Morgunblaðið - 29.11.1995, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
H
ANTON
AXELSSON
+ Anton G. Axels-
son fæddist í
Reykjavík 12. júlí
1920. Hann lést í
Landspítalanum
föstudaginn 17.
nóvember síðastlið-
inn og fór útförin
fram 24. nóvember.
VIÐ FRÁFALL Ant-
ons Axelssonar flug-
stjóra leita á hugann
minningar frá liðnum
áratugum, minningar
um vel gerðan mann,
þar sem saman fór
hjálpsemi, hlýja og einstaklega ják-
vætt hugarfar í garð manna og
málefna.
Vorið 1946 kynntist ég Antoni,
þá rétt kominn til Reykjavíkur, 16
ára gamall, til starfa við flugskól-
ann Cumulus. Anton varð flugkenn-
ari skólans þetta sumar, þá nýkom-
inn frá námi í Bandaríkjunum.
Hann fór strax að kenna flug og
það var honum að þakka að ég tók
sólópróf þá um haustið á Tiger
Moth flugvél.
Á afmæli Reykjavíkur þetta sum-
ar, 18. ágúst, var flugsýning á
Reykjavíkurflugvelli, þar sem An-
ton sýndi listflug á Stearman flug-
vél, og auk þess var hann í hóp-
flugi þriggja Tiger Moth flugvéla
þar sem sú sem í miðju var fór í
bakfallslykkju, en hinar tvær veltu
sér hringinn á sama tíma.
Anton hóf flugmannsstarf hjá
Flugfélagi íslands í janúar 1947.
Það ár gengu Anton og unnusta
hans Jenný Jónsdóttir í hjónaband
og bjuggu í Eskihlíð 12. Við Sverr-
ir heitinn Jónsson flug-
maður leigðum þar hjá
þeim í nokkur ár og
nutum gestrisni þeirra
og alúðar.
Sumarið 1948 verð-
ur Anton flugstjóri á
Catalina flugbátunum
og er mér minnisstætt
hve mikið þeir flugu,
Sverrir, sem þá var
nýráðinn til Flugfé-
lagsins og Anton, þeir
flugu daga og nætur,
þá var ekki spurt um
hámarksflugtíma eða
svefn. Ég varð aðstoð-
arflugmaður Antons 1952 og 1953.
Það var ætíð gott að vera í stjórn-
klefanum með honum, þar ríkti
glettni og glaðværð, en það reyndi
oft mikið á flugstjórana þessi ár,
en Anton var bæði kraftmikill og
áhugasamur og hreif menn með
sér. Ég ætla að minnast á nokkrar
flugferðir sem við fórum saman.
24. júlí 1952 fórum við Anton til
Meistaravíkur á Norðaustur-Græn-
landi á Catalina-flugbátnum TF-
ISJ. Um borð voru 20 danskir iðn-
verkamenn, en á þessum tíma var
verið að byggja flugbrautina í
Meistaravík. Fljótlega eftir flugtak
frá Reykjavík vorum við í skýjum,
þá lét Ánton stýrin í mínar hendur,
hann vildi vita strax hvort ég væri
nothæfur. Þegar kom norður undir
Meistaravík vorum við að mestu í
skýjum, en yfir Kong Oskars firðin-
um tókst Antoni í mörgum hringj-
um að komast niður úr lagskiptum
skýjabreiðum. Þegar neðar kom
voru þokubönd í fjöllum og erfitt
að þekkja sig, ég hafði ekki komið
t
Elskulegur sonur okkar og bróðir,
ORRI STEINN HELGASON,
er látinn.
Auður Atladóttir, Helgi Þórðarson,
Atli Helgason,
Finnur Helgason.
t
Eiginkona mín og móðir okkar,
SIGRÍÐUR ÞORSTEINSDÓTTIR
Ijósmóðir,
Þingvallastræti 16,
Akureyri,
áður Nýrækt, Fljótum,
verður jarðsungin frá Akureyrarkirkju föstudaginn 1. desember
kl. 13.30.
Sfmon Jónsson
og börn.
t
Bróðir okkar,
HALLSTEINN SVEINSSON
smiður,
síðast til heímilis
á Dvalarheimili aldraðra,
Borgarnesi,
verður jarðsunginn frá Borgarneskirkju fimmtudaginn 30. nóvem-
ber kl. 14.00.
Sigurður Sveinsson,
Þorgerður Sveinsdóttir.
t
GUDRÚN ÞÓRA ÞORKELSDÓTTIR
frá Fjalli,
verður jarðsungin frá Víðimýrarkirkju laugardaginn 2. desember
kl. 14.00.
Ólafur Þ. Ólafsson,
Grétar Benediktsson,
Lina Þorkelsdóttir, Helga Þorkelsdóttir,
Ingimar Þorkelsson
og barnabörn.
til Grænlands áður og ég held að
þetta hafí líka verið hans fyrsta
ferð til Meistaravíkur. Vatnið sem
ætlunin var að lenda á var í þokum-
istri, en blæja logn var. Við sáum
hvorki bát né mannabústaði en lent-
um samt og það passaði, við vorum
á hárréttum stað. Með sinni ein-
stöku bjartsýni og áræðni_ tókst
honum þetta giftusamlega. Á með-
an farþegarnir voru að tínast frá
borði lagðist þokan meira inn, og
það var vandaverk að komast í
burtu, en við flugum út í Kong
Oskars fjörðinn og klifruðum þar
upp á miklu hreyfílafli, það gekk
að óskum því nú var Katan orðin
létt, engir farþegar til íslands.
Þetta sama haust vorum við
Anton að lenda eitt sinn á Fagur-
hólsmýri á Douglas flugvélinni
Gunnfaxa, þegar bremsurör fór í
sundur og bremsuvökvinn rann nið-
ur. Þetta var rétt fýrir myrkur.
Helgi Arason, hinn ágæti og lag-
henti Öræfingur, gat skrúfað rörið
frá hjólinu og lokað því. Síðan var
vökva bætt á kerfið og svo farið í
loftið, en illa gekk að ná hjólunum
upp, ég held að þau hafi verið að
hluta niðri alla leiðina heim. En í
Reykjavík lentum við í myrkri,
bremsulausir öðrum megin. Og svo
eitt atvik í viðbót. Þá vorum við á
sitt hvorri Douglas flugvélinni, nán-
ar tiltekið 14. desember 1954, rétt
eftir að Akureyrarflugvöllur var
tekinn í notkun. Ég var þá að koma
frá Egilsstöðum á leið til Akureyrar
en Anton var þá nýfarinn frá Akur-
eyri sjónflug út Eyjaíjörð á leið til
Sauðárkróks. En um það leytið var
farið að snjóa á Akureyri, og slapp
ég þar inn í snjókófi, og er rétt
lentur þegar Anton kallar í Akur-
eyri og segist verða að snúa frá úti
í firði vegna snjókomu, ætli að lenda
á Akureyri. Það var glórulaus snjó-
koma, ég fór til hliðar við flugbraut-
ina og beið þar, var í sambandi við
Tona á leiðinni inn til lendingar.
Jónas Einarsson í flugturninum gat
lítilsháttar aðstoðað hann með rat-
sjá vallarins en ég skaut út um
gluggann öllum merkjaskotunum
sem um borð voru til þess að að-
stoða hann við að finna brautar-
endann, og það tókst. Þegar svo
Toni var lentur stansaði hann til
hliðar við okkur og kallaði til mín
út um gluggann: „Ég er búinn að
panta fyrir okkur á hótel KEA.“
Það var stutt í gamansemina hjá
honum, en þama áttum við báðir
fárra kosta völ því veður var ört
versnandi í Reykjavík. Flogið var
svo suður daginn eftir.
Anton átti merka og farsæla
flugsögu, bjartsýnin hjálpaði hon-
um oft, og eftir því var tekið. 1951
verður hann flugstjóri á Skymaster-
flugvélinni Gullfaxa, 1957 á Visco-
unt-flugvélunum, 1964 á DC6B
flugvélunum og svo 1967 á Boeing
727 þotum Flugfélagsins. Ég held
að þar hafí hann kunnað vel við
sig, aflið í hreyflunum nánast
óþijótandi, hann vildi fara hratt og
flaug heldur hraðar en flestir aðrir
þegar hann átti þess kost. En hann
var kappsamur og geysilega dug-
legur alla tíð. Og nú er þessi góði
vinur horfinn okkur. Ánton er
kvaddur með virðingu og einlægu
þakklæti fyrir áratuga vináttu,
hann verður öllum sem honum
kynntust minnisstæður, samfylgdin
var ánægjuleg alla tíð.
Jenny konu hans, börnum þeirra
og fólki hans öllu eru fluttar innileg-
ar samúðarkveðjur.
Snorri Snorrason.
Þegar við emm börn skynjum við
heim fullorðna fólksins allt öðru
vísi en við gerum síðar þegar við
komumst sjálf til vits og ára sem
kallað er. Hins vegar er enginn
Stóridómur til um það að skynjun
barnanna sé eitthvað ómerkilegri
en hin, nema síður sé; hver veit
nema skynjun barnsins sé að mörgu
leyti réttari og sannari en hinna sem
eldri eru? Meðal annars finnst mér
oft þetta eiga vel við um þekkingu
okkar á öðru fólki. Er það ekki í
rauninni barnið eða unglingurinn
sem sér best innri manninn í þeim
sem við mætum á lífsleiðinni?
Þessir þankar verða mér efstir í
huga þegar ég minnist Antons
Axelssonar. Móðir mín og Jenný
kona hans eru systradætur og ekki
síður miklar vinkonur allt frá barns-
aldri. Anton var því tíður gestur á
bemskuheimili mínu og ævinlega
fylgdi honum léttleiki, gleði og lítil-
læti, ekki síst gagnvart okkur börn-
unum. Það varð sannarlega ekki á
honum fundið að hann ynni starf
sem krefðist mikillar sérhæfingar
og sem margir litu upp til.
Árin liðu og hinn alvörugefni
frændi Jennýjar sem hér stýrir
penna hleypti heimdraganum og hóf
nám í Kaupmannahöfn. Þá var ekki
ónýtt að þekkja flugstjóra í milli-
landaflugi sem var ævinlega boðinn
og búinn að sinna hvers konar
furðulegum flutningum til að efla
tengsl námsmannsins við heima-
slóðirnar, hvort sem flutt var hangi-
kjöt eða óhreinn þvottur, flatkökur
eða föt. En í endurminningunni
skiptir auðvitað mestu að þannig
sköpuðust enn sem fyrr með okkur
ánægjuleg kynni. Ég man til að
mynda glöggt eftir skemmtilegum
kvöldstundum þegar Anton bauð
mér jafnvel út að borða á stöðum
sem voru ekki á færi venjulegra
Hafnarstúdenta í þá daga. Þá lék
hann á als oddi og hreif með sér
viðstadda um leið og sjónhringur
Hafnarstúdentsins stækkaði.
Ekki var síður fengur að því að
lenda í flugvél sem Anton stýrði.
t
Maðurinn minn og faðir okkar,
JÚLÍUS SCIÖTH LÁRUSSON,
Einibergi 3,
Hafnarfirði,
lést á Sólvangi 28. nóvember.
Guðbjörg Bjarnadóttir,
Hulda Júlíusdóttir,
Bjarndfs Júli'usdóttir,
Erna Júlíusdóttir.
t
Elskulegur eiginmaður minn, faðir, stjúpfaðir, tengdafaðir og afi,
INGVAR BRYNJÓLFSSON,
siðast til heimilis
á Hrafnistu íReykjavík,
lést miðvikudaginn 22. nóvember.
Útför hans verður gerð frá kapellunni í Fossvogi föstudaginn
1. desember kl. 13.30.
Auður G. Arnfinnsdóttir,
Auður Inga Ingvarsdóttir, Guðjón Jóhannsson,
Guðmunda Gunnur Guðmundsdóttir, Ingþór ísfeld,
Karen Guðmundsdóttir, Eyjólfur Halldórsson
og barnabörn.
Einu sinni sem oftar bauð hann
mér fram í flugstjórnarklefann og
í sjálft flugstjórasætið. Fór síðan
aftur í að spjalla við farþegana og
sagði mér að stýra. Þetta var auð-
vitað á miðju flugi og ekkert að
gera í flugstjórasætinu auk þess
sem aðstoðarflugmaðurinn var við
hliðina á mér. Ég vildi þó ekki sitja
alveg aðgerðalaus þar sem ég var
nú einu sinni að læra eðlisfræði.
Ég fór því að prófa hvort ég gæti
til dæmis látið vélina beygja lítils-
háttar. Nokkru síðar kom Toni fram
og sagði á sinn góðlátlega hátt að
einhverjirxif farþegunum hefðu ver-
ið að kvarta yfir því að undarlega
væri flogið. Hitt hygg ég þó senni-
legra að hann hafi sjálfur fundið
stefnubreytinguna á undan öðrum
og þetta hafi verið hans háttur á
að setja hæfilega ofan í við mig.
Anton var áhugasamur um starf
sitt og helgaði sig því af heilum
hug. Ég hef fyrir satt að hann hafi
verið góður flugstjóri, glöggur og
laginn. Það var á meðan hann og
aðrir af hans kynslóð stýrðu íslensk-
um vélum sem það orð komst á að
íslenskir flugstjórar væru til muna
lagnari en aðrir, til dæmis við lend-
ingar þar sem einna mest reynir á
í starfínu.
Ég er þakklátur fyrir að hafa
kynnst Antoni Axelssyni og ég veit
að hið sama á við um systur mín-
ar. Móðir okkar sér á bak einum
af bestu vinum sínum og samferða-
mönnum. Við og ijölskyldur okkar
sendum Jennýju og afkomendum
þeirra Antons hugheilar samúðar-
kveðjur.
Þorsteinn Vilhjálmsson.
Tona minnist ég strax úr
bernsku. Hann var flugmaður og
vinur pabba svo það var oft sem
ég hitti hann. Síðar er ég óx úr
grasi fækkaði óðfluga þeim skiptum
sem maður hitti félaga foreldra
sinna. En mér þótti alltaf gaman
að hitta Tona. Þetta var einstaklega
ljúfur maður og manni leið svo nota-
lega í návist hans. Mig langar sér-
staklega til að minnast þess þegar
Toni og pabbi voru á ferð og komu
við í Lundúnum þar sem ég var þá
búsett. Þá ákváðum við að fara og
skoða ýmislegt, þ.á m. flugminja-
safn og síðan annað í borginni. Það
var sama hvar okkur bar niður,
Tona fannst allt svo áhugavert.
Hvort sem við vorum að skoða
merkilegar flugvélar eða sátum
bara í strætó. Tona fannst hvoru-
tveggja stórskemmtilegt; þannig að
það að taka þátt í því með honum
hvernig hann upplifði hlutina gerði
þennan dag að einum eftirminnileg-
asta degi mínum í þeirri borg. Það
eru góðar minningar tengdar Tona
og með hlýjum huga sendi ég fjöl-
skyldu hans samúð mína.
Inga Dagfinnsdóttir.
Maður sem tekur 5 ára snáða
sem vini, leyfir hönum að koma
með sér að fljúga og sýnir honum
allt milli himins og jarðar hlýtur
að vera stór. Slíkir menn eru ekki
á hveiju strái en Anton var einn
af þeim. Hann nennti oft ekki að
vafstra mikið i smáatriðum og
fannst þarflaust af móður minni að
klæða mig sérstaklega upp á þótt
hann ætlaði að lofa mér með sér í
skreppitúr. Ég var honum auðvitað
hjartánlega sammála og velktist
aldrei í vafa um að ég væri afar
mikilvægur vinur í hans augum
enda umgekkst hann mig ætíð
þannig. Hann kom oft í heimsókn
í Láland 23 en þóttist stundum
ætla að stoppa stutt og skildi Volvo-
inn eftir í gangi fyrir utan. En oft
teygðist úr þeim heimsóknum og
fyrir kom að Volvoinn gekk lang-
tímum saman úti á meðan Toni
ræddi við heimilisfólkið.
En nú hefur húmað að kveldi.
Toni er allur en hann skildi okkur
ekki eftir tómhent. Við eigum um
hann dýrmætar minningar og þar
lifir hann áfram.
Ég kveð elskulegan vin og félaga
og óska honum góðrar heimkomu.
Guð styrki fjölskyldu hans.
Sveinbjörn Snorri Grétarsson.

£
C
c
i
í
i
i
i
<
<
<
i
i
(
i
i
t
i