Morgunblaðið - 26.10.1995, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1995
FRETTIR
MORGUNBLA.ÐIÐ
Harður tónn í umræðum um kjaramál á þingi Verkamannasambandsins
Einhugnr um upp-
sögn kjarasamninga
Efasemdir um að stjórnvöld hafi
staðið við loforð sem þau gáfu
við undirritun samninga
MIKIL samstaða ríkir um það meðal
þingfulltrúa á 18. þingi Verka-
mannasambandi íslands, að segja
beri upp kjarasamningum. Hrafnkell
A. Jónsson, formaður verkalýðsfé-
lagsins Árvakurs á Eskifirði, sagðist
telja að mikið vantaði upp á að
stjómvöld hefðu staðið við yfirlýs-
ingu sem þau gáfu 21. febrúar sl. í
tengslum við gerð samninganna, en
yfirlýsingin var ein af forsendum
fyrir þeim. Hrafnkell sagði að ef
ekki yrði staðið við yfirlýsinguna
yrðu samningar sjálfkrafa lausir.
Mjög harður tónn var í umræðum
um kjaramál á þinginu og hvöttu
allir sem til máls tóku til þess að
samningum yrði sagt upp. Einhugur
ríkti um að forsendur fyrir gerð kja-
rasamninganna væm brostnar þar
sem þeirri jafnlaunastefnu, sem
samninganir byggðu á, hefði verið
hafnað af þeim sem síðar sömdu.
Sigurður Ingvarsson, formaður
Alþýðusambands Austurlands, sagði
að forsenda samninga væri brostin
óháð niðurstöðu dómstóla. Fólkið í
landinu væri sjálft búið að dæma
samningana. Hann sagði að verka-
lýðshreyfingin hefði dregist á það í
febrúar að gera þessa tiiraun. Hún
hefði mistekist. Sigurður sagði að
verkalýðshrejrfíngin hefði átt mestan
í ÁLYKTUN um Atvinnuleysistrygg-
ingasjóð, sem lögð hefur verið fyrir
þing VMSÍ, er lagt til að sjóðurinn
verði lagður niður og nýr sjóður
stofnaður sem verði í umsjá verka-
lýðshreyfíngarinnar. Gert er ráð fyrir
að launafólk greiði iðgjald í sjóðinn.
Hervar Gunnarsson, sem sæti á í
stjómskipaðri nefnd sem vinnur að
endurskoðun laga um Atvinnuleysis-
tryggingasjóð, hafði framsögu á
þinginu. Hann sagði alveg ljóst að
ef verkalýðshreyfingin tæki ekki
framkvæði í þessu máli yrði frá
þátt í að kveða niður verðbólgu og
skapa forsendur fyrir traustara at-
vinnulífi. Allt frá árinu 1990 hefði
verið sagt að síðar myndi launafólk
njóta afrakstursins af þessari stefnu.
Vinnuveitendur hefðu haldið þvi
fram að enn hefði ekki skapast svig-
rúm fyrir launahækkunum og þess
vegna hefðu þeir hafnað kröfu
verkalýðshreyfingarinnar frá því í
fyrravetur um 10 þúsund króna
launahækkun. Það væri hins vegar
núna komið í ljós að þetta svigrúm
væri fyrir hendi.
Klifrað upp á bakið á
láglaunafólki
Sigurður Bessason, stjómarmað-
ur í Dagsbrún, lýsti þeirri þróun sem
hefði orðið í kjaramálum í vor og
sumar með þeim orðum, að þeir
hærra launuðu hefðu stigið upp á
bakið á þeim lægstlaunuðu sem
sömdu fyrst.
Hörð gagnrýni kom fram á fjár-
lagaframvarpið á þinginu. Björn
Snæbjörnsson, formaður Einingar á
málinu gengið án þess að launafólk
hefði mikið um niðurstöðuna að
segja.
Á fundinum kom fram hörð gagn-
rýni á þá lagabreytingar sem gerðar
hafa verið á Atvinnuleysistrygginga-
sjóði á síðustu áram. Þörf á heilda-
rendurskoðun laganna væri því brýn.
Gagnrýni kom fram á vinnumiðlan-
imar og margir bentu á að þjónusta
við atvinnulaust fólk væri mun betri
þar sem sveitarfélög hefðu falið
verkalýðsfélögunum að sjá um rekst-
ur vinnumiðlana. Á fundinum var
Akureyri, sagði að þetta væri eitt
það versta fjárlagafrumvarp sem
hefði sést í þinginu. Með afnámi
vísitölutengingu tryggingabóta fæl-
ist mikil kjaraskerðing. Hann sagði
að áherslan í komandi kjaraviðræð-
um ætti að snúast um tvennt, að
auka kaupmátt og hækka skattleys-
ismörk. Eiríkur Stefánsson, for-
maður verkalýðsfélags Fáskrúðs-
fjarðar, tók undir þetta og sagði
að verkalýðshreyfíngin hefði gert
mistök í síðustu samningum, að
krefjast aukins fjármagns til vega-
gerðar og jöfnunar á húshitunar-
kostnaði. Þingmennirnir sæu um
að tryggja íjármagn til þessara
mála og það hefðu þeir raunar ver-
ið búnir að gera, hvað varðar hús-
hitunarkostnaðinn, þegar samning-
arnir voru gerðir.
Óhefðbundnar
baráttuaðferðir?
Hrafnkell A. Jónsson sagði að
verkalýðshreyfingin yrði að búa sig
undir að Félagsdómur dæmdi upp-
mikið fylgi við að verkalýðshreyfing-
in tæki aukinn þátt í að þjóna og
greiða atvinnulausu fólki bætur.
Ótti við breytingar
Hjá nokkram þingfulltrúum kom
fram ótti við boðaðar breytingar og
bent var á að mikil óvissa væri um
hvernig ætti að framkvæma þær
hugmyndir sem Hervar setti fram.
Eins kom fram það sjónarmið að
hætta væri á að ríkið notaði tækifær-
ið, ef Atvinnuleysistryggingasjóður
yrði iðgjaldasjóður í umsjón verka-
sögn samninga ólöglega. Hreyfingin
yrði þá að grípa til óhefðbundina
baráttuaðferða, en sagði jafnframt
mikilvægt að menn segðu ekki frá
því fyrirfram til hvaða aðgerða yrði
gripið. Hann sagði að það yrði að
viðurkennast að gildandi samningur
væri lélegur og að uppsagnarákvæði
hans hefðu byggst á ótrúlegu miklu
trausti á viðsemjendunum.
Hrafnkell minnti á að kjarasamn-
ingamir hefðu byggst á tveimur for-
sendum, lágri verðbólgu og yfirlýs-
ingu sem ríkisstjómin gaf sama dag
og samningamir vora undirritaðir.
Hann sagðist ekki sjá betur en mik-
ið vantaði á að stjórnvöld hefðu stað-
ið við öll ákvæði yfirlýsingarinnar,
en hún er í 17 Iiðum. Ekkert stæði
í yfirlýsingunni um að tekjum, sem
ríkissjóður tapaði með afnámi tvís-
köttunar á lífeyri, yrði náð með nýj-
um sköttum. Hann sagðist ekki vita
til þess að búið væri að standa við
loforð um jöfnun húshitunarkostnað-
ar eða um endurskoðun á greiðslu
ferða- og dvalarkostnaðar sjúklinga.
Hann sagðist ekki vita til þess að
búið væri að skipa nefnd til að kanna
leiðir til að lækka framfærslukostn-
að heimilanna og ekkert hefði gerst
varðandi loforð um að tekið yrði á
greiðsluvanda heimilanna.
lýðshreyfingarinnar, til að draga sig
út úr sjóðnum og fela verkalýðs-
hreyfingunni að fjármagna hann.
Hervar sagði að fyrirmyndin að
þeim hugmyndum sem menn væra
að ræða innan verkalýðshreyfingar-
innar væri m.a. sótt til Danmerkur.
Þar greiddu um 90% launþega ið-
gjald til sjóðs, sem væri undir stjórn
verkalýðshreyfingarinnar. Ríkið
tryggði grannbætur, en til viðbótar
fengi fólk bætur í hlutfalli við þær
tekjur sem það hefði haft áður en
það missti vinnuna.
Borgarspítalinn
Brauðrist-
ar ræsa út
slökkvilið
SLÖKKVILIÐIÐ í Reykjavík
hefur fjórum sinnum í gær og
fyrradag fengið eldboð frá
Borgarspítala. í þrjú skipti
ræstu brauðristar eldvamar-
kerfi sjúkrahússins og í fjórða
skiptið var pönnukökubakstri
um að kenna.
Eldvamarkerfi Borgarspít-
alans er beintengt við slökkvil-
ið og lögreglu og að sögn
slökkviliðs er ávallt sent allt
tiltækt lið á staðinn þegar boð
berast.
Frá því laust eftir hádegi á
þriðjudag og þar til í hádeginu
í gær gerði eldvamarkerfi
sjúkrahússins fjórum sinnum
viðvart um eld.
í fyrsta skiptið er talið að
pönnukökubakstur í iðjuþjálf-
unardeild hafí ræst kerfíð en
í hin þijú skiptin fóru í gang
skynjarar í grennd við brauð-
ristar á hinum ýmsu hæðum
sjúkrahússins þegar starfsfólk
var að rista brauð.
6,75% hækk-
un vegna
bílastyrks
LÆKNAFÉLAGIÐ segir þá
launahækkun, sem lausráðnir
sjúkrahúslæknar hafí fengið
við gerð kjarasamnings í apríl,
ekki vera 18% eins og fram
hafi komið í greinargerð
Kjaradóms, sem birt var í
Morgunblaðinu síðastliðinn
laugardag. Bílastyrkur hafi
verið felldur inn í laun, þannig
að kjör hafi haldizt óbreytt af
þeim völdum, en samnings-
bundin hækkun sé 6,75%.
„í samningum var bíla-
styrkur sem læknar höfðu haft
færður inn í grunnlaunin á
þann hátt að allir samnings-
aðilar voru sammála um að
læknar hefðu haldið óbreytt-
um kjöram," segir í athuga-
semd frá Læknafélagi íslands.
„Laun sjúkrahúslækna hækk-
uðu strax um 1,8% og þann
1. janúar 1996 munu þau
hækka um 3%. Greiðslur í líf-
eyrissjóð munu hækka í áföng-
um, alls um 1,8% á samnings-
tímanum sem er til 31. desem-
ber 1996. Um aðrar hækkanir
er ekki að ræða og hækkunin
því samtals 6,75% en ekki
18%.“
Að sögn Birgis Guðjónsson-
ar, skrifstofustjóra starfs-
mannaskrifstofu ijármála-
ráðuneytisins, vora sjúkrahús-
læknar eina stétt ríkisstarfs-
manna með sérstakan aksturs-
samning, sem tilgreindi
greiðslur fyrir ákveðinn kíló-
metrafjölda, inni í kjarasamn-
ingi sínum. Með samningnum
síðastliðið vor hafí þessu verið
breytt og markmiðið verið að
læknar héldu sömu kjöram.
Fréttamyndir
í Hólminum
UÓSMYNDASÝNINGIN Til
sjós og lands hefur verið sett
upp í anddyri íþróttahússins í
Stykkishólmi. Þar verður sýn-
ingin fram yfír helgi.
Á sýningunni eru þijátíu
myndir úr ljósmyndasam-
keppni Okkar manna, félags
fréttaritara Morgunblaðsins.
Sýningin hefur verið sett upp
á fjölda staða um allt land
undanfarna mánuði.
HARÐUR svipur er á fulltrúum á Verkamannasambandsþingi og tónninn eftir því.
Morgunblaðið/Kristinn
V erkalýðshreyfingin sjái um
Atvinnuleysistryggingasj óð