Morgunblaðið - 20.10.1995, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1995 35
fyrir skaðlegum áhrifum tóbaks-
ins. Rétt er að minna á að krans-
æðasjúkdómar eru ekki eins al-
gengir hjá konum eins og körlum.
Reykingar stærsta
dánarorsökin
Þorsteinn segir að þessar rann-
sóknir sýni að áhætta reykinga-
manna sé mikil, sérstaklega þeirra
sem byiji að reykja reglulega
strax sem táningar. Helmingur
þeirra deyi af völdum reykinga-
sjúkdóma, fjórðungur á miðjum
aldri og fjórðungur á gamals aldri.
„Tóbaksreykingar eru, sem ein-
stakur orsakavaldur, lang stærsta
dánarorsökin. Meðal þeirra, sem
ekki reykja, minnkar krabba-
meinsdánartalan hægt og heildar-
dánartalan hratt. Það er því ljóst
að almennar framfarir í matar-
æði, hreinlæti og almennt í lífs-
stíl nýtast ekki reykingamönnum
til að draga úr sjúkdómum í þeirra
hópi og lækka dánartöluna.“
I þessum könnunum kom einnig
fram, að flestir þeirra, sem létust
af völdum tóbaks, reyktu ekkert
sérstaklega mikið, en algengast
var að reykingarnar byijuðu á
unglingsárunum. „Því miður fær-
ist aldur þeirra, sem byija að
reykja, sífellt neðar,“ segir Þor-
steinn. „Áður byijuðu menn um
tvítugt, en nú 14-15 ára.“
Vilji er algjört skilyrði
Þorsteinn hefur í mörg ár leið-
beint fólki, sem vill hætta að
REYKIIMGAR
Hversu margir standast
reykbindindi í eitt ár?
Þau sem notuðu
nikótín-plástur og
nikótín-nefúða
Þau sem notuðu
nikótín-plástur og
lyfieysu-nefúða
123456789 101112mán.
STÆRRI skýringarmyndin hér að ofan staðfestir þau orð Þorsteins, að það er aldrei of seint að
hætta að reykja. Á þeirri minni sjást niðurstöður úr rannsókn Heilsuvemdarstöðvarinnar fyrir
nokkmm ámm á því að nota nefúða og plástur saman, til að hætta að reykja. Árangurinn var þá
tvöfalt betri en með plástri einum. Eftir áramót hefst rannsókn á notkun nikótínmunnstykkis.
reykja. „Hér á Heilusvemdarstöð-
inni eru námskeið í hveijum mán-
uði,“ segir hann. „Það er algjört
skilyrði, eigi árangur að ná_st, að
fólk vilji hætta að reykja. Ég fæ
oft þau svör, þegar ég spyr fólk
af hveiju það ætlar að
hætta, að það verði að
gera það og þá eru
nefndar ýmsar ástæð-
ur. En það nær enginn
árangri nema vilja það
sjálfur. Og þá verður
fólk líka að gæta þess
að snerta aldrei tóbakið aftur, því
þá fellur það í sömu gryfjuna og
áður.“
Á námskeiðunum eru reykinga-
mönnum veitt ýmis ráð við frá-
hvarfseinkennum, sem gera vart
við sig þegar nikótínþörfin kallar.
„Við mælum með nikótínplástr-
um, nefúða og tyggjói, enda höf-
um við náð tvisvar sinnum betri
árangri á námskeiðunum eftir að
þessi vara kom á markaðinn."
Á síðasta ári sóttu 137 einstakl-
ingar níu námskeið Heilsu-
vemdarstöðvarinnar til að hætta
að reykja. „Þetta fólk
var á aldrinum 23-79
ára. Námskeiðin eru
byggð þannig upp, að
fýrst kemur fólk í for-
viðtal, svo taka við
fimm hópfundir og lok
fjögur samtöl í síma,
sem fara fram sex vikum, þrem-
ur, sex og tólf mánuðum eftir
fyrsta hópfundinn. Af þessum 137
einstaklingum reyndist 41, eða
30%, ekki hafa snert við tóbaki í
365 daga einu ári síðar.“
Þorsteinn segir að fólk reyni
gjarnan aftur, takist því ekki að
hætta í fyrstu tilraun. „Hins vegar
koma unglingar ekki á þessi nám-
skeið. Það virðist ekki henta þeim,
enda er það nú oft einkenni á
æskunni að hún telur sig eilífa.
Hingað kemur hins vegar fólk,
sem er búið að eignast börn og
koma sér fyrir og fer þá að huga
betur að heilsunni.“
Plástrar, tyggjó og nefúði
Lyfjafýrirtæki hafa nú örlítinn
hluta markaðarins fyrir þá, sem
háðir em nikótíni, með sölu á
nefúða, plástram og tyggjói.
„Þessi lyf hjálpa svo sannarlega,
en þau eru dýr. Af einhveijum
ástæðum er verð þeirra alltaf
80-90% af verði samsvarandi
magns tóbaks,“ segir Þorsteinn.
Hann segir lyfin virka misjafn-
lega. „Úðinn snöggvirkar og hefur
því áhrif sem líkjast mest reyking-
unum. Tyggjóið getur gert það
Tapa 20-25
árum af
ævinni
líka, en það fer alveg eftir því
hvemig fólk notar það. Plásturinn
virkar hins vegar þannig að nikót-
ínið síast inn í blóðið smám saman
og sá sem notar plásturinn ræður
engu um hve hratt það gerist.
Þessi lyf eiga það hins vegar sam-
merkt, að nikótínmagn í blóði er
50-60% minna en þegar reykt er
og skaðleg áhrif tóbaksreyksins
hverfa að mestu.“
Munnstykki með
nikótíngasi
Þorsteinn segir að sífellt sé
haldið áfram að prófa nýjar að-
ferðir við að hætta að reykja.
„Eftir áramót byijar, ef nauðsyn-
leg leyfí fást, rannsókn á nota-
gildi munnstykkis, sem gefur frá
sér nikótíngas þegar sogað er að
sér. Munnstykkinu er haldið með
hendinni og sogað af krafti inn
og losnár nikótínið þá úr sérstöku
burðarefni í munnstykkinu. Þetta
lyfjaform getur hugsanlega pass-
að vel fyrir þá, sem vilja áfram
hafa eitthvað á milli handanna
eftir að þeir hætta að reykja og
við væntum góðs af þessu fyrir
reykingamenn."
Þorsteinn segir æskilegt að síg-
arettureykingamenn af báðum
kynjum, sem vilji taka þátt í þess-
ari rannsókn, hafi samband við
Heilsuvemdarstöðina og láti skrá
sig. „Við reiknum með að byija í
janúar 1996 og það er líka góður
tími til að hætta að reykja,“ segir
Þorsteinn Blöndal, yfirlæknir.
pið hús hjá
Félagsmálastofnun
Verið velkomin!
Reykjavíkurborgar
Sunnudaginn 22. október, frá kl. 13 til 17, verður opið hús hjá Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar.
Tilgangurinn er að gefa Reykvíkingum tækifæri til að kynna sér þá þjónustu og úrræði sem Félagsmálastofnun býður
borgarbúum. Opið hús verður á eftirtöldum stöðum og mun starfsfólk veita allar nánari upplýsingar:
Síðumúli 39: Aðalskrifstofur, öldrunarþjónustudeild, fjölskyldudeild, húsnæðisdeild, hverfaskrifstofa II.
Skógarhlíð 6: Hverfaskrifstofa I og Unglingadeild.
Álfabakki 12: Hverfaskrifstofa III og félagsleg heimaþjónusta fyrir 66 ára og yngri.
Tryggvagata 12: Útideild.
Félags- og þjónustumiðstöðvar aldraðra: Aflagranda 40, Vesturgötu 7, Lindargötu 59 (Vitatorg), Bólstaðarhlíð 43,
Hvassaleiti 58, Norðurbrún 1 og Hjallaseli 55 (Seljahlíð).
Anni G. Haugen, yfirmaður fjölskyldudeildar, flytur fyrirlestur um
barnaverndarmál kl. 14 að Síðumúla 39.
Opinn fundur Félagsmálaráðs Reykjavíkurborgar
verður haldinn í Ráðhúsi Reykjavíkur,
mánudaginn 23. október kl. 16:30.
Kynnið ykkur starfsemi Félagsmálastofnunar Reykjavíkurborgar!
Félagsmálastofnun
Reykj avíkurborgar