Morgunblaðið - 19.11.1995, Blaðsíða 14

14 SUNNUDAGUR 19. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Tónleikar Kammersveitar
Reykjavíkur í Listasafninu
Rómantísk
stemning
RÚSSNESK rómantík er yfir-
skrift tónleika sem Kammersveit
Reykjavíkur heldur í Listasafni
Islands á morgun, mánudag, kl.
20.30. A efnisskránni verða fimm
verk eftir rússnesk tónskáld sem
voru uppi á tímabilinu 1804-1936.
Leikin verða 5 smálög fyrir
flautu, fiðlu og píanó eftir C.
Cui, Elegie fyrir strengjakvart-
ett eftir A. Glazunov, Adagio
fyrir hörpu og strengjakvartett
eftir P. Tchaikovsky, Serenaða
um Önnu Boleyn við stef eftir
Donizetti fyrir píanó, hörpu, fag-
ott, horn, víólu, selló og kontra-
bassa eftir M. Glinka og síðast
en ekki síst Souvenir de Florence
fyrir strengjakvartett eftir P.
Tchaikovsky.
Að sögn Rutar Ingólfsdóttur,
sem er í stjórn kanimersveitar-
innar, vildi sveitin kynna rúss-
neska kammermúsik frá þessum
tíma en hún hefur hingað til flutt
nýrri verk frá Rússlandi. „Við
höfum hingað til leikið töluvert
af verkum eftir yngri tónskáld,
svo sem Shostakovich, Stravin-
sky og Prokofíev en nú erum við
að kynna jarðveginn sem þeir og
fleiri 20. aldar tónskáld frá Rúss-
landi spruttu úr. Glinka er til
dæmis kallaður faðir rúss-
neskrar tónlistar því það var
hann sem byijaði að semja í hin-
um þjóðlega anda og endurvekja
þjóðernisstefnu í landinu. Við
erum líka með verk eftir C. Cui
sem var einn af svokölluðum
Morgunblaðið/Kristinn
GEFIÐ verður sýnishorn af því sem var að gerast í rússnesku tónlistarlífi um síðustu aldamót
á tónleikum Kammersveitar Reykjavíkur á morgun. Frá æfingu.
fimmmenningum í Rússlandi sem
börðust fyrir þjóðlegu stefnunni.
Til mótvægis við þá tvo erum við
svo með verk eftir Tchaikovsky
sem fylgdi alþjóðlegu stefnunni.
Þetta voru tvö grunnöfl í rúss-
nesku tónlistarlífi sem tókust á
rétt fyrir aldamótin síðustu. Við
erum þannig að gefa sýnishorn
af því sem var að gerast í Rúss-
landi um síðustu aldamót."
Rut segir að þetta séu allt
mjög áheyrileg verk. „Þau eru
virkilega rómantísk og falleg.
Sum eru frekar í léttari kantin-
um, eins og verk Glinka en í því
er hljóðfæraskipan líka óvenju-
leg, þar sem píanó og hörpu er
skipað saman. Segja má að þung-
amiðjan í efnisskránni sé svo
strengjasextettinn eftir Tchaik-
ovsky. Þetta verk minnir nokkuð
á sinfóníu hans, er bæði hug-
Ijúft, fallegt og stórbrotið verk.
Eg er því sannfærð um að það
verður rómantísk stemmning í
Listasafninu á mánudagskvöld."
Morgunblaðið/Anna Ingólfsdóttir
RITNEFND Búkollu: Ármann Halldórsson,
Þorsteinn Bergsson og Sigmar Magnússon.
Austfirsk Búkolla
Tónleikar Styrkt-
arfélagsins í vetur
Listavika -
hverfishátíð
VIKUNA 20.-25. nóvember verður
Listavika í félagsmiðstöðinni Ár-
seli. Eins og sjá má hér fyrir neðan
verðum þar fjölbreytt starf í gangi
og ýmislegt verður gert.
Frá mánudegi til miðvikudags
verður svokölluð listasmiðja í
gangi. Þar fást unglingarnir við
verkefni eins og skartgripagerð,
jólakortagerð, leir, baka piparköku-
hús, fluguhnýtingar, jámskúlptúr,
trölladeig, trönumálningar og
vinna að stóru mósaíkverki sem
mun prýða veggi Ársels um
ókomna framtíð. Einnig er módel-
smíði og hugmyndaförðun. Sem
sagt mikið úrval þar sem allir geta
fundið eitthvað við sitt hæfi.
Fimmtudagskvöldið er listakvöld.
Þá verða tilkynnt úrslit úr ljóða- og
smásagnakeppni Ársels og Ár-
bæjarskóla. Föstudagskvöldið er
kaffihúsakvöld þar sem unglingam-
ir úr Árbænum sjá um tónlistina.
Hverfishátíð
Laugardaginn 25. nóvember er
hverfishátíð í Árseli. Þá er húsið
opið fyrir hverfisbúa milli kl. 14
og 16. Á hátíðinni verður sýndur
afrakstur Listavikunnar og sýndar
verða svipmyndir úr starfinu í vet-
ur. Dagskráin felst einnig í
skemmtiatriðum frá unglingunum
og Söngsystur flytja nokkur lög.
Við fáum góða gesti í heimsókn til
okkar alla vikuna og má þar nefna
Hrein Pálsson heimspeking og
Braga Ólafsson ljóðskáld.
-----» ♦ ♦-----
Ólafía Hrönn í
listaklúbbnum
MÁNUDAGINN 20. nóvember
mun Ólafía Hrönn Jónsdóttir
syngja í Listaklúbbi Leikhúskjallar-
ans ásamt Tríói Tómasar R. Einars-
sonar. f tríóinu eru auk Tómasar
sem leikur á kontrabassa, Þórir
Baldursson, píanó og Einar Schev-
ing, trommur.
Dagskráin á mánudagskvöldið
er tvískipt. Fyrri hluta kvöldsins
mun Ólafía Hrönn flytja nokkur
af vinsælustu lögum Ellu Fitzger-
ald og sagt verður frá lífi þessarar
drottningar jassins. Seinni hluti
dagskrárinnar er tileinkaður Kossi,
nýútkomnum geisladiski. Tónlistin
og textarnir á þessum geisladiski
eru að stærstum hluta eftir Ólafíu
Hrönn og Tómas R. og flytjendur
auk Ólafíu og Tómasar eru Þórir
Baldursson og Einar Scheving.
Dagskráin hefst kl. 20.00
BOKMENNTIR
F r æ ð i r i t
BÚKOLLA
V. bindi Sveita og jarða í Múlaþingi.
Sveitahreppar í Múlasýslum frá
Lnganesi að Lónsheiði. Búnaðarsam-
band Austurlands 1995 - 704 síður.
FYRIR um tuttugu árum komu
út fyrstu fjögur bindin af Búkollu
þessari. í þeim bókum var fjallað
ítarlega um allar jarðir í Múlaþingi
sem hafa verið í byggð frdm yfir
aldamót og ábúendatal rakið til árs-
ins 1973. Þetta bindi tekur við af
þeim fyrri og telur ábúendur til árs-
loka 1993 og jafnvel eitthvað fram-
eftir árinu 1994.
Hver hreppur er tekinn fyrir sig
og byijað á þeim nyrsta, Skeggja-
staðahreppi, og endað syðst, á
Djúpavogshreppi (áður Geithellna-
hreppi). Byijað er á almennri lýsingu
hreppsins og mjög gott kort er af
hveijum hreppi. Síðan koma einstak-
ar jarðir frá norðri til suðurs taldar.
Jarðarlýsing er, mynd af bænum,
ábúendatal og mynd af núverandi
ábúendum. Allar myndir eru í litum
og hafa langflestar verið teknar fyr-
ir þessa bók af Sigurði Mar Halldórs-
syni ljósmyndara á Miðhúsum. Gott
samræmi er því í myndum. Hver
jörð telur eina blaðsíðu. Að loknu
tali þeirra jarða sem búið er á kem-
ur yfirlit yfir jarðir sem fóru í eyði
á árunum 1974-1993. Er stuttlega
gerð grein fyrir hverri jörð. Þá er
skrá yfir jarðir sem fóru í eyði á
árunum 1901-1993. Skrá yfir bún-
aðarástand í hreppnum er í lok
hverrar umfjöllunar. Þar er talið fólk
og fénaður, túnstærö og heyfengur
á hverri jörð og að lokum heildarsam-
antekt fyrir allan hreppinn.
Á þennan hátt eru allir hinir tutt-
ugu og fjórir hreppar í Múlasýslum
báðum teknir fyrir og er það að sjálf-
sögðu mikil lesning, sem frekar
skoðast sem uppflettirit en tóm-
stundalesning.
Að Ioknu jarðatali í hreppunum
er Búnaðarsaga Múlaþings 1973-
1994. Það er allmikil og vönduð frá-
sögn sem fengur er að. í bókarlok
er skrá yfir ábúendur og íbúa. Jarða-
tal í stafrófsröð hefði gjarnan mátt
vera einnig.
Auðséð er af lestri þessarar bókar
að allmikið hefur breyst um bún-
aðarhætti í Múlaþingi á umliðnum
tveimur áratugum. Fyrrum var hér
mikil sauðíjárrækt enda miklar af-
réttir víða og vel grónar á stórum
flæmum. Þegar best lét var sauðfé
nokkuð á annað hundrað þúsund.
Hefur þá vafalaust stundum verið
fjörugt í réttum þar eystra! Nú er
sauðfé rúmlega helmingi færra.
Margt hefur valdið því, ekki síst hin
alræmda riðuveiki. Nautgriparækt
var aldrei mikil, enda ekki auðvelt
að koma mjólk frá sér. Kúabúum
hefur fækkað verulega, en þau sem
eftir standa hafa stækkað. í heildina
hefur mjólkurkúm heldur fækkað.
Allmargar jarðir hafa farið í eyði á
þessu tímabili eða eitthvað á annað
hundrað að því er mér telst til. Þá
er sums staðar tæplega um búskap
að tala í hefðbundinni merkingu. Á
móti kemur svo að allvíða eru bújarð-
ir hinar glæsilegustu og mikill og
vel rekinn búskapur. Þá er og þess
að geta að í sumum sveitum Múla-
þings er að finna merkilegar nýjung-
ar, svo sem ræktun nytjaskóga,
ýmiss konar smáiðnað og sitt hvað
fleira.
Ritnefnd þriggja manna, Ár-
manns Halldórssonar, Sigmars
Magnússonar og Þorsteins Bergs-
sonar, hefur haft veg og vanda af
gerð þessa rits. Hefur það vissulega
verið mikið verk. Þeir hafa auk
umsjónar og skipulags ritað talsvert
af hreppalýsingum. Þar eiga þó aðr-
ir einnig nokkrar Iýsingar. Lýsingar
þessar eru yfirleitt merktar höfund-
um sínum.
Búkolla er veglegt rit, vel skipu-
lagt og glæsilegt í alla staði. Það
er prentað á vandaðan pappír og
myndir góðar. Auk þess sem þetta
er mikilsvert heimiídarrit er ritið
afskapiega gagnleg handbók' fyrir
þá sem ferðast vilja um þessar fögru
sveitir og kynna sér þær vel. Koma
þar hin ágætu kort að góðu gagni.
Sigurjón Björnsson
SIGRÚN Eðvaldsdóttir fiðluleikari
og Selma Guðmundsdóttir píanó-
leikari verða með tónleika miðviku-
daginn 22. nóvember þar sem þær
leika meðal annars verk eftir ís-
lensk tónskáld, Beethoven og
Manuel de Falla. Sigrún og Selma
hafa getið sér góðan orðstír fyrir
geislaplötuna Ljúflingslög, en þær
eru nú á leið til New York þar sem
þær munu leika á tónleikum í
Carnegie Hall í byijun desember.
Þriðjudaginn 9. janúar verður
Arnaldur Arnarson gítarreikari með
einleikstónleika. Á efnisskránni eru
toccata eftir Þorstein Hauksson,
svíta eftir J.S. Bach og verk eftir
Isaac Albéniz svo eitthvað sé nefnt.
Það er orðið tímabært að fá að
hlýða á Arnald á tónleikum á höf-
uðborgarsvæðinu, en að eigin sögn
hefur hann ekki leikið þar í tvö ár.
í febrúarlok verða sérstæðir tón-
leikar, en dagsetning hefur enn
ekki verið ákveðin. Þar koma fram
píanóleikararnir Steinunn Birna
Ragnarsdóttir og Þorsteinn Gauti
Sigurðsson. Á efnisskrá þeirra er
að finna sum af kunnustu verkum
sem samin hafa verið fyrir tvö
píanó. Samkvæmt píanóleikurun-
um er samhljómur hljóðfæranna
afar mikilvægur og bæði hljóðfærin
verða að vera sömu tegundar.
Verður því fenginn að láni annar
Steinway konsertflygill, sem er
sömu tegundar og Styrktarfélagið
gaf Islensku óperunni á sínum
tíma.
Þriðjudaginn 26. mars debúterar
Loftur Erlingsson bass-baritón
ásamt Ólafi Vigni Albertssyni
píanóleikara. Loftur syngur nú í
Madame Bptterfly, hann mun fara
með hlutverk í óperu Jóns Ásgeirs-
sonar, Galdra-Lofti, sem frumsýnd
í TILEFNI af Norrænu kirkju-
tónlistarmóti í Gautaborg á
næsta ári er Félag íslenskra org-
anleikara að leita eftir nýjum
kórsöngslögum eftir íslensk tón-
skáld. Til stendur að kynna þessa
tónlist á hátíðinni með nótnaúg-
áfu og flutningi verka.
„Til þess að þetta megi takast
sem best hefur félagið leitað til
verður í íslensku óperunni 1. júní
nk. og koma fram, á tónleikum
næsta vor með Sinfóníuhljómsveit
Islands. Á efnisskránni verða ljóð
og aríur.
í lok aprílmánaðar verða síðustu
tónleikar Styrktarfélagsins á vetr-
inun en þar kemur fram sópran-
söngkona, sem hefur verið að hasla
sér völl heima og erlendis. Þetta
er Þóra Einarsdóttir sópran ásamt
Jónasi Ingimundarsyni, en hún
söng með Sinfóníuhljómsveit ís-
lands á síðustu Vínartónleikum.
Þóra mun eins og Loftur syngja í
Galdra-Lofti Jóns Ásgeirssonar.
Þetta eru debuttónleikar Þóru og
mun hún syngja ljóð og aríur.
Því miður er áður auglýstum
tónleikum Rannveigar Fríðu
Bragadóttur og Jónasar Ingimund-
arsonar, sem vera áttu 5. desem-
ber, frestað um óákveðinn tíma.
Allir tónleikarnir verða í íslensku
óperunni og hefjast kl. 20.30.
-------------♦ ♦ ♦------
Málverk og
klippimyndir
ÞÓRARINN Blöndal opnar sýningu
í Borgarkringlunni, Götugrillinu.
Hann sýnir þar málverk og
klippimyndir sem hann vann m.a.
í Hollandi og hér heima.
Þórarinn stundaði nám við
Myndlistarskólan á Akureyri,
Myndlista- og handíðaskóla íslands
og framhaldsnám við Akademíuna
í Rotterdam.
Hann hefur áður sýnt m.a. í
Nýlistasafninu, Gallerý Sade
Thames London, Gallerí 11 Reykja-
vík og Gallerí Neftu Rotterdam,
Hollandi.
tónskálda, organista og kórstjóra
eftir efni. Undirtektir hafa verið
nokkuð góðar, en vitað er að víða
leynast gimsteinar og eru nú all-
ir beðnir um að láta hendur
standa fram úr ermum og leita
nú í dyrum og dyngjum að kór-
verkum eftir íslenska höfunda og
láta organleikarafélagið vita,“
segir í frétt frá félaginu.
Organleikarafélagið
safnar nýjum sálmum
i-
b
I
I
j
I
»
I:
I
m
C
»
%

V
V
(