Morgunblaðið - 17.11.1995, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERIIMU
FRÉTTIR: EVRÓPA
Sjávarútvegsráðherra segir þak á kvóta fyrirtækja koma til álita
Mikilvægt að veiða hval
EÐLILEGT er að heimila aflaframsal
krókabáta með þorskaflahámark, að
sögn Þorsteins Pálssonar, sjávarút-
vegsráðherra. Þá segir hann að það
geti komið til álita að setja með ein-
hverjum hætti hámark á heildarkvótá
einstakra fyrirtækja.
Þetta kemur fram í máli Þorsteins
á þingi Farmanna- og fiskimanna-
sambands íslands. Þar segir hann
að höfuðmarkmið í fískveiðistefnu
stjórnvalda háfí verið að skapa sjáv-
arútvegsfyrirtækjum viðunandi sam-
keppnisskilyrði og stuðla að há-
marksafrakstri auðlinda hafsins til
lengri tíma litið.
Hann telur að þrátt fyrir ýmis
ytri áföil, eins og minni aflaheimild-
um og lægri verð, hafi tekist að
skapa greininni hagstæð samkeppn-
isskilyrði, meðal annars vegna efna-
hagsráðstafana, tveggja gengis-
breytinga, stöðugleika og aðhaldsað-
gerða í ríkisijármálum. Raungengi
íslensku krónunnar hafi ekki verið
hagstæðara í langan tíma og svolít-
ill hagnaður hafi verið af sjávarút-
vegi undanfarin ár.
„Fyrir mitt leyti hef ég ekki neitt
á móti framsali krókabáta með þor-
skaflahámark á aflaheimildum," seg-
ir Þorsteinn. Hann segist telja eðli-
legt að það verði heimilað innan
hópsins. „Þetta er eitt af þeim atrið-
um sem eru til umræðu milli okkar
og Landssambands smábátaeigenda.
Tillaga um að heimila slíkt framsal
náði ekki fram að ganga á ársfundi
þeirra á dögunum. Eg' get ekkert
sagt fyrirfram um niðurstöðu af því.“
Við gagnrýni á að kvótinn safnist
alltaf á færri og færri hendur segir
Þorsteinn að það komi vel til álita
að takmarka hvað einstök fyrirtæki
geti átt mikinn kvóta. Hins vegar
sé ljóst að uppi sé krafa um hagræð-
ingu í greininni og hún náist ekki
nema með framsali aflaheimilda.
„Ég tel ekkert fyrirtæki óeðlilega
stórt í dag, né að við stöndum frammi
fyrir neinum sérstökum vanda í þess-
um efnum. Það gæti komið til álit
að setja með einhveijum hætti þak
á heildarkvóta. Það yrði þó vanda-
samt því eignaraðild að fyrirtækjum
getur verið margslungin og þau átt
hver í öðru. Það er þó ekki fráleitt
að menn ræði þennan möguleika."
Kvóti ekki st jórnarskrárvarinn
Aðspurður segir Þorsteinn að kvóti
sé ekki stjórnarskrárvarinn. Alþingi
geti afnumið kvóta án bótagreiðslna
til útgerðarmanna. „Það er alveg
vafalaust að Alþingi getur skipt um
fiskveiðistjómunarkerfi,“ segir hann.
í frumvarpi er lagt til að hægt
verði að taka veð í kvóta. Þorsteinn
segir að það sé ekkert nýmæli: „Ég
hygg að ekki væri mikið um lánveit-
ingar til sjávarútvegsins ef aðeins
ætti að lána til skipa sem hefðu eng-
ar aflaheimildir.“
Hann segir að í þessum nýju veð-
lögum séu settar ákveðnar reglur
sem taki til allra þátta veðsetningar.
Settar takmarkanir á ráðstöfunarrétt
útgerða á veðsettum aflaheimildum
til að tryggja rétt lánadrottna.
Hvalveíðar umhverfismál
„Það er mikilvægt að taka upp
hvalveiðar á nýjan leik,“ segir Þor-
steinn. Hann segir að það hafi aftur
á móti verið erfiðleikum bundið að
ná því fram, því við andsnúið um-
hverfi sé að etja. Friðunarsamtök
hafi pólitísk áhrif og Bandaríkja-
stjóm vinni mjög ákveðið gegn þeim
þjóðum sem taki upp hvalveiðar.
„Við verðum að koma okkur af
stað, en smátt og varlega," segir
hann. „Þetta varðar ekki aðeins efna-
hagsmál heldur er þetta líka um-
hverfismál. Það má ekki leyfa hvala-
stofnum að vaxa umfram aðra, held-
ur verður að hefja hvalveiðar með
ábyrgum hætti og tryggja jafnvægi
í lífríki sjávar."
Ný gjaldskrá
fyrir póstþjónustu
Frá og með 16. nóvember 1995
breytist gjaldskrá fyrir póstþjónustu.
Burðargjald fyrir bréfapóst innanlands og til útlanda hækkar ekki en
tekin eru upp 4 ný þyngdarþrep: 750 gr, 1250 gr, 1500 gr og 1750 gr.
Gjaldskrá fyrir bréfapóst er að öðru leyti óbreytt frá 01.11.1992.
Tekið verður upp 3 kg þyngdarþrep fyrir böggla innanlands. Burðargjald
fyrir þá verður 275 kr og 415 kr fyrir brothætta og rúmfreka böggla
innanlands. Burðargjald fyrir böggla innanlands verður að öðru leyti
óbreytt.
Gjaldskrá fyrir Póstgiróþjónustu til útlanda breytist.
• Hámarksskaðabætur fyrir böggul sem glatast eða eyðileggst hækka í 22.500 kr.
• Hámarksskaðabætur fyrir glatað ábyrgðarbréf hækka í 3.500 kr.
• Skrásetningargjald fyrir verðbréf hækkar í 155 kr.
• Ábyrgðargjald hækkar í 155 kr.
• Skrásetningargjald fyrir verðböggla hækkar 1195 kr.
• Hámarksþyngd fyrir EMS sendingar innanlands hækkar í 30 kg.
• Hámarksupphæð póstávísana er hækkuð úr 300 þús. i 500 þús. kr.
• VSK verður innifaiinn m.a. í póstfaxþjónustu o.fl.
Póstburðargjöld 16.11.1995
Burðargjald fyrir 20 gr. bréf
innanlands hefur verið
óbreytt frá 01.10 1991, eöa
í tæplega 50 mánuði.
Ný gjaldskrá liggur frammi á öllum póst- og símstöðvum.
PÓSTUR OG SÍMI
Viö spörumþér sporitt
Framkvæmdast|órn
Evrópusambandsins
Fáar tillögur um
nýja ESB-löffgjöf
Brussel. Reuter.
FRAMKVÆMDASTJÓRN Evrópu-
sambandsins hyggst aðeins leggja
fram nítján frumvörp að nýrri lögg-
jöf á næsta ári. Á þessu ári hefur
framkvæmdastjómin lagt fram
frumvörp að fímmtíu tilskipunum
og hámarki náði löggjafarstarfsem-
in á árinu 1990, er undirbúningur
innri markaðarins stóð sem hæst.
Þá vom gefín út 180 fmmvörp.
Framkvæmdastjórnin er eina
stofnun ESB, sem á formlegan
rétt á að hafa frumkvæði að lög-
gjöf. í reynd óskar þó ráðherraráð-
ið oft eftir því að stjórnin útbúi
tillögur um ákveðin mál.
Breyttur hugsunarháttur
Á meðal tillagna framkvæmda-
stjórnarinnar eru frumvörp um
öryggisbelti barna í bílum, eignar-
hald á fjölmiðlum, flutning hættu-
legra efna, vernd skóga og förgun
gamalla bíla.
Þótt það hafi sitt að segja að
innri markaði ESB hefur nú að
langmestu leyti verið komið á, er
talið að samdrátturinn í löggjafar-
starfseminni beri vott um breytt-
an hugsunarhátt hjá fram-
kvæmdastjórninni. Er Jacques
Santer tók við embætti forseta
hennar, lýsti hann því yfir að
hann myndi draga úr ónauðsyn-
legri löggjöf og bæta þá, sem
framkvæmdastjórn myndi á ann-
að borð eiga frumkvæði að.
Þá kann afstaða framkvæmda-
stjórnarinnar að endurspegla skýr-
ari hugsun um framkvæmd „ná-
lægðarreglunnar", sem kveður á
um að mál skuli leyst á því stjórn-
stigi, sem bezt er til þess fallið —
með öðrum orðum að fram-
kvæmdastjórnin ætti ekki að
skipta sér af því sem aðildarríkin
geta leyst betur af hendi.
Ken Wiwa
í Strass-
borg
KEN Wiwa, sonur nígeríska rit-
höfundarins og stjórnarand-
stæðingsins Ken Saro-Wiwa,
sem tekinn var af lífi í síðustu
viku, hitti þingmenn á Evrópu-
þinginu í Strassborg að máli í
fyrradag. Þingið samþykkti í
gær ályktun, þar sem herstjórn-
in í Nígeríu er fordæmd. Búizt
er við að ráðherraráð ESB sam-
þykki á mánudag með formleg-
um hætti að setja vopnasölu-
bann á Nígeríu, hætta að gefa
út vegabréfsáritanir til níger-
ískra embættismanna og frysta
þróunaraðstoð.
Wiwa gagnrýndi olíufélagið
Shell harðlega á fundum sínum
með þingmönnum og blaða-
mönnum í Strassborg og sagði
ótrúlegt að Shell væri nú að
hefja stórframkvæmdir í Níger-
íu, aðeins viku eftir morðið á
föður hans og átta öðrum.
Neil Kinnock, sem situr í
framkvæmdastjórn ESB, sagði
að olíusölubann á Nígeríu kynni
að reynast nauðsynlegt ef aðrar
refsiaðgerðir skiluðu ekki ár-
angri.
Evropsk mynt og seðl-
ar eigi síðar en 2002
Frankfurt. Reuter.
EVRÓPSKA peningamálastofn-
unin (EMI), fyrirrennari evrópsks
seðlabanka, hefur gefið út áætlun
sína um það hvernig sameiginleg-
ur Evrópugjaldmiðill komi í stað
gjaldmiðla einstakra aðildarríkja.
Stofnunin víkst undan því í skýrsl-
unni að gefa upp nákvæmar dag-
setningar og notar aðeins hlut-
fallslegan tímaramma.
Þó kemur fram í skýrslunni að
gert sé ráð fyrir að snemma á
árinu 1998 verði ákvörðun tekin
um hver verði stofnríki Efnahags-
og myntbandalags Evrópu (EMU)
og þriðja og síðasta stig efna-
hagssamrunans hefjist ekki síðar
en 1. janúar 1999. Tillögur stofn-
unarinnar eru eftirfarandi:
• Evrópsk mynt og peningaseðlar
verði tekin í notkun í síðasta lagi
1. janúar 2002 og seðlar og mynt
aðildarríkjanna falli úr gildi í síð-
asta lagi hálfu ári síðar.
• Ári fyrir upphaf þriðja stigs
ákveði leiðtogar ESB-ríkja hvaða
ríki verði með og hver ekki. Á
þessum tíma verði evrópski seðla-
bankinn jafnframt settur á stofn.
• Ári síðar, um leið og þriðja stig-
ið hefst, verði gengi gjaldmiðla
aðildarríkja EMU læst saman til
frambúðar. Seðlar og mynt ríkj-
anna verði samt fyrst um sinn eini
gildi gjaldmiðillinn á almennum
markaði og verði hver gjaldmiðil-
seining reiknuð sem hlutfall úr
evrópsku mynteiningunni.
• Einkafyrirtæki megi nota evr-
ópsku mynteininguna í viðskiptum
sín á milli frá byrjun þriðja stigs,
en beri ekki skylda til þess. Á
þessum tíma byrji Evrópusamtök
seðlabanka (ESCB) að miða við
Evrópumyntina í stefnumótun
sinni.
• I mesta lagi þremur árum eftir
upphaf þriðja stigs byrji ESCB að
gefa út evrópska peningaseðla og
skipta þeim fyrir seðla aðildarríkj-
anna.
• Sex mánuðum síðar verði skipt-
in yfir í sameiginlega Evrópumynt
fullkomnuð. Seðlar og mynt aðild-
arríkjanna verði ekki gjaldgeng
lengur og aðeins hægt að skipta
þeim í bönkum.