Morgunblaðið - 21.11.1995, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
ÞRIÐJUDAGUR 21. NÓVEMBER 1995 39
4i**bk|
Búsetaformið hagstæð
ara en húsbréfakerfið
EINU sinni enn eru
húsnæðismál komin í
brennipunkt, einkum
vegna gífurlegra
greiðsluerfiðleika
fjölda fólks. Helsta
ráðið er þá að bjóða
upp á lengingu lána
úr 25 árum í 40 ár í
húsbréfakerfínu. Árleg
greiðslubyrði lækkar
að vísu nokkuð, en
heildarbyrðin eykst
hins vegar um næstum
fjórðung. Eignamynd-
un er því hverfandi þar
til undir lok lánstímans
og miðað við t.d. 1,0%
afskrift á ári, tekur
Reynir
Ingibjartsson
yfir 20 ár að mynda eign umfram
afskrift í íbúðinni.
Betri kostur en húsbréfakerfið
Á undanförnum árum hefur nýtt
húsnæðisform verið að festa sig í
sessi sem valkostur í húsnæðismál-
um, þ.e. búseturéttarformið. Nú er
svo komið að þessi leið er orðin
mun hagkvæmari en kaup með
húsbréfum. Búseti á m.a. rétt á sk.
alm. kaupleigulánum, þar sem láns-
hlutfall er hærra, lánstími lengri
og vextir lægri en í húsbréfakerf-
inu, og þeir sem kaupa búseturétt
eiga rétt á vaxtabótum.
Ef tekið er dæmi þar sem íbúð
kostar 10 millj. króna, þarf sá sem
kaupir búseturétt (eignarhlut) að
leggja fram 1 millj. króna, en sá
sem kaupir í húsbréfakerfínu þarf
að leggja fram 3 milljónir. Mánað-
arlegur kostnaður er svo 18% til
25% hærri á mánuði, ef um er að
ræða húsbréfalán til 25 ára og svip-
aður og hjá Búseta, ef húsbréfalán-
ið er til 40 ára.
Sá sem kaupir í húsbréfakerfinu
þarf því að leggja fram 300% hærri
upphæð við kaup en sá sem kaupir
búseturétt.
Rétt er að taka fram að kaup-
andi í Búseta þarf að vera undir
sérstökum eignarmörkum (tæpl. 2
millj. kr.), en það er
ekki mikið af ungu
fólki í dag sem á hreina
eign yfir þeim mörk-
um.
Mikil breyting með
rétti á vaxtabótum
í nokkur ár barðist
Búseti fyrir því að afla
réttar til vaxtabóta.
Sá réttur náðist á
þessu ári og þar með
má segja að Búseti sé
orðinn kostur fyrir alla
tekju- og aldurshópa.
Hámarksvaxtabæt-
ur fyrir hjón eru nú um
232 þús. kr. á ári eða
19.300 kr. á mánuði og nokkru
lægri upphæðir fyrir einstæða for-
eldra og einstaklinga.
Eigendum búseturéttar nýtast
vaxtabæturnar vel vegna þess
hversu langur lánstíminn er eða 50
ár, og tekjur fólks skerða í flestum
tilfellum ekki vaxtabæturnar.
Helsti gallinn við vaxtabótakerfið
er sá, að bæturnar greiðast eftir á
og aðeins einu sinni á ári. Vinna
þarf að því að fjölga greiðsludögum
helst mánaðarlega og þá e.t.v. í
tengslum við afborganir lána.
Ungt fólk þarf að spara
Eftir afnám skylduspamaðarins
hefur það reynst mörgu ungu fólki
erfitt að eiga eitthvert eigið fé við
íbúðakaup. Tekjusamdráttur og at-
vinnuleysi hefur svo ekki bætt um.
Hjá mörgum er það fjarlægt tak-
mark að eignast eina milljón hvað
þá méira.
Búseti hefur gert samning við
Búnaðarbankann um sk. búsparn-
að. Um er að ræða sömu kjör og á
stjörnusparnaði bankans og auk
þess gefur sparnaðurinn rétt á láni
fyrir allt að 75% af verði búseturétt-
arins til 10 ára.
Dæmi: Búseturéttur kostar 800
þús. kr. í 3ja herb. íbúð. Sparnaður
er að jafnaði 10 þús. kr. á mánuði
KAUPMENN - INNKAUPASTJ ORAR
Umbúðapappír
og jólapappír
Stórkostlega fallegt og fjölbreytt úrval
í mörgum breiddum og lengdum
á frábæru verði.
Höfum einnig á lager glæsilegt
úrval af öðrum jólavörum.
Zgqill Guttormsson-Fjölval hf.
Mörkin 1 • 108 Reykjavík • Símar: 581 2788 og 568 8650 • Fax: 553 5821
Að mati Reynis Ingi-
bjartssonar ættu for-
svarsmenn sveitarfé-
laga að huga betur að
búsetaforminu.
í 30 mánuði eða samtals 300 þús.
kr. Lán bankans kr. 600 þús. og
sparnaður og lán því samtals 900
þús. kr. 100 þús. kr. væru þá til
kaupa á t.d. húsgögnum eða
heimilistækjum fyrir nýja heimilið.
Framtíðarform fyrir eldra fólk
Erlendis hefur búseturéttarform-
ið reynst eldra fólki hagkvæmur og
öruggur húsnæðiskostur. Allar for-
sendur eru fyrir því sama hér á
landi. Með því að leggja í viðhalds-
sjóði eins og Búseti gerir, sinna
viðhaldsmálum reglubundið og
halda utan um rekstur húsnæðisins,
er eldra fólki skapað mikið öryggi.
Flest eldra fólk á einhveijar eign-
ir og því væri um að ræða sk. 30%
búseturétt eða 2-3 millj. króna.
Með vaxtabótum yrði húsnæðis-
kostnaður mjög hóflegur. Við sölu
eigna losnar oft um eitthvert fé og
mun hagstæðara er að ávaxta það
á annan hátt en eingöngu í nýju
húsnæði, eins og margir hafa þurft
að gera með kaupum á sk. þjónustu-
íbúðum.
Búsetaformið kjörið á
landsbyggðinni
Utan Reykjavíkursvæðisins
starfa búsetafélög á nokkrum stöð-
um og stefnt er að því að tengja
starfsemi þeirra meira saman á
næstunni. Margur hefur samt ekki
áttað sig enn á því hversu búsetu-
réttarformið er kjörið fyrir lands-
byggðina. í stað þess að íbúðir
gangi kaupum og sölum með til-
heyrandi endurfjármögnun, er það
aðeins búseturétturinn sem skiptir
um eigendur í búsetakerfinu og
hann er í flestum tilfellum aðeins
10% af byggingarkostnaði íbúðar-
innar.
Það er ekki síst ástæða til að
beina því til forsvarsmanna sveitar-
félaga að huga að þessu formi, þar
sem framundan hlýtur að vera al-
varleg umræða um skipulag byggð-
ar og hvaða húsnæðisform hentar
best.
Á Súðavík höfðu menn ekki
hugsun á því að huga að þessu formi
við enduruppbyggingu staðarins, en
vonandi verða þá aðrir til þess -
annað verður að kallast hugsunar-
leysi og jafnvel ábyrgðarleysi.
Höfundur er starfsmaður Búseta
- landssambands.
Lindab
I6B»
þakrennur"
Þola íslenskar !
veöurbreytingar
Þakrennukerfið frá okkur er sam- 1
sett úr galvanhúðuðu plastvörðu '
stáli. Þær hafa styrk stálsins og ,
endingu plastsins. Gott litaúrval. i
Umboðsmenn um land allt. i
<nnii'i:jvtii:m>
TÆKNIOEILD ÓJ*K
TÆKNIOEILD <MS(K
m 'mppr' Á
Smiðshöföa 9
3fða 9 • 132 Reykjavík M
Sími 587 5699 • Fax 567 4699 ™
% imiiiiMiiia^
.«■■■■iw-.
ÞAKSTÁL=
Jólaefni - 700 gerðir
úr að velja. Verð frá kr. 385 til kr. 947 pr. m.
Gífurlegt úrval af jólaföndursniðum, bókum, blúndum og
satínborðum. Föndurlímið vinsæla ávallt til hjá okkur.

VIRKA
Mörkin 3 við Suðurlandsbraut.
Sími 568-7477
Opið mán.-föst.
kl. 10-18.
og laugard.
kl. 10-14.
Þak- og veggklæðning í ,
mörgum útfærslum, t.d.: bárað,«
kantað, þaksteinamynstur ofl. jj
Plastisol yfirborðsvörn klæðn- „
ingarinnar gefur margfalda «
endingu.
Fjölbreytt litaúrval.
Umboðsmenn um land alit. >
msmssEBm
„ „ *
TÆKNIDEILD ÓJ*K ^rjtfG ,
Smiðshöfða 9
Sími 587 5699
132 Reykjavík ■
Fax 567 4699 ■
SIEMENS
Við bjóðum nú þessa sanibyggðu kæli- og
frystiskápa frá Siemens með nýju mjúklínuútliti.
Þetta eru skáparnir fyrir þig!
KG 36V03 KG 31V03
• 230 l kælir • 195 1 kælir
• 90 1 frystir • 90 1 frystir
• 186 x 60 x 60 sm • 171 x 60 x 60 sm
Verð: 77.934 stgr. Verð: 73.900 stgr.
KG 26V03
• 195 1 kælir
55 1 frystir
• 151 x 60 x 60 sm
Verð: 69.900 stgr.
LU

Q
oa
í vcrslun
okkar aö
Kóatúni
SMITH & NORLAND
NÓATÚNI 4 • S í MI 511 3000
■
erutingu og
Akranes:
Rafþjónusta Sigurdórs
Borgarnes:
Glitnir
Borgarfjöröur
Rafstofan Hvítárskála
Hellissandur:
Biómsturvellir
Grtindarfjörður:
Guðni Hatlgrímsson
Stykkishólmur.
Skipavík
Búðardalur
Ásubúð
Isafjöröur
Póllinn
Hvammstangi:
Skjanni
Sauöárkrókur:
Rafsjá
Siglufjörður
Torgið
Akureyri:
Ljósgjafinn
Húsavik:
Öryggi
Þórshöfn:
Norðurraf
Neskaupstaður
Rafalda
Reyðarfjörður:
Rafvélaverkst. Árna E.
Egilsstaðir:
Sveinn Guðmundsson
Breiðdalsvík:
Stefán N. Stefánsson
Höfn í Hornafirði:
Kristall
Vestmannaeyjar.
Tréverk
Hvolsvöllur:
Kaupfélag Rangæinga
Selfoss:
Árvirkinn
Gríndavik:
Rafborg
Garður.
Raftækjav. Sig. ingvarss.
Keflavik:
Ljósboginn
Hafnarfjörður
Rafbúð Skúla,
Álfaskeiði