Morgunblaðið - 08.10.1995, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
FRETTIR
Sviðsverk um Guðrúnu Gjúkadóttur
frumsýnt í Danmörku næsta sumar
Haukur Tómasson
semur tónlistina
Kaupmannahöfn, Morgunblaðið.
GUÐRÚN Gjúkadóttir
verður ein af meginper-
sónunum á evrópska
menningarárinu í
Kaupmannahöfn næsta
sumar. Haukur Tómas-
son tónskáld semur
tónlistina við sviðsverk
eftir sögu hennar, því
eins og Louise Beck,
forstöðukona verksins,
sagði í samtali við
Morgunblaðið þá eru
íslensk tónskáld einu
norrænu tónskáldin,
sem enn hafa einhveij-
ar norrænar rætur. Um
er að ræða sviðsverk Haukur
fyrir söngvara og leik-
ara, hvorki óperu né leikrit, heldur
er verkið eigin gerðar. Það verður
flutt í gamalli þurrkvi við höfnina
og verður siglt þangað með áhorf-
endur. Sýningarnar eiga að hefjast
kl. 22 og verður frumsýning 26. júlí.
Verkið er kostað af hópi velunnara,
með Peter Bröste forstjóra í farar-
broddi, en það var hann sem á sínum
tíma stofnaði til bjartsýnisverðlaun-
anna. Vemdari sýningarinnar er Vig-
dís Finnbogadóttir forseti.
Louise Beck er 29 ára gömul og
nam sviðsmyndagerð í London, þar
sem hún hefur verið búsett og starf-
andi undanfarin ár. Hún fékk hug-
myndina að sviðsverki í þurrkví, þeg-
ar hún sá slíkt mannvirki í Stokk-
hólmi fyrir fjórum árum. Síðan hefur
hún leitað að annarri góðri kví, sem
fannst svo á Hólmanum í Kaup-
mannahöfn, en það er umsvifasvæði
hersins, sem verður lagt niður á
næstunni. Þá flytja nokkrir listaskól-
ar og aðrar menningarstofnanir inn
á svæðið.
Þurrkvíin er gríðarmikið mann-
virki, ristir tíu metra í sjó og hefur
ekki verið notuð í nokkra áratugi.
Þegar Louise Beck sá þetta yfirgefna
mannvirki fór hún að velta fyrir sér
hvaða gleymdu sögu hægt væri að
segja þar og varð þá hugsað til norr-
ænnar goðafræði, sem leiddi hana
yfir í Eddukvæðin og sögu Guðrún-
ar. Hún ákvað að leiða saman tón-
list, texta og leik. Hvað tónlistina
varðar varð henni strax hugsað til
íslensks tónskálds, því íslensk tón-
skáld væru einu norrænu tónskáldin,
sem hefðu varðveitt í sér upprunaleg-
an norrænan tón. Eftir að hún hafði
kynnt sér íslensk verk varð Haukur
Tómasson fyrir valinu. Guðrún verð-
ur annars vegar túlkuð af söngkonu
en hins vegar af leikkonu. Leikstjór-
inn er enskur, en Beck
gerir leikmyndir og
búninga.
Sú leið var farin við
fjármögnun að hafa
samband við fyrirtæki
og þeim boðið að kaupa
miða á þúsund krónur
danskar, um 11.500 ís-
lenskar krónur. Miðana
geta fyrirtækin svo not-
að til að gleðja vini og
velunnara og um leið
stutt uppsetningu
verksins. Ahorfendur
verða fluttir með ferju
frá Kristjánshöfn og
Tómasson Löngulínu, en á báðum
stöðum eru góð veit-
ingahús, sem samvinna verður við
um máltíðir fyrir sýningargesti.
Tónsmíðin um Guðrúnu
óskaverkefni
Verkefni tónskáldsins hljómar eins
og óskaverkefni. í samtali við Morg-
unblaðið tók Haukur Tómasson und-
ir það. Verkefnið væri ævintýralegt,
en ýmislegt snúið í útfærslunni.
Margir koma við sögu og erfitt væri
að samhæfa svo stóran hóp. Nota
verður hljóðkerfi til að tryggja að
hljóðið skili sér jafnt til allra í því
gríðarlega rými, sem þurrkvíin er.
í sambandi við sjálft efnið sagði
Haukur að í mörg horn væri að líta.
Hann sagðist annars vegar vinna út
frá Eddukvæðum, en hins vegar
vinna að því í samvinnu við leik-
stjóra, textahöfund og sviðsmynda-
hönnuð að tvinna saman leik, texta
og tónlist. Fyrir utan hefðbundna
vinnu við tónsmíðarnar sagði Haukur
að vinnan fælist einkum í að sam-
ræma hugmyndir þeirra sem vinna
að sýningunni til að ná fram sem
sterkustum áhrifum við samtvinnun
listgreinanna. Textinn við tónlistina
er brot úr Eddukvæðum, en alls kem-
ur Guðrún við sögu í tíu þeirra.
Haukur sagði að verkið líktist
óperettu að því leyti að þar skiptist
á talaður texti og sunginn, en töluðu
textarnir væru líka stundum með
tónlist og stíliinn væri á engan hátt
óperulegur. Enn væri margt óljóst í
útfærslunni og sjálfur væri hann
rétt hálfnaður með tónsmíðarnar.
Hvemig úrlausnin verður kemur
svo í ljós 26. júlí og vonast aðstand-
endur eftir því að næsta sumar verði
þriðja veðursæla sumarið í röð, því
veðurguðirnar Ieika ekki lítið hlut-
verk í verkinu.

kjarni malsins!
Sýning
Thorvalds-
ensfélagsins
THORVALDSENSFÉLAGIÐ í
Reykjavík heldur nú upp á 120
ára afmæli sitt. A föstudaginn
opnaði borgarsljórinn Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir, sýningu í
Ijarnarsal Ráðhúss Reykjavík-
ur. A sýningunni er saga félags-
ins sögð í myndum og máli.
Sýningin er opin í dag, sunnu-
dag 8. október, frá klukkan 12
-18.
Rekstur og andleg leiðsögn
í Biblíuskólanum
BIBLÍUSKÓLINN við Holtaveg
heldur námskeið sem ber heitið
Rekstur og andleg leiðsögn. Nám-
skeiðið verður þijú kvöld, 10.-12.
október.
Námskeiðið er einkum hugsað
fyrir starfsmenn, stjórnir og nefnd-
arfólk, en er öllum opið. Á dagskrá
verður m.a. andleg leiðsögn og hlut-
verk stjórna í henni. Undirbúning-
ur, skipulag og markmiðssetning,
samvinna og vérkaskipting.
Leiðbeinandi verður norski prest-
urinn Harald Kasse Hammer.
Kennt verður í húsi KFUM og
KFUK við Holtaveg. Innritun lýkur
mánudaginn 9. okt. og kostar nám-
skeiðið 1.000 kr.
Námskeið
um rökrænt
hugarfar
SKRÁNING á námskeið um rök-
rænt hugarfar stendur nú yfir á
vegum Gunnars Hrafns Birgissonar
sálfræðings.
Kenndar verða aðferðir sem m.a.
hafa reynst vel gagnvart kvíða,
reiði, sektarkennd og vanmeta-
kennd. Með því að vinna markvisst
á slíkum tilfinningum hefur mörg-
um tekist að tileinka sér árangurs-
ríkara og betra líf.
Námskeiðið verður mánudags-
kvöldin 9., 16. og 23. október frá
kl. 20-22 og kostar 5.000 kr.
Laddi á Hótel
íslandi í vetur
SKEMMTUN Ladda, sem verið hef-
ur á veitingastaðnum Ömmu Lú,
flyst nú í Ásbyrgi, austursal Hótel
íslands.
Skemmtunin, sem er nú breytt
og endurbætt, verður öll föstudags-
og laugardagskvöld í vetur.
Að lokinni sýningu munu Magn-
ús, Jóhann og Pétur Hjaltested sjá
um tónlistina í Ásbyrgi. Sýningu
Björgvins Halldórssonar, „Þó líði
ár og öld“, er fram haldið í aðalsal
Hótels íslands á laugardagskvöld-
um og þar leikur hljómsveitin
Karma að lokinni sýningu.
Ganga undir
fullu tungli
ÚTIVIST fer í sína fyrstu kvöld-
göngu í haust undir fullu tungli
sunnudagskvöldið 8. október. Lagt
verður af stað í rútu frá Umferðar-
miðstöðinni kl. 20.
Gönguleiðin verður valin eftir því
hvort bjart verður af tungli eða
ekki. Kveikt verður lítið ijörubál og
ýmislegt sér til gamans gert. Kom-
ið verður til baka fyrir miðnætti.
Engir stórir skellir í 1. umferð
SKAK
Skákmiðstöðin,
Faxaíeni 12:
Deildakeppni Skáksam-
bands íslands
Fyrri hluti, 6.-8. október 1995.
Ekkert burst varð í 1. umferð þrátt
fyrir að sveitir Taflfélags Reykja-
víkur og Skákfélags Akureyrar
mættu eigin B-sveitum.
ÞAÐ horfir til æsispennandi
keppni í 1. deildarkeppni Skák-
sambands íslands. Úrslit í fyrstu
umferð benda engan veginn til
þess að neitt lið verði með ör-
ugga forystu eftir fyrri hluta
keppninnar. Bæði TR og SA
unnu eigin B-sveitir með minni
mun en spáð hafði verið. Reglur
keppninnar segja að eigi félag
tvær sveitir í sömu deild skuli
þær mætast innbyrðis strax í
fyrstu umferð. Það var greinilegt
að B-sveitarmenn í TR og SA
voru ekki á þeim buxunum að
færa félögum sínum neina vinn-
inga á silfurfati. Taflfélag
Garðabæjar sem styrkti sveit
sína verulega fyrir þessa keppni
náði þó aðeins að sigra Taflfélag
Kópavogs með minnsta mun.
Taflfélagið Hellir hefur ekki
staðið undir væntingum eftir að
félagið kom í 1. deild en hefur
nú einnig styrkt sveit sína mikið
og sigraði Skákfélag Hafnar-
fjarðar mjög örugglega, 5 V2—
2'/o. Það eru því allar líkur á að
Iiellir verði loksins í toppbarátt-
unni.
Úrslit 1. umferðar:
1. deild:
Tf. Kópavogs
— Tf. Garðabæjar 3 'A-4'A
Sf. Akureyrar, A
— Sf. Akureyrar, B 6-2
Tf. Reykjavíkur A
— Tf. ReykjavíkurB 5 'A—2‘A
Hellir —Sf. Hafnarfjarðar 5 'A—2‘A
Staðan í 1. deild
1. Skákfélag Akureyrar, A 6 v.
2.-3. Taflfélag Reykjavíkur, A 5 'A v.
2. -3. Taflfélagið Hellir 5‘A v.
4. Taflfélag Garðabæjar 4‘A v.
5. Taflfélag Kópavogs 3'A v.
6.-7. Taflfélag Reykjavíkur, B 2'A v.
6.-7. Skákfélag Hafnarfjarðar 2‘A v.
^8. Skákfélag Akureyrar, B 2 v.
Úrslit í 2. deild:
UMSE, A — Tf. Akraness A 3-3
Tf. Reykjavíkur C
— Tf. Reykjavíkur D 4-2
Tf. Vestmannaeyja A
— Tf. Kópavogs, B 4 ‘A-l ‘A
Sf. Akureyrar C — Skáksb. Vestfj. 3-
3
Staðan í 2. deild:
1. Taflfélag Vestmannaeyja 4'A v.
2. Taflfélag Reykjavíkur, C 4 v.
3. -6. UMSE A, Skákfélag Akureyrar
C, Skáksamband Vestfjarða A og Tafl-
féiag Akraness A 3 v.
7. Taflfélag Reykjavíkur D 2 v.
Jh Taflfélag Kópavogs B 1 'A v.
Úrslit í 3. deild:
Tf. Reykjavíkur G
— Tf. Reykjavíkur F 4 'A-l 'A
Skáksb. Austurlands
— Sd. Keflavíkur A 2 'A—3 'A
Sf. Selfoss og nágr. — U SAH 2-4
Tf. Hellir B — Tf. Hólmavikur 1 'A-4 'A
Staðan í 3. deild:
1.-2. Taflfélag Reykjavíkur C ogTafl-
félag Hólmavíkur 4'A v.
3. USAH 4 v.
4. Skákfélag Keflavíkur A 3'A v.
5. Skáksamband Austurlands 2 'A v.
6. Skákf. Selfoss og nágrennis 2 v.
7.-8. Taflfélagið Hellir B og Taflfélag
Reykjavíkur F 1 'A v.
Úrslit í 4. deild, A riðill
Sf. Keflavíkur B
— Tf. ReykjavíkurH 4 ’A-1'A
Tf. Garðabæjar B
— Tf. Kópavogs C 5-1
Úrslit í 4. deild, B riðill:
Tf. Hellir C — Tf. Reykjavíkur I 3
'/2-2 ‘A
Tf. Reykjavíkur E
— Tf. Garðabæjar C 4 'A—1 'A
Keppni í C riðli 4. deildar fer
fram á Akureyri.
Anand gefst upp
Áskorandi Kasparovs, heims-
meistara, Indveijinn Anand, hef-
ur í raun gefist upp í einvígi
þeirra í New York um heims-
meistaratitil atvinnumanna. An-
and hafði hvítt í 15. skákinni og
féllst á jafntefli eftir aðeins 16
leiki. Sextándu skákinni lauk
einnig með jafntefli eftir aðeins
20 leiki. Það er greinilega allur
vindur úr Anand og Kasparov
þarf aðeins hálfan vinning til
viðbótar til að tryggja sér titil-
inn. Staðan er orðin 9 'A-6 'A og
aðeins á eftir að tefla fjórar
skákir.
Fimmtándu skákinni var fre-
stað um tvo tíma vegna bilunar
í loftræstingu. Anand vildi að
skákin hefðist þrátt fyrir þetta
á réttum tíma, en Kasparov vildi
frestun. Vilji heimsmeistarans
náði fram að ganga. Atvinnu-
mannasamtökin PCA hafa verið
gagnrýnd fyrir það að Kasparov
fái öllu því framgengl sem hann
vill.
Margeir Pétursson