Morgunblaðið - 20.10.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1995 41
_______AÐSENDAR GREINAR__
Veljum íslenskt - sér-
staklega lambakjötið
MIKIÐ er rætt um landbúnað um
þessar mundir og einna mest af
þeim sem minnst þekkja til. Nei-
kvæð umræða hefur varað við um
áratuga skeið og sú umræða hefur
skaðað landbúnaðinn mjög og er
ein af ástæðum samdráttar á
neyslu á landbúnaðarvörum, t.d.
lambakjöti og er það öfugt við það
sem hefði mátt ætla. Þar sem þjóð-
inni hefur íjölgað og öll sú fjölgun
orðið í þéttbýlinu, var eðlilegt að
álykta að neyslan ykist en minnk-
aði ekki, enda er svo í umræðunni
að nær allir viðurkenna að lamba-
kjötið sé besta kjötið sem við eig-
um. Líka er að koma betur og bet-
ur í ljós að það er hollt og eykur
við og lengir lífdaga þeirra sem
neyta þess að staðaldri. Þá er það
líka í samræmi við reynsluna að
fítan á lambakjötinu er ekki óholl
— en bætir það til muna og gerir
það bæði bragðbetra og mýkra.
Þetta er holl og ljúffeng fæða.
„Þetta eru ávextir okkar lands.“
Nú er það í umræðunni að fækka
eigi suðfé, skera niður, fækka
bændum og bjarga þannig stöðu
sauðfjárræktarinnar og létta byrð-
ar af ríkissjóði. Það á að bjarga
málum hjá stétt og þjóð með því
að minnka verðmætasköpun —
auka enn atvinnuleysi og leggja
sveitir í auðn. Það eru líka mikil
verðmæti í margs konar mannvirkj-
um. Er nú alveg vlst að þetta sé
bestu bjargráðin? Hafa ráðamenn
sem um þessi mál fjalla horft til
framtíðar eða aðeins til næsta
dags? Skilar atvinnuleysi þjóðar-
auði — og eyddar byggðir framtíð-
arheill?
Ef sjömannanefndin sálaða sem
nú ku eiga að endurlífga, hefði
fengið þau skilaboð — ásamt skip-
unarbréfi — að laun þeirra sem í
nefndinni væru yrðu þau sömu og
nefndin ákvæði bændum, þ.e. lækk-
uðu jafn mikið og þeir ákvörðuðu
bændum, þá trúi ég að nefndarmenn
hefðu hugsað öðruvísi og viljað sá
hveijar afleiðingar yrðu af svo og
svo miklum niðurskurði og þá hefðu
þeir ef til vill komið með önnur úr-
ræði sem reynst hefðu betur bæði
hjá bændum og þjóðinni, því þetta
er mál þjóðarinnar — þetta er stór-
mál hjá okkar fámennu þjóð. Svip-
aðar forsendur voru fyrir hendi og
nú — of mikil framleiðsla á matvæl-
um sem hefði mátt selja meira af
og of mikið af fólki sem gæti tekið
við störfum nefndarmanna. Á
kreppuárunum upp úr 1930 var
bjargráðið að auka verðmætasköp-
un og þar með auka atvinnu. Það
skilaði góðum árangri og greiddi
úr málum á þeim erfiðu tímum.
Umdeildar greiðslur
Mikið hefur - verið rætt um
greiðslur frá ríki til landbúnaðar
og ýmsir fundið þeim betri stað í
öðrum greinum. T.d. ritaði maður
í DV fyrir nokkru að betur væri
þessu fé varið til niðurgreiðslu
vaxta hjá ungu fólki sem ætti í
greiðsluvanda vegna húsnæðislána.
Ekki skal dregið í efa að þar er
Við eigum að hætta við
niðurskurð á sauðfé,
nóg er komið af slíku.
Hjörtur Einarsson vill
hins vegar auka sóknar-
þunga í sölumálum til
mikilla muna.
víða vandi á ferðum. En hann at-
hugaði ekki að það eru einmitt
ungir menn I landbúnaði sem hvað
verst eru settir vegna sölutregðu á
afurðum frá landbúnaði. En land-
búnaður er atvinnugrein, önnur
aðalstoð atvinnulífs í landi okkar
frá upphafi byggðar, og er enn og
verður til framtíðar ef við ætlum
að búa hér áfram. Það er vitað
mál, að landbúnaður sparar okkur
mikinn gjaldeyri og þann þátt meg-
um við ekki missa. Eitt af því sem
varla er minnst á í umræðunni um
greiðslur frá ríki til landbúnaðar —
svo einsýn er umræðan — er það
hvað kemur aftur til baka frá land-
búnaði til ríks og þjóðar. Það eru
stórar upphæðir þótt engar tölur
séu nefndar. Sparnaður í gjaldeyri
er mikill og gæti orðið enn meiri
ef við neytendur bærum gæfu til
að láta það hafa forgang í viðskipt-
um sem íslenskt er. Ekki má gleyma
atvinnuþætti þessa máls sem er
umtalsverður, svo sem úrvinnsla
afurða sem mikil nauðsyn er að
aukis til muna og fjölmargir aðrir
þættir sem tengjast atvinnugrein-
inni. Það sem landbúnaður skilar í
raun til ríkis og þjóðar eru því
margir milljarðar. Það sem ríkið
leggur til landbúnaðar skilar sér á
margvíslegan hátt til baka. Gerum
við okkur grein fyrir því hvað land-
búnaður gefur okkur mikið? Ég
held ekki. Ef við förum um landið
okkar og tökum eftir, sjáum við
fallegar byggðir, mikið af vel rækt-
uðu og fallegu landi og margvísleg
mannvirki um allt land. Viljum við
heldur sjá landið í auðn, mannlausar
byggðir og yfirgefin falleg hús?
Þetta verður spuming til þjóðar-
innar. Ég held, ef þjóðin hugsar
og skilur alvöru málsins — þá er
svarið augljóst: Við viljum hafa
landið í byggð, við viljum sjá blóm-
legar byggðir „sveitarinnar fyllast,
akrar hylja móa“ eins og Hannes
Hafstein kvað forðum.
Vandinn er leysanlegur
Vandinn í landbúnaði í dag er
leysanlegur ef þjóðin vill. Skuldir
þjóðarinnar við útlönd sömuleiðis.
Þetta hvoru tveggja leysum við
með því að kaupa og nota íslenskar
vöru í mikið ríkari mæli en nú er
gert og einkum og sér í lagi afurð-
ir sauðfjárins. Með því móti bætum
við þjóðarhag og getum orðið fijáls
þjóð fjárhagslega. Landið okkar er
auðugt af margvíslegum verðmæt-
um og íslensku matvælin sem þjóð-
in framleiðir er hin besta heilsu-
fæða sem laus er við öll eiturefni
og mengun sem víðast hvar er til
staðar I Öðrum löndum. Margir
munu sækjast eftir þessum heilsu-
vörum okkar — ef vel er á málum
haldið af okkar hálfu.
Ég vona að þeir sem hvað mest
beijast fyrir innflutningi á matvæl-
um — sem meira en nóg er til af
í landinu, fari nú að hugsa eins og
íslendingar eiga að hugsa. Er það
hagur neytenda þegar atvinnuleysi
eykst? Er það neytendahagur að
eyða gjaldeyri að óþörfu? Er það
hagur neytenda þegar skuldir við
útlönd aukast? Ef til vill eru skulda-
mál þjóðarinnar hvað alvarlegust.
Þessu getum við breytt án þess að
finna fyrir því ef við stöndum sam-
an um það að kaupa og nota það
sem landið gefur og þjóðin fram-
leiðir.
Nóg komið
Því eigum við að hætta við niður-
skurð á sauðfé meira en orðið er,
nóg er komið af slíku. Aftur á að
auka sóknarþunga í sölumálum til
mikilla muna — þar er mikið verk
fyrir höndum. Sölumálin og of lítil
fjölbreytni í úrvinnslu afurðanna,
er það sem ekki hefur verið í lagi.
Þar mætti og þyrfti að gera mikið
átak. Ef þessum atriðum yrði fylgt
eftir um allt land — þá er bjartara
framundan í landbúnaði á Islandi.
Ef margir taka höndum saman og
þjóðin skilur og vill, þá mun það
takast og verða þá straumhvörf til
heilla fyrir íslenska þjóð, og þar á
ríkið að koma að málum með fyrir-
greiðslu og framlögum meðan unn-
ið er að mörkuðum — en ekki skera
niður eða eyðileggja dýrmæt verð-
mæti eða stuðla að atvinnuleysi og
landauðn. Það ætti að vera flestum
landsmönnum Ijóst að við búum í
góðu landi þar sem skilyrði til
matvælaframleiðslu eru hvað best
í heiminum — er að hollustu lýtur.
Það votta best hreina vatnið, hreina
loftið og hreini og fallegi íjallagróð-
urinn þar sem sauðfé sækir eftir
því besta sem völ er á. Heiðalöndin
íslensku eru sé<rstök að gæðum.
Það finnum við best í afurðum
sauðfjárins. En innfluttu matvælin
sem ýmsir menn leggja ofurkapp á
að flytja inn eru af allt öðrum
gæðaflokki — þar sem vatnið er
óhreint, loftið mengað og gróðurinn
þar af leiðandi annar en við þekkj-
um hér best. Eru innflytjendur að
hugsa um hollustu þjóðarinnar eða
ef til vill heilsu og framtíð bama
sinna, þegar þeir rembast við inn-
flutninginn. Er betra líf og heilsa
þar sem mengun er í jörð, vatni
og lofti og alls konar eiturefni eru
í matvælum.
íslenska þjóð. Látum ekki villa
okkur sýn eða æsa til vandræða.
Þótt íslensk matvæli séu eitthvað
dýrari — sem er alveg eðlilegt —
þá eru þau best og hollust. Látum
það hafa forgang sem íslenskt er,
það mun reynast okkur best.
Höfundur er fyrrrverandi bóndi.
55-®)
Kynning í dag
kl. 13-18.
Staðgreiðsluafsláttur og
Kaupauki fylgir
Tölvu
markaður...
...opnar í dag, föstudaginn 20. október kl. 10.00 stundvíslega!
Tímabundbin markaður á nýjum og nýtegum tðlvubúnaðí ásamt
uppítðkudbúnaðl í nýjum hluta verslunar Táaknívate að §k@ífunn> 17
(háegra megín / áður örtðtvutáekní),
Tðtvur, hugbúnaður, jaðartæki o J. á góðu verðí. Takmarkað magn!
Tæknival
Skeifunnj 17 - j nýjum htute bm§m m§§ifí
iOfoava > nnNNOH tíviNAaa