Morgunblaðið - 28.11.1995, Síða 53

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 28. NÓVEMBER 1995 53
BRÉF TIL BLAÐSINS
Að hverju stefna þin g-
menn með störfum sínum?
Frá Brynjólfi Brynjólfssyni:
ÞEGAR litið er yfir ýmsa þætti í
störfum og ákvörðunum þeirra sem
á Alþingi Islendinga sitja þá vaknar
þessi spurning mjög auðveldlega.
Svör við henni er ekki auðvelt að
fá, því enginn sem situr á Alþingi
telur sér skylt að svara okkur kjós-
endum.
Ég ætla að taka hér til að byija
með einn þátt sem vekur hjá mér
spurningu um að hveiju var stefnt
í ákvörðunum þingsins. Þegar farið
var að setja bundið slitlag á þjóð-
vegi landsins þá byijuðu þingmenn
á landsbyggðinni að bítast um slit-
lagskökuna hver fyrir sitt kjör-
dæmi. Afleiðingin af því sýnir sig
á vegum landsins í slitlagi sem er
mjórra en vegurinn. Þingmönnum
datt í hug að teygja á laginu en
allt sem er teygt mjókkar óhjá-
kvæmilega. Þessi ákvörðun bauð
heim aukinni slysahættu og hefur
það gengið mjög ríkulega eftir, því
miður.
Hraði og slys
Við þessar aðstæður sem búið
var að skapa á þjóðvegum landsins
tóku þingmenn sig til og færðu
hraðatakmörkin í umferðinni upp í
níutíu kílómetra og töluðu margir
fyrir þessari breytingu. Við hana
ijölgaði slysunum og afleiðingarnar
af þeim urðu skelfilegri.
Þingmenn tóku líka ákvörðun um
að leggja strandsiglingar Ríkisskipa
niður og öttu þar með fleiri og
stærri flutningabílum á þessar
hrikalegu aðstæður á þjóðvegunum.
í æðisgenginni leit þingsins að
tekjustofnum hefur verið lögð svo
mikil skattabyrði á starfsemi flutn-
ingabíla að eigendur þeirra eru í
erfiðleikum með eðlilegt viðhald
þeirra og það bíður líka heim auk-
inni óhappa- og slysatíðni.
Þetta ástand kallaði að sjálfsögðu
á aukna og öflugri löggæslu. Þing-
menn brugðust þannig við því að
skera niður fjárframlög til löggæsl-
unnar og þrengja að henni á alla
vegu. Aukin slysatíðni og miklu
verri afleiðingar slysanna auka
mjög allt álag á heilbrigðisstofnanir
svo sem sjúkrahús og endurhæfing-
arstöðvar. Þingið er í óða önn að
skera niður til heilbrigðismála þrátt
fyrir aukna eftirspurn eftir þjónustu
heilbrigðisstofnana sem má að
nokkru rekja til framangreindra
atriða.
Ljóst má vera að ákvörðun sú
að teygja á slitlaginu hefur haft
skelfilegar afleiðingar og vitnar
ekki um góð vinnubrögð þingmanna
og alls ekki um glöggskyggni þeirra
sem á þinginu sitja. Trúlega hefði
mátt spara mikið fé og bjarga
mörgum mannslífum að ég ekki
tali um þjáningar aðstandenda fórn-
arlambanna ef meiri fyrirhyggja og
meira samræmi í ákvarðanatöku
væri í störfum Alþingis. Ætla
mætti af því hvernig ég set þessa
umsögn fram hér, að á Alþingi sitji
helst illa gefnir og illa innrættir
einstaklingar. Svo er nú sem betur
fer ekki. Á þingi situr eðlilegur
þverskurður af andlegum vænleik
og góðvild þjóðarinnar. Miðað við
það er óheppni, já, eða glám-
skyggni þeirra í ákvarðanatöku
ótrúleg og þjóðinni mjög kostnaðar-
söm á ýmsa vegu.
Unglingar og áfengi
Annað atriði sem þingmenh eru
þó enn með í tillöguformi og vitnar
ekki beint um góða hæfni þeirra
er tillaga um að lækka heimild til
áfengiskaupa niður í átján ár. Þessi
tillaga er til komin vegna þess að
stjórnvöld hafa aldrei tekið á þess-
um málum af neinni festu. Þetta
er því bara flótti þeirra frá því sem
þau aldrei kláruðu, þótt lagaheim-
ildir væru fyrir hendi til þess að
hafa stjórn á vandanum.
Unglingar um og innan við ferm-
ingaraldur hafa komist upp með að
þvælast drukknir á almannafæri og
liggja þar fyrir hunda og manna
fótum í ölvímu.
Lögreglan hefur tekið þessi ung-
menni og ekið þeim heim til sín og
ekki alltaf hlotið þakkir fyrir. Ekki
virðist hafa legið fyrir í kerfínu að
líta á mál drukkins unglings sem
sérstakt sakamál og taka á því og
rannsaka það sem slíkt. Þó er um
sakamál að ræða þegar unglingur
undir lögaldri verður drukkinn því
hann getur ekki orðið það nema
einhver bijóti lög til þess að svo
geti orðið. Þegar einstaklingur í
vímu af öðrum vímugjafa kemst í
hendur lögreglunnar er rannsakað
hvaðan hann hefur fengið hinn
ólöglega vímugjafa. Það sama á að
sjálfsögðu að gilda um drukkinn
ungling því neysla hans á áfengi
er brot á lögum.
Jafnvel heyrist að foreldrar kaupi
vín fyrir börn sín vegna ótta við
landann. Þau mundu ekki gera það
ef þau ættu von á sakamálarann-
sókn vegna drykkju barnsins. Það
mundi líka gilda um aðra, þeir
mundu ekki taka þá áhættu að
stuðla að drykkju unglings annað-
hvort með sölu til hans eða með
því að kaupa fyrir hann vín, en
engin áhætta virðist liggja í þessu
lögbroti.
Vandi sá sem er uppi í dag í
þessum málum er yfii-völdum að
kenna og sýnist ekki leggjast mikið
fyrir þau til úrlausnar vandanum
með þessari tillögu um lækkun ald-
urs til vínkaupa. Vilji til að hafa
einhver tök á þessum málum virðist
ekki mikill þegar borinn er saman
fjöldi vínveitingastaða til dæmis í
Reykjavík og fjöldi eftirlitsmanna
með þeim.
Brugg og böl
Bruggarar hafa komist upp með
að gera þessa aldurshópa að mark-
hópi fyrir sína vöru og aðeins orðið
fyrir smávægilegum töfum af hönd-
um yfirvalda svona rétt á meðan
var verið að koma þeim á blað. Síð-
an var þeim sleppt og þeir tóku upp
fyrri iðju. Þessi saga endurtók sig
oftar en einu sinni. Það eina sem
yfirvöldum og þingmönnum dettur
í hug og sem þeir halda að leysi
vandann er að fara í samkeppni við
bruggarana og selja yngri aldurs-
hópum vín og kalla það löglegt.
Svona aumingjaskapur getur aldrei
orðið löglegur jafnvel þó þingið
samþykki hann. Siðleysið í þessari
ákvörðun kemur í veg fyrir að hún
geti í raun orðið lögleg.
Áfengisvandi þjóðarinnar er
slíkur að ákvörðun Alþingis um
lækkun á aldri til áfengiskaupa
vegur að hagsmunum þjóðarinnar
og það gerir líka sú dusilmennska
sem hefur viðgengist í þessum
málum. Stjórnvöld eru í raun að
bregðast nýjum upprennandi kyn-
slóðum með því að taka á áfengis-
vandanum með því að venja yngra
fólk á drykkju og opna því leið inn
á vínveitingastaðina. Þessi ákvörð-
un mun seint verða flokkuð sem
forvarnarstarf í drykkjuvanda
þjóðarinnar.
Það eru ekki heppileg skilaboð
sem stjórnvöld senda æskunni með
þeirri hvatningu til áfengiskaupa
sem felst í þessari tillögu. Mjög
aukinn ijöldi ungs fólks getur eftir
breytinguna sótt inn á vínveitinga-
staðina og numið drykkjusiði full-
orðinna af þeim.
Það verður ekki til þess að fegra
þjóðfélagsmyndina en hugsanlega
verður það til hagsbóta fyrir ferða-
þjónustuna í landinu. Hún getur þá
í auknum mæli selt erlendum ferða-
mönnum skoðunarferðir til landsins
til þess að virða fyrir sér drykkju-
siði íslendinga en þeir þykja einkar
athyglisverðir í augum útlendinga
og eitt af því sem þeir telja sig sjá
aðeins hér á landi. Mér hefur óvart
dottið í hug þegar ég horfi á hvern-
ig hefur verið staðið að þessum
áfengismálum að Bakkus konungur
eigi of marga fulltrúa á þingi og í
stjórnkerfinu til þess að þaðan fáist
úrlausn sem heppileg getur talist
fyrir þjóðina.
Þetta eru í raun mörg samantek-
in dæmi um mistakaferil Alþingis
en þau eru því miður miklu fleiri,
mistökin, og væru þau eflaust efni
í heila stóra bók.
Ágætu þingmenn, þessi skrif mín
eru í raun opið bréf til ykkar og
ég geri þá kröfu til ykkar að ég
og aðrir sem kunna að lesa þessi.
skrif mín fái svar við spurningunni
sem felst í efninu.
Spurningin er: Hvers vegna
koma störf, sem þykja svo ábyrgð-
armikil að greiða þarf sérstaklega
vel fyrir þau, svona illa út fyrir
þjóðina? Hvernig verður svona
hróplegt ósamræmi í ákvarðana-
töku hjá stofnun sem krefst þess
að þjóðin beri virðingu fyrir sér?
BRYNJÓLFUR
BRYNJÓLFSSON,
Þórunnarstræti 108, Akureyri.
Diplomat fistölvur.
Verð frá 127.044,-
Mikiö úrval af hörðum diskmn á
nijög góðu verði.
Lyklaborðsskúffur kr. 1.900,-
Skjásíur frá kr. 3.900,-
Úlnliðapúðar kr. 990,-
Rykhlífar lyrh' tölvur og tölvubúnað
frá kr. 330,-
Módem og Intemettengingar.
Verð frá kr. 8.149,-
Skannar frá kr. 49.500,-
Netkort og Hubbar í úrvali:
Verðdæini: Netkort og Personal
Netware kr. 5.900,-
Skjáarmar á gainla góða verðinu
Nauðsynlegii' þar sem pláss er takmarkað
Duftliylki, prentborðar og litaliylki
fyrir flastar gerðir prentara á frábæm
verði.
Prentai'adeilar og nettengi fyrir allai'
gerðir prentara.
VíU'íiaflgjafar á ómilega góðu verði.
Nauðsynlegir öryggisins vegna.
Goð tíðindi fyrir
tölvnnotendnr
15" skjáir frá kr. 37.180,-
17” skjáir frá kr. 65.953,-
Afritunaistöðvar frá kr. 22.497,-
Diskettur með lífstíðarábyrgð.
Segulbönd og hreinsispólur.
Geisladrif
2X kr. 9.900
4X kr. 15.393
MORE PENTRTM 75 MHz, 8 MBminni,
850 MB diskur. 4X geislatlrif, víðóma
l(i bita hljóðkort, lyklaborð,
iriús og 14" skjár.
kr. 149.900,-
8 MB minnisstækkun kr. 24.900,-
eða kr. 22.900, - sé stækkunin keypt
um leið og tölvan.
PENTIUM 75 MHZ, 8 MB minni,
850 MB diskur, 14" skjár, lykkiborð
og mús.
kr. 137.900
BOÐEIND
Hirslur i'v'rir geisladiska og
diskettur á ótrúlega lágu verði.
Mörkinni 6 • Sfmi 588 2001 • Fax 588 2062
IVetfang: li(i(l(>iii(l@imn<>(lia.fs