Morgunblaðið - 11.10.1995, Blaðsíða 6

6 B MIÐVIKUDAGUR 11. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
F/skverð heima
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
ni 1
Alls fóru 55,5 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra í
síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 14,3 tonn á
97,49 kr./kg. Um Faxamarkað fóm 2,3 tonn á 103,01 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 38,9 tonn á 131,34 kr./kg. Af
karfa voru seld alls 47,8 tonn. í Hafnarfirði á 78,63 kr. (2,61), á
Faxagarði á 74,00 kr./kg (51) og á 74,79 kr. (40,11) á
Suðurnesjum. Af ufsa vom seld alls 95,7 tonn. í Hafnarfirði á
69,32 kr. (3,61), á Faxagarði á 56,00 kr. (2,11) og á 70,12 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (89,91). Af ýsu voru seld 88,3 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 93,2 kr./kg.
Fiskverð ytra
Ekki bárust
upplýsingar um
sölur í Bretlandi í
síðustu viku.
Þorskur mmmmmm Karfi mmmmm Ufsí mmmmmm
Eitt skip, Dala-Rafn VE 508, seldi afla sinn í Bremerhaven, Þýskalandi í síðustu
viku. Hann seldi 148,3 tonn á 108,57 kr./kg.. Samtals voru 131,3 tonn af karfa á
108,52 kr./kg og 8,5 tonn af ufsa á 86,18 kr./kg.
Heimsafli jókst en framboð
á neyslufiski hefur minnkað
Verð á kaldsjávarrækju
hefur líklega náð hámarki
Fiskframleiðsla í
heiminum var
106 milljónir
tonna á síðasta
ári, sem er nýtt
met, og er ástæðan annars vegar aukinn ansjósuafli við Perú og
Chile og hins vegar vöxtur í fiskeldinu í Kína. Kemur þetta fram í
nýjum tölum frá FAO, Matvælastofnun Sameinuðu þjóðanna. Jókst
framleiðslan um 4,7 milljónir tonna frá 1993 og þar af var eldis-
fiskaukningin tvær millj. tonna. Kemur aukningin í veiðum á óvart
með tilliti til ástands flestra stofna en FAO segir, að framboð á fiski
til manneldis sé samt á niðurleið og hafi minnkað um 100-200.000
tonn á síðasta ári.
Um 5% aukning í fiskafla á síð-
asta ári kemur öll frá Kína, Perú
og Chile, sem nú eru mestu fisk-
veiðiríki í heimi, en afli Japana og
Rússa fer enn minnkandi. í Kína
jókst fískframleiðsla úr 17,6 millj.
tonna 1993 í 19,5 millj. tonn í
fyrra og í Perú var aflinn 11,6
millj. tonn, 8,5 millj. tonn 1993,
og 7,8 millj. tonn í Chile á móti
sex millj. tonna 1993. Fiskfram-
leiðsla Japana fór aftur á móti í
7,3 millj. tonn úr 8,1 1993 og
samanlagður afli Samveldis sjálf-
stæðra ríkja, aðallega Rússa, fór
úr 4,5 millj. tonna 1993 í 3,5 millj.
tonn á síðasta ári.
Flest bendir til, að fiskafli á
þessu ári verði ekki jafn mikill og
í fyrra en þó líklega yfir 100 millj-
ón tonn. Til dæmis er það talið
ólíklegt, að ansjósuafli við Perú
verði sá sami nú og í fyrra.
Mlkll eftlrspurn eftir rækju
Á síðasta ári var framboð á
rækju minna ,en eftirspum og
verðið hækkaði á öllum mörkuð-
um, einkum í Bandaríkjunum.
Þrátt fyrir það sló rækjuinnflutn-
ingur til Japans nýtt met og raun-
ar einnig til Bandaríkjanna. í Evr-
ópu hafði staða gjaldmiðlanna
mikil áhrif á söluna. Innflutningur
jókst til ríkja með sterkan gjald-
miðil en stóð í stað annars staðar,
til dæmis á Ítalíu og Spáni.
Framleiðsla eldisrækju náði sér
nokkuð á strik á síðasta ári en þó
aðeins í Tælandi, sem nú er stærst
í framleiðslunni með 225.000 tonn
1994, 75.000 tonnum meira en
1993.1 Kína er enn mikið um sjúk-
dóma í eldinu og aðra erfiðleika
og var framleiðslan í fyrra 35.000
tonn, 40% minni en 1993.
Rækjuinnflutningur til Japans
var 303.000 tonn á síðasta ári
Úthafsveiðar
og var hlutur Indónesa stærstur.
Innflutningur frá Tælandi minnk-
aði hins vegar í fyrsta skipti á
milli ára. Lágt gengi á dollaranum
og hækkandi verð virtust ekki
hafa nein áhrif á ásókn Banda-
ríkjamanna í rækjuna og þar var
slegið nýtt met í innflutningi,
350.000 tonn eða 4,2% aukning
frá 1993.
Blelka rækjan sæklr á
Svo virðist sem verð á kald-
sjávarrækju hafi náð hámarki og
engar líkur taldar á frekari hækk-
un. Þar kemur líka til, að bleika
rækjan frá Tælandi er sífellt að
auka hlutdeild sína á markaðnum
á kostnað kaldsjávarrækjunnar og
gæti það valdið framleiðendum við
Norður-Atlantshaf erfiðleikum
þegar fram í sækir. Markaðurinn
fyrir kaldsjávarrækju í Japan hef-
ur verið að aukast ár frá ári en
nú er búist við nokkrum sam-
drætti og það hefði aftur þau áhrif,
Pólverjar í vanda
POLSKU úthafsveiðifyrirtækin eiga nú í miklum erfiðleikum eftir
að lokað var á veiðar í Smugunni í Okhotskhafi. Þau mega hins
vegar veiða innan rússnesku efnahagslögsögunnar gegn gjaldi og
á því hafa þau lítil ráð.
Pólsku fyrirtækin þrjú, sem um ræðir, Gryf, Odra og Dalmor,
veiddu mikið af Alaskaufsa í Okhotsksmugunni en nú mega skipin
28, sem þau gera út á þesu svæði, aðeins veiða 75.000 tonn innan
rússnesku lögsögunnar. Það er helmingi minna en þau geta veitt
og næstum fjórum sinnum minna en Pólveijar veiddu áður í Smug-
unni. Verða veiðileyfin að hluta greidd með fjárfestingu Pólveija
í pólsk-rússneskum samstarfsfyrirtækjum.
Veiðarnar innan rússnesku lögsögunnar hafa auk þess verið
minni en í Smugunni og Dalmor, sem hefur aðeins 26.000 tonna
kvóta, hafði ekki verkefni fyrir skipin nema fram í miðjan septem-
ber. f Póllandi óttast margir, að tími úthafsveiðanna verði brátt
liðinn þar í landi.
að framboðið í Evrópu ykist og
verðið lækkaði.
Þorskveiðin í Barentshafi var
um 760.000 tonn á síðasta ári eða
42% meiri en 1993. Var afli Rússa
316.000 tonn, Norðmanna tæp-
lega 300.000 tonn og síðan kom
Smuguafli íslendinga í þriðja sæti,
um 37.000 tonn.
Fiskifræðingar telja, að heildar-
afli Alaskaufsa muni minnka í eina
milljón tonn á næstu árum en
aukast síðan aftur eftir aldamótin.
Vegna þessa útlits stefna Rússar
að aukinni fullvinnslu í ufsanum
og útflutningur þeirra á hausuðum
og slægðum físki fer minnkandi
en flakaútflutningur vaxandi.
Framboð á lýsingi frá Argentínu
og Úrúgvæ í Evrópu hefur minnk-
að mikið og er ástæðan aðallega
sú, að Brazilía er að verða helsta
markaðssvæðið fyrir þennan fisk.
Minna framboA af
„hvítum flskl"
Almennt er útlit fyrir, að fram-
boð á bolfiski eða svokölluðum
hvítum fiski fari minnkandi. Auk
samdráttar í þorskveiðum Evrópu-
sambandsríkja, Kanada og íslands
bendir ýmislegt til, að þorskveiðin
við Noreg verði heldur minni á
næstu árum. Þá hefur heildarafl-
inn í Alaskaufsa sífellt verið að
minnka en lýsingurinn stendur
hins vegar nokkuð vel.
Framleiðsla eldislax var
440.000 tonn á síðasta ári en það
er um það bil þriðjungur af öllu
laxframboðinu. Bjuggust sumir
við nokkurri verðlækkun á laxi en
það fór á annan veg og verðið
hækkaði heldur þegar leið á árið.
Á þessu ári er búist við, að laxeld-
ið fari í allt að 570.000 tonn og
enn er því spáð, að verðið muni
lækka. Á móti því vegur þó, að
búist er við minni laxveiði við Al-
aska á þessu ári en í fyrra.
90
80
0 Japan - Innflutningur á rækju
Aðrir
70 indónesía
60
50
40
30
20
10
Tæland
Indland
Vietnam
Kína
'91 '92 '93 '94
'91 '92 '93 '94
'91 '92 '93 '94
'91 '92 '93 '94
'91 '92 '93 '94
'91 '92 '93 '94
Veröldin
Heimsframleiðsla á
eldisrækju
þús.tonn
800
700
600
500
400
300
200
100
0
- 10
Verð I dollurum
31 ($) fyrir hvert kg.
'86 '87 '88 '89 '90 '91 '92 '93
Eldisrækjan
alls ráðandi
FRAMLEIÐSLA á eldisrækju í
heiminum hefur vaxið gífurlega
á síðustu 10 árum, þó nokkurt
bakslag hafi komið í framleiðsl-
una síðustu misseri. Árið 1986
var framleiðslan alls um 350.000
tonn, en hún náði svo sögulegu
hámarki 1992, þegar framleidd
voru 840.000 tonn. Samdráttur-
inn í framleiðslunni stafar fyrst
og fremst af sjúkdómum og
mengun í rækjueldi í þeim lönd-
um, sem áður framleiddu mest.
Þar má nefna Kína, en nær al-
gjört hrun varð í rækjueldi
þeirra á síðustu misserum. Það
er Þessi rækja, sem er skæðasti
keppinautur kaldsjávarrækjunn-
ar, sem veiðist hér við land.
Framleiðendur
Helstu framleiðsluþjóðir
eldisræTíCfyC.
800þús.tonn
700
600
500
400
300
200
100
0
Aðrir
Ekvador
fnlai _ |
Kína H »
Tæland
I II
'92
'90 '91
'93 '94
HELZTU framleiðendur eldis-
rækju í heiminum eru Tæland,
Ekvador, Indónesia og Kína.
Tæland er nú með um fjórðung
heildarframleiðslunnar, en fyrir
þremur árum bar Kína höfuð og
herðar yfir alla rækjufrmaleið-
endur í veröldinni. Mengun og
sjúkdómar lögðu eldi þar nánast
í rúst, en sama óáran gekk yfir
Tævan fyrir nokkrum árum og
Indónesíu sömuleiðis. Þetta hrun
hefur haft mikil áhrif á heims-
markaðinn og meðal annars auk-
ið eftirspurn eftir kaldsjávar-
rækju og verð hefur hækkað í
kjölfarið.
Heimild: Útflutningsráð ís-
lands