Morgunblaðið - 12.11.1995, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 1995 C 33
Hæf ni ökumcmnsins skiptir meira
máli en gæöi öryggisbúnaðarins
BÍLAR eru stöðugt að verða öruggari
með búnaði eins og líknarbelgjum, ABS-
hemlakerfí og öðrum tækniundrunj. En
hvað sem öllum slíkum búnaði líður er
eitt sem ekki breytist og það er sú stað-
reynd að það er ökumaðurinn sem mest
veltur á um það hvort öryggisbúnaðarins
verður yfirleitt þörf. Hér á eftir eru tíund-
uð nokkur góð og gild hollráð sem sett
vöru fram í bandarísku tímariti um for-
varnir og ætluð eru gætnum og skynsöm-
um ökumönnum. í tímaritinu er fullyrt
að þessi ráð hafi bjargað fjölmörgum
mannslífum ekki síður en öryggisbelti og
annar öryggisbúnaður.
■ Sjáðu um að rúðurnar séu hreinar
að innanverðu.
Allir vita að nauðsynlegt er að hafa
bílrúðurnar hreinar og margir athuga við
og við að þurrka af ökuljósunum en
bandarískir sérfræðingar segja að öku-
menn séu ekki nógu iðnir við að þurrka
af framrúðunni innanverðri. Á innan-
verðri framrúðunni er sífellt að myndast
lag af óhreinindum sem dregur úr út-
sýni, sérstaklega í ljósaskiptunum og í myrkri
og eykur líkurnar á því að menn blindist af
ljósum bíla sem koma á móti.
■ Ekki nota þurrkurnar til að hreinsa burt
hrím.
Þetta ætti ekki að þurfa að segja íslenskum
ökumönnum, en í tímaritinu er bent á að auk
þess sem þurrkumar komi að takmörkuðu gagni
við að fjarlægja hrímið sé hætt við því að hrím-
ið rífí þurrkugúmmíið. Það valdi því svo að þurrk-
urnar hafí ekki undan við að þurrka burtu regn-
vatn þegar á því þarf að halda og útkoman
verði slæmt útsýni.
■ Skyggnstu fram á veginn.
„Þegar maður er undir stýri ætti maður að
horfa 5-700 metra fram á veginn til að vita
hvað næstu 20-30 sekúndur bera í skauti sér,
og sjá út hvernig maður ætli að bregðast við
ef eitthvað ber út af,“ segir amerískur sérfræð-
ingur í umferðarmálum. „Venjulegur ökumaður
sér aðeins 3-4 sekúndur fram í tímann, sem
miðað við hraða, veitir svipaðan viðbragðstíma
og er nauðsynlegur gangandi vegfaranda." í
tímaritinu kemur fram að 37% allra ökumanna
sem lenda í árekstrum gera ekkert til að forð-
ast það sem verða vill. „Þeir hreinlega vita
ekki hvað er á seyði í kringum þá. Flestir öku-
menn kunna ekki að notfæra sér þá möguleika
sem augun í höfðinu á þeim bjóða upp á. Þeir
líta ekki í kringum sig til að sjá hvort eitthvað
sé framundan sem þeir þurfi að varast," segir
sérfræðingur sem heitir dr. Kenel og er for-
stjóri öryggismáladeildar bandarísku bifreiða-
eigendasamtakanna.
■ Lærðu(!) að telja upp að þremur.
„Stærsta vandamálið í umferðinni út um all-
an heim er að það er of stutt bil á milli bíla,“
hefur tímaritið eftir Jim Clark, sem er banda-
rískur þjálfari kappakstursökumanna. „Upp-
skriftin að umferðarslysi hljóðar upp á of lítið
bil milli bíla og of mikinn hraða miðað við að-
stæður. Þá skiptir engu máli hversu góður bíl-
stjóri þú ert, þú ert varnarlaus ef eitthvað fer
úrskeiðis. Til að tryggja að ekki verði of lítið
bil á milli bíla þarf að hafa að minnsta kosti
þriggja sekúndna bil í næsta bíl,“ segir Clark.
I því skyni ráðleggur sérfræðingurinn mönnum
að velja sér til viðmiðunar fastan hlut í um-
hverfinu, til dæmis ljósastaur. Þegar næsti bíll
á undan fer fram hjá ljósastaurnum tekur þú
tímann og ef bíllinn þinn kemur að staurnum
áður en þijár sekúndur líða þá er bilið á milli
of stutt og því er vissara að slá af hraðan-
um.
■ Hleyptu þeim fram úr sem koma
of nálægt.
Þetta heilræði tengist því að framan.
Ef þér fínnst næsti bíll fyrir aftan þig
vera í of lítilli fjarlægð, gefðu honum þá
merki um að fara fram úr þér um leið
og það er óhætt.
■ Búðu þig undir það versta.
Tímaritið vitnar í tölur frá vegalögregl-
unni bandarísku þar sem fram kemur að
eftir aðstæðum megi gera ráð fyrir að
67-90% ökumanna virði ekki stöðvunar-
skyldu. „Þannig að þegar þú ekur eftir
aðalbraut og sérð bíl nálgast frá hliðar-
vegi þá er vissara að gera ráð fyrir því
að hann nemi ekki staðar og þess vegna
er vissara að hugleiða hvað þú getir gert
til að forðast árekstur ef til þess kunni
að koma,“ segir dr. Kenel.
■ Taktu stefnuljósum með fyrirvara.
Þegar þú bíður við gatnamót og sérð
bíl nálgast með stefnuljós, bíddu þá eftir
því að hann taki beygjuna áður en þú
ekur inn á gatnamótin," segir sérfræðingur
tímaritsins og vísar til biturrar reynslu fórnar-
lamba umferðarslysa.
■ Trúðu speglunum varlega.
Það eru alltaf einhveijir dauðir punktar í
speglunum. „Áður en þú skiptir um akrein er
vissara að líta snöggt til hliðar og ganga úr
skugga um hlutina sjálfur," segir fyrrnefndur
Kenel.
■ Þrýstu á bremsuna en stappaðu ekki nið-
ur fæti.
Margir virðast hafa tamið sér að lyfta fæti
frá gólfí áður en þeir hemla og bera svo niður
á hemlapedalann af öllum sínum þunga. Þetta
segja Bandaríkjamenn að auki hættuna á að
hemlamir læsist og bifreiðin renni. Þeir ráð-
leggja mönnum að lyfta ekki hælnum þegar
fóturinn er fluttur af bensíngjöf yfir á hemilinn.
„Beittu tánum á hemlana, þá skynjarðu betur
hvemig þær bregðast við og átt auðveldara með
að stjórna þeim þannig að þeir læsist ekki,“
segir sérfræðingurinn bandaríski, dr. Kenel. Auk
þessara heilræða era nefndir í tímaritinu nokkr-
ir hlutir sem hér á landi teljast lagaskylda, eins
og ökuljósanotkun að degi til en vísað er til að
hún dragi úr slysum um allt að 30%.
( bnnkift
Wmwmí
Samkeppni í bílaskoðun - Þinn hagur!
Hefur þú
athugað
aðkomuna
SuncJahöfn
ATHUGUN hf lil okkaf7
B 11 A S K O Ð IJ N
Kleltagörðum 11 • 104 Roykjavík • Sími 588 6660 • Fax 588 6663
almennar viðgerðir á vél og vagni
Smur- og dekkjaþjónusta
ðruggur á alla vegu
A
Erum þjónustuaðili fyrir Heklu hf.
MITSUBISHI
Fremstur meðal jafningja
Opið frá kl. 08-12 og 13-18
Auöi
Bílvogur hf.
Auðbrekka17, Kópavogi, sími 564 1180
stakkaskiptum
með Armor All
ARMOR ALL hreinsiefnin eru heimsþekkt gæðavara.
Þau eru sérlega hraðvirk og handhæg í notkun,
smjúga inn í hverja glufu og kalla fram og vernda
upphaflega áferð, lit og gljáa.
ARM0R ALL hreinsiefnin fást
á bensín- og þjónustustöðvum ESS0
Stilling
SKEIFUNNI 11 - SÍMI 588 9797
SKEIFUNNI6. SIMI553 5555
3. Volvo 460 GL1993, ekinn 26 þús. km, 5 gíra.
Einn sá besti.
1. Toyota Corolla liftb. 1994, XLI, ekinn aðeins
13 þús, bíll í sérflokki.
2. Ford Monaco Chia 1994, ekinn 14 þús.,
4. M. Benz 230 TE, 1989, ek. 98 þús. km, mjög
vel með farinn sjö manna bíll, hentugur í leigu-
flkstur mikill nnkahúnaðllr
5. Ford ExplorerXLT, 1991, ek. 98 þús. km,
álfelgur, rafmagnsrúður og margt fleira.
7. Toyota 4Runner, 1992, ekinn 50 þús. km,
’33 dekk og álfelgur.
8. MMC Pajero langur, 1992, ekinn 40 þús. km,
‘33 dekk og álfelgur, upph. Mjög fallegur bíll.