Morgunblaðið - 26.10.1995, Blaðsíða 12

VIÐSKlFn AIVINNUIJF
FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1995
Brunnar hf. vinna að fullum krafti að hönnun og framleiðslu ýmissa nýjunga fyrir íslenskan sjávarútveg
BRUNNAR hf. eru ungt iðn-
aðarfyrirtæki sem tók til
starfa í Grindavík 1 upp-
hafí árs 1994. Fyrirtækið
er að stærstum hluta í eigu fram-
kvæmdastjóra þess, Kjartans Ragn-
arssonar, og byggir það framleiðslu
sína að nær öllu leyti á íslensku
hugviti. Afurðir fyrirtækisins eru
einkum hannaðar til ýmissa nota í
sjávarútvegi, en þó eru þar nokkrar
mikilvægar undantekningar á.
Rekstur Brunna hefur farið vel
af stað. Á fyrsta starfsári fyrirtæk-
isins nam veltan 49 milljónum króna
og var framlegðarhlutfallið 27%. Að
sögn Kjartans stefnir allt í að á þessu
ári muni veltan því sem næst tvöfald-
ast og nema um um 100 milljónum
króna. Svipaða sögu er að segja af
starfsmannafjölda fyrirtækisins, en
í ár hafa á bilinu 15-27 manns starf-
að þar, í samanburði við 8-10 manns
á síðasta ári. Þetta verður að teljast
nokkuð góður árangur hjá fyrir-
tæki, sem samhliða framleiðslunni
hefur varið stórum hluta veltunnar
til rannsóknar- og þróunarstarfa,
auk markaðssetningar.
Áherslan er lögð
á-framleiðsluna
Enn sem komið er hafa Brunnar
hf. sinnt ýmsum viðhalds- og við-
gerðarverkefnum samhliða fram-
leiðslunni, en Kjartan segir að öll
áherslan sé lögð á framleiðsluna.
„Við höfum þurft að sinna viðhalds-
verkefnunum meðan við höfum verið
að koma fyrirtækinu á laggirnar, en
hér í Grindavík er hins vegar nóg
af aðilum sem geta sinnt þeirri vinnu
og það er ekki stefna okkar að sinna
þessum verkefnum til frambúðar.
HÉR gefur annars vegar að líta ýsurúllur sem framleiddar eru í fiskrúllusamstæðu Brunna og sleppi-
blökk fyrir nótaskip, en blökkinni er ætlað að draga úr hættunni á því að nótin fari í skrúfu skipanna.
Með hugvitið að
leiðarljósi
Við settum okkur það markmið strax
í upphafi að innan fimm ára frá
stofnun muni fyrirtækið nær ein-
göngu sinna framleiðslu á eigin vör-
um. Það er þó ljóst að til þess að
það markmið náist munum við þurfa
að verja verulegum fjármunum til
þróunar og markaðssetningar á af-
urðum okkar.“
Unnið hefur verið að framleiðslu
fjölda nýrra afurða á síðustu 20
mánuðum auk þess sem vöruúrvalið
jókst verulega þegar Sigurður Krist-
FUNDUR
framundan!
Tæknivæddir þingsalir í öllum stærðum.
Leitið upplýsinga og við sendum gögn um hæl.
SCANDIC
LOFTLEIÐIR
Sími: 5050 900 • Fax: 5050 905
insson vélahönnuður gekk til liðs við
fyrirtækið fyrr á þéssu ári. Sigurður
rak áður fýrirtækið Hansvélar í
Reykjavík, en nú hafa Brunnar tekið
við framleiðslu þeirra véla sem hann
hefur hannað.
Meðal þess sem fyrirtækið fram-
leiðir nú eru ýmiss konar matvæla-
dælur og áfyllingarvélar. Þá fram-
leiðir fyrirtækið samstæðu til
lakkrísframleiðslu og hafa m.a. stað-
ið yfir viðræður við aðila í Kanada
um kaup á einni slíkri, en verðmæti
hennar er um 38 milljónir króna.
Sú afurð sem fyrirtækið hefur hins
vegar lagt hvað mesta áherslu á í
markaðssetningu að undanförnu er
fiskrúlluvél, sem Sigurður hannaði.
Ein slík er í notkun hér á landi, hjá
fiskvinnslufyrirtækinu Víði í Garði,
og mun fyrirtækið vera eini aðilinn
hér á landi sem framleiðir slíkar
rúllur. Kjartan segir þessa vél vera
ákaflega góðan kost fyrir fiskvinnslu
hér á landi, sérstaklega í ljósi vax-
andi þarfar á því að nýta aflann
betur.
„Þessi vél tekur hráefnið inn,
mótar rúllurnar og dælir í þær fyll-
ingunni áður en þær eru baðaðar í
kryddlegi, raspaðar og loks steiktar.
Einnig er hægt að móta ýmis önnur
form en rúllur í vélinni. Vélin tekur
ákaflega lítið pláss og má t.d. koma
henni fyrir um borð í togara án telj-
andi vandkvæða og höfum við átt í
viðræðum við Royal Greenland með
það fyrir augum.“
Mikill fjöldi vörutegunda
Meðal helstu nýjunga hjá Brunn-
um er sérstök víramælingarvél, sem
mæla á togvíra með 99,98% ná-
kvæmni. Fram til þessa hafa þessar
mælingar verið seinvirkar og gríð-
arlega plássfrekar, þar sem leggja
hefur þurft vírana út og mæla þá
síðan með tommustokk. Nú er hægt
að mæla þá í vélinni og ganga frá
þeim á rúllu í leiðinni á u.þ.b. 50
fermetra svæði. Auk þess er vélin
búin hugbúnaði, sem hefur m.a. að
geyma skipaskrá, og er hægt að
færa í minni tölvunnar hvaða víra-
lengd hver togari hefur notað við
hveija tegund veiða í gegnum tíðina.
Að sögn Kjartans hefur þegar verið
gengið frá sölu á tveimur slíkum
vélum.
Hér hefur aðeins verið tæpt á
nokkrum þeirra verkefna sem fyrir-
tækið vinnur að um þessar mundir.
Meðal annarra verkefna er þróun á
sérstöku kísilnuddtæki, þróunar-
verkefni fyrir borholur í samvinnu
við Hitaveitu Suðurnesja, endur-
vinnsla á Rockkopper-gúmmíi, ýms-
ar tegundir af nýstárlegum blökkum
fyrir nótaveiðiskip og fleira.
Kjartan segir að það sé þó ljóst
að talsvert fjármagn þurfi að koma
til viðbótar til þess að hægt sé að
sinna þróun og markaðssetningu
þessara afurða sem skyldi. Nú þegar
hafi fyrirtækið notið aðstoðar nokk-
urra sjóða í því skyni og verið sé
að leita eftir frekari stuðningi jafn-
framt því sem umtalsverðum hluta
veltunnar sé varið til þessara hluta.
Hann segir framtíð fyrirtækisins
vera bjarta takist vel til með þessa
Torgið
Lög á Iffeyrissjódi
Nýsköpun í m|öl-
og malmiönaoi
Markmið
Að veita fyrirtækjum í fiskimjölsiðnaði og máimiðnaði
fjárhagslega og faglega aðstoð við þróun frumsmíði á
innlendum vél- og tækjabúnaði fyrir fiskimjölsiðnaðinn.
Þátttökufyrirtæki
Fyrirtæki í fiskimjölsiðnaði og málmiðnaði og önnur fyrir-
tæki er þróa búnað fyrir mjöliðnaðinn. Samstarfsverkefni
fyrirtækja hafa forgang við val á verkefnum.
Fjárhagsleg aðstoð
Styrkur til einstakra verkefna getur numið allt að 40% af
samþykktum kostnaði en þó aldrei hærri en 1 milljón króna.
Upplýsingar
Karl Friðriksson, Iðntæknistofnun, s. 587 7000.
Iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti
SAMIÐN, samband iðnfélaga
Samtök iðnaðarins
Félag íslenskra
fiskimjölsframleiðenda
FINNUR Ingólfsson viðskiptaráð-
herra beindi mjög spjótum sínum
að lífeyrissjóðakerfinu í landinu á
ársfundi Sambands íslenskra
sparisjóða um síðustu helgi.
Fram kom í máli hans að pen-
ingalegar eignir lífeyrissjóðanna
hafi numið um 230 milljörðum
um síðustu áramót, en á sama
tíma hafi innlán í bankakerfinu
numið 152 milljörðum og eignir
verðbréfasjóðanna 17 milljörð-
um.
„Af þessu má sjá að lífeyris-
sjóðirnir eru orðnir staerri en allt
bankakerfið og verðbréfafyrir-
tækin samanlagt. Ríkar kröfur
eru gerðar til verðbréfafyrir-
tækja, banka og sparisjóða um
ársreikninga, ársuppgjör, hæfni
stjórnenda, eiginfjárkröfur og
þannig mætti lengi telja. Aftur á
móti er engin heildstæð löggjöf
til um starfsemi lífeyrissjóðanna
í landinu fyrir utan löggjöf frá
árinu 1991. Sú löggjöf gerir ekki
annað en leggja þá skyldu á
stjórn lífeyrissjóða að sjá til þess
að samdir og endurskoðaðir séu
ársreikningar fyrir lífeyrissjóði og
slíkum endurskoðuðum reikning-
um er skylt að skila til bankaeftir-
lits Seðlabanka íslands. Annað
segir þessi löggjöf ekki.“
Viðskiptaráðherra benti síðar
í ræðu sinni á að vald eigenda
til að hafa áhrif á fjárfestingar-
stefnu sjóðanna væri mörgum
takmörkunum háð. „Sama gildir
um val sjóðsfélaga á stjórnum
lífeyrissjóðanna. Er því orðið
löngu tímabært að sett verði al-
menn lög um starfsemi lífeyris-
sjóðanna, þar sem launamönn-
um verði gert kleift að hafa áhrif
á störf, stefnumörkun og
stjórnarkjör og allar meirirháttar
ákvarðanatökur í viðkomandi líf-
eyrissjóði í samræmi við inneign
eða áunnin réttindi í viðkomandi
sjóði.“
Þetta eru reyndar ekki nýjar
upplýsingar um vilja stjórnvalda
því í stefnuyfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar segir m.a.: „Tryggja þarf
aukið valfrelsi í lífeyrissparnaði
og innleiða samkeppni milli lífeyr-
issjóða. Sett verða almenn lög
um starfsemi lífeyrissjóða þar
sem m.a. verða tryggð bein áhrif
sjóðsfélaga á stefnumörkun og
stjórn sjóðanna."
Frábiðja sér afskipti
ríkisins
Samkvæmt lögum um starfs-
kjör launafólks og skyldutrygg-
ingu lífeyrisréttinda frá árinu
1980 er öllum launamönnum og
þeim sem stunda atvinnurekstur
eða sjálfstæða starfsemi rétt og
skylt að eiga aðild að lífeyrissjóði
viðkomandi starfsstéttar eða
starfshóps, enda starfi lífeyris-
sjóðurinn skv. sérstökum lögum
eða reglugerð, sem staðfest hef-
ur verið af fjármálaráðuneytinu.
Af hálfu lífeyrissjóða og verka-
lýðsfélaga hefur hugmyndum um
breytingar á núverandi skipulagi
lífeyrissjóðakerfisins verið harð-
lega mótmælt. Bent hefur verið
á að það sé viðfangsefni aðila
vinnumarkaða að fjalla um innri
málefni sjóðanna og ríkið ætti
fremur að snúa sér að því að
leysa vanda síns eigin lífeyris-
sjóðs. Sérstaklega hefur verið
varað við þeim áformum að koma
á samkeppni milli lífeyrissjóða og
auknu valfrelsi sjóðfélaga um til
hvaða lífeyrissjóða þeir greiða.
Er því haldið fram að það muni
leiða til þess að samtryggingar-
kerfi sem lífeyrissjóðir á almenn-
um vinnumarkaði starfi eftir muni
hrynja.
Það er hins vegar Ijóst að hug-
myndir um endurskoðun á núver-
andi skipulagi eiga töluverðu fylgi
að fagna í þjóðfélaginu. Hingað
til hefur þorri almennra launa-
manna og launagreiðenda lítið
sem ekkert haft um starfsemi líf-
eyrissjóðanna að segja. Tiltölu-
lega fáir menn hafa ráðið þar
ferðinni og haft ráðstöfunarvald
yfir gífurlegum fjármunum á verð-
bréfamarkaði. Þessir sömu menn
virðast oftar en ekki vera mjög
þaulsetnir í stjórnum sjóðanna
eða öðrum störfum í þeirra þágu.
Þá fer fáum sögum af aðalfund-
um lífeyrissjóða og kjör stjórna
þeirra hefur virst fara fram fyrir
luktum dyrum þótt eitthvað hafi
rofað til í þessu efni í kjölfar sam-
einingar sjóða. Það virðist því
full þörf á einhverri lagasetningu
um rekstur sjóðanna svo og
auknu aðhaldi sem yrði óhjá-
kvæmilegur fylgifiskur meiri sam-
keppni á þessu sviði.
KB