Morgunblaðið - 18.10.1995, Qupperneq 2

2 C MIÐVIKUDAGUR 18. OKTÓBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
55 milljónir
í rannsóknir
á búrfiski
Þórshöfn. Færeyjum.
• Hafrannsóknastofnun
Færeyja, Föroya Fiskasöla
og Föroya Banki hafa á
þremur árum veitt um 55
milljónum króna til veiða og
rannsókna á búrfiski. í ár
hafa tæpar 9 milljónir farið
í veiðitilraunir. Það er tog-
arinn Boðasteinur, sem
stundar þessar veiðitilraun-
ir og hefur Hafrannsókna-
stofnun Færeyja ekki viljað
gefa nákvæmar upplýsingar
um veiðisvæði, afla á tog-
tíma og fleiri mikilvæga
þætti. Fyrir liggur þó að
Boðasteinur fór tvo túra í
þágu rannsóknanna. í fyrri
túrnum fengu þeir 91 tonn,
sem voru seld í Skotlandi
og 102 í þeim síðari og var
þá selt á Þvereyri á Suður-
ey. I Skotlandi fengust um
150 krónur fyrir kílóið og
um 140 í Færeyjum. Ekki
er heldur gefið upp hvað
togarinn stundar veiðarnar,
en eftir því, sem næst verður
komizt heldur hann sig á
slóð sem er milli landhelgis-
línu íslands og Færeyja og
norður af landhelgi Azor-
eyja. Boðasteinur er enn að
veiðum, nú á eigin vegum,
og hefur í yfirstandandi túr
fengið um 40 tonn, en bræla
hefur hamlað veiðunum.
Nýjar vamir
á Djúpavogi
• FRAMKVÆMDUM við
nýjan sjóvarnargarð á
Djúpavogi lauk í lok septem-
ber. Byijað var af fullum
krafti á byggingu sjóvarnar-
garðsins í byijun maí að
sögn Sigurðar Einarssonar
hjá Vita- og hafnamála-
stofnun.
Opnað var fyrir tilboð í
september 1994 og varð
Suðurverk á Hvolsvelli fyrir
valinu, en tilboð þeirra
hljóðaði upp á 35,7 milljónir.
„Það stóðst nokkum veg-
inn,“ segir Sigurður. „Loka-
uppgjör er eftir, en ekkert
bendir til að það fari úr
böndum."
Hann segir að á meðan
framkvæmdunum hafi stað-
ið hafi alltaf 8-11 manns
unnið við garðinn. Þetta sé
fallegt mannvirki, reist til
þess að fá skjól inni á höfn-
inni. Þegar hafi reynt á það
í austanátt og menn hafi
verið ánægðir með niður-
stöðurnar.
ÍS stefnir að tvöföldun í
framleiðslu frystrar síldar
Samningamir hafa
aldrei gengið betur
SAMNINGAR um sölu á freðsíld
hafa^ aldrei gengið betur en núna
hjá íslenskum sjávarafurðum, að
sögn Víkings Gunnarssonar.
Hann segir að fyrirtækið stefni
að framleiðslu á 12-14 þúsund tonnum, en í fyrra framleiddi það um
6000 tonn. „Það hefur gengið mjög vel að selja síldina á þessu ári. Við
höfum fengið mikið af fyrirspurnum allsstaðar frá, þannig að við erum
mjög bjartsýnir á framhaldið," segir Víkingur. Hann segir að verð sé
svipað og í fyrra.
Hann segir að hjá ÍS sé þegar
búið að frysta 2500 tonn, sem sé
meira en nokkru sinni áður. „Við
fáum mikið af fyrirspumum frá
kaupendum um framleiðslu, þann-
ig að mikið er leitað til okkar með
sölu. í fyrra voru framleidd 6000
tonn og við ætlum okkur að fram-
leiða 12-14000 tonn á þessu ári,“
segir Víkingur.
„Þetta má helst þakka sterkari
stöðu okkar í síldarframleiðslunni.
Framleiðendur innan ÍS hafa sér-
hæft sig í síldarvinnslu og þar af
leiðandi eru gæðin meiri. Það er
ekki verið að taka síldina inn til
bræðslu og þá vinna úr því sem
hægt er, heldur er sfldinni landað
til vinnslu.“
Víkingur segir að það valdi þó
áhyggjum að síldin fari mikið í
bræðslu: „Mjölverð er mjög hátt
um þessar mundir og bræðslan
getur því greitt hátt verð. Þess
vegna er erfitt fyrir framleiðendur
að fá síld til löndunar í vinnslu.
Hættan er sú að menn leggi meira
kapp á að ná fleiri tonnum, heldur
en að vanda meira til veiðanna og
landa í síldarvinnslu.“
70% af aflanumfari
í vinnslu
„Framleiðslan gengur vel hjá
Framleiðsla á
freðsíld
9000
6000
3000
'90 '91 '92 '93 '94 '95
okkur," segir Ágúst V. Sigurðs-
son, framleiðslustjóri Borgeyjar
hf. „Við erum búnir að salta í um
12 þúsund tunnur og frysta um
1400 tonn. Það eru sjálfsagt um
5 þúsund tonn komin á land.“
Vinnsla
ígulkera
hafin á ný
ÍGULKERAVINNSLA er hafin
á ný hjá ígulkerinu hf. á Gler-
áreyrum en hún hefur legið
niðri frá síðasta vori. Hráefnið
nú í haust hefur verið keypt frá
Stykkishólmi en ígulkeraveiði
i Eyjafirði er rétt að hefjast á
einum báti með plóg.
„Við erum að vinna um eitt
til eitt og hálft tonn á dag og
hér starfa um 20 manns. Hrá-
efnisöflunin hefur gengið
nokkuð erfiðlega en hins vegar
hefur gengið þokkalega að fá
fólk til starfa. Þar sem þetta
er ekki heils árs vinna er erfið-
ara að halda vönu fólki í vinnu
og hér eru flestir nýliðar í
dag,“ segir Gunnar Blöndal, hjá
Igulkerinu hf.
Fyrirtækið hefur selt afurðir
sínar til Japans og fyrir
skömmu var gerður nýr fjög-
urra ára sölusamningur við
þennan sama aðila í Japan og
er Gunnar þokkalega ánægður
með hann.
Mor^unblaðið/Kristján
UM 20 manns vinna við vinnslu ígulkera hjá Igulkerinu á
Akureyri en stefnt er að því að fjölga fólki enn frekar þegar
vinnslan kemst á fullt. Á myndinni er Jón Karl Arnarsson, að
vinna við hrognatöku.
„Ef hráefnisöflun og vinnsl-
an gengur vel, reikna ég með
að fjölga starfsfólki eitthvað
og að hér starfi um 30 manns
þegar vinnslan kemst á fullt.
Auk þess vonast ég eftir einum
fjórum til fimm bátum í við-
skipti,“ segir Gunnar.
Margir aðilar hafa reynt fyr-
ir sér í vinnslu ígulkera og til
skamms tíma voru t.d. tvær
slíkar vinnslur starfræktar á
Akureyri. Þeim hefur aftur
fækkað og segir Gunnar að í
dag séu einungis 3-4 vinnslur
starfræktar hér á landi.
Hann segir að samkeppnin við
bræðsluna sé hörð: „Kvótaverðið
er orðið svo hátt að þetta er erfið-
ur leikur. Ef stjórnvöld taka sig
ekki á, fara að dæmi Norðmanna,
og setja þau lög að 70% af aflanum
fari í vinnslu stefnir í óefni hér á
landi. Mér finnst undarlegt að
ríkisstjórnarflokkur sem lofar 12
þúsund nýjum störfum skuli ekki
grípa gæsina þegar hún gefst og
auka atvinnu."
Ágúst heldur því fram að arð-
semi fyrir þjóðina sé mun meiri
af síldarvinnslu en bræðslu: „Við
ráðum 50-60 manns af öðrum
stöðum en Homafirði. Ef verð á
síldarkvóta væri lægra gætu aðrir
staðir farið eins að og verið með
fullt af fólki í vinnu. Eina leiðin
til að lækka síldarkvóta er að
skylda að hluti af aflanum fari í
vinnslu. Það á ekki að láta nokkra
sægreifa græða á háu kvótaverði,
heldur á þjóðin að njóta þess auðs
sem síldin skapar.“
Námskeið
ísálfræði
NÝLEGA hófust námskeið í vinnu-
sálfræði og samskiptum fyrir
áhafnir á frystitogurum Granda hf.
Brugðið var upp á það nýmæli að
bjóða mökum sjómanna einnig upp
á slík námskeið. Fyrsta námskeiði
þeirrar tegundar er nýlokið við fulla
aðsókn, en það var haldið af Sál-
fræðimiðstöðinni í Reykjavík. Þegar
er fullbókað á næsta námskeið sem
haldið verður í nóvember.
„Við vorum með ýmiskonar nám-
skeið fyrir 2 árum fyrir sjómenn á
öllum okkar togurum, m.a. í líkams-
beitingu, meðferð á hráefni, örygg-
ismálum og svo var haldið nám-
skeið á vegum Sálfræðimiðstöðvar-
innar,“ segir Torfi Þ. Þorsteinsson
hjá Granda.
„Á námskeiðum Sálfræðimið-
stöðvarinnar er fjallað um samstarf
og samvinnu á vinnustað og ýmis
önnur mál sem varða samskipti og
fjölskylduna. „Við erum nú að fara
af stað með þessi námskeið á nýjan
leik fyrir áhafnir á frystitogurum
Granda og í tengslum við það
ákváðum við að bjóða eiginkonum
þeirra upp á hliðstæð námskeið,"
segir Torfi.
Makarnlr fræddir líka
DFFU er með 7.000 tonna
þorskvóta í Barentshafinu
ÞÝZKA útgerðin DFFU í Cux-
vvipct A haven, sem Samhetji hyggst
f f t fjárfesta í, hefur meðal annars
markað í Þýzkalandi 7-000 tonna Þorskkvota í Bar-
J entshafi og 15.000 tonn af
makríl og síld í Norðursjó. DFFU er eitt af síðustu útgerðarfyrirtækjun-
um, sem eitthvað kveður að í Þýzkalandi. Hin eru Mechlenburger Hochsee-
fischerei og útgerð togaranna Bremen og Evrópu, en ÚA er stór hluthafi
í því fyrmefnda.
Afurðirnar
DFFU er meðal annars í eigu
Cuxhavenhafnar og stórra físk-
framleiðenda og seljenda, Frozen
Fish International, sem byggt er á
gamla Nordsee veldinu og Nord-
stem Lebensmittel. Það gerir út
frytsitogarana Meinz, Wiesbaaden
og Kiel og ísfísktogarann Cux-
haven.
Verksmiðjutogararnir eru
systurskip Hanover, sem áður var
í eigu DFFU, en Seaflower White-
fish í Namibíu, hefur nú keypt
hann. íslenzkar sjávarafurðir eru
stór hluthafi í namibíska fyrirtæk-
inu og er Hanover nú til breytinga
og viðhalds hjá Slippstöðinni á
Akureyri. Frystiskipin eru um 20
ára gömul og búin tækjum til flaka-
vinnslu á bolfiski, síld og makríl
og er frystigeta talin um 40 tonn
á sólarhring. Þessi skip eru á milli
3.000 og 4.000 tonn að stærð, um
100 metra löng og með 4.800 hest-
afla aðalvélar.
Þau hafa mest unnið flök af
bolfiski í blokkir og svipaða sögu
er að segja af síld og makríl. Afurð-
ir frystiskipanna hafa nánast ein-
göngu verið seldar á markaði í
Þýzkalandi, mest til frekari vinnslu,
meðal annars hjá eigendum skip-
anna. ísfísktogarinn Cuxhaven var
smíðaður 1989 og er hann með
4.600 hestafla aðalvél.
Hagur DFFU hefur farið versn-
andi hin síðari ár og hefur verið
mikið um uppsagnir starfsfólks hjá
fyrirtækinu. Viðræður milli DFFU
og Samherja standa enn yfir og
vilja Samherjamenn lítið tjá sig um
gang mála. Verði af samningum
er þó ljóst að fulltrúar Samheija
verða valdamiklir í stjómun félags-
ins. Þá virðist einnig fyrirsjáanlegt
að gera þarf nokkrar endurþætur
á togdekki og vinnsludekki skip-
anna.
Hann segir að mikil ánægja hafi
verið með þessi námskeið á sínum
tíma og því hafi verið ákveðið að
halda þau aftur. „Ástæðan fyrir því
að eiginkonum er boðið með er sú
að við vitum að mikið álag er á
þeim. Eiginmenn þeirra em oft
mánuð eða lengur í hvemi veiði-
ferð,“ segir Torfi. Hann segir að í
framhaldi af því verði haldin nám-
skeið fyrir áhafnir ísfiskskipa fyrir-
tækisins og maka þeirra.
Námskeiðinu sem nú fer fram
er ætlað að fræða maka sjómanna
á frystitogurum, sem að jafnaði eru
fjarri fjölskyldum sínum svo vikum
skiptir, um það hvernig persónuleg-
ur stíll og ólíkur starfsvettvangur
kvenna og karla hafi áhrif á sam-
skipti þeirra innbyrðis og hvernig
staða barna sé í Qölskyldunni.
Ennfremur er fjallað um sjálf-
styrkingu og leiðir til að auka
ánægjuleg samskipti. Þátttakendur
fá leiðsögn í framkomu og mismun-
andi samskiptastfl, fjallað er um
náin tengsl hjóna og þarfir þeirra
á fullorðinsárum, viðbrögð við álagi,
togstreitu o.fl.