Morgunblaðið - 24.11.1995, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
4 D FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1995
DAGLEGT LÍF
DAGLEGT LÍF
VIÐSKIPTAFRÆÐINGUR OG FORSTJÓRI, 32 ÁRA
Morgunblaðið/Ásdís
GRIÐASTAÐUR - Andri Már Ingólfsson á heimili sínu.
Framkvæmdamaöurinn
ANDRI MAR INGOLFSSON
SUMIR halda að dæmigerðir piparsvein-
ar séu gamaldags sérvitringar. Aðrir sjá
fyrir sðr ljúft líf, villtar meyjar og freyð-
andi vín og enn aðrir dapurleg örlög og
einsemd. Aldursmörk eru óljós til að telj-
ast til þessara prúðu sveina, en þeir sem
komnir eru yfir þrítugt fá gjaman sér-
Miðað við tölur Hagstofu íslands virð-
ist lífsmáti unga fólksins í Bretaveldi
ekki eiga eins mikið upp á pallborðið
hérlendis. Hlutfall karla og kvenna, sem
búa ein, hefur lítið breyst á tíu árum.
Árið 1984 voru karlar 14,9% af heildar-
manngölda, en konur 12,6%. í árslok
KARI BJARNASON
HEIMSPEKINGUR OG ÍSLENSKUFRÆÐINGUR, 35 ÁRA
Morgunblaðið/Þorkell
SVEFNSTAÐUR - Kári Bjarnason á heimili sínu.
Fræöimaöurinn
EFALÍTIÐ renna margar
meyjarnar hýru auga
til Andra Más Ingólfs-
sonar. Hann hefur
búið sér fallegt heimili i glæsi-
legu einbýlishúsi við sjávarsíð-
una, rekur eigið fyrirtæki, ekur
nýlegum jeppa og virðist ganga
allt í haginn. Híbýli hans eru
einkar hlýleg og snyrtileg; blóm
og kertaljós í hvetju homi, og
ekkert bendir til að kvenmanns-
hendur gætu nokkuð bætt þar
um betur.
Fjölbreytt, skemmtilegt og
erilsamt starf sem forstjóri og
eigandi Ferðaskrifstofunnar
Heimsferða segir Andri Már
helstu ástæðu þess að hann hef-
ur ekki enn fest ráð sitt og eign-
ast nokkur stykki börn. „Lífið
líður svo hratt að ég hef sjaldan
tíma til að staldra við og hugsa
um að stofna fjölskyldu. Mér
líður vel að búa einn og fmn
afar sjaldan til einmanaleika.
Samt hvarflaði að mér þegar ég
las ævisögu Vilhjálms Stefáns-
sonar landkönnuðar, sem
kvæntist ekki fyrr en sextíu og
eins árs, að ég hefði ennþá
nægan tíma. Vitaskuld langar
mig að kvænast góðri konu í
fyllingu tímans og eignast hell-
ing af börnum. Allt hefur sinn
tíma og ég hef raunar ekkert
verið að leita, enda á ferð og
flugi árið um kring. í
fyrra var ég erlendis í
samtals hundrað og tíu
daga. Slíkur lífsmáti
myndi trúlega ekki
falla vel að hefð-
bundnu fjölskyldulífi."
Starfið umfram allt
Andri Már stofnaði
Heimsferðir fyrir rúm-
lega þremur árum.
Eftir slæma reynslu af vinnu
fyrir aðra ákvað hann að verða
sinn eigin húsbóndi og leggja
sig allan fram við uppbyggingu
fyrirtækisins. „Mér finnst sama
máli gegna um starfið og hjóna-
bandið. Mikilvægt er að leggja
rækt við og hlúa að hvoru
tveggja. Núna tek ég starfið
fram yfír flest og er raunar orð-
inn hálfgerður spennufíkill, enda
veit maður aldrei hvað hver dag-
urinn ber í skauti sér í ferðaþjón-
ustunni."
Fyrir Andra Má er heimilið
griðastaður. Hann lagði töluvert
á sig til að eignast húsið sitt,
sem hann keypti fokhelt fyrir
nokkrum árum. Þótt ekki sé
annað að sjá en allt sé tilbúið
utan sem innan, segir hann enn
nokkuð í land og trúlega verði
hann að dunda við það til alda-
móta. „Ég vil hafa snyrtilegt í
kringum mig og hef dálæti á
fallegum húsgögnum og lista-
verkum. Mér finnst lítið mál að
halda húsinu hreinu, en fæ stöku
sinnum heimilishjálp svona rétt
til að „dauðhreinsa“. Ég hef
bara gaman af að vaska upp,
þvo og strauja, skúra og þess
háttar. Þótt ég sé sælkeri nenni
ég yfirleitt ekki að kokka ofan
í mig einan, borða einkum brauð
og ávexti, enda er ísskápurinn
oft óttaleg eyðimörk."
Andri Már segist vera gæddur
þeim góða eiginleika að geta
skilið vandamálin eftir í vinn-
unni. Hann á stóran vinahóp,
sem hann þekkir frá fornu fari
eða hefur kynnst í tengslum við
starfið. Þeir félagar gera sér oft
glaðan dag, snæða góða máltíð
á veitingastað, dreypa á rauðvíni
og líta síðan við á krám eða
kaffihúsum. „Slík kvöldstund
finnst mér óskaplega notaleg,
sérstaklega eftir langan vinnu-
dag og líkamsrækt. Ég er að
mörgu leyti sammála þeim sem
segja að skemmtanalífið sé inn-
antómt til lengdar. íslendingar
skemmta sér líka öðruvísi en
aðrar þjóðir. Sumir fara alltaf
út á lífið einu sinni í viku og
binda miklar og óraunsæjar
væntingar við eina kvöldstund.
Sjálfur er ég heima ef
mig langar ekki til að
vera í ijölmenni og
hávaða, les góða bók,
spila á flygilinn eða
hlusta á sígilda tónlist.
Flestum liði áreiðan-
lega mun betur ef þeir
gerðu það sem þá
langar til hveiju sinni
og byndu ekki vænt-
ingar sínar við félag-
ana, eiginkonuna eða aðra. Ann-
ars finnst mér skemmtun vera
fólgin í ýmsu, til dæmis skemmti
ég mér konunglega á kirkjukon-
sert í París nýverið."
Lífskúnstner
og fagurkeri
Reglubundna líkamsrækt tel-
ur Andri Már nauðsynlega til
að halda jafnvægi á sál og lík-
ama. Hann reynir að veija
minnst sex tímum á viku í hlaup
og lyftingar, enda segist hann
afar sjaldan stökkva upp á nef
sér þótt eitthvað bjáti á.
Þótt Andri Már eigi tvær sam-
búðir að baki hefur hann að
mestu búið einn frá nítján ára
aldri. Hann viðurkennir að ein-
staka sinnum sakni hann þess
að lifa ekki reglubundnu fjöl-
Só sem er
glaóur hið
innra veit að
enginn annar
getur gert
hann ham-
ingjusaman.
skyldulífi. „Það er helst að tóma-
rúm myndast eftir langa vinnut-
örn. Að sumu leyti nýt ég for-
réttinda fram yfir marga. Mér
finnst dýrmætt að eiga lífsglaða
og góða vini og fjölskyldu, en
ég er líka þeirrar gæfu aðnjót-
andi að líða alltaf vel með sjálf-
um mér. Ég þarf mínar stundir
í kyrrð og ró til að að öðlast
innri orku. Sá sem er glaður hið
innra veit að enginn annar getur
gert hann hamingjusaman.
Hamingjan er undir hveijum og
einum komin, ekki ástinni,
hjónabandinu eða peningum."
Andri Már vill fá orð hafa um
heitið - jafnvel þótt þeir eigi fleiri en
eina sambúð að baki.
Trúlega eiga sumir þeirra sem búa
einir sér þann draum að bindast annarri
manneskju tryggðarböndum, stofna
heimili og ijölskyldu. Aðrir eru fullkom-
lega sáttir við hlutskipti sitt, meta frels-
ið umfram allt og fínnst að hjónaband
eða sambúð sé einungis til trafala.
í síðasta mánuði var fjallað um ungt
ólofað fólk í breska blaðinu Independ-
„ísskápurinn er stundum
óttaleg eyðimörk.“
kvenhylli sína, en segist þó vera
mikill lífskúnstner og fagurkeri
að upplagi. Hann unir fremur
við lestur en sjónvarpsgláp og
lætur ekki farsímann, sem hann
er nýbúinn að fá sér, trufla sig
á síðkvöldum.
Skrautmunir - Birinbau
hljóðfæri frá Brasilíu,
notað í Capoeira dansi.
Klassíski klúbburinn
„Þótt ég sé svarti sauðurinn
í fjölskyldunni á tónlistarsviðinu
hlýði ég löngum stundum á sí-
giída tónlist eða jazz og glamra
á flygilinn mér til ánægju og
yndisauka. Núna er ég að glíma
við prelúdíur Bachs, en passa
mig á að hafa gluggana lokaða.“
Nokkrir vinir Andra Más,
flestir viðskiptafræðingar, hag-
fræðingar og tölvufræðingar,
stofnuðu nýverið klassískan
klúbb. Markmiðið er að hittast
einu sinni í mánuði heima hjá
einum þeirra og ræða klassísk
tónverk og ber gestgjafanum
skylda til að halda fyrirlestur
um tónskáld, tónverk eða tón-
smíð. „Piparsveinunum er óðum
að fækka í hópnum, en það aftr-
ar okkur ekki frá að hittast, því
allir erum við miklir lífs-
kúnstnerar. Hvort sem lífið er
stutt eða langt myndi ég vilja
segja að ég hefði aitént lifað
mikið." ■
ent. Fram kom að árið 1993 hafði fjöldi
þeirra sem bjuggu einir tvöfaldast frá
því fyrir þrjátíu árum. Aukningin er ekki
sögð í hópi aldraðra eða sjúkra, enda
hafí þeir ætíð búið einir að stórum hluta,
heldur ungs fólks á framabraut. „Ung
og einhleyp, nýtískulega klædd, metnað-
argjöm og rík og aldrei fleiri,“ segir grein-
arhöfundur, en kemst samt að þeirri nið-
urstöðu að líf unga fólksins, utan vinnunn-
ar, sé innantómt, dapurlegt og einmana-
legt. Dregin er upp harla fábrotin mynd
af lífsmynstrinu; vinna tólf tíma á sólar-
hring, farsími ávallt við hendina, skyndi-
bitafæði á hlaupum og myndbandsspólan
eini félagsskapurinn heimavið.
síðasta árs voru karlar 15%, eða 40.087,
en konur 12,9% eða 34.373.
í sambúð og hjónabandi hvílir hiti og
þungi heimilishaldsins yfirleitt meira á
herðum kvenna. Líklega ræður uppeldi
og ábyrgðartilfínning einhveiju þar um
og einnig hvað körlum tekst oft að gera
sig auma og uppburðarlitla þegar kemur
að tiltekt, matseld, þvotti og öðrum nauð-
synlegum verkum. Einu gildir hvort kona
býr ein eða með öðrum, yfirleitt þykir
BÍLAR eru Kára Bjarna-
syni lítt hugleiknir.
Hann hefur aldrei átt
bíl og fer flestra sinna
ferða fótgangandi, enda ágætis
göngutúr frá heimili hans í mið-
borginni að handritadeildinni í
Þjóðarbókhlöðunni. Þar segist
hann una sér best og líti á leigu-
herbergin sín tvö sem svefnstað
fremur en heimili. Eldhúsi og
baðherbergi deilir hann með fyr-
irtæki, sem starfrækt er á sömu
hæð. Honum finnst fyrirkomu-
lagið ágætt, enda varla heima
nema yfír blánóttina.
Þegar inn er komið fer ekki
Kóri
SKRAUTMUNIR - Ljósmynd frá heimsókn Kára
í Vatíkanið, gamlir barnaskór og Maríustytta.
„Eldamesnnskunni gef
ég hámark þrjár mín-
útur.“
hún lagnari en kari að skapa sér hlýlegt
og notalegt heimili.
milli mála að bækur eru í miklu
uppáhaldi. Þær eru yfir fjögur
þúsund talsins og þekja veggi í
báðum herbergjum. Til þess að
geta tekið vinnuna með sér heim
endrum og sinnum fékk Kári sér
tölvu, sem hann hefur í svefnher-
berginu. Útsaumaða stólinn,
púðana og alla heimilislegu hlut-
ina segir hann ættaða frá fóstur-
móður sinni, sem nú er látin, en
annað keypt í IKEA.
í hópi karla, sem búa einir eru flestir
Fremur ástand
en lífsháttur
20-24 ára, eða 8.709. Upp úr því þynn-
ist hópurinn töluvert, 25-29 ára eru þeir
5.170, 30-34 ára 3.508 og 35-39 ára
2.524. En hverníg búa einhleypir karlar?
Er ekki allt í rúi og strúi heima hjá þeim?
Eru þeir ekki alveg ósjálfbjarga einir og
sér?
Daglegt líf ákvað að kynna sér búskaþ-
arhætti og lífsviðhorf tveggja ungkarla,
32 og 35 ára, sem um árabil hafa verið
aleinir heima.
Vulgerður Þ. Jónsdóttir
„Mér finnst ég heldur ungur
til að líta á sjálfan mig sem
piparsvein. Hjá mér er þetta
fremur ástand en lífsháttur. Með
öðrum orðum frekar hlutskipti
um stundarsakir að minnsta
kosti heldur en val. Lif pipar-
sveinsins er líf hinnar eilífu von-
ar því hann er alltaf að líta í
kringum sig. Mér líkar vel að
búa einn og þurfa ekki að ráðg-
ast við einn eða neinn um tíma
minn og annað.“
Þótt Kári hafi verið í sambúð
skamma hríð, hefur hann að
mestu búið einn frá tvítugsaldri.
Honum finnst almannarómur
telja að hamingjan felist í ást-
inni. Slíkt segir hann að megi
vel vera rétt, en sú hætta sé þá
fyrir hendi að maðurinn hætti
að vera það sem hann er og lifi
fyrir maka sinn.
Heimspekingurinn Kári hefur
velt málum fyrir sér frá öllum
hliðum og sér líka ýmsa ókosti
við einlífið. „Þeim sem búa einir
hættir til að verða einrænir og
sjá ekki samhengi hlutanna.
Þeim finnst lífíð og tilveran snú-
ast um þá sjálfa í einu og öllu
og eiga erfitt með að taka tillit
til annarra. Ég á marga góða
vini, en þó næ ég aldrei að af-
hjúpa hugsanir mínar algjörlega
eins og eiginmaður gagnvart
eiginkonu. Trúnaðurinn verður
aldrei 100% og því fær maður
aldrei nauðsynlegt íjarlægðar-
skyn á sjálfan sig. Nátengd
manneskja eins og eiginkona
myndi segja skoðun sína um-
búðalaust meðan vinir hika við
hversu heilir sem þeir kunna að
vera.“
Kára finnst öllu skemmtilegra
að tala um starfið en heimilis-
haldið. Starfið er ástríða hans,
líf og yndi og til þess segist
hann vakna giaður á hveijum
morgni. Tólf tíma á dag grúfir
hann sig yfir forn handrit og
leiðist aldrei. Sem handritafræð-
ingur segist hann alltaf vera í
spennandi leynilögregluleik þar
sem nýjar uppgötvanir séu dag-
lega innan seilingar.
„Núna er til dæmis komið í
ljós að sýn okkar á
bókmenntir frá 16. og
17. öld er kolröng.
Tölvur hafa umbylt
allri úrvinnslu gagna.
Það er geysilega gef-
andi að taka þátt í að
breyta handritadeild-
inni úr ósýnilegum
ijársjóð í sýnilegan.
Aður var undirbún-
ingsvinnan 99% og úr-
vinnslan 1%, en með tölvunum
hafa hlutföllin snúist við og fýr-
ir vikið verður vinnan mun
skemmtílegri."
Kári segir að eitt af verkefn-
um handritadeildarinnar sé að
fá fólkið í landinu til að láta í
té gamlar dagbækur, sendibréf
og hvers kyns aðrar heimildir
um horfna tíð. „Flestir gera sér
ekki grein fyrir hversu hvers-
dagsleg gögn segja mikla sam-
tíðarsögu . . .“
Hámark 3 mínútur í
eldamennsku
Kári er óstöðvandi þegar talið
berst að handritum og áhuga-
málinu; rannsóknum á Maríu-
kvæðum. Fyrir þremur árum fór
hann utan til að helga sig rann-
sóknum á slíkum kvæðum í
sjálfu Vatikaninu. Ekki ofalinn
á launum frekar en aðrir opin-
berir starfsmenn segist Kári
hafa kostað ferðina að mestu
leyti sjálfur og yfirleitt hafa nóg
fýrir sig að leggja, enda ekki
þurftafrekur. „Eg borða heitan
mat í mötuneytinu í hádeginu á
hveijum degi. Ef ég fæ mér
snarl heima, kaupi ég tilbúna
rétti og skelli þeim í örbylgjuofn-
inn. Eldamennskunni gef ég há-
mark þijár mínútur og hversu
leiðinlegt sem mér þykir að
skúra og þrífa þarf ég náttúrlega
að sinna því einstöku sinnum.
Ég fer með þvottinn í þvottahús,
á ekki þvottavél og hef ekki hug
á að kaupa mér slíkt tæki í
bráð.“
Skemmtanalífið segir Kári
innantóma gerviveröld. Hann er
löngu hættur að stunda það, fer
fremur í bíó eða heimsóknir í
frístundum. „Á árunum áður
fórum við, vinirnir, oft út að
skemmta okkur og eyddum væn-
um fúlgum af námslánunum í
drykkjuskap og þvíumlíkt. í
rauninni leiddist okkur og núorð-
ið nenni ég hvorki að fara út á
lífið né bragða áfengi.“
Frelsið er
miklll kostur
Þótt Kári sé ekki í margmenni
í vinnunni segir hann að ein-
manaleiki hijái sig
ekki að ráði. Hann seg-
ist spjalla við sjálfan
sig í og úr vinnu og
hitti vini sína og vin-
konur ef hann vanti
félagskap. Hann á inni
heimboð í Þýskalandi
um jólin, sem hann
ætlar að þiggja, en vill
að öðru leyti ekki tjá
sig um. Aðspurður
hvort þýsk vinkona væri í spilinu
segist hann svo sem ekki vera í
algjörri þurrkví. . .
„Líkja má piparsveini við sjó-
mann sem aldrei fer í höfn. Ef
til vill þurfa menn að kvænast
og eignast börn til að vera full-
gildir þátttakendur í mannlíf-
inu. Lífið er í rauninni aðeins
hálft líf, ef menn axla ekki þá
ábyrgð, sem samfélagið gerir
kröfur til. Óneitanlega er mik-
ill kostur fólginn í frelsinu og
ég er sannfærður um að marg-
ur ungkarlinn tékur áhugavert
starf fram yfir eiginkonu og
fjölskyldu. Hins vegar veit ég
ekki hvort ég verð eins sáttur
við hlutskipti mitt ef ég verð
enn einn á báti eftir tuttugu
ár.“ ■
Líf pipar-
sveinsins er
líf hinnar
eilífu vonar
þvíhann er
alltaf að líta
í kringum sig.
FÖSTUDAGUR 24. NÓVEMBER 1995 D 5
Póstverslun s. 566-7580 frá kl. 9-18
Losaðu þig við appelsínuhúðina og
fækkaðu sentimetrunum á einfaldan hátt!
Meðferðarhjólabuxur
frá Svensson
Heilsusamlegar, þola þvott og eru fyrir
bæði kynin. Fáanlegar svartar og Ijósar
r..„nccr>n® P'lrin8du °S fáðu sendan
OvCl IbbUI 1 ókeypis vöruiista I
Mjódd, sími 557-4602_____________
Opið virka daga kl. 13-18* Laugardaga kl. 13-16.
Sælkeravörur úr
öllum heimshornum
Úh
eilsuhúsið
Skóltwörðustíg & Kringlunni
|U
1
1 *
I 7
M ‘
, <?. á
...

■ ,v*5S»

31
Hi.
%
Æ
MEÐLÆTI:
Gott brauð