Morgunblaðið - 29.11.1995, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1995 35
AÐSENDAR GREINAR
kosið í stjórn yfir einu sveitarfélagi
og íbúamir eiga að tryggja sér fylgi
við sjónarmið sín eftir sömu lögmál-
um og almennt gilda í stjórnmálum
og velja sér fulltrúa til þess að fylgja
þeim eftir. Hrepparíg verður að
leggja að baki við sameiningu, því
það er eitt af markmiðum hennar.
Skólamál og samgöngur
Á ráðstefnu um skólamál í Vest-
ur-ísafjarðarsýslu og framtíð-
arskipan þeirra, sem haldin var á
vegum Fræðsluskrifstofu Vest-
fjarða síðastliðið vor kom fram sú
skoðun margra fundarmanna að
þörf væri á samvinnu milli núver-
andi byggða til að reka efstu bekki
grunnskóla svo vel færi á. Stöðug
fækkun íbúa og þar með nemenda'
sú breyting verður á að hann verði
nú heimaskóli alls þessa svæðis eins
og verið hefur með ísafjörð og
Bolungarvík.
En eru þessar breytingar ekki
mögulegar án sameiningar? Svar
mitt er neitandi og ástæðan er sú,
að ég geri þá kröfu til nýs samein-
aðs sveitarfélags að tryggðar verði
öflugar almenningssamgöngur inn-
an þess frá upphafi. Það þurfa að
vera a.m.k. tveir bílar í stöðugum
ferðum frá morgni til kvölds, svo
fólk geti treyst á að komast milli
staða, hvort heldur er til vinnu, í
skóla eða til þess að nýta sameigin-
lega þá möguleika sem gefast á
öllu svæðinu til menningar og af-
þreyingar.
Snúum vörn í sókn
Kostirnir eru mun fleiri
en annmarkamir, segir
Pétur Bjarnason, sem
hvetur Vestfírðinga til
að styðja sameiningu
sveitarfélaga.
styður þessar skoðanir auk þess
sem bættar samgöngur gera sam-
vinnu mögulega með daglegum
akstri milli heimila og skóla. At-
hygli skal vakin á því að þó haldið
hafí verið úti mjög fámennum deild-
um í 9. og 10. bekk af hálfu ríkis-
ins er hreint ekki gefið að sveitarfé-
lögin sjálf telji sig hafa efni á því
eftir að þau hafa tekið við rekstri
grunnskóla.
Möguleikar íbúanna til að nýta
sér þjónustu Framhaldsskóla Vest-
fjarða munu einnig stórbatna og
Vafalaust eru margir annmarkar
við sameiningu, en í mínum huga
eru kostirnir fleiri og stærri auk
þess sem tæpast er lengur um raun-
hæft val að ræða úr því sem komið
er. Á næsta ári taka sveitarfélög
við rekstri grunnskólans að fullu
og það verður hinum smærri mjög
erfitt. Þetta er eitt þeirra atriða sem
ég tel styðja sameiningu nú. Við
verðum að snúa vörn í sókn í
byggðamálum og við erum sterkari
í einni byggð heldur en með núver-
andi skipulagi.
Kosningarnar næsta laugardag
munu ráða miklu um búsetu á þessu
svæði á næstu árum og niðurstaðan
er þýðingarmikil fyrir okkur sem
hér búum. Þar verður hver að gera
upp hug sinn á þeim forsendum sem
hann velur. Sjálfur hef ég fyrir
löngu ákveðið að kjósa sameiningu,
því ég tel það eina raunhæfa kost-
inn í stöðu okkar nú.
Höíundur er fræðslustjóri Vest-
fjarðaumdæmis og býr á ísafirði.
íslenskt. Á dögunum hafa tvær
nýjar „íslenskar" sjónvarpsstöðvar
hafið útsendingar. Þar með erum
við víst komin með jafnmargar
stöðvar og Bretar. Munurinn er hins
vegar sá, að bresku stöðvarnar
senda út breskt efni á ensku, en
eftir því sem séð verður, hafa þess-
ar nýju „íslensku" stöðvar ekkert
íslenskt efni. Þar af leiðandi eru
þær í raun engar alvöru sjónvarps-
stöðvar, heldur einungis endur-
varpsstöðvar fyrir erlenda afþrey-
ingu. í því ljósi var svolítið dapur-
legt að sjá íslenska ráðherra ræsa
þessar stöðvar, sem í raun vinna
gegn íslenskri menningu, þótt það
sé ef til vill ekki meðvitað. Við til-
komu þessara nýju stöðva vaknar
óhjákvæmilega sú spuming hvaða
skilyrði skuli fylgja leyfi til sjón-
varpssendinga. í mínum huga er
grundvöllur íslensks sjónvarps ís-
lenskt efni. Endurvarpsstöðvar eru
óþarfar, þar sem fólk getur nú náð
fjölda erlendra sjónvarpsstöðva með
gervihnattadiski. Eini munurinn er
íslenskur texti, sem að vísu getur
skipt máli. En það eitt réttlætir
ekki sjónvarpsleyfi að mínu áliti.
Þess vegna vaknar sú spuming hjá
mér, hvort ekki sé nauðsynlegt, að
sjónvarpsleyfi fylgi krafa um að
ákveðinn hluti dagskrár sé íslensk-
ur.
Myndum við vilja sjá íslenskt
dagblað eða tímarit sem einungis
endurbirtir efni úr erlendum blöð-
um? Eða að íslenskir bókaútgefend-
ur keyptu hluta af upplögum er-
lendra bóka til dreifingar á íslandi
í stað þess að gefa út bækur á ís-
lensku með ærnum tilkostnaði og
mikilli áhættu? Kannski ekki alger-
lega sambærilegt en samt ekki út
í hött. Krafa okkar hlýtur að vera,
að íslensk sjónvarpsstöð flytji ís-
lenskt efni. Að myndefni ömmu-
drengsins sé ekki eingöngu amer-
ískt afþreyingarefni. Það er hvorki
vel til þess fallið að skapa sér heims-
mynd né sjálfsímynd.
Nauðsyn ríkissjónvarps
Við þessar aðstæður beinast
augu okkar að Ríkisútvarpinu, sem
hefur kallað sig besta vin þjóðarinn-
ar. Við tilkomu þessara nýju stöðva
eykst enn ábyrgð þess og nauðsyn.
Nú ætti fólk að skilja, hversu brýnt
er að halda áfram skylduáskrift að
ríkisútvarpi og -sjónvarpi. Þannig
er málum einnig háttað í Bret-
landi. Þar getur enginn keypt eða
leigt sjónvarpstæki án þess að
greiða afnotagjald. Slíkt er enn
nauðsynlegra hérna vegna tungu-
máls og sjálfstæðs menningarlífs.
En þá verður Ríkisútvarpið líka
að axla ábyrgð sína og skilja hlut-
verk sitt. Ég er ekki viss um að
stjórnendur þess geri það alls kost-
ar um þessar mundir. Að vísu verð-
ur að segja þeim til afsökunar, að
fé til innlendrar dagskrárgerðar í
sjónvarpi er naumt. Og vera má,
að nauðsynlegt sé að styrkja inn-
lenda dagskrárgerð með beinum
fjárframlögum úr ríkissjóði. En það
er ekki nema hluti vandans.
Svo er að sjá sem sem stjómend-
ur Ríkisútvarpsins telji, að sam-
keppnisaðstaða þeirra batni með
því að líkjast einkastöðvunum. Það
held ég að sé mesti misskilningur.
Ég held að Ríkisútvarpið eigi þvert
á móti að stefna í þveröfuga átt.
Einkastöðvamar eru hver annarri
líkar. Þær auka ekki fjölbreytni í
efnisvali, hvorki í útvarpi né sjón-
varpi. Þær bjóða einungis meira
efni af svipuðu tagi. Því ætti Ríkis-
útvarpið að fara sínar eigin leiðir í
dagskrá í stað þess að eltast við
útþynnta afþreyingu og aulafyndni.
Það er svona ámóta og ef Morgun-
blaðið færi að líkjast Helgarpóstin-
um.
Sú var tíð að Ríkisútvarpið náði
til allra landsmanna og var samein-
ingartákn þjóðarinnar. Þeirri stöðu
hefur sú stofnun glatað. Ekki að-
eins vegna tilkomu nýrra stöðva,
heldur einnig vegna mistaka í
stefnumörkun. Þess vegna verða
stjómendur Ríkisútvarpsins að
spytja sig að því, hvernig þeir geti
náð aftur fyrri stöðu. Það verður
aðeins gert með stóraukinni vöndun
dagskrárgerðar, bæði í útvarpi og
sjónvarpi. Svo mikið er víst, að það
verður ekki gert með því að hafa
að háði og spotti þann mann, sem
mest og best hefur unnið íslenskri
menningu á þessari öld.
Höfundur er prófessor í íslenskum
bókmenntum við Háskóla fslands.
C| mmarMtíðin er 6 föstudag!
Fjölskylduhátíð jólasveinsins í Hveragerði hefst föstudaginn 1. desember
kl. 17.55 með glæsilegri flugeldasýningu. Hundruð kyndla varpa
ævintýraljóma á umhverfið og jólaljósin í bænum verða tendruð.
Jólasveinninn Sankti Kláus fluttíst nýlega sunnan úr Evrópu til íslands og
settist að í Hveragerði. Þar kynntist hann Grýlu, Leppalúða og jólasveinunum
þrettán og komst að raun um að þau eru fjarskyldir ættingjai. Af ánægju
yfir að hafa fundið fjölskyldu sína býður hann til fjölskylduhátíðar allan
desember og fram á þrettándann.
uát»ð,n hæ -
o«n a"a° b*

Til að komast
inn í Jólalandið
í tívolíhúsinu
þarf VEGABRÉF
sem veitir
aðgang að allri
skemmtidagskrá
sem þar fer fram
í einn dag.
Vegabréfinu fýlgja frímiðar í tívolí,
sérstök tilboð í verslunum og
fyrirtækjum í Hveragerði og fleira
óvænt. Börn, 5 ára og yngri fá
ókeypis vegabréf, 6-12 ára greiða
kr. 200 en aðrir greiða 550 krónur.
ÓLATRÉ Á ÍSLANDI
NN • VEITINGAHÚS
MARKAÐSTORG • MÖGULEIKHÚSID
BÖRNIN FARA Á HESTBAK
JÓLAPÓSTHÚS • HÚSDÝRAGARÐUR
TÍVOLÍ BEINT FRÁ ENGLANDI
SANNKALLAÐ JÓLAÆVINTÝRI
iferðarm*ðst°d
Hveragorðis
15,18 og 20 og
OÓLALAIMD I
YðVOLfelðSMU
Jólaland verður opið fimmtudaga,
föstudaga, laugardaga og sunnudaga
kl. 13-19. Skemmtidagskrá á
mörgum leiksviðum! A stóra sviðinu
verða leikritin:
„í Grýluhelli",
„Smiður jóla-
sveinanna" og
„Fyrir löngu á
fjöllunum..."
þáttur um
íslensku
jólasveinana í
samvinnu við Þjóðminjasafn íslands.
Einnig verða tónlistaratriði,
hljómplötukynningar o.fl. Þá verða
dagskráratriði á Bryggjunni, á
hringsviði við jólatréð, á
Brúsapallinum, við arininn og
Óskabrunninn. Sankti Kláus verður
á ferli um Jólalandið og kynnir verður
Iri itMMm A A Xl^^vll. im
EIMSKIP
FLUGLEIDIR
INNANLANDSi
Ssmvlniuilerllir
Laedsýn