Morgunblaðið - 26.11.1995, Blaðsíða 3

2 C SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 26. NÓVEMBER 1995 C 3
THRUST SSC REYNIR VIÐ HRAÐAMETIÐ
Tilraunir með drenmalbik
VERIÐ er að gera prófanir með
svokallað drenmalbik í samvinnu
Hlaðbæjar-Colas, Rannsókna-
stofnunar byggingaiðnaðarins og
Vegagerðarinnar. Markmiðið með
prófununum er að afia upplýsinga
um hljóðdeyfandi áhrif þess, slit-
þol og viðhaldsþörf í samanburði
við hefðbundið malbik. Sigurður
Sigurðsson framkvæmdastjóri
Hlaðbæjar-Colas, sem stýrir rann-
sóknarverkefninu sem Vegagerðin
veitir fé til á þessu ári, segir að
aðallega þrír kostir séu við dren-
malbik, þ.e. hljóðdeyfandi áhrif
þess, lekt og slitþol sem hann seg-
ir jafnast á við hefðbundið malbik.
Drenmalbik hefur verið notað
hérlendis við ýmis mannvirki, eins
og íþróttavelli, hlaupabrautir og
einnig í auknum mæli á götur.
Örlítift dýrara
Væntanlegur ávinningur af
rannsókninni er mat sem fæst á
notagildi drenmalbiks við íslenskar
aðstæður sem hugsanlega gæti
leitt til minni kostnaðar við háv-
aðavarnir þar sem þeirra er þörf.
Sagt er að drenmalbik geti komið
í stað hljóðvarnarmannvirkja.
Gerðar voru viðamiklar tilraunir
með ýmsar malbikstegundir á
Reykjanesbraut við Voga árið
1991 og áætlað er að lókaúttekt
þessara tilraunakafla fari fram á
þessu ári.
„Drenmalbik dregur úr umferð-
arhávaða. Það var lagður tilrauna-
kafli á Reykjanesbrautinni með
drenmalbiki fyrir ijórum árum.
Það kom mönnum mest á óvart
að það er ekkert síður slitsterkt
en annað malbik þótt það sé mun
grófara og vatn leki í gegnum
það. í rigningu má sjá virkni dren-
malbiksins á því að úði aftan úr
bílnum dettur niður þegar ekið er
inn á drenmalbikskaflann,“ sagði
Sigurður.
Sigurður segir að kostnaður við
lagningu drenmalbiks sé örlítið
hærri en við venjulegt malbik.
Drenmalbik er gert úr grófara
hráefni, meira af steinum og
minna af sandi, en hefðbundið
malbik. ■
DETROIT
Aldargömul
Bílaborg
í dróma
HÖFUÐSTÖÐVAR stærsta fyrirtækis heims, General
Motors, sem reistar voru árið 1919.
UM þessar mundir er þess minnst
að eitthundrað ár eru síðan Duryea
bræðurnir smíðuðu fyrsta ameríska
bílinn. Aldarafmæli þetta er Banda-
ríkjamönnum hugleikið, enda hefur
enginn einn hlutur mótað þá þjóð
eins mikið og bíllinn.
Fæðingarbær
T-Fordsins
Miðstöð bandaríska bílaiðnaðar-
ins mótaðist í upphafi aldarinnar í
iðnaðardeiglunni umhverfis vötnin
miklu. Þar hafði á síðustu öld risið
verslunarstaðurinn Detroit, sem
fljótlega breyttist í miðstöð hins ört
vaxandi bílaiðnaðar. Þar setti
Henry Ford upp verksmiðjur sínar
og þar fæddist T-Fordinn árið 1918,
bíllinn sem innleiddi færiböndin,
fyrstu byltinguna í bílaiðnaðinum.
Við Highland Park standa enn T-
Ford verksmiðjurnar og ekki langt
undan bera glæsibyggingar Generai
Motors við himinn, en þær voru
reistar árið 1919.
GREINARHOF-
UNDURvið læstar
dyr hjá Packard, en
þar voru framleiddir
glæsivagnar í nær
hálfa öld.
Ríkasta iðnaðarborg heims
En Detroit er ekki einungis minn-
isvarði.þessara tveggja iðnaðarrisa,
hún er minnisvarði liðinnar gullald-
ar þegar bandarískur bílaiðnaður
var sá öflugasti í heiminum og
verkamenn á færiböndunum höfðu
hærri laun en háskólakennarar. Um
hálfrar aldar skeið var Detroit rík-
asta iðnaðarborg heims og þar
stóðu glæsilegustu stórverslanirnar
og fallegustu einbýlishúsin. Svartir
verkamenn streymdu frá baðmull-
arökrum Suðurríkjanna í vellaun-
aða verksmiðjuvinnu í bílaborginni
og á skömmum tíma fór íbúatalan
úr 200 þúsund í fjórar milljónir.
En síðan kom áfallið. Árið 1967
brutust út stórfelld átök hvítra og
svartra, óeirðir sem enduðu með
stórbruna í miðborginni og íhlutun
hersins. Þegar síðustu eldamir höfðu
verið slökktir vom hvítir íbúar mið-
borgarinnar famir úr fallegu húsun-
um sínum og fluttir í úthverfín.
SÖGUFRÆGASTI íbúi bílaborgarinnar T-Fordinn, sem framleiddur
var í 15 milljón eintökum frá 1908-1927.
Olíukreppan
I dag standa heilu hverfin full
af yfirgefnum niðumíddum húsum
og í miðborginni ráða blökkumenn
ríkjum. Annað áfall fylgdi í kjölfar-
ið með olíukreppunni og þeim um-
skiptum sem þá urðu í bílaiðnaði
heimsins. Bandaríkjamenn höfðu
misst af lestinni og erkifjendur
þeirra úr nýliðnu stríði Þjóðveijar
og Japanir búnir að taka forskotið.
Efnahagslegt hrun varð í bíla-
borginni sem leiddi til fjöldagjald-
þrots fyrirtækja og 20% fækkun
íbúa. Þegar ekið er vítt og breitt
um borgina má finna yfirgefnar
bílaverksmiðjur. Stærstar þeirra
em Packard verksmiðjurnar, en þar
voru á fyrrihluta aldarinnar fram-
leiddir glæsilegustu Wlar heims.
Ekki langt frá stendur grunnur
Hudson verksmiðjanna, en þar
störfuðu forðum 30 þúsund menn
við smíði eðalvagna. Enn em þó
framleiddir glæsivagnar í borginni,
flaggskip General Motors, Cadillac
á sitt hreiður hér ásamt úrvalsdeild
Chrysler.
Skammt frá Detroit er Fordborg-
in Dearborn og í nágrannaborgun-
um Flint og Lansing renna Buick
og Oldsmobile af færibandinu. Við
norðurhliðið er bær indíánahöfð-
ingjans Pontiac þar sem samnefnd-
ir bílar hafa verið framleiddir í 70
ár.
Minnisvaröar glataðra tíma
í dag, á hundrað ára afmæli
bandaríska bílsins, blasir við afmæl-
isgestum aldurhnigin iðnaðarborg
sem tíminn hefur leikið grátt. Engu
að síður er hún miðstöð bílsins,
mekka fornbílamanna sem vekur
ákveðna lotningu í bijósti aðkomu-
manns frá hjara veraldar.
Um þessar mundir er verið að
snurfusa hana með nýju malbiki á
helstu götur og gatnamót og það
sem af er árinu hafa 18 þúsund
yfirgefin hús
verið rifin.
Enn híma
þó þús-
undir
þeirra
með
-tómar
gluggatóftir, sem
þöglir minnisvarðar þeirra
tíma þegar bílaborgin stóð und-
ir nafni. ■
SYNINGARBILL General Motors frá gullöld
bandaríska bílsins, LeSabre árgerð 195Í.
Örn Sigurðsson
Fréttir af umboéum
Brimborg
BRIMBORG hf. hefur selt 149
Ford bíla frá því að eiginleg sala
hófst í maí á þessu ári, að sögn
Egils Jóhannssonar framkvæmda-
stjóra, og reiknar fyrirtækið með
því að selja um 500 bíla á næsta
ári. Þegar Brimborg tók við Ford
í febrúar sl. var lögð megináhersla
á evrópsku Ford línuna til að byija
með. Nú hefur Brimborg sett á
markað Ford Escort, Escort Van,
Mondeo og Transit og er því evr-
ópska línan nú öll komin að Fiestu
undanskilinni sem verður kynnt
gjörbreytt og endurbætt næsta
vor.
Markaðssetning á
4x4 jeppum og pallbílum
Samhliða hefur Brimborg undir-
búið markaðssetningu á Ford 4x4
jeppum og 4x4 pallbílum frá
Bandaríkjunum ásamt Ford Econ-
oline sendibílum og Econoline 12
eða 15 manna hópferðabíium.
Brimborg er að afhenda þessa
dagana sjö pallbíla, tvo af gerðinni
Ford F-series, þ.e. F250 og F350
sem eru öflugir bílar með drifi á
öllum hjólum. Kaupandi er Rat-
sjárstofnun. Fjórir bílar af Ranger
gerð í Super Cab útfærslu voru
afhentir RARIK en það eru heldur
minni bílar en F-series og einnig
með drifi á öllum hjólum.
Hekla
Villur komu fram í umfjöllun blaðs-
ins um bíla frá Heklu þann 12.
nóvember sl. Þess láðist að geta
að rafstýrð fjölinnsprautun er í
öllum 1400 vélum í VW og verð á
VW Golf GL 1400 var sagt vera
1.348.000 kr. en það er 1.328.000
kr. Sagt var að 1800 CL vélin í
VW Golf væri 90 hestöfl en hún
er 75 hestöfl, og að Mitsubishi
Pajero bensínbíllinn væri með fjög-
f *■ Bílheimar
1
iB
BUll
HEKLA fær Mitsubishi Colt með nýju lagi eftir
áramót. Um svipað leyti kemur á markað
nýr Lancer.
GÍSLI Bjarnason, sölusljóri hjá Bílheimum, Karl
Hermannsson, Guðni Sigurðsson og Gísli Guð-
mundsson við afhendinguna.
/ \
Morgunblaðið/Ásdís
BRIMBORG afhenti nýlega RARIK fimm fjórhjóladrifna Ford Ranger pallbíla.
Þessi er reyndar kominn með plasthús á pallinn.
Morgunblaðið/Kristinn
GUNNAR Hauksson, t.v., fjármálastjóri Ingvars
Helgasonar hf. og Hafsteinn Valsson hjá Höldi.
urra strokka vél. Hið rétta er að
hann er með V6 vél, bæði 3ja lítra
og 3,5 lítra. Einnig varð mynda-
brengi í kynningu á VW Golf iang-
baki, VW Golf GL 1800-og Mitsub-
ishi Colt. Beðist er velvirðingar á
þessum mistökum
Bílheimar
Bílheimar afhentu nýlega lögregl-
unni í Keflavík nýjan Chevrolet
Sportsvan lögreglubíl. Bíllinn er
fluttur inn sem tólf manna bíll en
er breytt hérlendis með tilliti til
þarfa lögreglunnar. Bíllinn er með
6,5 lítra dísilvél, 8 strokka, 180
hestafla og er afturhjóladrifinn.
Hann er með ABS-hemlalæsivörn,
líknarbelg í stýri og samlæsingum
ásamt öðru. Bíllinn kostar innan
við þijár milljónir kr. Ford Econol-
ine hefur verið nær einráður á lög-
reglubílamarkaðnum undanfarin
ár og lögreglan í Keflavík var ein-
mitt að leggja einum slíkum bíl.
Ingvar Helgason hf.
Bílaleigan Höldur hf. fékk nýlega
10 Nissan Micra bíla í flota sinn.
Fyrir afhendingu bflanna hafði
Höldur hf. haft 20 Nissan Micra
bíla í útleigu. Hafsteinn Valsson,
framkvæmdastjóri Höldurs, segir
að ástæðumar fyrir því að ákveðið
hafi verið að fjölga Nissan Micra
bílunum hafi verið þijár helstar.
„Bilanatíðni Nissan Micra er með
lægsta móti og viðskiptavinum bfla-
leigunnar hefur líkað bílamir vel.
Nissan Micra er stór smábíll sem
stendur undir væntingum,“ sagði
Hafsteinn. ■
MAN verksmiðjurnar ásamt 19
öðrum samstarfsfyrirtækjum hafa
sett nýtt heimsmet er varðar olíu-
eyðslu á vörubílum með 40 tonna
heildarþyngd á 2.800 km ferð í
gegnum Evrópu. Eyðslan var að
meðaltali 25,7 og 25,15 lítrar á
hveija 100 km. Bílalest með þrem-
ur fulllestuðum aftanívögnum með
fjögurra metra háa flutningakassa
fór af stað frá Edinborg í Skot-
landi til Bari á Ítalíu með það að
takmarki að ná eyðslu niður fyrir
30 lítra á hveija 100 km.
Til þátttöku i EcoChallenge ’95
voru fengnar tvær MAN F 2000
vörubifreiðar úr raðframleiðslu,
önnur með 400 hestafla vél, hin
með 460 hestafla vél, báðar euro
2 vélar. Þessar tvær vörubifreiðar
voru framleiddar með besta fáan-
legum tækniútbúnaði til eldsneytis-
sparnaðar sem boðið er upp á hjá
MAN verksmiðjunum og sam-
starfsaðilum MAN. Til samanburð-
ar var í ferðinni ein MAN F 90
Lásaþíðari
ímiklu frosti
JÓHANN Pálsson frá Hveragerði
hefur sett á markað lásaþíðara
sem er hans eigin uppfinning og
hefur selst í mörg hundruð þúsund
eintökum á Norðurlöndunum. Um
er að ræða lítinn plasthólk, holan
að innan og með litlum oddi á
þeim enda hans sem er
lokaður. Fjögur lítil göt
eru á þeim enda hólksins
sem stungið er inn í læs-
ingu bíls og blásið er í
hinn endann. Jóhann segir
að hólkurinn dugi til að
afþíða læsingar í mjög
miklu frosti. Fyrirtækið
Hamrar í Hveragerði
framleiðir lásaþíðarann.
„Ég bjó til fyrsta lása-
þíðarann í Danmörku
1986, þar sem ég bjó um
margra ára skeið. Kunn-
ingi mjpn, sem er blaða-
sé ekkert afskaplega fallegur hlut-
ur. Hægt sé að hafa hólkinn fyrir
vetrarlyklakippu og skipta svo um
kippu á sumrin. Notagildið er hins
vegar ótvírætt.
Kunningi Jóhanns í Danmörku,
Palle Jensen, á plastverksmiðju og
LÁSAÞÍÐARAR sem Jóhann Pálsson
hefur gert og selt mörg hundruð þús-
und stykki af á Norðurlöndum.
maður í Holbæk, bjó til sniðugan
lásaþíðara með afþíðingarvökva
sem settur var á lyklakippu. En
sá galli var á þessum búnaði að
olían vildi fara af honum í vasann
og þar með lauk vinsældum hans.
Hins vegar tókst honum að selja
fleiri hundruð þúsund slíkra þíðara
í Kanada og á Norðurlöndum, Það
var þá sem mér datt í hug að góð
lausn væri að blása í lásinn eins
og maður gerði í gamla daga,
reyndar oft með þeim árangri að
varirnar frusu fastar við lásinn.
Með því að hafa titt á hólknum
sem fer inn í lásinn kemur maður
í veg fyrir að rakinn fari inn í
læsinguna,“ sagði Jóhann.
Með einkaleyfi
Hann segir að þetta sé líklega
besta lausnin sem hafi komið fram
en hitt sé reyndar rétt að þetta
saman fóru þeir út í framleiðslu á
lásaþíðaranum. „Ég sagði við hann
að ég skyldi sækja um einkaleyfi
ef hann smíðaði mótin. Einkaleyf-
ið var dýrt og ég gerði ekkert í
þessu en þegar ég kom úr sum-
arfríi var Palle búinn að selja 200^
þúsund stykki til Esso. Nú erum
við að markaðssetja lásaþíðarann
í Kanada og það lítur vel út með
það,“ sagði Jóhann.
Hann kveðst hafa selt fleiri
hundruð þúsund lásaþíðara en lítið
undanfarin ár vegna hlýrra vetra
á Norðurlöndunum. Einkaleyfið
kostaði um fjórar milljónir kr. og
hefur Jóhann selt lásaþíðara upp
í þann kostnað. Fyrstu árin seldi
Jóhann lásaþíðarann í fyrirtækú
sem notuðu þá til gjafa. Nú hefur
Esso keypt lásaþíðara sem dreift
er á bensínstöðvum félagsins hér-
lendis. ■
MAN flutningabílarnir sem settu heimsmet í lítilli olíueyðslu.
Heimsmet í olíusparnaði
AUDIA3 kemur á markað á næsta ári.
Audi A 3 é næsta éri
vörubifreið með 420 hestafla euro
1 vél.
AUDI setur á markað á næsta ári
minnsta bílinn í A-línunni, Audi
A3. Hér að ofan sést frumgerð
bílsins hálf undir tjaldi en sérfræð-
ingar telja að endanlegt útlit A3
verði eitthvað þessu líkt. A3 deilir
að nokkru leyti tækni með næstu
kynslóð Volkswagen Golf en verð-
ur dýrari og betur búinn bíll að
öðru leyti. Hann verður m.a. boð-
inn með fimm gíra sjálfskiptingu.