Morgunblaðið - 11.10.1995, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
MIÐVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 1995 17
Milljónir Frakka
í verkfalli
FIMM milljónir opinberra starfs-
manna lögðu niður vinnu í Frakk-
landi í gær og tóku tugþúsundir
þeirra þátt í útifundum í 80 bæj-
um og borgum landsins þar sem
efnahagsráðstöfunum ríkisstjórn-
ar Alains Juppe var mótmælt.
Sljórn Juppe hefur ákveðið að
ráðast gegn halla á fjárlögum og
minnka ríkisútgjöldin með því
m.a. að banna kauphækkun til
opinberra starfsmanna á næsta
ári.
Það þótti tíðindum sæta, að öll
sjö launþegasamtök ríkisstarfs-
manna tóku þátt í mótmælafundi
á Bastillutorginu í París í gær,
en það er í fyrsta sinn í tæpan
áratug sem þau sameinast um
aðgerðir af þessu tagi.
Þar sem almenningssamgöngur
lágu niðri í frönsku höfuðborginni
í gær, urðu margir að koma sér
með öðru móti til vinnu, þar á
meðal hjólreiðamaðurinn sem hér
hjólar framhjá sigurboganum.
Arap Moi hótar
Leakey ákæru
Nairobi. Reuter.
DANIEL arap Moi, forseti Kenýu,
sakaði í gær stjórnarandstæðinginn
Richard Leaky um ófrægingarher-
ferð gegn Kenýu og sagði hann
eiga á hættu að verða sóttur til
saka fyrir uppreisnaráróður.
Leaky er hvítur náttúruverndar-
maður og var neyddur til að segja
af sér formennsku í Náttúrulífs-
þjónustu Kenýu (KWS) í fyrra.
Hann stofnaði síðan nýjan flokk
sem hefur það að markmiði að beij-
ast gegn spillingu og sameina
stjórnarandstöðuna, en hann hefur
ekki enn fengist skráður sem lög-
legur stjórnmálaflokkur.
Moi sakaði Leaky og fjármála-
manninn Robert Shaw um að hafa
rægt hann og Kenýu í dagblöðum
landsins og erlendis. „Þeir eru að
segja fólki að veita ekki Kenýu
aðstoð, þegar venjulegt fólk hefur
hag af slíkri aðstoð. Svo kann að
fara að þeir verði saksóttir fyrir
uppreisnaráróður."
Stjórn Kenýu og Alþjóðagjald-
eyrissjóðurinn hafa ekki enn náð
samkomulagi um 200 milljón dala
(13 milljarða króna) aðstoð við
Kenýu á þrem árum til að koma á
efnahagsumbótum, en hún myndi
greiða fyrir frekari aðstoð frá Vest-
urlöndum. Ríkisendurskoðandi
Kenýu greindi frá því nýlega að
fjármálaráðuneytið hefði eytt 268
milljónum dala á fjórum mánuðum
í fyrra án samþykkis þingsins og
stjórnarerindrekar telja að það tor-
veldi stjórninni að tryggja efna-
hagsaðstoðina.
Dómsmálaráðherra Japans segir af sér
Fékk stórt lán
Tókýó. Reuter.
hjá trúfélagi
TOMOHARU Tazawa, dómsmála-
ráðherra Japans, sagði af sér emb-
ætti á mánudag vegna upplýsinga
um, að hann hefði tekið stórt lán
hjá trúfélagi án þess að skýra frá
því. Er afsögn hans talin munu
greiða fyrir samþykkt ríkisstjórnar-
frumvarps um hert eftirlit með trú-
félögum í landinu.
Við dómsmálaráðherraembætt-
inu hefur nú tekið Hiroshi Miy-
azawa, yngri bróðir Kiichi Miy-
azawa, fyrrverandi forsætisráð-
herra, en hann er þingmaður fyrir
Fijálslynda lýðræðisflokkinn.
Tazawa kvaðst segja af sér til
að viðskipti sín við trúfélagið stæðu
ekki í vegi fyrir samþykkt frum-
varpsins um hert eftirlit með trúfé-
lögum en það er eitt mikilvægasta
málið, sem nú er rætt um á jap-
anska þinginu. Er það lagt fram í
kjölfar þeirrá hryðjuverka, sem fé-
lagar í söfnuðinum „Æðsta sann-
leik“ hafa orðið uppvísir að.
Yomiurí Shimbun, stærsta dag-
blað í Japan, hóf þetta mál sl. föstu-
dag þegar það sakaði Tazawa um
að hafa gert leynilegan samning
við stjórnarandstöðuna um að
spyija ekkert um tveggja milljón
dollara lán, sem hann hefði fengið
hjá búddatrúarfélaginu Rissho
Koseikai. Tazawa neitar því að
hafa samið við stjórnarandstöðuna
en viðurkennir að hafa fengið lánið
og láðst að skýra frá því.
Leynd
yfir frið-
arverð-
launum
Ósló. Reuter.
MIKIL leynd hvílir yfir því
hver hlýtur friðarverðlaun
Nóbels í ár, en úthlutunar-
nefndin tók ákvörðun þar að
lútandi í síðustu • viku og
komst að einróma niðurstöðu.
Tilkynnt verður um það
næstkomandi föstudag hver
hlýtur friðarverðlaunin.
Nefndin hafði úr nógu að
moða því henni bárust til-
nefningar um 120 einstakl-
inga og 35 stofnanir.
Meðal einstaklinga sem til-
nefndir voru eru Jimmy Cart-
er fyrrverandi Bandaríkjafor-
seti, Sergej Kovalev mann-
réttindafulltrúi Borís Jeltsíns
Rússlandsforseta, Albert
Reynolds forsætisráðherra
írlands og John Hume leið-
togi hófsamra írskra þjóðern-
issinna, kínverski andófs-
maðurinn Wei Jingsheng,
mexíkóski biskupinn Samuel
Ruiz en tilnefningu hans
fylgdu meðmæli hálfrar millj-
ónar manna. Þá hafa tveir
norskir stjórnmálamenn til-
nefnt Atlantshafsbandalagið
(NATO) fyrir að viðhalda
friði í Evrópu á tímum kalda
stríðsins.
Vitnaleiðslur hefjast hjá stríðsglæpadómstólnum
Fyrstu meintu stríðs-
glæpirnir teknir fyrir
Haag. Reuter.
STRÍÐSGLÆPADÓMSTÓLL
Sameinuðu þjóðanna hóf fyrstu
vitnaleiðslurnar á mánudag og
tveir múslimar lýstu því í gær
hvernig tveir fangar dóu eftir að
hafa sætt pyntingum sakbornings-
ins, Dragans Nikolics, fyrrverandi
fangelsisstjóra í norðausturhluta
Bosníu, þar sem allt að 8.000
múslimar voru í haldi.
Ákæran á hendur Nikolic er sú
fyrsta sem stríðsglæpadómstóllinn
fjallar um. Hann er ekki viðstadd-
ur vitnaleiðslurnar og hefur verið
á yfirráðasvæði Serba í Bosníu frá
því hann var ákærður í nóvember
í fyrra fyrir að drepa átta músl-
ima, pynta tíu aðra og særa þijá
fanga í fangelsi nálægt Vlasenica.
Aðalsaksóknarinn í málinu,
Richard Goldstone, kvaðst ætla
að yfirheyra tíu vitni sem voru í
Vlasenica á þessum tíma.
Annað vitnanna í gær, þrftugur
múslimi, kvaðst hafa heyrt öskur
og stunur tveggja fanga sem Nik-
olic hefði pyntað. Annar þeirra
hefði ekki getað hreyft sig eða
talað eftir pyntingarnar og dáið í
klefa sinum um 20 mínútum síð-
ar. Hitt vitnið sagði að fanginn
Reuter
DÓMARAR stríðsglæpadóm-
stólsins í Haag í réttarsalnum
þar sem fjallað er um ákæru
á hendur meintuin stríðs-
glæpamanni í Bosníu.
hefði beðið Nikolic um að skjóta
hann en fangelsisstjórinn hefði
svarað: „Byssukúlan kostar eitt
mark og þú ert einskis virði. Þú
verður að þjást.“
Vitnaleiðslurnar í máli Nikolic
jafngilda ekki réttarhöldum að
honum fjarstöddum, þar sem slíkt
er ekki heimilt samkvæmt reglum
dómstólsins, sem öryggisráð Sam-
einuðu þjóðanna stofnaði í maí
1993. Komist dómstóllinn hins
vegar að þeirri niðurstöðu að
ástæða sé til að ætla að Nicolic
hafi framið glæpina getur hann
staðfest ákæruna og gefið fyrir-
mæli um að hann verði handtek-
inn. Búist er við að vitnaleiðslurn-
ar taki viku.
42 Serbar ákærðir
Dómstóllinn er fyrsti stríðs-
glæpadómstóllinn frá réttarhöld-
unum í Núrnberg og Tókýó eftir
síðari heimsstyijöldina.
42 Serbar og einn Króati hafa
þegar verið ákærðir en aðeins einn
þeirrá, Bosníu-Serbinn Dusan
Tadic, hefur verið handtekinn.
Gert er ráð fyrir að réttarhöldin
yfir honum hefjist í næsta mánuði.
Búist er við að síðar verði fjall-
að um ákærurnar á hendur leið-
togum Bosníu-Serba, Radovan
Karadzic og Ratko Mladic hers-
höfðingja.
Fordæmir
skemmd-
arverk
BILL Clinton Bandaríkjafor-
seti fordæmdi í gær skemmd-
arverk sem unnið var á járn-
brautarteinum í Arizona og
olli því að lest fór út af spor-
inu aðfararnótt mánudags.
Kvaðst forsetinn reiður vegna
atburðarins, sem varð einum
manni að bana, og hét því að
stjórnvöld myndu gera allt sem
í þeirra valdi stæði til að hafa
uppi á ódæðismönnunum.
Mafíumorð
í Corleone
GLÆPAMAÐUR, sem talinn
var tengjast einum af guðfeðr-
um mafíunnar á Sikiley, Sal-
vatore „Toto“ Riina, var skot-
inn á götu í bænum Corleone
í gær. Þá lýsti ítalska lögregl-
an því yfir að henni hefði tek-
ist að uppræta glæpahring
sem hefði stundað peninga-
þvætti fýrir mafíuna.
Aukið traust
fjárfesta
ERLENDAR fjárfestingar í
fyrrverandi sovétlýðveldum
jukust mjög í fyrra, sem er til
marks um aukið traust er-
lendra fjárfesta á efnahags-
batanum í ríkjunum, að mati
sérfræðinga Sameinuðu þjóð-
anna. Samkvæmt upplýsing-
um þeirra jukust fjárfestingar
í löndunum um 24% að jafnaði.
Þýskir útg'ef-
endur reiðir
ÞÝSKIR bókaútgefendur réð-
ust harkalega á breska starfs-
bræður sína í gær fyrir að
hætta samráði um bókaverð.
Sögðu þeir að ákvörðun Bret-
anna kynni að hafa slæm áhrif
á bóksölu í gjörvallri Evrópu.
Kom þetta fram í ræðu for-
manns þýskra bókaútgefenda
við setningu alþjóðlegu bóka-
stefnunnar í Fi’ankfurt.
Vill upplausn
NATO
FRANSKUR herforingi á eft-
irlaunum, sem fór m.a. með
stjórn herafla Sameinuðu þjóð-
anna í gömlu Júgóslavíu, sagði
í gær að Evrópa yrði aldrei fær
um að sjá um eigin varnir svo
lengi sem Atlantshafsbanda-
lagið, NATO, væri til. Sagði
herforinginn, Jean Cot, að
ætti Vestur-Evrópusambandið
að geta séð um varnir aðildar-
ríkja sinna, yrði að leysa
NÁTO upp, enda færu hags-
munir Evrópuríkja og Banda-
ríkjanna ekki lengur saman.
Fangar vilja
ekki burt
ÍSRAELAR hófu í gær að láta
lausa tæpiega 1.000 palest-
ínska fanga samkvæmt friðar-
samkomulagi þeirra og Frels-
issamtaka Palestínu, sem
undirritað var í Washington.
Hópur fanga neitaði að yfir-
gefa fangelsið þar sem Israel-
ar hefðu ekki uppfyllt öll skil-
yrði samkomulagsins, m.a. um
að allar konur yrðu látnar
lausar. í gær lokuðu ísraelar
einnig fyrstu hernámsskrif-
stofu sinni á Vesturbakkanum,
samkvæmt samkomulaginu.