Morgunblaðið - 22.11.1995, Blaðsíða 6

6 C MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MARKAÐIR
Faxamarkaöur
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
Fiskmarkaður
Suðurnesja
Alls fóru 265,8 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra í
síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 71,3 tonn á
88,96 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 24,7 tonn á 88,74 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 169,8 tonn á 94,11 kr./kg. Af
karfa voru seld alls 66,9 tonn. í Hafnarfirði á 58,31 kr. (4,11), á
Faxagarði á 84,00 kr. (0,11), en á Suðurnesjum seldist karfi á
69,64 kr. (62,71). Af ufsa voru seld alls 91,7 tonn. í Hafnarfirði
á 73,31 kr. (58,31), á Faxagarði á 49,00 kr. (0,21) og á 64,90 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (33,21). Af ýsu voru seld 205,0 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 69,00 kr./kg.

uu
Okt. Nóv.
A-í yj Atp Vl43 y 44.V|45.V 46.vl

Ufsi Kr./kg

—60 Jk__gn
Okt. Nóv.
46.v|40
Okt.
41. vika 42
Nóv.
43. vika I 44. vika I 45. vika | 46. vika
Ekki bárust
upplýsingar um
sölur í Bretlandi í
síðustu viku.
Þorskur nimw Karfi m—mmm Ufsi mmmmm
Eitt skip seldi afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku. Skagfirðingur SK 4 seldi
133,2 tonn á 141,81 kr./kg. Þar af voru 130,8 tonn af karfa á 141,56 kr./kg,
en sölu á ufsa ekki getið sérstaklega.
Alaskaufsinn að taka sæti
þorsksins á heimsmarkaði
Veiðin minni en stofninn
einn sá stærsti í heimi
ALASKAUFSINN
er einn af stærstu
fiskstofnum í heimi
en heildarveiðin hef-
ur minnkað, er nú
um fjórar milljónir tonna árlega en var yfírleitt um sjö milljónir á síð-
asta áratug. Er ástæðan að nokkru ofveiði innan rússnesku efnahags-
lögsögunnar og á alþjóðlegu hafsvæði í Norður-Kyrrahafi. Góðu frétt-
irnar eru þó þær, að ufsastofninn við Alaska virðist standa nokkuð vel
en þar hafa veiðar verið takmarkaðar við 1,4 milljónir tonna árlega í
áratug.
Framboð á físki í heiminum fer
almennt minnkandi og þess vegna
hefur Alaskaufsinn stöðugt verið
að styrkja stöðu sína. Hefur hann
fyllt upp í það skarð, sem þorskur-
inn hefur skilið eftir, og eftirspurn
eftir ufsaflökum í Bandaríkjunum
og Evrópu eykst dag frá degi.
Alaskaufsinn er einnig mjög eftir-
sóttur í surimi og þótt Japanir
hafi gert miklar tilraunir með ann-
an físk þá hafa þeir ekki fundið
neinn, sem jafnast á við ufsann.
Þeir eru líka langstærstu kaupend-
ur Alaskaufsans.
Segja má, að það sé surimimark-
aðurinn í Japan, sem ráði mestu
um vinnsiuna á Alaskaufsa en á
síðustu fimm árum hafa 14-22%
af honum farið í flök en 45-58% í
surimi. Hitt hefur farið til bræðslu.
Á þessu ári er búist við, að um 22%
fari í flök vegna þess, að fískurinn
er stærri en oft áður.
Allt of stór floti
Á síðasta áratug var um að
ræða gífurlega offjárfestingu í
flotanum, sem gerður er út í Al-
aska, og þótt skipunum hafi fækk-
að er samt talið, að þau hafi getu
til að veiða upp allan kvótann á
fáum mánuðum. Hefur samkeppn-
in á miðunum haft ýmsar óæski-
legar afleiðingar í för með sér,
leitt til allt of mikils aukaafla og
stundum til verri meðferðar á
físknum.
Sem dæmi um hamaganginn
má nefna, að á A-vertíðinni sem
svo er kölluð og hefst seint í jan-
úar er oft búið að veiða upp kvót-
ann áður en fískurinn er kominn
með þroskuð hrogn þótt það sé
einmitt verið að sækjast eftir þeim
á þessum tíma.
Nýjar reglur á næstu árum
Á næstu árum munu taka gildi
nýjar reglur um stjórn fiskveið-
anna og eiga þær eftir að hafa
mikil áhrif, jafnt á veiðina á ufsan-
um sem á öðrum tegundum. Hafa
nú þegar verið samþykkt lög, sem
binda flotann við þá stærð, sem
hann hefur nú, og auk þess tak-
marka þau verulega ferðir skipa
á milli veiðisvæða. Eru skipin að
mestu bundin þeim miðum, sem
þau hafa yfírleitt sótt á, og er það
gert til að koma í veg fyrir, að
allur flotinn safnist saman þar sem
vel veiðist hverju sinni.
Áður var það þannig, að væri
einu svæði lokað, þá fóru skipin
Verkefnaútflutningur
Samráðsnefnd *
fjögnrra ráðuneyta
UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ hefur ákveðið að skipa samráðsnefnd ut-
anríkisráðuneytis, iðnaðar- og viðskiptaráðuneytis og sjávarútvegsráðu-
neytis um verkefnaútflutning og fjárfestingu íslenskra fyrirtækja í
atvinnurekstri erlendis.
Formaður nefndarinnar er Halldór J. Kristjánsson skrifstofustjóri í
iðnaðar- og viðskiptaráðuneytinu, Kristinn F. Árnason skrifstofustjóri
í utanríkisráðuneyti, Stefán L. Stefánsson sendiráðunautur í utanríkis-
ráðuneyti, Arndís Steinþórsdóttir skrifstofustjóri í sjávarútvegsráðu-
neyti, Hinrik Greipsson framkvæmdastjóri Þróunarsjóðs sjávarútvegs-
ins, Vilhjálmur Guðmundsson markaðssljóri Útflugningsráðs og Þor-
varður Alfonsson frámkvæmdasljóri Iðnþróunarsjóðs.
„Verkefnaútflutningur og fjárfestingar íslenskra fyrirtælqa er vax-
andi hluti af mörgum atvinnugreinum á íslandi. Hlutverk nefndarinnar
er að móta stefnu um hvernig stutt verði við bakið á þessum vaxtar-
broddi með hliðsjón af þeirri fyrirgreiðslu, sem fyrirtæki í nálægum
iöndum fá. Nefndin skal einnig vera vettvangur samráðs um aðgerðir
af hálfu sljórnvalda til að greiða fyrir verkefnaútflutningi -og fjárfest-
ingfu íslenskra fyrirtækja erlendis. Markmiðið er að bæta samkeppnis-
stöðu íslenskra fyrirtækja I Ijósi aðstöðu sambærilegra fyrirtækja í
nágrannalöndunum í hinni alþjóðlegu samkeppni. Nefndin skal skila
tillögum til ráðherra um hvernig staða íslenskra fyrirtækja í alþjóð-
legri samkeppni verði best tryggð,“ segir í frétt frá utanríkisráðuneyt-
inu.
yfir á það næsta, sem þá var lok-
að og síðan koll af kolli.
Sjómenn hafa gagnrýnt nokkuð
þetta fyrirkomulag að binda skipin
ákveðnum svæðum og segja, að
það ýti undir að menn reyni að
veiða sem mest, bæði til að auka
veiðireynslu og til að búa sig und-
ir, að tekinn verði upp framseljan-
legur kvóti, sem bundinn er við
skip.
Ágreiningur milli sjó-
og landvinnslu
í Alaska er mikill ágreiningur
innan vinnslunnar, það er að segja
vinnslunnar í landi og úti á sjó.
Fyrir nokkrum árum fóru stóru
verksmiðjuskipin eins og logi yfir
akur á miðunum og skildu land-
vinnsluna eftir hráefnislausa en
síðustu þijú árin hafa verið í gildi
ákveðnar reglur um hvernig aflan-
um skuli skipt milli landvinnslunn-
ar og sjóvinnslunnar, jafnt hvað
varðar ufsa og þorsk. Sem dæmi
má nefna, að allur ufsi og 90%
af þorski, sem veiðist í Alaskaflóa,
er unninn í landi og einnig 35%
af ufsanum, sem veiðist í Berings-
hafi. Annað fá verksmiðjuskipin.
Hefur þetta fyrirkomulag komið
sér vel fyrir litiu skipin og einnig
fyrir Japani, sem eiga ýmsar fisk-
vinnslustöðvar í Alaska. Segja
talsmenn verksmiðjuskipanna, að
vegna þessa hafi þeir getað lækk-
að verð á ufsa í surimi.
Samstaða
Þrátt fyrir þennan ágreining er
á því vaxandi skilningur í Alaska,
að menn verði að standa saman
um skynsamlega fískveiðistjórn til
að tryggja eðlilega og örugga
veiði. Ástandið á ufsanum við
Rússland er þeim líka víti til varn-
aðar en þar er stofninn í mikilli
afturför vegna ofveiði Rússa og
margra annarra.
45.02B
Sala á ísfiskmörkuðum innanlands eftir kvótaárum
Tonn af slægðum og ísuðum fiski

28.127
ÞORSKUR
90-91 91-92 92-93 93-94 94-95 90-91 91-92 92-93 93-94 94-95 90-91 91-92 92-93 93-94 94-95 90-91 91-92 92-93 93-94 94-95 90-91 91-92 92-93 93-94 94-95
Kvótaár Kvótaár Kvótaár Kvótaár Kvótaár
□ □□□
12.946 13566
Innlent
Velta á fiskmörkuðum
innanlands eftir
kvótaárum
Milljónir
króna
5.538 OÆ
6.374
6.849
7.166
90-91
91-92 92-93 93-94 94-95
Kvótaár
Útflutningur
ferskfisks
dregst saman
ÚTFLUTNINGUR á ferskum
fiski hefur dregist mikið samán
á undanförnum árum og það
endurspegla veltutölur, sem eru
upp á við á mörkuðum innan-
lands en niður á við á ísfiskmörk-
uðum erlendis. Pétur Örn Sverr-
isson, framkvæmdasljóri Afla-
miðlunar, segir að fyrir þessari
þróun séu ýmsar ástæður. Afla-
heimildir hafi dregist saman auk
þess sem útflutningur hafi færst
frá ferskum heilum fiski yfir í
fersk flök. Sérstaklega ætti það
við um Þýskalandsmarkað, þang-
að sem aðallega fer karfi.
Erlent
Velta fslensks fisks á
mörkuðum á Englandi
w.393 og í Þýskalandi
Milljónir
króna
90-91 91-92 92-93 93-94 94-95
Kvótaár
Á Bretlandsmarkað hefur út-
flutningur dregist saman um 68%
á síðustu fimm árum, úr rúmum
50 þús. tonnum I tæp 16 þús.
tonn. Aðallega er um að ræða
ýsu og þorsk. Til Þýskalands
hefur útflutningur farið úr 34
þús. tonnum niður í 19 þús. tonn
á fimm árum eða minnkað um
22%. Pétur á ekki von á að sjá
neinar breytingar að ráði í við-
bót við það sem gerst hefur á
Bretlandsmarkaði. Hinsvegar sé
spurning hvort útflutningur á
ferskum heilum fiski til Þýska-
lands eigi enn eftir að minnka.
„Á nýbyijuðu kvótaári, minnkaði
karfakvótinn umtalsvert eða um
tíu þúsund tonn og það hefur
óneitanlega mikið að segja.“