Morgunblaðið - 16.11.1995, Blaðsíða 2

2 B FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Verslunarráð þrýstir enn á um aukið1
frjálsræði í lífeyrissjóðakerfinu
Skylduaðild
verði afnumin
en greiðslu-
skyldu viðhaldið
Útgáfa félagsíbúðabréfa athuguð hjá Húsnæðisstofnun
Nafnvextir yrðu 2,7%
ÞAÐ er enn helsta áhersiumál
Verslunarráðs íslands að skylduað-
ild að einstökum lífeyrissjóðum
verði afnumin, en að almennri
greiðsluskyidu til iífeyrissjóða verði
viðhaldið. Þetta kemur fram í nýrri
skýrslu sérstakrar nefndar ráðsins
sem ber yfirskriftina „valfrelsi í líf-
eyrismálum" og kynnt var á morg-
unverðarfundi þess í gær.
Nefndin kemst að þeirri niður-
stöðu að núverandi fyrirkomulag
lífeyrissjóðanna sé engin forsenda
þess, að hægt sé að bjóða upp á
lífeyristryggingar hvort heldur er
vegna elli eða örorku og þar sem
líka væri hægt að bjóða upp á
barna- og makalífeyri. „Slíkar
tryggingar er hægt að veita í gegn-
um margskonar fyrirtæki á fjár-
magnsmarkaðnum, s.s. banka,
sparisjóði, verðbréfafyrirtæki og
tryggingafélög og reyndar er þegar
farið að bjóða slíka vemd af erlend-
um og innlendum aðilum á mark-
aðnum. Samtrygging stendur því
ekki og fellur með núverandi lífeyr-
issjóðum.“
Þá eru áréttaðar fyrri röksemdir
Verslunarráðs að fijáls samkeppni
meðal hinna ýmsu aðila fjármagns-
markaðarins á sviði lífeyristrygg-
inga og raunverulegt valfrelsi fyrir-
tækja og einstaklinga um lífeyris-
sjóð tryggi best aðhald með stjórn-
endum iífeyrissjóða og ávöxtun
eigna þeirra þegar horft sé til lengri
tíma.“
Nefndin komst einnig að þeirri
niðurstöðu að skynsamlegt sé að
auka sveigjanleikann innan lífeyris-
sjóðakerfisins. Þannig þurfi að vera
heimilt að flytja réttindi eða eign á
milli sjóða.
„Sjóðsfélagi sem af einhverjum
ástæðum telur sér hagkvæmt. að
skipta um lífeyrissjóð á að geta
sagt upp aðild sinni að einum sjóði
og notað uppsöfnuð réttindi sín til
ellilífeyris með sér og keypt sér
réttindi í öðrum sjóði. Þá þarf að
vera meiri sveigjanleiki í vali á
tryggingavernd þannig að sníða
megi verndina betur að einstakl-
BÚIÐ er að leggja drög að gjald-
skrá fyrir Samnet símans (ISDN).
Þar er gert ráð fyrir að stofngjald
grunntengingar verði um 26 þúsund
krónur eða hálfum þriðja dýrari en
stofngjald síma. Ársfjórðungsgjald
grunntengingar Samnets símans
verði einnig hálfum þriðja dýrari
en ársfjórðungsgjald atvinnusíma
eða um 6 þúsund krónur. Mínútu-
gjald verður að öllum líkindum það
sama og af venjulegum sima. Áætl-
að er að fyrstu samnetssamböndin
verði opnuð í Reykjavík um næstu
mánaðarmót. Þessar upplýsingar
komu fram í erindi Einars Reynis,
starfsmanns Pósts og síma, á morg-
unverðarfundi Félags viðskipta-
fræðinga og hagfræðinga í gær.
í grunntengingu felast tvær svo-
nefndar B rásir, sem hafa 64 Kb
flutningsgetu hvor og ein 16 Kb D
rás sem gagnast fyrir númeraval
og mun síðar einnig geta nýst fyrir
gagnaflutning. Slík tenging á að
nægja smærri fyrirtækjum og heim-
ilum. Fyrir meiri símanotkun verður
hægt að fá stofntengingu með allt
að 30 B rásum og einni D rás.
ingsbundnum þörfum. Auk lág-
markstryggingar til elli- og örorku-
lífeyris þarf að vera ákveðinn
sveigjanleiki vegna maka- og
barnalífeyris og ennfremur á að
vera möguleiki á séreignarreikningi
til viðbótar við lífeyristrygging-
una.“
Auglýsingakostnaður mun
stóraukast
Það kvað við annan tón í máli
Hrafns Magnússonar, fram-
kvæmdastjóra Sambands almennra
lífeyrissjóða, sem andmælti harð-
lega hugmyndum um fijálsa aðild
að lífeyrissjóðum. „I fyrsta lagi mun
kostnaður lífeyrissjóðakerfisins
stóraukast, ef aðild yrði gefin fijáls.
Auglýsingar lífeyrissjóða, banka,
sparisjóða, verðbréfafyrirtækja,
tryggingafélaga, verðbréfamiðlara
svo nokkur dæmi séu nefnd um
þennan veigamikla sparnað al-
mennings, mun skella eins og fljóð-
bylgja yfir þjóðina þar sem höfð
yrðu í frammi ýmis gylliboð í kapp-
hlaupi um þennan skyldusparnað."
í öðru lagi kvaðst Hrafn þeirrar
skoðunar að fijáls aðild myndi hafa
í för með sér aukinn kostnað við
eftirfylgni við innheimtustarfsemi.
í þriðja lagi væri sú hætta vissulega
fyrir hendi að launþeginn, sem
myndi hafa mjög takmarkaða yfir-
sýn yfir rekstur lífeyrissjóðsins, léti
atvinnurekandann um að velja líf-
eyrissjóðinn. Hætt væri á stjórnand-
inn notaði frelsið til að beina aðild
launþega að lífeyrissjóði viðkom-
andi banka eða tryggingafélags þar
sem hann væri með viðskipti.
Fimmta röksemdin gegn valfrelsi
er að mati Hrafns sú að það mum
smám saman bijóta niður sam-
tryggingareðlið í lífeyrissjóðakerf-
inu. „Samtrygging gengur einfald-
lega ekki uppp þegar menn fara
að flakka á milli sjóða,“ sagði hann.
í fimmta og síðasta lagi benti hann
á að aukið fijálsræði hefði í för
með sér að sjóðfélagar yrðu verð-
lagðir eftir kyni, þar sem konur lifðu
lengur en karlar.
Við grunntengingu er sett svo-
nefnt NT tengi sem gerir kleift að
hafa allt að 8 símtæki, faxtæki eða
tölvur á einni símalínu. Hvert tæki
um sig getur haft eigið símanúmer.
Einnig er hægt að fá svonefnt TA
tengi til að tengja eldri símbúnað
við samnetið.
Samnetið greiðir fyrir samskipt-
um og býður upp á marga nýja
möguleika. Tengitími styttist og
verður frá 0,2 sekúndum upp í 3
sekúndur þegar hringt er á milli
landa. Samnetið hentar vel fyrir
myndsíma sem sýnir viðmælandann
á skjá og myndaflutningur er greið-
ur. Ekki verður lengur þörf að nota
mótöld til að tengja tölvur við sím-
kerfið. í staðinn eru sett samnets-
kort í tölvurnar og er flutningsget-
STJÓRN Húsnæðisstofnunar hef-
ur ákveðið að láta kanna möguleik-
ann á því að fjármagna lánsfjár-
þörf Byggingarsjóðs verkamanna
á næsta ári, að desember á þessu
ári meðtöldum, með útgáfu sér-
stakra félagsíbúðabréfa og verða
nafnvextir miðaðir við meðalvexti
í félagslega kerfinu.
Að sögn Hilmars Þórissonar,
aðstoðarframkvæmdastjóra Hús-
næðisstofnunar, er hugmyndin að
bréfin yrðu til 25 og 43ja ára og
bæru 2,7% nafnvexti. í ljósi þess
hversu lága nafnvexti sé verið að
LÖGGILDINGARSTOFAN veitti
nýverið Skoðunarstofunni hf.
faggildingu til skoðunar raf-
orkuvirkja og neysluveitna,
fyrstri íslenskra skoðunarstofa á
því sviði. í faggildingunni felst
að Skoðunarstofan hf. er viður-
kenndur óháður aðili og faglega
hæfur til að sinna því eftirliti sem
áður var framkvæint af Raf-
magnseftirliti ríkisins og rafveit-
um.
I frétt frá Skoðunarstofunni
kemur fram faggildingin sé nú-
tímaleg aðferð stjórnvalda til að
færa hið umfangsmikla opinbera
eftirlit frá stofnunum ríkisins til
einkaaðila og draga þannig úr
beinum afskiptum þess.
Skoðunarstofan hf. var stofn-
an margfalt meiri en algeng mótöld
anna nú. Kort af þessari gerð fyrir
einkatölvur munu kosta 30 til 80
þúsund krónur, að sögn Einars.
Faxtæki, sem sniðin eru fyrir
samnetið (G4), eru sjöfalt afkasta-
meiri en eldri faxtæki (G3) og senda
um 40 A4 síður á mínútu.
Fjölmargir nýir möguleikar
Grunnurinn að samneti símans
er stafræna símakerfið. Samnetið
notar það jarðstrengjakerfi sem
fyrir er. Kerfið fylgir evrópskum
staðli og er mikilvægt að símtæki
og annar búnaður fyrir samnetið
séu með CE merkingu, líkt og GSM
símarnir sem hér eru notaðir. Tæki
með CE merkingu þarf ekki að teg-
undaprófa sérstaklega og þau passa
bjóða megi hins vegar búast við
umtalsverðum afföllum við sölu
bréfanna, en Húsnæðisstofnun
myndi taka þau á sig. Hilmar seg-
ir að við ákvörðun þessa vaxtastigs
hafi verið tekið mið af meðalvöxt-
um á lánum þeim sem Byggingar-
sjóður verkamanna hefur verið að
veita.
Hilmar segist reikna með því
að bréfin verði boðin út á fyrirfram
ákveðinni ávöxtunarkröfu fjórum
sinnum á ári. Heildarlánsfjárþörf
Byggingarsjóðs verkamanna á
næsta ári, að meðtöldum desember
uð í mars 1993 og eru eigendur
nú 13, einstaklingar og fyrir-
tæki. Verksvið þess er skoðun
raforkuvirkja, rafveitna og
neysluveitna einstaklinga og fyr-
irtækja (raflagnir í húsum og
öðrum mannvirkjum) með tilliti
til þess hvort þau uppfylli tilskil-
in öryggisákvæði.
Stefnt er að fjölgun fagsviða
eftir því sem vilji stjórnvalda
stendur til. Viðskiptavinir fyrir-
tækisins eru einstaklingar, raf-
verktakar, rafveitur og stærri
iðnaðarfyrirtæki.
Aðsetur Skoðunarstofunnar er
í Síðumúla 15,108 Reykjavík.
Framkvæmdastjóri er Oskar
Jónsson, rafmagnsverkfræðing-
við evrópska staðalinn. Fyrir hinn
almenna notanda býður samnetið
upp á möguleika sem nú þekkjast
í vönduðum innanhússímkerfum.
Símtækin eru með skjá og er mögu-
legt að sjá símanúmer þess sem
hringir, áður en svarað er. Eins er
mun vera hægt að sjá símanúmer
aðila sem reynir að ná sambandi
við mann meðan á símtali stendur.
Tæknin býður einnig uppá að
skrefagjald símtals sjáist á skjánum
meðan á því stendur.
Samnetið minnkar þörfina fyrir
leigulínur vegna beinlínutenginga.
í staðinn er settur búnaður sem
hringir og slítur sambandið við tölv-
una eftir þörfum.
Á næsta ári verða kynnt svo-
nefnd viðskiptakerfí Samnets sí-
mans sem geta komið í stað einka-
símstöðva fyrirtækja. Einnig opnast
fjölmargir þjónustumöguleikar með
samtengingu samnetsins og tölvu-
kerfa fyrirtækja. Á næsta ári er
ætlunin að hefja tilraunir með breið-
bandsflutning um samnetið sem
gerir kleift að senda sjónvarpsmerki
um símalínur.
á þessu ári, verður tæpir 6 milljarð-
ar króna, að sögn Hilmars. Hug-
myndin er að fjármagna hana að
öllu leyti með útgáfu þessara bréfa
og tengja þá útgáfuna nýjum lán-
veitingum hjá sjóðnum á næsta
ári. Ef illa gengur með sölu þess-
ara bréfa 'þá getur það því orðið
til þess að nýjar lánveitingar verði
skertar.
Hilmar segir þó rétt að taka það
fram að endanleg ákvörðun um
hvort af útgáfu þessara bréfa
verði, og þá með hvaða hætti stað-
ið yrði að henni, liggi ekki fyrir.
Life hefur nú bæst í hóp þeirra
erlendu líftryggingafélaga sem
bjóða tryggingar sínar hér á landi.
Fyrir á markaðnum er þýska fyrir-
tækið Allianz og breska trygg-
ingafyrirtækið Friends Prudential.
Það er Vátryggingamiðlun Guð-
jóns Styrkárssonar sem sér um
sölu þessara trygginga fyrir félag-
ið.
Að sögn Guðjóns er Sun Life
eitt af fimm stærstu líftrygginga-
félögum Bretlands og hefur með-
alávöxtun sjóða þess numið allt
að 14,5% á síðustu 15 árum.
Ávöxtun sjóðanna versnaði
nokkuð á síðasta ári, en Guðjón
segir að skýringin sé fyrst og
fremst sú að árið 1994 hafi verið
mjög slæmt ár í fjárfestingum al-
mennt. Hins vegar hafi góður
árangur náðst undanfarna 12
mánuði, og sé ávöxtunin nú á bil-
inu 9-13,5%
Söfnunartryggingar
Þær líftryggingar sem félagið
býður upp á eru svokallaðar
söfnunartryggingar. Þessar trygg-
ingar eru sambland af líftryggingu
og lífeyrissparnaði. Einnig er hægt
að setja inn svokallaða meina-
tryggingu, en hún tryggir viðkom-
andi bætur ef hann veikist af al-
varlegum og fyrirfram tilgreindum
sjúkdómum á lífsleiðinni. Allar
tryggingar félagsins gera greinar-
mun á því hvort um reykingamann
er að ræða eða ekki.
Félagið býður einnig upp á sér-
stakar tryggingar sem meðeigend-
ur fyrirtækja geta tekið út, hver
á annan. Ef einhver þeirra fellur
frá kemur til eingreiðsla frá trygg-
ingafélaginu til að kaupa ættingja
hins látna út úr fyrirtækinu. Þá
er einnig hægt að kaupa tryggingu
vegna óvænts fráfalls eða upp-
sagnar mikilvægs starfsmanns og
greiðir þá tryggingarfélagið það
tjón sem fyrirtækið verður fyrir á
meðan verið er að leita eftir og
þjálfa nýjan starfsmann.
-------♦ ♦ ♦-------
Rit um ríkis-
rekstur
YFIRLITSRIT hugmyndastefnu
fjármálaráðuneytisins um nýskipan
í ríkisrekstri, sem haldin var í síð-
ustu viku, fæst hjá íslensku hug-
myndasamsteypunni hf., áhuga-
sömum að kostnaðarlausu.
í blaðinu er fjallað um nýskipan
í ríkisrekstri og ýmsar stofnanir og
fyrirtæki, ýmist opinber eða í einka-
eigu, er tóku þátt í sýningunni og
sýndu nýjungar, sem eiga að skila
sér í bættum ríkisrekstri.
ur.
Drög að gjaldskrá Samnets Pósts og síma liggja fyrir í meginatriðum
Samnetið opnað
um mánaðamótin
Ársæll Þorsteinsson, forstöðumaður faggildingarsviðs Löggild-
ingarstofunnar, afhenti nýlega Oskari Jónssyni, framkvæmda-
stjóra Skoðunarstofunnar, viðurkenningarskjal vegna faggild-
ingar. Með þeim á myndinni er Guðmundur K. Steinbach, stjórn-
arformaður Skoðunarstofunnar hf.
Skoðunarstofan fær
faggildingu
Sun Life
tryggingar
á Islandi