Morgunblaðið - 09.11.1995, Qupperneq 3
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1995 B 3
________________________________VIÐSKIPTI _______________________________
Fjármálaráðherra ræðst til atlögu gegn neikvæðri umræðu um opinberan rekstur
Fjölmenni sótti hug-
myndastefnuna Nýskip-
an í ríkisrekstri sem
fjármálaráðuneytið hélt
í fyrradag. Kjartan
Magnússon var á
staðnum og ræddi við
gesti og þátttakendur.
FMarkmið hugmyndastefn-
unnar var að efla áhuga á
nýskipan í ríkisrekstri og
hvetja opinberar stofnanir til nýj-
unga og umbóta í rekstri sínum.
Ráðstefnan var þó opin öllum
áhugamönnum um opinberan rekst-
ur og sótti hana einnig töluverður
fjöldi úr einkageiranum. Þeir gestir,
sem Morgunblaðið ræddi við, töldu
hugmyndastefnuna vera þarft
framtak en skiptar skoðanir voru
um það hvort gera ætti hana að
eins reglulegum viðburði og margar
kaup- eða hugmyndastefnur eru í
atvinnulífinu.
Við setningu ráðstefnunnar sagði
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra að sjálfsagt þætti ýmsum
þessi hugmyndastefna nokkuð djörf
tilraun, ekki síst í ljósi þess að
umræðan um ríkisreksturinn hefði
verið neikvæð hér á landi eins og
víða annars staðar. „í hraðminnk-
andi heimi er harðnandi samkeppni
milli þjóða um það hver veiti bestu
lífskjörin. í slíkri keppni þurfum við
að eiga fyrirtæki, sem standast
bestu keppinautunum snúning og
við þurfum vel menntað fólk, sem
skilar árangri í starfi eins og best
gerist í öðrum löndum. Hvort sem
ríkisumsvifin eru mikil eða lítil þurf-
um við góða og skilvirka opinbera
þjónustu fyrir fólk og fyrirtækin til
að styrkja samkeppnisstöðuna.
Friðrik sagði að góð þjónusta
þyrfti ekki að vera dýrari en hin,
sem lakari væri og skilaboð ráð-
stefnunnar væru þau að í ríkis-
rekstrinum starfaði víða fólk, sem
skildi að tilgangurinn væri ekki sá
að þráast við og þvælast fyrir held-
ur að liðka til og þjóna með þeim
aðferðum, sem bestar reyndust
hverju sinni^Tækist það væri aldrei
að vita nema leikurinn yrði endur-
tekinn.
Ýmsar nýjungar kynntar
Hugmyndastefnan samanstóð af
sýningu og fyrirlestrahaldi. Á fjórða
tug ráðuneyta, stofnana og fyrir-
tækja, opinberra og í einkaeigu,
sýndu nýjungar í starfsemi þeirra,
sem eiga að skila sér i bættum
rekstri. Þannig sýndu Rafmagns-
veitur ríkisins til dæmis hvernig
gervihnettir og GPS-staðsetningar-
tæki eru notuð til að fylgjast með
jarðstrengjum, sem grafnir eru í
jörðu, og Framkvæmdasýsla ríkis-
ins kynnti myndrænt upplýsinga-
kerfi fyrir rekstur og viðhald mann-
virkja. Þá sýndu Fasteignamat rík-
isins og ýmsar fleiri stofnanir
hvernig nýjasta tölvutækni væri
nýtt í starfsemi þeirra.
Góð reynsla af
samningssljórnun
Um fjörutíu fyrirlestrar voru
haldnir þar sem stjórnendur, sem
hafa verið í fararbroddi í nýskipan,
miðluðu öðrum af reynslu sinni og
kynntar voru ýmsar leiðir, sem
reyndar hafa verið í stofnunum
þeirra til að bæta starfshætti, þjón-
ustu og skipulag. Ríkið sem kaup-
andi - ríkið sem eigandi var heitið
á röð fyrirlestra þar sem fjallað var
um fjárreiður ríkisins, samnings-
stjórnun, verkefnavísa og eignaum-
sýslu. Þá voru einnig sérstakar fyr-
irlestraraðir um stefnumótun og
áætlanagerð í ríkisrekstri, upplýs-
ingatækni, stjórnun og gæðamál,
starfsmannamál og hagkvæmari
þjónustu og samkeppni og innkaup
og sölu innan ríkiskerfisins.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Nýsköpun í
ríkisrekstri
stendur af ótal fyrirtækjum og
stofnunum og það má greinilega
auka samstarfið á milli þeirra um
nýjungar og bættan rekstur. í heild
sinni tókst ráðstefnan vel og mætti
vel gera hana að árlegum við-
burði,“ sagði Pétur.
Vettvangur fyrir
einkafyrirtæki
Nokkur einkafyrirtæki voru með
sýningarbása á stefnunni og kynntu
þar starfsemi sína. Ráðgjafar- og
hugbúnaðarfyrirtæki voru þar áber-
andi en einnig var nokkuð um að
stjórnendur einkafyrirtækja sæktu
ráðstefnuna. Eiríkur Ingólfsson,
framkvæmdastjóri ræstingafyrir-
tækisins ISS-þjónustunnar, var
einn þeirra. Hann taldi sýninguna
áhugaverða og til þess fallna að
hvetja stjórnendur og starfsmenn í
ríkisrekstri að tileinka sér nýjungar
í því skyni að bæta rekstur og skil-
virkni starfsemi sinnar. „Það kom
mér samt nokkuð á óvart að sjá
nokkur einkafyrirtæki kynna starf-
semi sína á þessari ráðstefnu en
mitt fyrirtæki, sem sinnir þó mörg-
um verkefnum fyrir ríkið, hafði
ekkert heyrt um að slíkt stæði til
boða. En þessi viðburður er vita-
skuld góður vettvangur fyrir einka-
fyrirtæki að kynna þjónustu sína.
Það hefði einnig verið áhugavert
að fjalla um reynslu og kynna sjón-
armið þeirra fyrirtækja, sem annast
verkefni fyrir ríkið, ekki síst í út-
boðsmálum."
Sveinn Þorgrímsson, deildarstjóri
í iðnaðar- viðskiptaráðuneytinu,
fjallaði um samningsstjórnun og
reynsluna af henni. Hann annaðist
samningsgerð milli ráðuneytisins
og Rannsóknastofnunar byggingar-
iðnaðarins og var það fyrsti samn-
ingur sinnar tegundar innan ríkis-
kerfisins. Sveinn sagði að með
samningsgerðinni hefði verið lögð
áhersla á skilvirkari starfsemi
stofnunarinnar ög ríkar árang-
urskröfur gerðar til hennar. „I
samningnum var sérstaklega tekið
fram til hvers er ætlast af stofnun-
inni, hvaða verkefni ríkið kaupir af
henni og á hvaða verði. Starfsemin
er þannig gerð gegnsæ gagnvart
fjárveitingarvaldinu og það hefur
auðveldað því að fjalla um fjárveit-
ingar til hennar. Rannsóknastofn-
unin er gott dæmi um ríkisstofnun
sem samningsstjórnun hentar sér-
staklega vel en starfsemin er við-
kvæm þar sem hún er að hluta til
í samkeppni við einkafyrirtæki. Með
því að auka gegnsæi rekstrarins
geta því allir fylgst með starfsem-
inni og kvartað ef þeir telja að sam-
keppnisstarfsemin sé að einhverju
leyti niðurgreidd. Ég tel að reynslan
af þessari stofnun sýni að óhætt
sé fyrir mun fleiri að taka upp
samningsstjórnun en þó hafa ýmsir
agnúar komið í ljós sem rétt er að
sníða af áður en lengra er haldið.
Stofnanirnar þurfa að hafa meiri
ávinning af samningnum til að
skapa hvata til að þær geri enn
betur. Ef þau fengju sjálfræði um
rekstur á breiðum grundvelli gætu
þau t.d. launað sig og starfsmenn
sína fyrir góð störf. Með því ætti
að fást betri heildarávinningur fyrir
báða aðila.“
Sveinn er ánægður með ráðstefn-
una og segist hafa orðið var við
mikinn áhuga meðal stjórnenda á
að tileinka sér þær nýjungar, sem
þar voru kynntar. „Um var að ræða
hreina vitundarvakningu fyrir suma
enda var hugmyndin fersk. Ég tel
þó alls ekki nauðsynlegt að éndur-
taka hugmyndastefnuna eða gera
hana að reglulegum viðburði. Ég
tel betra að ráðuneytin finni nýjar
aðferðir til að fylgja þeim hugmynd-
um eftir, sem voru kynntar hér í
dag, en að spilla þeim með endur-
tekningum. Það má reikna með því
að um þijú hundruð manns hafi
sótt ráðstefnuna, sem er ríflega eitt
ársverk, og a.m.k. hálft hafi faric
í undirbúning. Það væri því í and
stöðu við hugmyndir um hagræð-
ingu að vera að halda slíka ráð-
stefnu oftar en nauðsynlegt er.
Engu að síður var fjármagninu að
þessu sinni ótvírætt vel varið."
Aukið samstarf innan
ríkisgeirans
Pétur Örn Sigurðsson, rekstrar-
fræðingur hjá Skattstjóranum í
Reykjavík taldi að hugmyndastefn-
an hefði verið yfirgripsmikil og
áhugaverð. „Það er athyglisvert að
geta kynnt sér á einni sýningu hið
markverðasta, sem fyrirtæki og
stofnanir ríkisins eru að fást við
enda hefur maður ekki átt slíku að
venjast hingað til. Fyrirlestrarnir
voru margir hveijir áhugaverðir en
fyrirlestur um lagasafnið og alls
konar upplýsingar á tölvutæku
formi í hagræðingarskyni vakti sér-
stakan áhuga minn. Þá var áhuga-
vert að hitta samstarfsaðila úr ríkis-
kerfinu, sem maður hefur ef til vil
eingöngu verið í símasambandi við,
og skiptast á skoðunum við þá aug-
liti til auglitis. Ríkisgeirinn saman-
VANTAR PÍC
Hússasnaáklædi?
EITTMESTA
ÚRVAL LAND5INS
epol
Faxafen 7, sími 568 7733
HhMélðg
ogáMhitaMög
eftir Stefán Má Stefánsson
Bókin bætir úr brýnni þörf á upplýsingariti
um nýja löggjöf um hlutafélög og einkahlutafélög,
einkum fyrir starfsmenn hlutafélaga eða
einkahlutafélaga, endurskoðendur, lögfræðinga,
fjármálastofnanir og opinbera aðila og ennfremur
eigendum hluta og hlutabréfa sem vilja kynna sér
réttarstöðu sína.
Bókin, sem er 456 bls., tekur mið af kaflaskiptingu
laganna og inniheldur ítarlega atriðisorðaskrá, laga- og
dómaskrá. Þetta er fræðileg og nákvæm úttekt hinna nýju
laga, sem höfundur bókarinnar tók þátt í að semja.
Stefán Már er prófessor í félagarétti og Evrópurétti við
lagadeild H.í. Hann hefur ritað margar greinar og virt
og aðgengileg rit um lögfræðileg efni.
HIÐISLENSKA BOKMENNIAFEIAG
SÍÐUMÚLA 21 • 108 REYKJAVÍK • SÍMI 588 9060 • FAX 588 9095