Morgunblaðið - 26.10.1995, Blaðsíða 20

20 FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1995
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Sverrir
MICHAEL Ridpath hefur skrifað metsölubók með aðstoð hand-
bóka um ritlist.
Formúlan virkaði
í Hómerskviðum!
Michael Ridpath skrifaði fyrstu skáldsöguna
með hjálp handbóka um ritlist og nú hefur
hann selt útgáfuréttinn á henni fyrir 100
milljónir króna. Þröstur Helgason hitti
hann að máli í tilefni þess.að bókin, Myrkra-
verk, er komin út í íslenskri þýðingu.
MICHAEL Ridpath var verðbréfa-
sali í London. Hann hafði lítið að
gera í frítíma sínum og ákvað að
festa kaup á tölvu til að stytta sér
stundir. Smám saman komst hann
að því að það væri fátt annað að
gera við tölvuna en að skrifa á
hana sögu. Hann hafði hins vegar
aldrei gert það áður og las sér því
til í handbókum um ritlist. Svo vel
tókst til með ritsmíðina að Ridpath
hefur nú selt útgáfuréttinn á henni
í 30 löndum fyrir um 100 milljónir
króna og gert samning við Capitol
Films um kvikmyndaréttinn á
henni. Michael Ridpath hefur verið
kallaður „hinn breski John Gris-
ham“.
Vinsældirnar
komu á óvart
Ridpath segir að honum hafi
komið mest á óvart hvað mörgum
hefur þótt bókin skemmtileg og
raunar hvað margir hafa yfírleitt
haft áhuga á að lesa hana. „Þótt
bókin sé spennusaga er hún mjög
persónuleg, hún fjallar um svipaða
verðbréfasölu og ég fékkst við
sjálfur. Mér þótti þessi starfsvett-
vangur skemmtilegur og spenn-
andi og ég vonaðist til að sumum
vina minn og kannski vinnufélög-
um myndi fínnast þetta áhugavert
sögusvið. Ég bjóst þó ekki við því
að fólk sem þekkti ekkert til við-
skipta myndi hafa jafn mikinn
áhuga á bókinni og raun ber vitni.“
Myrkraverk Ridpaths segir frá
ungum verðbréfasala í bresku
kauphöllinni, Paul Murray, sem
sýslar með milljónir punda á hveij-
um degi, eins og segir á bók-
arkápu. Vinnufélagi hans, Debbie,
fínnst drukknuð í ánni Thames dag
einn og fer Paul að grafast fyrir
um orsakimar. Fýrr en varir hefur
hann dregist inn í flókinn vef
blekkinga, svika og morðs. Áður
en hann veit af hefur hann verið
sakaður um innherjaviðskipti og
að hafa myrt Debbie.
Formúlan
Spennusögur hafa verið gagn-
rýndar fyrir að vera allar mjög svip-
aðar að gerð, þær segi allar sömu
söguna. Ridpath segir að nokkur
sannleikur felist í þessari gagnrýni.
„Ég held að það séu ákveðnar for-
múlur sem skrifað er eftir; grunn-
formúlan segir til um að góði mað-
urinn lendi í einhveijum vandræð-
um sem hann verði að reyna að
vinna sig út úr. Það koma líka allt-
af við sögu einhveijir vondir menn.
Ég held þó að það sé ekkert að
þessu. Formúlan virkaði í Hómers-
kviðum og því ætti hún ekki að
gera það núna einnig? Auk þess
bæta allar spennusögur einhveiju
nýju við; Myrkraverk gerist til
dæmis í breska fjármálaheiminum
sem ekki hefur verið skrifað mikið
um áður. Ég hefði auðvitað getað
reynt að skrifa bók með frumleik-
ann einan að markmiði en mér
fannst mun áhugaverðara að fást
við spennusagnaformið."
Ridpath segir að bækurnar sem
hann las um ritlist hafi að mörgu
leyti komið að góðum notum þegar
hann skrifaði þessa sögu. „Það
voru nokkrar grundvallarreglur
sem ég notfærði mér, svo sem sú
að maður skrifí um það sem maður
þekkir. Ég lærði hins vegar mikið
á því að lesa eftir aðra höfunda.
Ég tók mér líka góðan tíma í að
skrifa þessa bók og skrifaði hana
aftur og aftur. Það var sennilega
besti skólinn.“
Leyndarmál
spennusögunar
Aðspurður segist Ridpath ekki
vita hvort hann hafi fundið
leyndarmálið á bak við góða
spennusögu. „Ég held samt að það
séu örugglega ákveðin leyndarmál
þama á bak við. Að mínu mati
þarf lesandinn til dæmis að geta
samsamað sig hetju sögunnar, hún
verður að vekja samúð lesandans
og hún verður að vera áhugaverð
annars nennir lesandinn ekki að
halda lestrinum áfram.“
Ridpath segir að aðalsöguhetja
Myrkraverks, Paul Murray, sé að
hluta byggð á honum sjálfum. „Það
er auðveldara að skrifa um ein-
hvern sem sér heiminn sömu aug-
um og maður sjálfur, að minnsta
kosti í fyrsta skipti sem maður
skrifar bók. Paul er samt ekki ég,
hann er ólíkur mér að mörgu leyti,
hann er íþróttamaður og einfari,
hann er ákveðinn og eilítið alvar-
legri en ég.“
Hættur í kauphöllinni
Ridpath segist vera hættur að
vinna í kauphöllinni og ætlar að
einbeita sér að ritstörfum í fram-
tíðinni. Hann vinnur nú að annarri
bók sem fjallar um mann í tölvu-
bransanum sem flækist í morð-
mál. Aðspurður segist Ridpath
ekki hafa neinn áhuga á því að
skrifa kvikmyndahandrit, fyrst og
fremst vegna þess að hann vilji
einbeita sér að skáldsagnaforminu
og ná góðum tökum á því. „í skáld-
sögunni hefur maður líka öll völd,
hún er ekki samstarfsverkefni eins
og kvikmyndin."
íslenskur tónlistardagur á laugardaginn
Barist fyrir byggingu tónlistarhúss
TÓNLISTARRÁÐ íslands
gengst á laugardag fyrir ís-
lenskum tónlistardegi. Verður
dagurinn helgaður baráttunni
fyrir byggingu tónlistarhúss á
Islandi.
Skólalúðrasveitir munu leika
á Lælqartorgi frá klukkan
13.30 en dagskráin hefst form-
iega við Hljómskálann stundar-
fjórðungi síðar. Munu blásarar
úr Sinfóníuhljómsveit íslands
leika á þaki skálans, sem er
eina húsið sem byggt hefur
verið sérstaklega fyrir tónlist-
arflutning hér á landi, á meðan
tónlistarunnendur safnast sam-
an á svæðinu. Laust eftir klukk-
an tvö verður lagt af stað í
göngu eftir Fríkirkjuvegi,
Lælqargötu og Lælqartorgi.
Þijár lúðrasveitir í Reykjavik
munu leika fyrir göngunni. Á
Lækjartorgi
verður siðan
myndaður
þjóðkór undir
stjórn Garð-
ars Cortes.
Fylgt verður
fordæmi Páls
ísólfssonar
sem gerði
slíkan kór
frægan á sínum tima.
Eftir að Þjóðkórinn hefur
lokið söng sínum mun John
Speight, forseti Tónlistarráðs
íslands, afhenda Birni Bjarna-
syni menntamálaráðherra
stuðningsyfirlýsingu vegna
áhuga sem hann hefur sýnt á
byggingu tónlistarhúss og
áskorun til ríkisstjórnarinnar
frá heiidarsamtökum tónlistar-
manna á íslandi um að tekin
verði ákvörðun hið allra fyrsta
um byggingu tónlistarhúss.
Stór hópur
„ Við ætlum að nota þetta
tækifæri til að sýna fram á að
hópurinn, sem er fylgjandi
byggingu tónlistarhúss, sé
stór,“ segir John Speight sem
vonast til að fjöldi manns leggi
leið sína í bæinn í tilefni dags-
ins. „Ef veðurguðimir verða
okkur ekki hliðhollir er bara
að búa sig vel.“
íslenskur tónlistardagur hef-
ur verið haldinn hátíðlegur ár-
lega frá 1987. Félag tónskálda
og textahöfunda hafði fmm-
kvæði að þessum degi en mörg
félög og samtök tónlistar-
manna taka jafnan þátt í hátíð-
arhöldunum, auk útvarps og
sjónvarps sem leggja meiri
áherslu á íslenskt efni en ella.
Tónlistarbandalag íslands,
sem breytt var í Tónlistarráð
Islands árið 1992, var í upphafi
falið að standa fyrir Islenskum
tónlistardegi og hefur það ann-
ast framkvæmdina síðan. Níu
fulltrúar eiga sæti í ráðinu og
em þeir forsvarsmenn ýmissa
félaga og samtaka tónlistar-
manna á Islandi.
John Speight
Máiþing um orðabók
Sigfúsar Blöndals
Nýjar bækur
Skáldsaga um kyn-
ferðislegt ofbeldi
ÍSLENSK-danskur orðabókasjóð-
ur, Orðabók Háskólans og Orð-
mennt, félag áhugamanna um
orðabókarfræði efna til málþings
um orðabók Sigfúsar Blöndals í
fundarsal Þjóðarbókhlöðu laugar-
dagjnn 28. október kl. 13. Mál-
þingið er öllum opið.
Orðabók Sigfúsar Blöndals var
menningarlegt stórvirki á sínum
tíma og enn er hún stærsta orða-
bók sem gefín hefur verið út um
íslensku. Bókin sjálf og efniviður
hennar er verðugt og mikilvægt
rannsóknarefni frá málfræðilegu
og málsögulegu sjónarmiði ekki
síst að því er varðar sögu og ein-
kenni orðaforðans. Sem meginrit
meðal íslenskra orðabóka hefur
orðabók Blöndals haft mótandi
áhrif á íslenska orðabókagerð á
þessari öld og því hefur athugun
á gerð hennar og einkennum ekki
síst gildi til skilnings á íslenskri
orðabókahefð, segir í fréttatil-
kynningu.
MEGINVIÐFANGSEFNIÐ í fjórðu
bók Kormáks Bragasonar er kyn-
ferðislegt ofbeldi. I kynningu segir
að í skáldsögunni sé „á opinskáan
hátt tekist á við frumkenndir manns-
ins og aðferðir hans til að byggja
upp samfélag manna“. Upp á yfír-
borðið komi brestir í siðferðismynd
nútímamannsins. Bókin er ekki ætluð
börnum eða unglingum til lestrar.
í kynningu segir enn fremur:
„Höfundurinn, sem jafnframt er
doktor og prófessor í uppeldisfræði
og hefur um langt árabil unnið að
barnavemdarmálum, m.a. sem for-
maður bamavemdamefndar Reykja-
víkur, tekur hér mikla áhættu með
því að setja þetta viðkvæma við-
fangsefni í búning skáldsögu."
Hekluútgáfan gefur út. Auga fyrir
tönn er 151 bls. prentuð í Odda.
Rita sá um hönnun og útlit.
KOLBRÚN Erna Pétursdóttir
í hlutverki sínu í leikþættinum.
Þá mun enginn
skuggi vera tii
Sýningar
í vetur
SÝNINGUM á leikþættinum Þá
mun enginn skuggi vera til eftir
Björgu Gísladóttur og Kolbrúnu
Emu Pétursdóttur verður fram
haldið í vetur en heilbrigðisráðu-
neytið hefur styrkt sýninguna til
frekari kynningar.
Leikþátturinn hefur verið sýndur
sjötíu sinnum á vinnustöðum og hjá
félagasamtökum víða um land frá
því hann var frumfluttur í byijun
október á liðnu ári.
„Sýningin fjallar um sifjaspell og
afleiðingar þess á áhrifamikinn og
eftirminnilegan hátt,“ segir í kynn-
ingu. „Hún gefur áhorfendum kost
á að auka skilning sinn á þessu
viðkvæma málefni, sem er eitt best
varðveitta leyndarmál í samfélagi
okkar og svartur blettur á sið-
menntuðu þjóðfélagi."
I kynningu segir ennfremur að
leikþátturinn henti vel til sýningar
á vinnustöðum og á fundum hjá
félagasamtökum. Þá vona aðstand-
endur að sýningin muni stuðla að
aukinni umræðu um sifjaspell og
afleiðingar þess, því fræðsla og
upplýst umræða sé grundvöllur þess
að forða megi börnum og ungling-
um frá lífsreynslu sem geti valdið
þeim óbætanlegu tjóni.
Kolbrún Erna fer með eina hlut-
verkið í sýningunni. Leikstjóri er
Hlín Agnarsdóttir og sá hún jafn-
framt um leikmynd og búninga
ásamt höfundunum.
------» ♦ ♦-----
Nýjar bækur
Saga Borgar-
fjarðar eystra
ÚT ER komin saga Borgarfjarðar
eystra. Bókin er gefín út í tilefni
þess að 100 ár eru liðin frá því að
Bakkagerði á Borgarfirði eystra
varð löggiltur verslunarstaður.
Höfundar efnis eru Magnús H.
Helgason, Ármann Halldórsson, Sig-
ríður Eyjólfsdóttir og Sigurður Ósk-
ar Pálsson.
Meginefni bókarinnar fjallar um
atvinnu- og verslunarmál og félaga-
sögu siðastliðin 100 ár. Annars eru
kaflaheitin þessi: Borgarfjörður og
Víkur - landshættir og byggð, Borg-
arfjörður til 1895, Landbúnaður,
Þijú brot úr kirkjusögu, Atvinna,
verslun og almenn hreppsmál 1895-
1995, Félagasaga, Heilbrigðismál,
Skólasaga, Kauptúnið Bakkagerði,
Hreppsnefndarmannatal og oddvita.
Bókin er 381 bls. og prýða hana
um 130 lit- og svart/hvítar myndir.
í bókinni eru tilvísana-, heimilda-
og myndaskrár, auk skrár yfir
mannanöfn er koma fyrir í bókinni.
Ritstjóri er Magnús H. Helgason
sagnfræðingur. Útgefandi er Sögu-
hópurinn á Borgarfírði eystra. Bókin
kostar 4.500 kr. og verður til sölu
í Bókabúð Máls og menningar í
Reykjavík.