Morgunblaðið - 28.11.1995, Blaðsíða 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 28. NÓVEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Kristinn
BJÖRN Grétar Sveinsson, formaður VMSÍ, og Jón Karlsson, varaformaður VMSÍ, bera
saman bækur sínar á sambandsstjórnarfundinum.
BENEDIKT Davíðsson, forseti Alþýðusambands
íslands, á fundi sambandsstjómar ASÍ í gær.
Utlit fynr uppsögn
kjarasamninga
Hugmyndir ASI og VSI um launahækkanir
Hækkun Mat Hagdeildar ASÍ
80 90 100 110 120 130 140
Mánaðarlaun í þús. kr.
Flest bendir til að fulltrúar ASÍ í launanefnd
ASÍ og vinnuveitenda segi kjarasamningum
upp á fundi launanefndar á mor^un eða
fímmtudag. I framhaldi af því munu vinnu-
veitendur bera uppsagnimar undir Félags-
_ — -
dóm. Egill Olafsson og Omar Friðríksson
fylgdust með kjaramálunum.
FLEST bendir til að fulltrúar
ASÍ í launanefnd ASÍ og
vinnuveitenda segi kjara-
samningum upp á fundi
launanefndar á morgun eða fimmtu-
dag. Vinnuveitendur munu þá bera
uppsagnirnar undir Félagsdóm.
Benedikt Davíðsson, forseti ASÍ,
sagði eftir sambandsstjórnarfund
ASI í gær, að einungis breyting á
afstöðu vinnuveitenda og ríkisvalds-
ins gæti komið í veg fyrir uppsögn.
Launanefndin kom saman sl.
laugardag, en það var fyrsti form-
legi fundur hennar í viku. Engin
formleg tilboð voru lögð fram, en
vinnuveitendur munu hafa sett fram
hugmyndir um 10-12 þúsund króna
eingreiðslu, en fulltrúar ASÍ ítrek-
uðu kröfu sína um 3.000 króna
hækkun mánaðarlauna. Formanna-
fundur lands- og svæðasambanda
ASÍ var haldinn á sunnudag og í
gær var staðan í kjaramálum aftur
rædd á sambandsstjórnarfundi ASI.
Eining um uppsögn
„Sambandsstjómarfundurinn
staðfesti niðurstöðu formannafund-'
arins.um að það sem nefnt hefur
verið af hálfu atvinnurekenda og
stjómvalda til þessa, til þess að koma
í veg fyrir ákvörðun um uppsögn
samninga, dugi ekki. Fundurinn er
jafnframt sammála um að það séu
fyrir hendi forsendur til uppsagnar
ef ekki verður breyting á afstöðu
gagnaðila okkar.
Það er samdóma álit okkar að
yfirlýsing ríkisstjómarinnar hafi
ekki gengið eftir eða muni ekki gera
það að óbreyttu fjárlagafrumvarpi.
Það þarf að verða breyting í skatt-
leysismörkum, bótarétti til aldraðra
og öryrkja og atvinnulausra, sem
samkvæmt fjáriagafrumvarpinu á
að skerða um áramót. Samkvæmt
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar eiga
bætumar að tengjast kjarasamning-
um,“ sagði Benedikt eftir fundinn.
Nær öruggt er talið að vinnuveit-
endur kæri uppsögn samninga til
Félagsdóms. Benedikt sagði að ef
ASÍ tapaði málinu þar yrðu samn-
ingar gildir og máiið yrði þar með
úr höndum forystu ASÍ. Hann var
spurður hvor ASÍ væri ekki að taka
áhættu með því að segja upp núna
þar sem þeir væra þá hugsanlega
að missa af þeirri launaleiðréttingu
sem vinnuveitendur hefðu boðið og
breytingum af hálfu ríkisstjórnar-
innar.
„Það má segja að við værum að
taka nokkra áhættu ef við segðum
samningum upp, en ég held að
vinnuveitendur væru að taka meiri
áhættu. Þeir gætu hugsanlega unnið
stríðið, en þeir gætu ekki unnið frið-
inn. Við þurfum að ná friði til þess
að það verði einhver sátt um launa-
stefnuna sem lagt var upp með í
febrúar. Það hefst ekki að óbreyttum
samningum vegna þess sem gerst
hefur síðan, ekki síst af hálfu Al-
þingis, Kjaradóms og fjármáiaráðu-
neytisins," sagði Benedikt.
Ágreiningur um forsendur
Skv. ákvæðum kjarasamningsins
eru forsendur hans annars vegar
þær að verðlagsþróun út næsta ár
verði áþekk því sem gerist í helstu
samkeppnislöndum, og hins vegar
er byggt á yfirlýsingu ríkisstjórnar-
innar, sem gefín var í tengslum við
gerð samninganna í febrúar. Ekki
er ágreiningur milli ASÍ og atvinnu-
rekenda um að verðlagsþróunin hef-
ur ekkí brugðist væntingum manna.
Þróun kaupmáttar hefur orðið um
0,5% betri það sem af er samnings-
tímanum en reiknað hafi verið með
þegar samningar voru gerðir. Vinnu-
veitendur telja, að verðlagsforsendur
muni einnig standast út næsta ár,
jafnvei þótt samið yrði um 10-12
þúsund kr. viðbótargreiðslur við gild-
andi samninga. Af hálfu ASÍ hafa
verið settir ákveðnir fyrirvarar varð-
andi verðlagsþróun á næsta ári og
í því sambandi bent á verð á ákveðn-
um landbúnaðarvöram.
Ágreiningui- er milli ríkisstjórn-
arinnar og ASÍ um hvort staðið hafi
verið við yfirlýsingu ríkisstjórnarinn-
ar frá 21. febrúar. Forsætisráðherra
hefur lýst því yfir að staðið hafi
verið við alla meginþætti yfirlýsing-
arinnar og að staðið verði við þá
þætti sem enn hefur ekki verið hrint
í framkvæmd. ASÍ telur hins vegar
að mikið vanti upp á að staðið hafi
verið við yfirlýsinguna og að breyta
fjárlagaframvarpinu. Benedikt Dav-
íðsson sagði í framsöguræðu á sam-
bandsstjórnarfundi ASÍ í gær að sú
ákvörðun ríkisstjórnarinnar að
hækka ekki skattleysismörk í takt
við verðlagsbreytingar væri ein og
sér næg forsenda til uppsagnar
samninga. Með henni væri verið að
lækka skattleysismörkin og þar með
að vinna gegn því loforði ríkisstjóm-
arinnar að afnema tvísköttun á líf-
eyrisgreiðslur. Hann sagði einnig að
ákvörðun um að afnema vísitölu-
tengingu milli trýggingabóta til ör-
yrkja og atvinnulausra væri brot á
þriðja tölulið yfirlýsingarinnar.
Ástráður Haraldsson, lögfræðing-
ur ASÍ, ræddi á sambandsstjórn-
arfundinum um lagalegar forsendur
samninganna og sagði að þeir hefðu
bæði byggst á orðuðum og óorðuðum
forsendum. M.ö.o. væri ekki nóg að
horfa einungis á skriflega yfirlýs-
ingu ríkisstjórnarinnar. Samning-
arnir hefðu einnig byggst á yfirlýs-
ingum þeirra sem að .þeim hefðu
staðið um launajöfnun. A fundinum
var vísað í orð Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra í Morgunblaðinu
frá 22. febrúar 1995, en hann sagði:
„Það er ekki í vafa í mínum huga
að þessir samningar ... verða alger-
lega fordæmisskapandi fyrir aðra
samninga."
Vísað til Félagsdóms
Vinnuveitendur eru sannfærðir
um að ef verkalýðshreyfíngin segir
upp samningum með tilvísun tii þess
að ríkisstjórnin hafi ekki staðið við
yfirlýsingu sína fái það ekki staðist
fyrir dómi. Atvinnurekendur munu,
skv. heimildum Morgunblaðsins,
vera ákveðnir í að leggja málið fyrir
Félagsdóm ef verkalýðshreyfingin
segir upp samningum og fá úr því
skorið hvort marktæk frávik hafi
orðið frá samningsforsendum.
Vinnuveitendur líta svo á að ef
svo færi að samningum yrði sagt
upp og sú uppsögn yrði dæmd gild
hefði það í för með sér að umsamd-
ar 2.700 kr. eða 3% launahækkanir
um næstu áramót, kæmu ekki til
framkvæmda og heldur ekki þær
eingreiðslur á næsta ári sem samn-
ingar gera ráð fyrir. Þá væri óvíst
hvenær eða með hvaða hætti viðræð-
ur um nýjan samning yrðu hafnar.
Að sögn Björns Snæbjörnssonar,
formanns Einingar á Akureyri, hafa
mörg verkalýðsfélög á Norðurlandi
og víðar boðað trúnaðarráð sín til
fundar annað kvöld. Þá á að vera
orðið endanlega ljóst hvort launa-
nefndin segir samningum upp. Björn
sagði að ef launanefndin myndi ekki
segja upp samningum yrði gerð sam-
þykkt í trúnaðarráðunum um upp-
sögn samninga.
Hafnarfjörður
Bæjarráð
hafnar
viðræðum
við STH
MEIRIHLUTI bæjarráðs
Hafnarfjarðar hafnaði á fundi
bæjarráðs í gær að verða við
beiðni Starfsmannafélags
Hafnaríjarðar um viðræður
varðandi uppsagnir 93 félaga
í STH, en minnihluti bæjarráðs
taldi hins vegar eðlilegt að
verða við óskum STH. Málið
verður tekið upp á nýjan leik
á bæjarráðsfundi sem verður
haldinn 30. nóvember, en
stjóm STH hefur boðað til
fundar um málið í Vitanum í
dag kl. 13.
I beiðni STH, sem lá fyrir
fundi bæjarráðs, kemur fram
að á fjölmennum fundi þeirra
félagsmanna sem fengið hafa
bréf um uppsagnir sérkjara
hafí vinnubrögð bæjaryfir-
valda í málinu og ný starfs-
mannastefna verið harðlega
átalin og skorað á bæjaryfir-
völd að draga öll bréfin til
baka eða eyða með öðrum
hætti allri óvissu í eitt skipti
fyrir öll.
Starfsandi með því
versta sem gerist
Vísað er til ummæla bæjar-
stjóra sem hann viðhafði á fjöl-
mennum fundi í Álfafelli fyrir
um fimm vikum um að samn-
ingaviðræður ættu að hefjast
í vikunni á eftir. Þær hafi enn
ekki hafist og ljóst sé að fólk
sé orðíð langþreytt á því óör-
yggi sem það búi nú við.
„Það er ekkert launungamál
að starfsandi er með því versta
sem gerist og fólk er verulega
óöruggt um sig og sína. Verði
ekkert að gert stefnir í veru-
lega röskun á starfsemi við-
komandi stofnana," segir í
erindi Starfsmannafélags
Hafnai-fjarðar til bæjarráðs.
Eldurí
Miðbæjar-
markaði
TILKYNNT var um eld í
Aðalstræti 9, húsi Miðbæjar-
markaðarins, um klukkan 20
í gærkvöldi.
Tilkynningin barst frá sól-
baðsstofu í kjallara um reyk
á göngum og þegar slökkvil-
iðið í Reykjavík kom á staðinn
var talsvert mikill reykur og
dökkur þar og voru upptök
hans rakin upp á aðra hæð
hússins. Þar bak við læsta
hurð, sem merkt er sem bún-
ingsklefi, voru eldsupptök og
fóru reykkafarar þar inn og
slökktu eldinn.
Reykur um
allt hús
Talsverður reykur fór í
gegnum loftræstikerfí í öll
fyrirtæki í húsinu og íbúðar-
hæðir þar fyrir ofan, þannig
að talsverðan tíma tók að
reykræsta bygginguna.
Slökkviliðið færði til íbúa á
efri hæðum í öiyggisskyni, en
ekki þótti ástæða til að rýma
húsið að fullu. Einnig voru
eigendur allra fyrirtækja ka.ll-
aðir út til að hægt væri að
opna þau og losa reyk.
Eldsupptök eru ókunn enn,
en málið er í rannsókn hjá
Rannsóknarlögreglu ríkisins.