Morgunblaðið - 07.11.1995, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 7. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
FRÉTTIR: EVRÓPA
Morgunblaðið/Sigurgeir
SPRINGNUM sleppt og haldið til veiða. Loðnuskipið Sig’urður VE hélt til loðnuveiða um helgina
eftir langa bið og var hugur í áhöfninni við brottförina frá Eyjum.
Beitir hættur á kolmunna
og farinn á loðnuveiðar
BEITIR NK frá Neskaupstað land-
aði um nelgina tæplega 400 tonn-
um af kolmunna, sem fóru í
bræðslu. Skipið er nú hætt á kol-
munnveiðum og fer næst á loðnu-
veiðar. „Við erum hættir vegna
þess að það er loðnuveiði og við
förum í hana í þeirri von og trú
að áframhald verði á því,“ segir
Jóhann K. Sigurðsson útgerðar-
stjóri Síldarvinnslunnar hf.
Hann segir að menn hafi trú á
að kolmunnaveiðar geti gengið í
framtíðinni. Menn hafi verið
ánægðir með tilraunina, veiðar-
færin hafí virkað vel og fengist
hafí reynsla sem geti reynst dýr-
mæt næsta sumar. „Enginn getur
þó sleppt loðnu fyrir þessar veiðar.
heldur geta kolmunnaveiðar verið
ágætis búbót inn á milli.“ Eftir
því, sem næst verður komizt er
nú ekkert skip á kolmunnaveiðum
og líkar ílkur á að svo verði bráð,
haldi loðnan áfram að veiðast.
3 hvalir í nótina
hjá Albert
„Það komu þrír hvalir í nótina
hjá okkur í morgun,“ segir Jens
Kristinsson, vélstjóri á Albert GK,
þegar Morgunblaðið náði tali af
honum í gærdag. Hann segir að
Hvalir valda
vandræðum við
loðnuveiðarnar
þeir hafí hver gert sitt gat í gegn-
um nótina, en veiðarnar haldi þó
áfram. Hann gerir ráð fyrir að
rúmum 400 tonnum hafi verið
landað um nóttina, en Albert GK
landaði rúmum 700 tonnum á
Siglufirði á laugardag.
„Það hefur verið ansi mikið af
hvölum hérna,“ segir hann. „A
föstudag taldi ég um 10 blástra
frá þeim. Þá voru þeir að gera það
sama og við, að bíða eftir að færi
að skyggja og loðnan lyfti sér, en
hún lá ansi djúpt. Það var óneitan-
lega tignarleg sjón að sjá þá.“
Rifu minna
en við héldum
Börkur NK fékk 750 tonn af
loðnu í aðfaranótt mánudags, sem
var blönduð að sögn Sturlu Þórð-
arsonar skipstjóra. „Það komu líka
tveir hvalir eða hnúfubakar í veið-
arfærin, en betur fór en á horfðist
og þeir rifu minna en við héld-
um.“ Hann segir að veður sé frek-
ar vont á miðunum. Börkur NK
landaði 1.280 tonnum síðastliðinn
laugardag.
Blandaðri loðna en áður
Júpíter frá Þórshöfn var þúinn
að vera þijá daga á loðnumiðum
í gær, en að sögn Helga Jóhanns-
sonar stýrimanns var bræla fyrsta
daginn. „Það hefur gengið frekar
illa,“ segir hann. „Þetta eru
smærri torfur en voru í kantinum
fyrst eftir að við komum á miðin.
Þá eru þær breiðari og með bland-
aðri loðnu.“ Hann segir þegar
hafí aflast tæplega 700 tonn af
frekar blandaðri loðnu, en á föstu-
dag hafi Júpiter landað 1.250
tonnum af mjög góðri loðnu. Júpit-
er er að veiðum 70 mílur norður
af Straumnesi. Helgi segir að þar
hafi sést til hvals, en hann hafi
fekki valdið þeim erfiðleikum.
27.000 tonn af
síld til vinnslu
Síldveiðar ganga hafa gengið
vel að undanförnu og eru nú rúm-
lega 70.000 tonn komin á land
samkvæmt upplýsingum Samtaka
fiskvinnslustöðva. 44.000 tonn
hafa farið til bræðslu, en 15.000
í fyrstingu og 12.000 tonn til sölt-
unar. Mest er unnið af síld til
manneldis í Neskaupstað, Höfn og
Y estmannaeyj um.
Áætluð þörf á síld til frystingar
og söltunar á vertíðinni er um
45.000 tonn upp úr sjó, en 27.000
tonn samtals hafa þegar farið til
vinnslu. Því þarf um 18.000 tonn
til viðbótar eigi að fást næg síld
til vinnslu.
Alls eru um 58.000 tonn af síld-
arkvótanum óveidd og því bendir
allt til þess, að nægileg síld fáist
til söltunar og frystingar, einkum
ef loðnan heldur áfram að veiðast.
Með loðnuveiðinni minnkar þörf
verksmiðjanna á síld til bræðslu
og stóru skipin halda sig frekar
að loðnunni en síld.
Mestu íandað
á Seyðisfirði
Nú í upphafi vikunnar hafði
langmestu verið landað hjá SR-
Mjöli á Seyðisfírði, rúmlega
16.300 tonnum. Borgey á Höfn
hafði tekið á móti 9.400 tonnum,
Vinnslustöðin í Vestmannaeyjum
var með 9.000 tonn, Fiskimjöl og
lýsi í Grindavík 8.600 tonn og Síld-
arvinnslan í Neskaupstað með
6.500 tonn.
Morgunblaðið/Ágúst Blöndal
BEITIR landar kolmunna í Neskaupstað um helgina.
Danska Júníhreyfingin í vanda
Ef ekki ESB
hvað þá?
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ÞAÐ ER einfalt að vera á móti Evr-
ópusambandinu (ESB) og inngöngu
í það, en erfitt að finna evrópsku
samstarfi annan farveg. Þetta sýndi
sig glögglega á ársfundi Júníhreyf-
ingarinnar dönsku um helgina, en
hreyfingin varð til þegar Danir kusu
um aðild að Maastricht-samkomu-
laginu.
Stefnuskrá flokksins, undir titlin-
um „Lýðræðislegt samstarf í Evr-
ópu“ var samþykkt, en jafnframt
gagnrýnd fyrir að þar væri í raun
ekki bent á neinn kost í stað ESB
og þess yfirþjóðlega valds, sem sam-
starfið þar byggir á. Vandinn er að
hreyfingiíT-var á móti gamla Efna-
hagsbandalaginu og getur því ekki
einfaldlega skrúfað tímann aftur fyr-
ir tíma þess. Lagt er til að ESB verði
leyst upp, en ýmsar aðrar stofnanir
eins og Óryggis- og samvinnustofnun
Evrópu (ÖSE), Evrópuráðið og evr-
ópsk samvinna á vettvangi Samein-
uðu þjóðanna verði styrkt, auk þess
sem hreyfingin hefur alla tíð verið
dyggur formælandi norrænar sam-
vinnu. Hreyfingin óskar þess að
Danir geti áfram haldið uppi fríversl-
un og viðskiptun við ESB-löndin, en
hverfi úr hinu pólitíska samstarfi.
En hvernig fríverslunarsamvinnan á
nákvæmlega að vera er ekki rakið í
stefnuskránni.
Hrós til Bjerregaard
Þó Júníhreyfingin sé á engan hátt
sammála Ritt Bjerregaard um Evr-
ópumálin færði Drude Dahlerup
henni innilegar þakkir fyrir dagbók-
ina. Með henni hefði hún afhjúpað
hve andlýðræðisleg stofnun ESB
væri. Bókin sýndi svo ekki yrði um
villst hvernig Þjóðveijar og Frakkar
réðu þar lögum og lofum, svo litlu
löndin kæmust ekki upp með moð-
reyk. Bjerregaard hefði því gert sér
ljóst að áhrif hennar á þessum vett-
vangi væru engin og því hefði hún
skrifað bókina. Margir aðrir ræðu-
menn tóku undir hrósið til Bjerre-
gaard.
Það olli hins vegar nokkrum kurr
að Töger Seidenfaden skyldi vera
valinn handhafi fyrstu lýðræðisverð-
launa hreyfingarinnar, sem kennd
eru við gömlu anspyrnukempu stríðs-
áranna Frode Jakobsen. Óumdeilt
væri að Seidenfaden hefði gert mikið
fyrir lýðræðisumræðuna með því að
prenta bók Bjerregaards og dreifa
henni með „Politiken", auk þess sem
hann tæki virkan þátt í danskri
umræðu um lýðræði. Hins vegar er
Seidenfaden einlægur Evrópu- og
ESB-sinni, sem litaði blað hans og
sú hugsjón hans féll í blendinn jarð-
veg á ársfundi Júníhreyfingarinnar.
Leynimakk stjórnarinnar fyrir
ríkjaráðstefnuna 1996
Á þinginu var deilt harkalega á
dönsku stjórnina fyrir að efna ekki
til opinnar umræðu um stefnu Dana
í ESB-málum sem undirbúning að
ríkjaráðstefnu ESB á næsta ári.
Dönsku flokkarnir ræða þau mál sín
á milli, en ekki opinberlega og því
er Júníhreyfingin ekki með í þeim
boilaleggingum. Stefna Dana verður
ekki kynnt fyrr en undir áramótin
og þá lögð fram sem frágengið máþ
en ekki sem umræðugrundvöllur. Á
þetta var deilt og látin í ljós tor-
tryggni á að haldið yrði fast í dönsku
undanþágurnar.
Stefnuskrá Júníhreyfingarinnar er
þó síður en svo ljós. Þannig á hreyf-
ingin í erfiðleikum með að gera upp
við sig, hvernig staðið skuli að sam-
starfi í umhverfismálum. Þó hreyf-
ingin sé á móti yfirþjóðlegu valdi,
þá leggur stefnuskráin þó til að
meirihlutaákvarðanir skuli ráða á
þessu sviði. Það fékkst þó ekki í
gegn fyrr en eftir harðar deilur og
margir voru á móti.
Þegar Evrópuþingið greiddi at-
kvæði um inngöngu Svíþjóðar, Finn-
lands og Austurríkis í fyrra sátu
þingmenn hreyfingarinnar hjá, þar
sem þeir vildu ekki stuðla að inn-
göngu landanna. Þar með voru þeir
harðlega gagnrýndir fyrir að stuðla
í raun að því að ESB væri lokaður
klúbbur, andstætt því sem hreyfingin
berst fyrir. Drude Dahlerup lýsti því
nú yfir að hreyfingin ráðlegði Aust-
ur-Evrópulöndunum að sækja ekki
um aðild, en ef hún væri samþykkt
á lýðræðislegan hátt greiddu þing-
menn hreyfingarinnar geriða at-
kvæði með inngöngunni.
Ein helstu rök hreyfingarinnar
gegn ESB hafa verið að samtökin
væru lokaður klúbbur og skipti Evr-
ópu í tvennt rétt eins og múrinn
áður fyrr. Ef Austur-Evrópulöndin
ganga í ESB verður erfítt að halda
uppi andstöðu gegn ESB, auk þess
sem umhverfíssjónarmiðin vega
þungt. Það mun því reyna á hvort
hreyfíngin geti bent á raunhæfan
valkost í stað ESB. Sem stendur
getur hún það ekki, en mun væntan-
lega beina kröftum sínum í þá átt
næstu árin, þó það verði æ erfiðara.
Aukin ESB-andstaða
ANDSTAÐA við aðild að Evrópu-
sambandinu fer vaxandi í Noregi,
samkvæmt nýrri skoðanakönnun
sem Feedback Research hefur
framkvæmt.
Alls eru 58,9% Norðmanna and-
vígir aðild samkvæmt könnuninni
en í þjóðaratkvæðagreiðslunni í
fyrra greiddu 52,2% Norðmanna
atkvæði á móti aðild.
Þá eru nú einungis 31% þjóðar-
innar hlynnt aðild en 47,8%
greiddu atkvæði með aðild í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni.
Stuðningsmenn aðildar í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni virðast nú í
miklum mæli skipa sér í hóp óá-
kveðinná í skoðanakönnunum en
hafa ekki snúist gegn aðild.
Mikill meirihluti kjósenda
Verkamannaflokksins eru á móti
aðild og Hægriflokkurinn er eini
flokkurinn þar sem meirihluti kjós-
enda er hlynntur aðild.
ANDSTAÐAN VEX!
Á Noregur að ganga í ESB?
Niðurstöður þjóðar-
atkvæðagreiðslu
(nóv. 1994
58,9
Niðurstöður
skoðana-
könnunar
ínóv. 1995
A A. AW
C u V % /
-10,1%
óákv.