Morgunblaðið - 28.11.1995, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR B/C
272. TBL. 83. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 28. NÓVEMBER 1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Clinton reynir að afla stuðnings við friðargæslu í Bosníu
Karadzic varar við
blóðsúthellingum
Frakkland
Ráðist
árisa-
markaði
París, Reuter.
RÁÐHERRANN Jean-Pierre
Raffarin, sem fer með málefni
lítilla og meðalstórra fyr-
irtækja í frönsku stjórninni,
segir í viðtali við dagblaðið
Le Monde, sem birtist í gær,
að hann vilji herða reglur um
rekstur risamarkaða til að ýta
undir möguleika minni versl-
unarfyrirtækja.
Raffarin segir í viðtalinu
að franskar borgir hafi verið
eyðilagðar með stjórnlausri
útþenslu verslana. Þar sem að
þetta hafi gerst á löglegan
hátt verði að breyta lögunum.
Raffarin bætti við að leggja
bæri áherslu á að ná tökum á
hvernig verslunarhverfi þró-
uðust í útjaðri borga og að
við uppbyggingu miðbæjar-
kjarna bæri að leggja áherslu
á minni verslanir og verslun-
armiðstöðvar.
Búist var við því að á fundi
í Bordeaux í gærkvöldi myndi
Alain Juppe forsætisráðherra
kynna nýjar aðgerðir stjórnar
sinnar sem ætlað er að gjör-
breyta starfsumhverfi lítilla
og meðalstórra fyrirtækja til
hins betra.
_ _ _ # Reuter
Kolin
hömstmð
FULLORÐNAR konur í Sarajevo
hamstra kol til vetrarins. Bosníu-
Serbar eru mjög andvígir því að
borgin heyri að öllu leyti undir
stjórn múslima og Króata. Hafa
þeir heitið því að hún verði „Beir-
út Evrópu“ ef því verður haldið
til streitu. Bandarískir embættis-
menn segja að ekki komi til greina
að semja um breytingar á því
ákvæði friðarsamkomulagsins
fyrir Bosníu.
París, Sarajevo, Belgrad, Bonn, Washington.
RADOVAN Karadzic, leiðtogi
Bosníu-Serba, varaði í gær við
blóðsúthellingum ef hersveitir undir
stjórn Atlantshafsbandalagsins
(NATO) reyndu að handtaka hann
eða aðra meinta stríðsglæpamenn
úr röðum Serba. Carl Bildt, sátta-
semjari Evrópusambandsins, lýsti
viðvörunum Karadzics sem eintóm-
um „hávaða“.
Bill Clinton, forseti Bandaríkj-
anna, flutti í nótt sjónvarpsávarp
þar sem hann hvatti þingið og þjóð-
ina til að styðja fyrirhugaða þátt-
töku. Bandaríkjahers í friðargæsl-
unni í Bosníu. Clinton hyggst senda
20.000 hermenn til að framfylgja
friðarsamningunum, sem náðust í
Ohio, þrátt fyrir andstöðu repúblik-
ana á þinginu. Repúblikanar lýstu
ávarpinu sem „erfiðustu ræðunni á
öllum stjórnmálaferli forsetans“.
„Þetta er erfiður prófsteinn á
forystuhlutverk Bandaríkjanna,"
sagði Warren Christopher, utanrík-
Reuter.
isráðherra Bandaríkjanna, um
áform stjórnarinnar. „Bandaríkja-
stjórn getur ekki gefið friðinn upp
á bátinn núna.“
Varnarmálaráðherrar Bretlands
og Þýskalands tóku í sama streng
og sögðu að ekki yrði hægt að koma
á friði í Bosníu nema Bandaríkja-
menn tækju þátt í að fylgja friðar-
samningunum eftir.
Sa,rajevo
„Beirút Evrópu"?
Samkvæmt friðarsamningunum
verður Karadzic að afsala sér völd-
um þar sem hann hefur verið sakað-
ur um stríðsglæpi. Stjórnarerind-
rekar í Belgrad segja að hann bindi
nú vonir við að repúblikanar á þingi
komi honum til bjargar með því að
leggjast gegn þátttöku Bandaríkja-
hers í friðargæslunni.
„Ef þeir reyna að handtaka mig
eða aðra serbneska borgara verða
miklar blóðsúthellingar," sagði
Karadzic í viðtali, sem franska dag-
blaðið Infomatin birti í gær. „Ef
þeir koma ekki fram við okkur sem
vinir getur allt gerst. Og það er
öruggt að þeir myndu þurfa að
minnsta kosti 300.000 hermenn til
að geta handtekið mig.“
Aður hafði Karadzic varað við
því að Sarajevo yrði að „Beirút
Evrópu“ ef því yrði haldið til streitu
að öll borgin yrði undir stjórn músl-
ima og Króata, eins og gert er ráð
fyrir I friðarsamningunum. Mikil
andstaða er við þetta ákvæði samn-
inganna meðal Bosníu-Serba en
bandarískir embættismenn segja að
ekki komi til greina að semja um
breytingar á því.
Carl Bildt sagði að mestu máli
skipti að Slobodan Milosevic hefði
samþykkt samningana fyrir hönd
Serba. „Við höfðum búist við
óánægjuhávaða frá Bosníu-Serb-
um. Hann hefði í rauninni getað
orðið meiri.“
Hart deilt í Danmörku
Kaupnmnnahöfn. Morgunblaðirt.
EKKI tókst að ná samkomulagi um
dönsku fjárlögin milli stjórnar og
stjórnarandstöðu um helgina eins og
ætlað var en vonast er til, að það
takist í dag. Það er Venstre, flokkur
Uffe Ellemann-Jensens, sem harðast
hefur rekið stjórnarandstöðuna,
hugsanlega vegna innbyrðis átaka
ef til þess kæmi að flokksformaður-
inn yrði framkvæmdastjóri Atlants-
hafsbandalagsins. Átökin standa um
atvinnuleysisbætur, fjárlagahallann
og framlög til vamarmála. Að venju
leggur stjórnin mikla áherslu á sam-
stöðu um fjárlögin en Venstre hótar
að greiða atkvæði gegn þeim þó það
hafi ekki gerst áður á þessari öld.
Ríkisstjórnin hafði þegar boðað
hertar reglur um atvinnuleysisbætur
í fjárlagadrögunum, enda hafa bæði
Venstre og íhaldsflokkurinn lagt
megináherslu á, að annars vegar
verði erfiðara að fá bætur og hins
vegar að þær fáist í skemmri tíma
en áður, í fimm ár í stað sjö. Um
leið vill Venstre herða reglur um
hvenær megi neita atvinnutilboði og
um leið að fólk verði hvatt til að flytja
sig um set eftir vinnu.
Takmark Venstre er, að atvinnu-
lausir verði skyldaðir til að taka þá
vinnu sem býðst, jafnvel þó vinnan
sé ekki á fagsviði viðkomandi, og
ekki síðar en sex mánuðum eftir að
viðkomandi missir vinnuna. Nú mega
líða tólf mánuðir.
Stjórnarandstaðan hefur krafist
þess að eftirlit með atvinnuleysisbót-
um verði hert og falið öðrum en
stofnuninni, sem sér um bæturnar.
í ár stefnir í fjárlagahalla upp á
417 milljarða ísl. kr. Stjórnarand-
staðan krefst þess að hallinn á næsta
ári fari undir 353 milljarða en stjórn-
in vill stefna á 388 milljarða. Stjórn-
in kýs niðurskurð á útgjöldum til
varnarmála um rúmlega 28 milljarða
ísl. kr. en því hafa hægri flokkamir
tveir hafnað. Nú stefnir í að sam-
komulag náist um helming þeirrar
upphæðar.
2.500
verslanir
brunnu
HUNDRUÐ hermanna fengu
lítt við ráðið er eldur braust út
á Bangabazar, einum stærsta
markaði Dhaka, höfuðborgar
Bangladesh, í gær. Eldurinn
kviknaði að morgni og eftir um
klukkustund hafði hann læst sig
um allan markaðinn. Eyðilögð-
ust um 2.500 verslanir. Óljóst
hvort um íkveikju var að ræða
eða óhapp. Góður eldsmatur var
í markaðnum, byggingar allar
úr timbri.
Gingrich
fer ekki
fram
Marietta. Reuter.
NEWT Gingrich, forseti fulltrúa-
deildar Bandaríkjaþings, Iýsti yfir
því síðdegis í gær að hann yrði ekki
í framboði í forsetakosningunum
vestra á næsta ári.
Getum hafði verið leitt að því að
Gingrich, sem er 52 ára og þing-
maður fyrir Georgíu-ríki, myndi
leita eftir stuðningi í forkosningum
Repúblíkanaflokksins í byrjun
næsta árs en sjálfar forsetakosning-
arnar fara fram í nóvember.
Gingrich sagði á fundi með
fréttamönnum að skyldur hans í
þingdeildinni gerðu að verkum að
hann gæti ekki sóst eftir útnefningu
flokksbræðra sinna. Hann hefði
hins vegar í hyggju að bjóða sig
fram til þingsetu og hann vonaðist
til að verða áfram forseti fulltrúa-
deildarinnar.
Minnkandi vinsældir
Gingrich hefur verið áberandi í
bandarískum stjórnmálum á undan-
förnum árum og er einn helsti hug-
myndafræðingur nýrrar stefnu-
skrár repúblíkana sem tryggði þeim
stórsigur í þingkosningum í fyrra.
Fylgi við þessa stefnu hefur þó frek-
ar farið minnkandi og hið sama á
við um persónuvinsældir þing-
mannsins.
Samkvæmt skoðanakönnunum
er Bob Dole, leiðtogi röpúblíkana í
öldungadeildinni, með mikla foiystu
á keppinauta sína og telja margir
fullvíst að hann verði í framboði
gegn Bill Clinton Bandaríkjaforseta
næsta haust.