Morgunblaðið - 03.10.1995, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 3. OKTÓBER 1995 45
______BRÉF TIL BLAÐSINS_
Tilslakanir hrúga
upp vandamálum
Frá Árna Helgasyni:
ÞAÐ FER ekki milli mála að eftir
því sem slakað er á í áfengismálum
þessarar þjóðar, ve_x drykkjan og
ófarnaður eftir því. Ég var að hlusta
á forystumann í útvarpinu sem er
fyrir „stöðvum unglingadrykkju" og
þar kom fram hve það verkefni
væri geigvænlegt, svo ekki sé meira
sagt. Þá sá ég einnig í seinasta blaði
Lion línurit yfir hversu þessi ungl-
ingadrykkja hefir vaxið gífurlega á
tveim eða þrem seinustu árum,
(1990-1992) og þar er ekki fagurt
um að litast. Það sýnir sig að allar
tilslakanir á sölu og dreifíngu vímu-
efnanna, hrúgar upp vandamálum
og hvað skyldi það kosta þjóðfélagið
að viðhalda þessu ástandi og gera
það verra með hveiju ári sem líður.
Áfengi í matvælabúðir
Menn tala um að jafnvel léttu vín-
in séu skaðlaus og vita þó að þar
byijar vandinn, því mikið vill meira
og fyrr en varir er æskulýðurin kom-
inn í annað verra. Nú hefir Alþingi
illu heilli boðið og samþykkt að heild-
verslanir fengju leyfi til innflutnings
á áfengi og strax er líka farið að
vinna að því að kaupmenn fái að
selja áfenga drykki í matvörubúðum
og allt eftir þessu. Auðvitað verður
það leyft, og þetta er svona í öðrum
löndum segja þeir og þá verðum við
að fylgjast með. Einhvern tímann
hefðu þetta þótt léleg rök, þótt ekki
sé meira sagt. Við vitum sjálf, hvern-
ig allar tilslakanir í þessum efnum
hafa reynst hér og þurfum ekki að
fara til annarra þjóða sem hafa sjálf-
sagt nóg á sinni könnu í sínu eigin
landi.
Og svo er talað um að við íslend-
ingar þurfum á „vínmenningu" að
halda, þótt ég sjái ekki hvernig hún
er hugsuð. Það er sagt að brennt
barn forðist eldinn, en það virðist
ekki vera í þessu sambandi. Fyrir-
myndirnar sem svo oft sjást, bæði í
sjónvarpi og á heimilum, eru ekki
til að hjálpa börnum og unglingum
til að fara réttar leiðir. Það sést
varla sú kvikmynd að ekki séu þar
reykingar og áfengi haft um hönd,
og þegar unga fólkið sér hvernig
þessir leikarar bera sig að og allt
þetta glit í kringum, er von að unga
fólkið vilji „vera eins og hinir“. Og
þessu er svo hampað og þykir ekki
nema sjálfsagt að hafa þetta um
hönd í fínum veislum. Þetta er af
þjóðfélagsins hendi, kallað að stöðva
unglingadrykkju!!!
Vandinn voðalegi
En minnugir skulum við vera þess
að það læra börnin sem fyrir þeim
er haft. Og hversvegna er ekki hægt
að reka veitingastaði nema að hafa
leyfi til vínveitinga? Og ekki er talað
um afleiðingarnar sem fylgja þess-
um veitingum. Hver á að borga
þær? Samfélagið auðvitað, hælin og
meðferðarstofnanirnar þurfa sitt.
Hvað skyldu mörg heimili vera í
upplausn sem hafa boðið víninu inn
fyrir dyr hjá sér? Og segja ekki sam-
félagsslit og hjónaskilnaðir okkur
ekki hvernig vandinn hafi aukist
með hverri flösku sem inn fyrir dyrn-
ar hafi komið á heimilinu? Eru heim-
ilin kannski ekki lengur hornsteinn
þjóðfélagsins? Þetta mættum við
athuga vel og þeir sem ráða í þjóðfé-
laginu bera þarna mikla ábyrgð, en
loka bara augunum fyrir afleiðingum
vímunnar. ,
Er ekki komið svo að fólk getur
búist við afleiðingum hvenær sem
er, með því að ekki er friður á heim-
ilunum, jafnvel brotist inn og allt
eyðilagt til að ná í verðmæti til að
kaupa fyrir vímuefni. Það þarf ekki
langt að fara til að sjá afleiðingarn-
ar. Fangelsin eru full og þarf að
auka við þau og byggja ný undir
þessa vandræðamenn sem vaxa ört
upp í þjóðfélaginu í aag og eru öllum
hugsandi mönnum áhyggjuefni.
Það er enginn maður vondur, var
sagt eitt sinn við visst tækifæri, það
er mótun hans og umhverfið sem
gerir oft gæfumuninn, en þjóðfélag-
ið hefir með allskonar „frelsi" eins
og það er orðað, alið upp í unglingun-
um og landslýð yfirleitt þær kröfur
sem nú er að koma fram í ungum
og jafnvel þeim eldri, sem erfitt verð-
ur að uppfylla, þannig að við höfum
aldrei verið verr á vegi stödd með
að ráða við þann vanda sem af þessu
taumlausa frelsi hlýst.
Alþingi áveitustofnun
Við megum eiga það víst að öll
kröfugerð í þjóðfélaginu hlýtur að
ÁFENGI er uppspretta vanda-
málanna, segir bréfritari.
verka neikvætt, ef ekki er hægt að
sporna við ásókninni í vímuefnin.
Þau eru í dag slík að allt verður að
víkja fyrir þeirri hugsun að ná í þau
með illu eða góðu, það er bytjað á
bjórnum og komið upp í allskonar
eitur áður en varir og þá er oft of
seint að snúa við. Þannig hrannast
vandinn upp og í stað sterkra og
heilbrigðra lífshátta, kemur að því
að þeir sem áttu að verða styrkur
þjóðfélagsins eru orðnir ósjálfrátt
baggi þess og vandræði sjálfs sín.
Og ekki er betra þótt þetta sé greint
sem sjúkdómur, því sjálfs eru vítin
verst. Menn ætla sér ekki að verða
drykkjumenn eða vímuefnabráð, en
svo margir hafa lent í þessu og svo
mörg eru dæmin sem menn mæta
daglega, að það ætti að vera vanda-
lítið fyrir fólk með sæmilega dóm-
greind að átta sig á þessum vegi.
Vínið hefir fylgt manninum frá
örófi alda, segja sumir, og því verð-
ur ekki breytt. En hefur nokkur efni
á því að fórna sjálfum sér fyrir alls-
konar eiturefnasala sem svo græða
á óförum annarra?
Ég held því fram að þjóðin hafi
í þessum efnum aldrei verið eins í
vanda stödd og í dag, og eitt er víst
að ef þjóðin íhugar ekki stöðu sína
vandlega nú þegar má búast við
holskeflum ófarnaðar á næstunni,
hvað svo sem menn segja.
Alþingi, okkar sterkasta vígi til
framfara, er nú orðið áveitustofnun
fyrir vímuna, gerir allt til að við sem
unnum bindindi og heilbrigðum hátt-
um í þjóðfélaginu, með því að láta
seljendur og gróðamenn þessara eit-
urefna, segja sér fyrir verkum með
því að láta undan öllum þrýstingi
þeirra sem gróða hafa af sölu eiturs-
ins. Því er kennt um að Gatt samn-
ingarnir krefjist þess að fijáls sala
eigi að vera á þessum varningi. En
borgar sig að fara í þessi samtök
ef þau eiga að segja fyrir verkum í
ísl. þjóðfélagi? Nú er reynt af hálfu
þeirra sem leyft hafa að allir innflytj-
endur mættu flytja inn áfengi, að
þetta skipti svo litlu máli, þeim sem
verst færu út úr vímuneyslu væri
búin góð aðstaða, þeir gætu farið í
„meðferð“ á ríkisins kostnað, án
þess að tala um hvað þetta kosti
ríkissjóð og manndóm þjóðarinnar.
Það er ákveðið að loka bæði Tindum
og Vífilsstöðum, til að spara, en
ætli víman verði ekki fyrri til að
eyða þeim sparnaði.
Bindindi bezta lausnin
Nei. Við þurfum svo sannarlega
að nema staðar og athuga okkar
gang hér í okkar litla samfélagi.
Við þurfum að koma heimilunum í
skilning um að þau séu hornsteinar
þjóðfélagsins, og eins að skólarnir
séu þannig reknir að þeir valdi því
hlutverki að taka við sínum hluta
af heimilunum, og þó er ekki vand-
inn leystur því nú eru það íþróttirn-
ar sem við bárum svo mikla tiltrú
til, að hleypa þessum vímuefnum inn
í starfsemina. Það sýna sig hvernig
þær höguðu sér í Heimsmeistara-
mótinu í handbolta, með bjórinn.
Þetta er allt umhugsunarefni og ef
það er rétt að jafnvel sigri og ósigri
sé mætt með glasaglaumi, þá fer
nú að horfa illa fýrir því að íþróttir
og áfengi eigi enga samleið. Og
vonandi er að æskunni beri gæfa til
þess að halda sér utan við allt áfengi.
Heilbrigð sál í hraustum líkama, er
kjörorðið gamla sem vonandi verður
alltaf nýtt og ferskt. En það er ekki
nema von að við sem unnum heil-
brigði og hollum siðum, séum óróleg
í dag, eins og útlitið er, en vonandi
gerast þeir fleiri og fleiri, sem sjá
að það er ekki hægt að láta vímuna
segja íslensku þjóðinni fyrir verkum.
Og öflug sveit bindindismanna er
besta gjöf til þjóðarinnar í framtíð-
inni. Erum við ekki öll sammála um
það?
ÁRNIHELGASON,
Stykkishólmi.

oqálirií-
ryrir veturinn
URTE PENSIL - GRÆNA VORNIN — er eitt mest
selda jurtaheilsuefnið í Danmörku.
V&M 13 vítamín og 10 steinefni með SPIRULINA er
mjög vinsælt fjölvítamín í Svíþjóð, ekki síst vegna
Spirulina, sem er steinefnaríkt og grennandi.
ESTER-C VÍTAMÍNIÐ er alveg í sérflokki.
Fæst í 200 mg., 500 mg. og sem ESTER C-PLUS.
ESTER
£-vitamin
Græna vörnin
Sólhattur og propolis
virkni þeirra þekkja
flestir. Auk þess fjórar
þekktar jurtir, sem
hafa góð áhrif á
efnaskipti Ukamans.
Frábær fjölvítamín
með Spirulina.
Ester C fer sérstaklega
vel í maga og nýtist því
mun betur.
BK3-SELEN UMBOÐIÐ
Sími 557-6610.
miðvikud* og fimmtud. kl. 20-22
Dagskrá
1. Haustlaukar og notkun þeirra
Þar mun Hafsteinn Hafliðason og
Lára Jónsdóttir spjalla um úrvalið
og notkun haustlaukanna.
2. Haustskreytingar úr garðinum
Blómaskreytingameistararnir
Hjördís Jónsdóttir, Michael
Jörgensen og Gitte NieJsen ætla
að sýna hvað hægt er að gera
úr laufi og berjum í garðinum
til að flytja haustskrúð garðsins
inn í stofu til okkar.
5. Kryddkynning - villijurtir
Sigfríð Þórisdóttir frá Pottagöldrum
kynnir kryddgaldra og gefur uppskriftir.
Dagarnir sem fræðslukvöldin verða eru:
Miðvikudagurinn 4. okt.
Fimmtudagurinn 5. okt.
Dagskráin hefst kl. 20 bæði kvöldin
og lýkur um kl. 22.
Vinsamlega skráið þátttöku
í síma 568 9070.
Aðgangur ókeypis.
bló ouol
I