrverandi þingmanns, Davíðs Ól-
afssonar, sem lést þann 21. júní sl.,
á áttugasta aldursári. „Hahn átti
ekki lengi setu á Alþingi en vann
hér sem annars staðar af alúð og
samviskusemi, gjörhygli ogréttsýni.
Löngu fyrr hafði gætt áhrifa hans
á störf Alþingis vegna nefndarstarfa
að undirbúningi lagafrumvarpa og
ráðgjafar við undirbúning ráðstaf-
ana í efnahags- og sjávarútvegsmál-
um,“ sagði Ragnar meðal annars.
Ræður verði ekki lengri
en hálftími
Að_ lokinni forsetakosningu, þar
sem Ólafur G. Einarsson var endur-
kjörinn forseti Alþing;is, tók hann
við fundarstjórn. I ávarpi sínu varp-
aði hann m.a. fram þeirri hugmynd,
hvort enn mætti bæta starfshætti
þingsins, t.d. með því að þingmenn
sameinuðust um að flytja aldrei
lengri ræður hverju sinni en sem
næmi t.d, hálfri klukkustund, þó
með nokkrum eðlilegum undantekn-
ingum. Þá hefði hann óskað eftir
samkomulagi við ríkisstjórnina um
framlagningarfresti mála á haust-
þingi og vorþinjgi, enda þyrfti ríkis-
stjórn að ætla Alþingi rúman tíma
til að afgreiða þau mái, sem hún
legði fram og vildi fá afgreidd. Ólaf-
ur sagði forsætisráðherra hafa lýst
sérstökum stuðningi við þessi
áform.
Alþingi ekki kjarafélag
Forseti Alþingis ræddi nokkuð um
kjaramál þingmanna, sem hann
sagði líklega aldrei hafa sætt jafn
harðri gagnrýni og síðustu vikurnar.
„Þeir sem mest hafa farið í þessari
umræðu ættu að íhuga að Álþingi
er ekki kjarafélag, og að þau starfs-
kjör sem lög ákveða alþingismönn-
um, og Kjaradómur og forsætis-
nefnd ákvarða nánar, eru ekki sér-
staklega miðuð við hvað þeim kemur
sem hér sitjanúna. Þau eru almenn-
ur rammi um þá mikilvægu lýðræðis-
legu starfsemi sem þingmennskan
er,“ sagðii Óláfur.
Forseti 'vék einnig að húsnæðis-
málum þingsins og lýsti ánægju sinni
með að gömlum og virðulegum hús-
um við Kirkjustræti héfði verið forð-
að frá niðurrifi. Þau sómdu sér vel
sem skrifstofur fyrir alþingismenn
og starfsfólk Alþingis og bættu
nokkuð þá bágu aðstöðú sem marg-
ir þingmenn og starfsmenn byggju
við. „Það er nú svo að sú aðstaða,
sem sumum alþingismönnum og
starfsmönnum er búin hér, teldist
ekki boðieg á hliðstæðum vinnustöð-
um.“
Þingsetning á Þingvöllum
Qlafur G. Einarsson sagði að sér
hefði þótt þingsetningarathöfnin
mega skipa hærri sess í þjóðlífinu,
hún væri of lokuð og mikiivægt
væri að hlúa að þeirri arfleifð, sem
tengdi þingið við hið forna Alþingi
á Þingvöllum. „Til þess að glæða
lífi þau tengsl sem eru milli Alþing-
is og Þingvalla og til að gefa almenn-
ingi færi á þátttöku í þessari'athöfn
varpa ég fram þeirri hugmynd að
setning Alþingis_ fari fram á Þing-
vöilum," sagði Ólafur. Hann sagði
að heppilegra væri að hafá þingsetn-
ingu á Þingvöllum að sumri, t.d.
fyrsta laugardag í júlí, en fresta síð-
an fundum þingsins til 1. október.
Til siíkrar venju mætti stofna á Þing-
völlum um aldamótin, þegar þess
væri minnst að 1000 ár væru liðin
frá kristnitöku. Þannig væri unnt
að efna til þjóðarsarnkomu á Þing-
völlUm árlega. S
Neyðarsímanúmerið 112 verður tekið í notkun um allt land um næstu áramót
SAMEIGINLEGT neyðarnúmer fyrir alla lands-
menn verður tekið í notkun um áramótin, en í
síðustu viku var stofnað sérstakt hlutafélag um
rekstur neyðarsímsvörunar. Nýja félagið hefur
fengið nafnið Neyðarlínan hf. Samningur milli
dómsmálaráðuneytisins og Neyðarlínunnar hf.
var undirritaður í gær og á blaðamannafundi,
sem haldinn var í tengslum við undirritunina,
kom fram að sameiginlegt neyðamúmer kæmi
til með að auka öryggi landsmanna til mikilla
muna og hafa mikið hagræði í för með sér fyr-
ir sveitarfélögin. Nýja neyðamúmerið verður
112 og verður það gjaldfrítt. 112 verður sömu-
leiðis neyðamúmer annarra Evrópuþjóða.
Hluthafar í Neyðarlínunni hf. era Vari hf.,
Securitas hf., Sívaki hf., Slysavamafélag ís-
land, Póstur og sími og Slökkvistöð Reykjavík-
ur. Samningurinn tryggir 30 milljóna króna
árlegt rekstrarframlag frá rekstraraðilum Neyð-
arlínunnar hf. sem dregst beint frá framlögum
ríkis og sveitarfélaga til rekstrarins, en skv.
lögum greiðir ríkið 50% rekstrarkostnaðar og
sveitarfélögin 50%. Árlegur rekstrarkostnaður
fyrsta árið verður rúm 71 milljón kr. í hlut rík-
is og sveitarfélaga koma því rúmar 44 milljónir
sem síðan fer lækkandi. Samningurinn er til
átta ára og er hlutur ríkis og sveitarfélaga síð-
asta árið kominn niður í 34 milljónir. Samn-
ingsfjárhæðin innifelur auk rekstrarkostnaðar
allan stofnkostnað. Að samningstímanum liðn-
um hafa ríki og sveitarfélög greitt samtals um
300 milljónir og rekstraraðilar 250 miiljónir.
Nýtt neyðamúmer fyrir alla landsmenn hefur
verið í burðarliðnum nokkuð lengi. Frani kom
að það, sem gert hefði málið erfitt og valdið
því að framkvæmdin tók langan tíma, var að
stjómsýslulega hefði málið verið mjög flólkið.
Mörg ráðuneyti hafi þurft að koma að því svo
og sveitarfelögin.
Frumkvæði borgarstjóra
Þorsteinn Pálsson, dómsmálaráðherra, sagði
að aðdraganda lagasetriirígar um neyðarsím-
svöran mætti rekja tjl þesa er þáverandi borg-
arstjóri Reykjavíkúr, Márkús Om Antonsson,
ritaði ráðuneyti.nu bréf í apríl 1993 þar serh
leitað var eftir sainvinnu áf hájfu .ráðuneytisins
til þess að koma hugmyndum um sameiginiegt
neyðarsímanúmer í framkvæmd. í kjölfar þess
gekkst ráðuneytið fyrir skoðun á málinu og
skipaði sérstakan starfshóp til að móta tillögur
manna eykst
Dómsmálaráðherra undirrítaði í gær verksamning við
Neyðarlínuna hf., sem er nýstofnað hlutafélag um
rekstur sameiginlegs neyðarsímanúmers fyrir alla
landsmenn. Jóhanna Ingvarsdóttir kynnti sér efni
samningsins, en nýja neyðarnúmerið, 112, verður tek-
ið í notkun á landinu öllu 1. janúar nk.
um hvemig best væri að standa að verki. Á
grandvelli þess starfs ákvað ríkisstjóm að leggja
fyrir alþingi sérstakt .frumvarp um neyðarsím-
svöran sem samþykkt var sem lög í mars 1995.
Næsta skref .var að leita að samstarfsaðilum
. sem gert var með samstarfsútboði á vegum
Ríkiskaupa. Þorsteinn sagði að samningurinn
gerði ráð fyrir því að unnt verði að taka fleiri
öryggis- og vaktþjónustufyrirtæki inn í Neyðarl-
ínuna hf., en nokkurrar gagnrýni hefur gætt
frá minni aðiium í vaklþjónustu á að samningur-
inn muni leiða til fákeppni ámarkaðnum. Dóms-
málaráðuneytið telur þá gagnrýni á misskilningi
byggða. Þvert á móti hafí verið kappkostað að
fúllnægja öllum kröfujn um ákvæði samkeppni-
slaga gagnvart þessunijnekstri. Samníngurinn
komi.til með að auka'^æði þjónustunnar því
með honum sé símsvÖrUn pg boðun skiiin frá
viðbragðsaðilunum. Sarnkeppnisstofnun mun
hinsvegar fá samninginn í heild sinni til skoðun-
ar. Ráðuneytið mun jafnframt setja sérstaka
reglugerð byggða á lögunum auk þess sem
sérstök eftirlitsnefnd verður skipuð til að hafa
eftirlit með rekstri og þjónustu. Einnig mun
Ríkisendurskoðun hafa aðgang áð reikningum
hins nýja hlutafélags.
„Við teljum að með þessu móti sé verið að
hagræða mjög veralega og ná fram mjög mikil-
vægum öryggisþætti, ekki síst fyrir fólk á iands-
byggðinni sem nú fær mun greiðari aðgang að
neyðarsímanúmeri en áður hefur verið. Með svo
víðtæku samstarfí tekst líka að draga mjög úr
kostnaði ríkis og sveitarfélaga sem ella hefði
orðið mun meiri. Ég tel að þetta víðtæka sam-
komulag, sem um þetta hefur tekist, leiði bæði
til hagræðingis fyrir ríkisvaldið, sem ber ábyrgð
á þv! að neyðarsímanúmerið komist til fram-
kvæmda, og eins fyrir rekstraraðila, opinber
fyrirtæki og einkafyrirtæki, sem eiga aðild að
samk,omulaginu,“ sagði Þorsteinn.
m
® Tuttugu starfsmenn
Framkværndastjóri Neyðarlínunnar hf. hefur
verið ráðinn Eiríkur Þorbjömsson og er gert ráð
fyrir að starfsmenn verði um 20 talsins. Ester
Guðmundsdóttir, framkvæmdastjóri SVFÍ,
sagði að fyrst um sinn myndi nýja félagið hafa
aðsetur í húsnæði SVFI við Grandagarð, en
leit stæði nú yfir að framtíðarhúsnæði. Fram
kom í máli Esterar að hlutafé Neyðarlínunnar
hf. næmi nú um sex miiljónum kr., en gert
væri ráð fyrir því að hægt yrði að auka það.
Stofnkostnaður væri áætlaður 50 milljónir kr.
og árlegur rekstrarkostnaður um 70 milljónir.
Hrólfur Jónsson, slökkviliðsstjóri í Reykjavík,
sagði að þeir aðiiar, sem stæðu að Neyðar-
línunni hf., kæmu til með að loka sínum stjórn-
stöðvum utan Slysavamafélagsins, sem héidi
sinni vaktstöð gangandi eftir sem áður og vænt-
anlega yrði gerður samningur við SVFÍ um
varasímsvöran ef svo ólíklega vildi til að nýja
neyðarnúmerið dytti út af einhveijum orsökum.
Tæknileg vankvæði
Hrólfur sagði að skipta mætti starfssviði
Neyðarlínunnar í þijá þætti: símsvöran, boðun
og þjónustu í útkalli. Eitt og annað ætti hinsveg-
ar enn eftir að leysa, m.a. með hvaða hætti
æskilegt er að boðunin fari fram tæknilega.
„Menn horfa mjög til boðkerfís Pósts og síma
þó einnig megi hugsa sér aðrar leiðir. Reynt
verður að hafa boðunina eins opna og mögulegt
er svo að viðbragðsaðilar geti haft eitthvað með
það að segja hvemig þeir vilja láta boða sig.“
Þá kom fram í máli Hrólfs að þjónustu í
útkalli væri erfítt að skilgreina að svo stöddu
nema fyrir útkallsaðila á höfuðborgarsvæðinu
vegna þess að talstöðvakerfi, sem nær yfir allt
landið, væri ekki fyrir hendi nema ef til vill það
sem Landsvirkjun byggi yfír. Væntanlega yrði
reynt að leita eftir samvinnu á því sviði.
Hrólfur sagði að þetta nýja kerfí byggði á
því að allir landsmenn hefðu sama aðgang að
útkallsaðilum, en í dag væri símsvörunin í mjög
óöruggum böndum víða úti á landsbyggðinni.
Hann nefndi dæmi af útafkeyrslu rútu í Bólstað-
arhlíðarbrekkunni fyrir fáeinum mánuðum, en
þá voru sumir útkallsaðilar að fá tilkynningu
um slysið eftir að skilaboðin höfðu farið í gegn-
um allt að íjóra aðra aðila. „Það getur hver
maður ímyndað Sér hversu trúverðug skilaboðin
era þegar þau loks berast til þeirra aðila, sem
sinna eiga útkalli."
Rétt er að ítreka að samræmt neyðarsíma-
númer verður ekki komið á fyrr en i. janúar
nk. og eiga þá landsmenn allir að geta hringt
í 112 ef neyð ber að garði. Um leið og hringt er
í nýja neyðamúmerið, veit stjómstöðin alltaf
hvaðan verið er að hringja.